1. M̀mọ̀n̄ ke nnyịn ikeme ndikpep n̄kpọ mban̄a ini iso?

NDI akanam omokop mbụk n̄kpọntịbe ke ekebe ukopikọ m̀mê ke ekebe ndise onyụn̄ obụp, ‘Nso itetịbe inọ ererimbot emi?’ Mme n̄kpọ mmọn̄eyet ke ẹtịbe ke mbuari ye ke unana idotenyịn tutu owo ndomokiet ikemeke ndifiọk se n̄kpọn̄ edidade edi. (James 4:14) Nte ededi, Jehovah ọfiọk se ini iso akamade. (Isaiah 46:10) Ke anyan ini ko, Ikọ esie, kpa Bible, ama ebem iso etịn̄ aban̄a ndiọi n̄kpọ oro ẹtịbede ke eyo nnyịn onyụn̄ etịn̄ n̄ko aban̄a mme utịbe utịbe n̄kpọ oro ẹditịbede ke n̄kpet n̄kpet ini iso.

2, 3. Nso mbụme ke mme mbet ẹkebụp Jesus, ndien enye ọkọbọrọ didie?

² Jesus Christ ama etịn̄ aban̄a Obio Ubọn̄ Abasi, emi edidade utịt ọsọk idiọkido onyụn̄ anam isọn̄ akabade edi paradise. (Luke 4:43) Mme owo ẹma ẹyom ndidiọn̄ọ ini oro Obio Ubọn̄ emi edidide. Ntre, mme mbet Jesus ẹma ẹbụp enye ẹte: ‘Nso ididi idiọn̄ọ edidu fo ye eke utịt editịm n̄kpọ emi?’ (Matthew 24:3) Jesus ama ọbọrọ mmọ ete ke Jehovah Abasi kpọt ọfiọk nnennen ini oro utịt editịm n̄kpọ emi edidide. (Matthew 24:36) Edi Enye ama ebem iso etịn̄ mme  n̄kpọ oro ẹditịbede ke isọn̄ esisịt ini mbemiso Obio Ubọn̄ oro adade ata emem ye ifụre ọsọk ubonowo. Se enye ekebemde iso etịn̄ ke etịbe idahaemi!

³ Mbemiso nnyịn idụn̄ọrede mme n̄kpọ oro ẹwụtde ke nnyịn idu uwem ke “utịt editịm n̄kpọ emi,” ẹyak nnyịn ineme ibio ibio iban̄a ekọn̄ oro ekemede ndidi owo ndomokiet ikọfiọkke iban̄a. Enye eketịbe ke heaven, ndien utịp ekọn̄ oro otụk nnyịn.

4, 5. (a) Nso iketịbe ke heaven esisịt ini ke ẹma ẹkedori Jesus ke ebekpo nte Edidem? (b) Nte Ediyarade 12:12 ọdọhọde, nso ikedi utịp ekọn̄ oro ke heaven?

⁴ Ibuot oro ekebede ke n̄wed emi ama anam an̄wan̄a nte ke Jesus Christ akakabade edi Edidem ke heaven ke 1914. (Daniel 7:13, 14) Jesus ama ọtọn̄ọ ndinam n̄kpọ esisịt ini ke enye ama ọkọbọ odudu Obio Ubọn̄. Bible ọdọhọ ete: “Ndien ekọn̄ asiaha ke heaven: Michael [enyịn̄ efen oro ẹnọde Jesus] ye mme angel esie ẹn̄wana ekọn̄ ye dragon [Satan kpa Devil], dragon ye mme angel esie ẹnyụn̄ ẹn̄wana ekọn̄.” * Ẹma ẹkan Satan ye ndiọi angel esie, kpa mme demon, ke ekọn̄ oro, ẹnyụn̄ ẹsion̄o mmọ ke heaven ẹduọn̄ọ ke isọn̄. Mme anam-akpanikọ nditọ Abasi eke spirit ẹma ẹdat esịt nte ke ẹma ẹsio Satan ye mme demon esie ẹfep. Nte ededi, mme owo ke isọn̄ idikopke utọ idatesịt oro. Utu ke oro, Bible ekebem iso etịn̄ ete: “Mbọm isọn̄ . . . koro Devil omosụhọde etiene mbufo, asan̄ade ye akwa iyatesịt, sia ọfiọkde ete ini imọ edi ibio.”—Ediyarade 12:7, 9, 12.

