1. Mun lo be se k’an dɛmɛ ka siniko lɔn?

YALA i delila ka telewisɔn filɛ ani k’i yɛrɛ ɲininga ko: ‘Duniɲa nin be tagara min le?’ Gwɛrɛgwɛrɛkow be bari ka cun mɔgɔw kan fɔɔ adamaden si yɛrɛ tɛ se ka siniko lɔn (Zaki 4:14). Nka, Jehova kɔni be siniko lɔn (Ezayi 46:10). An ɲɛɛ be koo jugu minw na bi, Bibulu, Ala ka Kuma ma kɔn k’o dɔrɔn fɔ kabi wagati jan. Nka, a yɛrɛ tun kɔnna k’a fɔ fana koo ɲuman minw bena na kɛ sini.

2, 3. Yezu ka kalandenw y’a ɲininga mun lo la, ani a y’u jaabi cogo di?

² Yezu Krista kumana Ala ka Masaya koo la, o min bena daan sigi juguya la ani ka dugukolo kɛ alijɛnɛ ye (Luka 4:43). Mɔgɔw tun b’a fɛ k’a lɔn Ala ka Masaya bena na tuma min na. Yezu ka kalandenw y’a ɲininga tigitigi ko: “Koo nunu bena kɛ tuma jumɛn? Taamasiɲɛ jumɛn bena i nako, ni diɲɛ laban koo yira?” (Matiyo 24:3). Yezu y’u jaabi ko Jehova Ala dɔrɔn lo b’a lɔn loon tigitigi min na duniɲa nin laban bena se (Matiyo 24:36). Nka, Yezu kɔnna k’a fɔ koo minw tun bena kɛ  dugukolo kan sanni Ala ka Masaya ka hɛɛrɛ ni lafiya lakika lase adamadenw ma. A tun kɔnna ka min fɔ, o lo be kɛra sisan!

³ Dalilu minw b’a yira ko an be nin “diɲɛ laban” tuma na, yanni an k’u lajɛ an ka baro kɛ dɔɔni kɛlɛ dɔ koo la adamaden si ɲɛɛ ma la min kan. O kɛlɛ kɛra sankolo lo la, ani a nɔfɛkow be an kan.

4, 5. (a) Yezu sigira Masaya la, dɔɔni o kɔ, mun lo kɛra sankolo la? (b) Yirali 12:12 ka fɔta la, sankolola kɛlɛ nɔfɛko tun bena kɛ mun lo ye?

⁴ Gafe nin kalansen tɛmɛnen y’a ɲɛfɔ ko Yezu Krista kɛra Masacɛ ye sankolo la saan 1914 la (Daniyɛli 7:13, 14). Dɔɔni o kɔ, a ye baara daminɛ. Bibulu b’a ɲɛfɔ ko “kɛlɛ wilila sankolo la. Misɛli [ Yezu tɔgɔ wɛrɛ lo] n’a ka mɛlɛkɛw ye Sogojugu nin [Sutana Naafigi] n’a kɔmɔgɔw kɛlɛ.” * Sutana n’a ka mɛlɛkɛ juguw, jinaw, ma see sɔrɔ kɛlɛ la ani u gwɛnna ka bɔ sankolo la ka na dugukolo kan. Sutana n’a ka jinaw gwɛnna minkɛ, o ye Ala ka mɛlɛkɛ kantigimanw ɲagali. Nka, adamadenw kɔni ma o ɲagali ɲɔgɔn sɔrɔ sabu Bibulu tun kɔnna k’a fɔ ko: “Bɔnɛ ye aw diɲɛ mɔgɔw . . . ta ye, bari Sutana dimininba jigira aw fɛ. A b’a lɔn ko a halakilon tɔɔ man jan tugu.”—Yirali 12:7, 9, 12.

⁵ A filɛ sankolola kɛlɛ tun bena na ni min ye. Sutana diminenba tun bena bɔnɛ lase dugukolo ma. I bena a ye kalan kɔnɔ ko an be o bɔnɛ wagati lo la. Nka, o wagati tɛna mɛɛn, a “tɔɔ man jan tugu.” Hali Sutana yɛrɛ b’o kala ma. Bibulu b’o wagati weele ko “laban tuma.” (2 Timote 3:1). An ninsɔn ka di k’a lɔn ko Sutana be  koo jugu minw kɛra dugukolo kan, yanni dɔɔni Ala bena o ban pewu! Bibulu tun kɔnna ka koo minw fɔ n’u be kɛra bi, an k’u dɔw lajɛ. U b’a yira ko an be laban tuma lo la ani ko minw be Jehova kanu, yanni dɔɔni Ala ka Masaya bena duga banbaliw lase olu ma. Yezu tun kɔnna k’an ka wagati tagamasiɲɛ kofɔ. An k’a daminɛ k’o tagamasiɲɛ faan naani lajɛ.

