1. ?Nin yɛ e kwla nian naan y’a si e ɲrun lɔ sa’m be su like ɔ?

KƐ Á nían televiziɔn’n, w’a usa ɔ wun le kɛ: ‘?Mɛn nga ɔ́ yó sɛ ainman?’ Sa kekleekle’m be fu sran’m be nun dan ti sran fi kwlá siman sa nga ɔ́ jú ainman’n. (Zak 4:14) Sanngɛ, Zoova si e ɲrun lɔ sa mun. (Ezai 46:10) Sa tɛtɛ nga e wun be andɛ’n, Biblu’n dun mmua kannin be ndɛ lele naan b’a ju. Kpɛkun, ɔ kannin ninnge ɲɛnmɛn nga bé wá jú koko nga nun’n, be ndɛ wie.

2, 3. ?Kosan benin yɛ Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be usɛli i ɔ? ?Yɛ wafa sɛ yɛ ɔ tɛli be su ɔ?

² Zezi Klist kannin Ɲanmiɛn Sielɛ m’ɔ́ wá núnnún klunwifuɛ mun, mɔ maan asiɛ’n káci mɛn klanman’n, i ndɛ. (Lik 4:43) Sran’m be kunndɛli kɛ bé sí blɛ nga i nun yɛ Ɲanmiɛn Sielɛ’n jú’n. I li bɔɔ Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be usɛli i kɛ: ‘?Blɛ onin yɛ sa sɔ’m bé yó ɔ, yɛ ngue yɛ ɔ ti ɔ balɛ’n nin mɛn’n i awieliɛ’n i nzɔliɛ’n niɔn?’ (Matie 24:3) Zezi tɛli be su kɛ Ɲanmiɛn Zoova kunngba cɛ yɛ ɔ si mɛn nga i nunnunlɛ cɛn’n nin i dɔ’n niɔn. (Matie 24:36) Sanngɛ kusu’n, sa nga bé jú kwlaa naan Ɲanmiɛn Sielɛ’n w’a man sran’m be fɔundi sakpa’n, naan be klun w’a titiman be’n, Zezi kannin be ndɛ. I ndɛ nga ɔ kannin’n, ɔ su kpɛn su andɛ!

 ³ Kwlaa naan y’a wun ninnge nga be kle kɛ e o ‘mɛn’n i awieliɛ’n,’ é wá fá e ɲin síe i alɛ kun mɔ klɔ sran fi w’a kwlá wunmɛn i’n, i su. Be kunnin alɛ sɔ’n ɲanmiɛn su lɔ, sanngɛ i sin sa’m be kan e.

4, 5. (a) ?Kɛ Zezi boli famiɛn dilɛ bo’n, ngue sa yɛ ɔ juli ɲanmiɛn su lɔ ɔ? (b) ?Kɛ nga Sa Nglo Yilɛ 12:12 fa kan’n sa’n, ɲanmiɛn su lɔ alɛ’n i sin sa’n yó sɛ mán asiɛ’n?

⁴ Ndɛ tre nga e wunnin i icra’n, ɔ kleli kɛ afuɛ 1914 nun’n, Zezi Klist boli famiɛn dilɛ’n i bo ɲanmiɛn su lɔ. (Kanngan Daniɛl 7:13, 14 nun.) I sin’n, Zezi yoli like kun. Biblu’n se kɛ: ‘Alɛ tɔli ɲanmiɛn su lɔ. Misɛli [Zezi i dunman kun ekun ɔn] nin i anzi mun be nin dragɔn [Bae Satan] nin i anzi mun be kunnin.’ * Be kwlali Satan nin i mmusu mun. Ɔ maan, be kannin be bo ɲanmiɛn su lɔ guali be asiɛ’n su wa. I sɔ ti’n, Ɲanmiɛn i anzi nanwlɛfuɛ’m be klun jɔli dan. Sanngɛ sran’m b’a dimɛn i sɔ aklunjuɛ’n wie. Afin Biblu’n se kɛ: ‘Asiɛ’n i yako! Afin mmusu’m be si Satan’n w’a ba ɔ wun wa ya su yɛle kɛ ɔ si kɛ i cɛn’n w’a sɔnman kun.’—Sa Nglo Yilɛ 12:7, 9, 12.