⁵ Mbọk tịm fiọk se ikedide utịp ekọn̄ oro ẹken̄wanade ke heaven. Ke iyatesịt, Satan ama ada afanikọn̄ etiene mbon oro ẹdude ke isọn̄. Nte afo edikụtde, nnyịn idu uwem idahaemi ke ini afanikọn̄ oro. Edi enye idibịghike —edidi ke ‘ibio ini’ kpọt. Satan akam ọfiọk oro. Bible etịn̄ aban̄a ini emi nte “mme akpatre usen.” (2 Timothy 3:1) Nnyịn idat esịt didie ntem nte ke ibịghike Abasi ayabiat odudu Devil efep ke ofụri isọn̄! Ẹyak nnyịn ineme ndusụk n̄kpọ oro ẹtịbede idahaemi oro ẹkebemde iso ẹtịn̄ ke Bible. Mmọ ẹwụt ke nnyịn idu uwem ke mme akpatre usen ye nte ke ibịghike Obio Ubọn̄ Abasi ayada nsinsi edidiọn̄ ọsọk mbon oro ẹmade Jehovah. Akpa, ẹyak nnyịn idụn̄ọde ikpehe inan̄ ke idiọn̄ọ oro Jesus ọkọdọhọde ke ẹdida ẹfiọk ini oro nnyịn idude uwem mi.

6, 7. Didie ke ikọ Jesus aban̄ade ekọn̄ ye akan̄ osu mfịn?

⁶ “Idụt ayadaha an̄wana ye idụt, obio ubọn̄ kiet oyonyụn̄ adaha an̄wana ye obio ubọn̄ en̄wen.” (Matthew 24:7) Ẹwot ediwak miliọn owo ke ekọn̄ ke isua ikie emi ẹkebede. Ewetmbụk owo Britain kiet ekewet ete: “Ẹma ẹwot mme owo ke ọyọhọ isua ikie 20 ẹkan nte akanam ẹwotde ke mbụk. . . . Enye ekedi mme isua oro ẹkekade iso ndin̄wan̄a ekọn̄, ndien mme ini ẹma ẹdu oro owo mîkan̄wanake ekọn̄, edi mme utọ ini oro ikọniọn̄ke ikonyụn̄ iwakke.” Ntọt otode n̄ka kiet oro ekpepde n̄kpọ aban̄a n̄kpọntịbe ererimbot ọdọhọ ete: “Mbon oro ekọn̄ okowotde  ke ọyọhọ isua ikie [20] ẹma ẹwak utịm ikata ẹkan kpukpru mbon oro ekọn̄ okowotde ọtọn̄ọde ke akpa isua ikie E.N. tutu esịm isua 1899.” Se iwakde ibe owo miliọn 100 ẹmekpan̄a ke ekọn̄ ọtọn̄ọde ke isua 1914. Ediwak miliọn owo ẹmekụt ukụt ẹnyụn̄ ẹkop ubiak koro mbonima mmọ ẹkpan̄ade ke ekọn̄. Ekeme ndidi afo ama akam ataba owo ima n̄ko ke ekọn̄.

⁷ ‘Akan̄ oyodu.’ (Matthew 24:7) Mme anam-ndụn̄ọde ẹdọhọ ke udia enen̄ede odu ke isua 30 emi ẹkebede. Nte ededi, akan̄ osụk ododu sia ediwak owo mînyeneke okụk oro ekemde ndida ndep udia m̀mê ndinyene isọn̄ ndida ntọ in̄wan̄. Ke mme idụt oro ẹtọn̄ọde-tọn̄ọ uforo, se iwakde ibe owo biliọn kiet ẹsida dollar kiet m̀mê osụhọrede akan oro ẹdu uwem ke usen kiet. Ata ediwak mmọ ẹsitie biọn̄ kpukpru ini. Esop Kaban̄a Nsọn̄idem Ererimbot ọdọhọ ke udia oro mînọhọ nsọn̄idem edi akpan ntak n̄kpan̄a nditọwọn̄ oro ẹwakde ebe miliọn ition kpukpru isua.

8, 9. Nso iwụt ke mme ntịn̄nnịm ikọ Jesus ẹban̄ade unyekisọn̄ ye idiọk udọn̄ọ ẹmesu?