6, 7. Yezu ye min fɔ marifakɛlɛw ni kɔngɔ koo la, o be dafara cogo di bi?

⁶ “Siya dɔ bena wili siya wɛrɛ kama. Jamana dɔ bena wili jamana wɛrɛ kama.” (Matiyo 24:7). Saan kɛmɛkulu tɛmɛnen na, mɔgɔ miliyɔn caaman fagara marifakɛlɛw la. Angletɛri tariki lɔnbaga dɔ y’a sɛbɛ ko: “Mɔgɔ minw fagara saan kɛmɛkulu 20nan kɔnɔ, o ɲɔgɔnna ma kɛ ka ye. . . . O saan kɛmɛkulu kɔnɔ, ka wagati damanin niin bɔ a la, marifakɛlɛ ma dabila.” Jɛnkulu dɔ (Worldwatch Institute) ka rapɔɔri b’a yira ko: “Saan kɛmɛkulu [20nan] ka marifakɛlɛw ye mɔgɔ hakɛ min faga, o ka ca ni saan tɔɔw bɛɛ ta ye siɲɛ saba ni kɔ k’a ta saan kɛmɛkulu fɔlɔ ma Yezu Krista nali kɔ fɔɔ ka na  se saan 1899 ma.” Kabi saan 1914, mɔgɔ miliyɔn 100 ni kɔ lo fagara marifakɛlɛw la. An ka mɔgɔ kanulen kelen mana faga marifakɛlɛ la, an dusu be kasi. Sisan, i ka miiri k’a filɛ mɔgɔ miliyɔn caaman fagari be na ni dusukasiba ni ɲani min ye!

⁷ “Kɔngɔ bena don yɔrɔ dɔw la.” (Matiyo 24:7). Ɲininikɛlaw y’a yira ko saan 30 tɛmɛnenw na, dumunifɛnw buguyara kosɔbɛ. O bɛɛ n’a ta kɔngɔ bele be yen sabu wari bɛrɛ tɛ mɔgɔ caaman fɛ ka dumuni wala foro san. Jamana minw be yiriwali sira kan, mɔgɔ miliyari kelen ni kɔ ka sɔrɔ tɛ bɛrɛ ye tile kɔnɔ. Kɔngɔ be o ɲɔgɔnna mɔgɔ caaman kan tuma bɛɛ. O.M.S (kɛnɛyako jɛnkulu duniɲa kɔnɔ) b’a yira ko dumuni dafabaliya lo be denmisɛn miliyɔn duuru ni kɔ faga saan o saan.

8, 9. Yezu ye kiraya kuma minw fɔ dugukolo yɛrɛyɛrɛw ani fɔɲɔbanaw koo la, mun lo b’a yira ko u be dafara?

⁸ “Dugukolo bena yɛrɛyɛrɛ kosɔbɛ yɔrɔ dɔw la.” (Luka 21:11). Dugukolo koow sɛgɛsɛgɛri jɛnkulu dɔ y’a yira ko kabi 1990, dugukolo yɛrɛyɛrɛ 17 ɲɔgɔn kɛra saan o saan. U barika tun ka bon ka boonw tiɲɛ ani ka dugukolo pɛrɛn. Ka fara o kan, dugukolo yɛrɛyɛrɛbaw be kɛ  saan o saan ɲɔgɔn, minw be se ka boonw ci bugubugu. Kunnafonidila wɛrɛ ko: “Saan 100 tɛmɛnenw na dugukolo yɛrɛyɛrɛw ye mɔgɔ waa caaman faga. Ɲɛtaga kɛra fɛɛrɛ kuraw koo la, nka o ma se ka mɔgɔ bɛrɛ kisi.”

⁹ “Fɔɲɔbanaw . . . bena don yɔrɔ dɔw la.” (Luka 21:11). Dɔgɔtɔrɔya ka ɲɛtaga bɛɛ n’a ta, bana kɔrɔw ni kuramanw b’a la ka mɔgɔw tɔɔrɔ. Rapɔɔri dɔ y’a yira ko mɔgɔw be bana 20 minw lɔn ka ɲɛ, i n’a fɔ sɔgɔsɔgɔgwɛ, sumaya ani kolera, olu jɛnsɛnna yɔrɔ bɛɛ la saan tɛmɛnenw na. Bana sifa dɔw fana furakɛli be gwɛlɛyara ka taga. Bana kura 30 ɲɔgɔn yɛrɛ lo bɔra kɛnɛ kan. Olu dɔw fura ma lɔn ani u be fagari kɛ.