⁵ Nian ɲanmiɛn su lɔ alɛ’n i sin sa nga ɔ ju asiɛ’n su’n. Ya mɔ Satan fali’n ti’n ɔ fa ɲrɛnnɛn yi i asiɛ’n sufuɛ’m be su. Kɛ nga á wá wún i’n sa’n, e o ɲrɛnnɛn blɛ sɔ’n nun. Sanngɛ, ɔ́ yó blɛ kpe kan sa. ‘Cɛn’n w’a sɔnman kun.’ Satan bɔbɔ si sɔ. Kɛ Biblu’n kán blɛ sɔ’n i ndɛ’n, ɔ flɛ i kɛ ‘mɛn’n i bue nuan’n.’ (2 Timote 3:1) Nanwlɛ, kɛ mɔ e si kɛ ɔ ka kaan Ɲanmiɛn wá núnnún Bae’n i ta nga ɔ le i asiɛ’n su’n, i sɔ’n jɔ e klun dan! Maan e fa e ɲin sie i sa wie mɔ Biblu’n kannin be ndɛ, mɔ be su kpɛn su andɛ’n be su. I sɔ’n kle kɛ e o blɛ kasiɛn’n nun naan ɔ cɛ kan’n, Ɲanmiɛn Sielɛ’n wá mán be nga be klo Zoova’n be mmlusuɛ m’ɔ su wieman le ɔ. Sanngɛ, maan e du mmua e fa e ɲin sie like  nnan nga Zezi seli kɛ bé yó blɛ nga e o nun yɛ’n i nzɔliɛ’n be su.

6, 7. ?Wafa sɛ yɛ alɛ dilɛ’n nin awe’n be su ndɛ nga Zezi kannin’n, ɔ kpɛn su andɛ ɔ?

⁶ ‘Nvle kun wá jáo nvle kun wun, yɛ famiɛn kun wá jáo i wiengu famiɛn kun wun.’ (Matie 24:7) Afuɛ ya kpɔlɛ nga ɔ sinnin nun’n, be kunnin sran akpinngbin kpanngban alɛ dilɛ nun. Angle bian kun m’ɔ ti laa sa’m be su like suanfuɛ’n ɔ seli kɛ: “Afuɛ ya nga be sinnin lɛ’n nun’n sran nga be kunnin be’n, ɔ tra blɛ kwlaa nun liɛ’n. [...] Afuɛ ya sɔ’m be nun’n, alɛ dilɛ’n w’a wieman le. Blɛ nga sonja’m b’a diman alɛ’n, ɔ yoli kpe kan, kpɛkun w’a sɔnman. Anuannzɛ kun m’ɔ fɛ i ɲin sie i mɛn’n nun sa’m be su’n waan: “Afuɛ ya nga be sinnin koko yɛ’n nun’n sran nga alɛ kunnin be’n, be sɔnnin tra sran nga alɛ’n kunnin be afuɛ 1900 nga be dun mmua sinnin’n nun sran liɛ mun kpɛ nsan.” (Worldwatch Institute) Kɛ ɔ fɛ i afuɛ 1914 nun’n, sran nga alɛ’n kunnin be’n be tra akpinngbin 100. Sɛ e awlɛn su sran kun mɔ alɛ’n dili i’n i wie’n man e awlabɔɛ’n, nn e kwla wun kɛ sran akpinngbin tra su’n be wie’n i sin awlabɔɛ’n ti dan ngboko.

⁷ ‘Awe’n wá kpɛ́n.’ (Matie 24:7) Fluwa sifuɛ dandan nga be kunndɛ  ninnge nga be di be’n be su ngwlɛlɛ’n, be waan aliɛ nga be ɲɛn i andɛ’n, ɔ sɔnnin lele tra nga laa be ɲɛnnin i i afuɛ 30 yɛ’n. Sanngɛ, awe’n te o asiɛ’n su afin sran kpanngban be leman sika naan b’a to like b’a di, annzɛ kusu be ɲanman lika naan b’a di fie. Klɔ nga be timan aboje klɔ’m be nun’n, cɛn ba kun nun sa’n, sran ko ju akpi ngbinngbin tra su be ɲanman bablu kun sa. Awe dan kpa kun sran sɔ’m be nun sunman lika. Anuannzɛ m’ɔ nian sran’m be juejue yolɛ’n su’n waan ba kanngan ko ju akpinngbin nnun nga be wu afuɛ kun nun sa’n, be wie’n i dan lika fin aliɛ kpa mɔ be ɲɛnmɛn i be diman’n.—Organisation Mondiale de la Santé.

8, 9. ?Ngue yɛ ɔ kle kɛ asiɛ’n i kejelɛ’n ɔ nin tukpaciɛ m’ɔ sa ndɛndɛ’n be su ndɛ nga Zezi kannin’n, ɔ kpɛnnin su ɔ?

⁸ ‘Asiɛ’n wá kéje dan kpa.’ (Lik 21:11) Fluwa kun waan afuɛ kwlaa nun’n, asiɛ’n i kejelɛ dandan kwla ju 19. Be kwla bubu nglonglo sua mun yɛ be kpaci asiɛ’n nun bɔbɔ. Kpɛkun afuɛ kwlaa nun’n, ɔ le asiɛ’n i kejelɛ dandan mɔ be kwla nunnun nglonglo sua mun mlɔnmlɔnmlɔn ɔn. Kɛ ɔ fɛ i afuɛ 1900 nun’n, sran nga be wuli asiɛ’n i kejelɛ’n nun’n, be ti sran akpinngbin nɲɔn tra su. Kpɛkun, kannzɛ bɔɔ sran’m be ɔli be ɲrun asiɛ’n i kejelɛ’n i su junman dilɛ nun’n, sanngɛ i sɔ’n w’a kpɛman sran nga be  wu’n be su w’a juman lika fi.”—U.S. Geological Survey.

⁹ ‘Tukpacɛ m’ɔ sa ndɛndɛ’n ɔ́ wá sɔ́n.’ (Lik 21:11) Kannzɛ bɔɔ sran’m b’a ɔ be ɲrun ayre yolɛ nun’n, sanngɛ i lalafuɛ tukpaciɛ liɛ’n nin o, i uflɛuflɛ o, be kwlaa be kun sran kpanngban kpa. Fluwa kun nun be seli kɛ afuɛ blu kpɔlɛkpɔlɛ nga be sinnin koko nga nun’n be nun’n, tukpaciɛ 20 mɔ be si be kpa’n mɔ be wie yɛle tanngɔ ufue nin jɛkuajo, ɔ nin nzonjiɛ mɔ be flɛ i kolera’n b’a tru kpa liɛ su. Kpɛkun tukpaciɛ nga be wa ukali su’n, ayre kwlaman be nun wie mun. I li bɔɔ, tukpaciɛ 30 tra su ekun b’a ju su. Be nin a ɲanman be nun wie’m be ayre. Kpɛkun be kun sran.

10. ?Sran’m be nzuɛn benin yɛ be kɛnnin i ndɛ 2 Timote 3:1-5 nun mɔ a wun i andɛ ɔ?