10. Sɔɔn jumanw lo kofɔra 2 Timote 3:1-5 la an be minw yera mɔgɔw la bi?

¹⁰ Ka fara duniɲa ka koow yɛlɛmani kan, Bibulu tun kɔnna k’a fɔ fana ko yɛlɛmani tun bena kɛ adamadenw sɔɔn yɛrɛ la laban tuma na. Ciden Pol y’a ɲɛfɔ mɔgɔw sɔɔn tun bena kɛ min ye. An b’a kalan 2 Timote 3:1-5 la ko: “Laban tuma na, waati bena gwɛlɛya.” Tiɲɛn na,  Pol y’a fɔ ko mɔgɔw bena kɛ:

• u yɛrɛw fɛ

• wari koo bena diya u ye

• u tɛna mɛnni kɛ u wolobagaw fɛ

• u tɛna kɛ kantigiw ye

• mɔgɔ gwɛlɛw

• yɛrɛminɛbaliw

• farimanw

• ɲɛnagwɛkow ka di u ye ka tɛmɛ Alako kan

• u bena u yɛrɛw kɛ Ala ɲɛsiranbagaw ye, nka u tɛ sɔn tiɲɛn ka sebagaya ma

11. Koo min bena mɔgɔ juguw sɔrɔ, Zaburuw 92:8 b’o lakali cogo di?

¹¹ Yala mɔgɔw sɔɔn tɛ ten i sigiyɔrɔ la wa? Siga t’a la, u be ten le. Sɔɔn jugu be mɔgɔw la yɔrɔ bɛɛ la. O b’a yira ko yanni dɔɔni Ala bena wuli mɔgɔ juguw kama sabu Bibulu b’a fɔ ko: “Hali ni mɔgɔjuguw wilila i ko biin, hali ni kojugukɛlaw ka koo yiriwara, u bena halaki pewu!”—Zaburuw 92:8.

12, 13. “Lɔnniya sɔbɛ” cayara cogo di “laban tuma” nin na?

¹² Bɔnɛkow ka ca laban tuma na i ko Bibulu tun kɔnna k’a fɔ cogo min na. Hali ni duniɲa nin  ɲagaminen lo, koo dumanw be sɔrɔ Jehova sagokɛlaw fɛ.

¹³ “Lɔnniya sɔbɛ bena caya.” Daniyɛli ka kitabu kɔnna k’o lo fɔ Bibulu kɔnɔ. O tun bena kɛ tuma juman na? “Laban tuma” na (Daniyɛli 12:4, NW ). Kabi saan 1914 kɔni, minw b’a fɛ ka baara kɛ Jehova ye sɔbɛ la, a y’u dɛmɛ ka dɔ fara u ka Bibulu faamuyali kan. U tora ka tiɲɛnko nafaman nunu faamu ka ɲɛ: Ala tɔgɔ ani a sagonata, Yezu Krista ka kunmabɔ saraka, suuw cogoya ani suu kununni. Ka fara o kan, Jehova batobagaw ye ɲɛnamaya kɛcogo dɔ degi min be u yɛrɛw nafa ani a be tandoli la Ala kan. U fana ye Ala ka Masaya lɔyɔrɔ faamu ani cogo min na a bena koow ɲɛnabɔ dugukolo kan. U be mun lo kɛ n’o lɔnniya ye? Nin ɲiningali b’an bila ka kiraya kuma wɛrɛ lajɛ min be dafara laban tuma nin na.

14. Masaya kibaro duman waajura ka se hakɛ juman ma, ani jɔn lo be o baara kɛra?

¹⁴ “Nin Kibaru Duman waajuli na kɛ diɲɛ yɔrɔw bɛɛ la sankolo masaya ko la.” Yezu ye o lo fɔ a ka kiraya kuma kɔnɔ “diɲɛ laban” koo la (Matiyo 24:3, 14, ABM ). Dugukolo kuru bɛɛ kan, waajuli be kɛra Masaya kibaro duman koo la jamana 230 ni kɔ kɔnɔ ani kaan 400 ni kɔ la. O kibaro duman b’a yira Ala ka Masaya ye min ye, a bena min kɛ ani cogo min na an be se ka dugaw sɔrɔ a sababu fɛ. Jehova Seere miliyɔn caaman lo be Masaya kibaro duman waaju ni kisɛya ye. “U bɔra siyaw bɛɛ ni bɔnsɔnw bɛɛ ni mɔgɔ sifaw bɛɛ ni kanw bɛɛ la.” ( Yirali 7:9, ABM ). Jehova Seerew be bibulukalan kɛ gwansan ni mɔgɔ miliyɔn caaman ye minw b’a fɛ k’a lɔn kalan tigitigi min be Bibulu kɔnɔ. Siga si t’a la, o b’a yira ko Yezu ka kiraya kumaw be dafara cogo kabakoman na,  sanko a yɛrɛ tun kɔnna k’a fɔ ko “mɔgɔ bɛɛ bena [kerecɛn sɔbɛw] kɔniya.”—Luka 21:17.