¹⁰ Nán sa nga bé jú mɛn nun’n be ngunmin yɛ Biblu’n kannin be ndɛ ɔ. Ɔ kannin blɛ kasiɛn nun sran’m be nzuɛn’n i kacilɛ’n, i ndɛ wie. Akoto Pɔlu kannin sran’m be nzuɛn’n i ndɛ. Ɔ se kɛ: “Cɛn wie lele’n, kɛ mɛn’n ɔ́ kɔ́ i bue nuan’n, lika’n ɔ́ yó kekle.” (Kanngan 2 Timote 3:1-5 nun.) Ndɛ nga Pɔlu kannin’n i wie yɛle kɛ sran mun

• bé bú be bɔbɔ be wun akunndan.

• bé yó sika klofuɛ.

•   be ɲin su yiman be si nin be nin mun.

• be ɲin su yiman Ɲanmiɛn.

• be su kloman sran.

• be su siman be wun su nian.

• bé yó wlɛ.

• bé kló mɛn dilɛ trá Ɲanmiɛn.

• bé yó be wun kɛ be sro Ɲanmiɛn sa, sanngɛ be su lafimɛn i su kɛ ɔ kwla sa yo.

11. ?Jue Mun 92:8 waan sa benin yɛ ɔ́ ɲán klunwifuɛ mun ɔn?

¹¹ ?Kɛ amun akpasua liɛ’n su lɔ sran’m be nzuɛn’n w’a yo sɔ ɔ? Ɛɛn, ɔ ti sɔ. Afin lika kwlaa nun’n, sran’m be le nzuɛn tɛ. I sɔ’n kle kɛ ɔ cɛ kan’n Ɲanmiɛn su wa yo like kun, afin Biblu’n se kɛ: ‘Maan klunwifuɛ’m be ɲin kɛ ijre sa, maan sa tɛ yofuɛ’m be kwlaa be kpuke kɛ waka nɲrɛ sa, sanngɛ bé núnnún mlɔnmlɔnmlɔn.’—Jue Mun 92:8.

12, 13. ?Wafa sɛ yɛ ‘sran kpanngban kpa be like silɛ kpa’n ɔ́ úka su mɛn’n i awieliɛ blɛ’ nga nun ɔn?

¹² Kɛ nga Biblu’n dun mmua kannin’n sa’n, kɛ mɔ mɛn’n su kɔ i bue nuan’n, be diman ɲrɛnnɛn sa’m be yalɛ kun. Sanngɛ, ɲrɛnnɛn blɛ sɔ nun’n, sa kpakpa mun yɛ be ju Zoova i sufuɛ’m be su ɔ.

 ¹³ ‘Sran kpanngban kpa be like silɛ kpa’n ɔ́ úka su.’ Daniɛl fluwa m’ɔ o Biblu’n nun’n, ɔ dun mmua kɛnnin i sɔ liɛ’n i ndɛ. ?Blɛ benin nun yɛ i sɔ’n jú ɔ? Mɛn’n i “awieliɛ blɛ’n” nun yɛ sa sɔ’n jú ɔ. (Daniɛl 12:4) Kɛ ɔ fɛ i afuɛ 1914 nun’n, yɛ Zoova ukali be nga be kunndɛ kɛ bé sú i sakpa’n naan b’a wun Biblu’n i wlɛ kpa w’a tra laa’n niɔn. Be wunnin like cinnjin wie’m be wlɛ kpa ɔli i ɲrun, yɛle kɛ Ɲanmiɛn i dunman’n nin ninnge nga i waan ɔ́ yó be’n, ɔ nin e ti kpɔlɛ tɛ mɔ Zezi yili’n, ɔ nin be nga be wuli’n be su nanwlɛ ndɛ’n, ɔ nin sran cɛnlɛ’n sa. Asa ekun, wafa nga be mɛn dilɛ’n kwla man be mmlusuɛ’n, ɔ nin wafa nga ɔ kwla manman Ɲanmiɛn’n, Zoova i sufuɛ’m be wunnin i wlɛ. Be wunnin junman nga Ɲanmiɛn Sielɛ’n di’n, ɔ nin wafa nga ɔ́ wá síesíe ninnge kwlaa i ye asiɛ’n su’n i wlɛ kpa. ?Ngue yɛ be fa like silɛ sɔ’n be yo ɔ? Kosan sɔ’n fa e ɲin sie i Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n i ndɛ uflɛ ekun m’ɔ su kpɛn su mɛn’n i awieliɛ’n nun’n, i su.

14. ?Ɲanmiɛn Sielɛ’n i jasin fɛ’n w’a tru w’a ju nin andɛ? ?Yɛ wan mun yɛ be bo jasin fɛ sɔ’n niɔn?

¹⁴ ‘Bé wá kán Ɲanmiɛn Sielɛ’n i jasin fɛ nga mɛn wunmuan’n nun.’ I sɔ’n yɛ Zezi seli kɛ ‘mɛn’n i awieliɛ’n’ blɛ nun’n, bé yó ɔ. (Kanngan Matie 24:3, 14 nun.) Asiɛ wunmuan’n su be bo Ɲanmiɛn Sielɛ’n i jasin fɛ’n nvle 230 tra su be nun aniɛn ya kpanngban nun. Jasin fɛ sɔ’n yɛle like’n i wafa nga Ɲanmiɛn Sielɛ’n ɔ ti’n, ɔ nin ninnge nga ɔ́ wá yó be’n, ɔ nin wafa nga e kwla ɲan su mmlusuɛ’n. Zoova i Lalofuɛ akpinngbin kpanngban be bo Ɲanmiɛn Sielɛ jasin fɛ’n. ‘Be fin mɛnmɛn’n kwlaa nin nvlenvle’n kwlaa nun, sran wafawafa’n kwlaa o be nun, be ijɔ aniɛn wafawafa’n kwlaa.’ (Sa Nglo Yilɛ 7:9) Sran akpinngbin kpanngban nga be kunndɛ kɛ bé sí like nga Biblu’n kle i sakpasakpa’n, Zoova i Lalofuɛ’m be kle be Biblu’n nun like be awlo lɔ. Dein sa fiteman nun. Kɛ mɔ Zezi seli kɛ “sran’m be kwlaa bé kpɔ́” Klistfuɛ kpa mun’n ti’n, Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n i ndɛ’n i su kpɛnlɛ’n ti abonuan like dan!—Lik 21:17.

15. (a) ?A lafi su kɛ e o mɛn’n i bue nuan? ?Yɛ ngue ti ɔ? (b) ?“Mɛn i awieliɛ’n” yó sɛ mán be nga be kpɔ Zoova’n, ɔ nin be nga be kplin su kɛ Ɲanmiɛn sie be’n?

¹⁵ ?Kɛ mɔ sa kpanngban nga Biblu’n dun mmua kannin be ndɛ’n be su kpɛn su andɛ’n ti’n, a bumɛn i kɛ e o mɛn’n i bue nuan? Kɛ jasin fɛ bolɛ’n i nuan’n ko yia Zoova liɛ su’n, yɛ “mɛn i awieliɛ’n” ɔ́ jú ɔ. (Matie 24:14) “Mɛn i awieliɛ’n” yɛle blɛ mɔ Ɲanmiɛn wá núnnún klunwifuɛ mun asiɛ’n su’n. Zoova fá Zezi nin anzi kwlafuɛ mun yɛ ɔ́ fá núnnún be nga be ɲinfu be kpɔ i’n niɔn. (2 Tɛsalonikfuɛ Mun 1:6-9) Satan nin i mmusu’m be su lakaman nvlenvle mun kun. I sin’n, Ɲanmiɛn Sielɛ’n mán be nga be kplin su kɛ ɔ sie be’n be mmlusuɛ kpanngban.—Sa Nglo Yilɛ 20:1-3; 21:3-5.

16. ?Ngwlɛlɛ like benin yɛ ɔ fata kɛ a yo ɔ?