15. (a) E lanen b’a la ko an be laban tuma lo la wa, mun na do? (b) “Laban” bena kɛ mun ye bɛɛ kelen-kelen fɛ: minw be ban Jehova la ani minw be sɔn Ala ka Masaya ma?

¹⁵ Komi Bibulu ka kiraya kuma caaman be dafara bi, e ma sɔn a la ko an be laban tuma lo la wa? Kibaro duman mana waaju Jehova sago la, “laban” bena se siga si t’o la (Matiyo 24:14). O “laban” ye tuma min na Ala bena juguya bɛɛ ban dugukolo kan. Minw bɛɛ be tugu ka ban Jehova la, a bena tɛmɛ Yezu n’a ka mɛlɛkɛ barikamanw fɛ k’olu halaki (2 Tesalonikaw 1:6-9). Sutana n’a ka jinɛw tɛna siyaw lafili tugun. O kɔ, Ala ka Masaya bena duga caaman lase mɔgɔw ma minw bɛɛ be sɔn a ka mara tilennen ma.—Yirali 20:1-3; 21:3-5.

16. I ka kan ka hakili sɔrɔ ka mun lo kɛ do?

¹⁶ Komi Sutana ka duniɲa sera a laban na, an ka kan k’an yɛrɛ ɲininga ko: ‘Ne ka kan ka mun lo kɛ do?’ An ka kan ka hakili sɔrɔ ka to k’a ɲini ka Jehova lɔn ka ɲɛ ani a be min ɲini an fɛ (Zan 17:3). I ka i sɔbɛ don Bibulu kalan na. Minw b’a ɲini ka Jehova sago kɛ, i ka to ka jɛn n’olu ye tuma o tuma (Eburuw 10:24, 25). Jehova Ala ye lɔnniyaba min labila mɔgɔw ye duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ, i k’a ɲini ka dɔ sɔrɔ o la. I fana ka yɛlɛmani bɛnnenw kɛ i ka ɲɛnamaya kɔnɔ walisa ka Ala diyanye sɔrɔ.—Zaki 4:8.

17. Mun na mɔgɔ juguw halakili bena bari mɔgɔ caamanba la?

¹⁷ Yezu tun kɔnna k’a fɔ ko mɔgɔ caaman tun tɛna bɔ a kala ma ko an be laban tuma lo la. Halakili bena bari ka cun mɔgɔ juguw kan. A bena bari mɔgɔ caamanba la i ko soon be bari mɔgɔ la cogo min na suu fɛ (1 Tesalonikaw 5:2). Yezu ye an lasɔmini ko: “Koo min tun kɛra Nuhun ka tile la, o ɲɔgɔn bena kɛ fana  Mɔgɔ Dencɛ natuma la. Bari sanni jiba ka na, mɔgɔw tun be dumunibabaw kɛ ka minni kɛ, ani ka furu fɔɔ ka taga se Nuhun donlon ma kurunba kɔnɔ. O tun te miiri foyi la, fɔɔ jiba nana u halaki. Mɔgɔ Dencɛ ka nako bena kɛ ten fana.”—Matiyo 24:37-39.

18. An ka kan ka Yezu ka lasɔmini kuma juman ta sɔbɛ la?

¹⁸ O kama Yezu y’a fɔ a lamɛnbagaw ye ko: “Aw k’aw yɛrɛw kɔlɔsi, aw kan’a to nugubagatɔya, ni dɔrɔtɔya, ani diɲɛ hamikow k’aw hakili ɲagami, n’o tɛ, laban loon bena bari aw la, bari o loon bena cun diɲɛ mɔgɔw bɛɛ kan i n’a fɔ jɔɔ be fɛɛn minɛ cogo min na. Aw ye jija ka Ala daali tuma bɛɛ, ka kɛ mɔgɔ timinadiyaninw ye, waasa aw ka se ka kisi o koo nataw bɛɛ ma, ani aw ka se ka lɔ Mɔgɔ Dencɛ ɲakɔrɔ.” (Luka 21:34-36). An ka hakili sɔrɔ ka Yezu ka kumaw ta sɔbɛ la. Mun na do? Katuguni minw ye Jehova Ala ani “Mɔgɔ Dencɛ” Yezu Krista ka diyanye sɔrɔ, olu jigi b’a la ka kisi Sutana ka duniɲa ban loon na ani ka ɲɛnamaya banbali kɛ duniɲa kura cɛɲumanba kɔnɔ min wagati ka surun kosɔbɛ!—Zan 3:16; 2 Piyɛri 3:13.