¹⁶ Kɛ mɔ Satan i mɛn’n i nunnunlɛ’n w’a mantan koko’n ti’n, ɔ fata kɛ e usa e wun kɛ: ?Ngue like yɛ ɔ fata kɛ n yo ɔ? Nga m’ɔ ti ngwlɛlɛ like’n yɛle kɛ nán yaci Zoova silɛ’n, ɔ nin like nga ɔ kunndɛ kɛ a yo’n be suanlɛ le. (Zan 17:3) Fa ɔ ɲin sie i Biblu’n nun like suanlɛ’n su kpa. Maan a nin be nga be kunndɛ kɛ bé yó Zoova klun sa’n an yo aɲia titi. (Kanngan Ebre Mun 10:24, 25 mun.) Suan Ɲanmiɛn Zoova i Ndɛ’n nun like naan si i kpa. Kpɛkun, kaci ɔ mɛn dilɛ wafa’n naan Ɲanmiɛn klun jɔ ɔ wun.—Zak 4:8.

17. ?Ngue ti yɛ klunwifuɛ’m be nunnunlɛ’n ɔ́ fú sran’m be dan lika be nun ɔn?

¹⁷ Zezi dun mmua seli kɛ sran’m be dan lika be su faman su kɛ e o mɛn’n i bue nuan. Klunwifuɛ’m be nunnunlɛ’n ɔ́ bá blɛ nga be sunnzunman’n i nun. Kɛ awiefuɛ m’ɔ ba kɔnguɛ sa’n, klunwifuɛ’m be nunnunlɛ’n fú be nun. (Kanngan 1 Tɛsalonikfuɛ Mun 5:2 nun.) Zezi wlali e su nun kɛ: ‘Kɛ m mɔ n kacili Sran’n ń wá bá’n, sran’m bé yó kɛ Nowe i blɛ su’n sa. Blɛ sɔ’n nun’n, kɛ nzue dan’n i tɔlɛ’n ɔ ka kaan ɔ́ jú’n, sran’m be di like, be nɔn nzan, be ja bla  nin bian lele fa ju cɛn nga Nowe wluli mmeli nun’n. B’a buman like fi akunndan lele nzue dan’n ɔ wa fa be kwlaa ɔli. Kɛ m mɔ n kacili Sran’n m balɛ’n ɔ́ wá yó sɔ ɔ.’—Matie 24:37-39.

18. ?Ndɛ benin yɛ Zezi kan wlali e su nun m’ɔ fataman kɛ e ɲin kpa su’n niɔn?

¹⁸ I sɔ ti’n, Zezi seli i ndɛ tiefuɛ’m be kɛ: ‘An sasa amun wun, nán an yo aliɛ safuɛ mun nin nzanbɔɛfuɛ mun, nán an koko ninnge’m be ti, sɛ an yo sɔ’n, ɔ cɛman naan cɛn sɔ’n w’a fu amun nun. Afin cɛn sɔ’n ɔ́ wá fú sran mɔ be o mɛn wunmuan’n nun’n be kwlaa be nun kɛ aya sa. I sɔ’n ti, an tran minndɛ i cɛn kwlaa, an srɛ Ɲanmiɛn naan an kwla fite sa m’ɔ́ wá bá mɛn nun’n i kwlaa i nun [naan n klun jɔ amun wun] naan amun kwla jran m mɔ n kacili Sran’n min ɲrun.’ (Lik 21:34-36) Nán maan e ɲin kpa ndɛ nga Zezi kannin’n su mlɔnmlɔn. ?Ngue ti ɔ? Afin kɛ Satan i mɛn’n núnnún’n, be nga Ɲanmiɛn Zoova nin Zezi Klist ‘m’ɔ kacili Sran’n’ be klun jɔ be wun’n, bé fíte nun. Kpɛkun, bé trán mɛn uflɛ’n m’ɔ yo ɲɛnmɛn dan’n, m’ɔ w’a mantan koko kpa’n, i nun tititi!—Zan 3:16; 2 Piɛr 3:13.