⁸ ‘Ikpọ unyekisọn̄ ẹyedu.’ (Luke 21:11) Nte otu ntaifiọk kiet ẹdọhọde, ọtọn̄ọde ke 1990 kpọt, ke ẹbaharede ukem ukem, unyekisọn̄ 17 oro ẹsitịbede ke isua kiet ẹnyene odudu oro okponde ekem ndiwụri ufọk  nnyụn̄ nsiak isọn̄. Ndien ke ẹbaharede ukem ukem, mme unyekisọn̄ oro ẹsọn̄de odudu ekem ndiwụri ofụri ufọk ẹmetịbe kpukpru isua. Uwetn̄kpọ efen ọdọhọ ete: “Unyekisọn̄ omowot se iwakde ibe owo 600,000 ke akpatre isua 100 oro ẹkebede, ndien n̄kọri ke ifiọk ubotn̄kpọ anam ibat n̄kpan̄a emi osụhọde ata esisịt.”

⁹ ‘Ndiọi udọn̄ọ ẹyedu.’ (Luke 21:11) Kpa ye n̄kọri ibọkusọbọ, n̄kani ye mbufa udọn̄ọ ke ẹnọmọ ubonowo. Ntọt kiet ọdọhọ ke mme udọn̄ọ 20 oro ẹtịmde ẹfiọk—esịnede akpaikpai ikọn̄, utoenyịn, ye utọrọ—ẹnen̄ede ẹdi ọsọ n̄kpọ ke mme iduọk isua eke ndondo emi, ndien ke enen̄ede ọsọn̄ ndida ibọk n̄kọk ndusụk orụk udọn̄ọ. Ke nditịm ntịn̄, mbufa udọn̄ọ 30 ẹmewụt idem ke nsụhọde n̄kaha. Ndusụk mmọ inyeneke usọbọ ẹnyụn̄ ẹkama n̄kpa.

10. Mme edu ewe oro ẹkebemde iso ẹtịn̄ ke 2 Timothy 3:1-5 ke afo okụt ke idem mme owo mfịn?

¹⁰ Ke adianade ye editịn̄ mban̄a ndusụk n̄kpọ oro ẹditịbede ke ererimbot, Bible ama ebem iso etịn̄ ke mme ukpụhọde emi ẹdidude mi ke n̄kaowo ẹdiwụt ke nnyịn idu ke mme akpatre usen. Apostle Paul ama etịn̄ nte mme owo ke ofụri ofụri ẹditiede. Nnyịn ikot ke 2 Timothy 3:1-5 ite: “Ndiọkeyo ẹyedu  ke mme akpatre usen.” Ke ubak ubak, Paul ọkọdọhọ ke mme owo

• ẹyedi mme ama idem

• ẹyedi mme ama okụk

• ẹyesọn̄ ibuot ye ete ye eka

• idinyeneke nsọn̄ọnda

• idinyeneke ndammana ima

• ẹyenana mfara ke idem

• ẹditie obom obom

• ẹyema inemesịt utu ke ndima Abasi

• ẹdinyene enyọn̄ enyọn̄ ido uten̄e Abasi edi idụhe uwem ekekem ye odudu esie

11. Didie ke Psalm 92:7 etịn̄ aban̄a se iditịbede inọ ndiọi owo?

¹¹ Ndi mme owo ẹtie ntre ke obio mbufo? Nte eyịghe mîdụhe mmọ ẹmetie. Mbon oro ẹnyenede ndiọi edu ẹyọyọhọ kpukpru ebiet. Emi owụt ke Abasi ọyọsọp anam n̄kpọ, koro Bible ọdọhọ ete: “Ke ini mme oburobụt owo ẹfiaride nte mbiet, ndien ke kpukpru mme anam-idiọk ẹsiahade, ẹyesobo mmọ ke nsinsi.”—Psalm 92:7.

12, 13. Didie ke ‘ata ifiọk’ okpon ke “utịt ini” emi?

¹² Ke akpanikọ, mme akpatre usen ẹyọhọ ye afanikọn̄, kpa nte Bible  ekebemde iso etịn̄. Nte ededi, ke ntịme ntịme ererimbot emi, nti n̄kpọ ke ẹda itie ke otu mme andituak ibuot nnọ Jehovah.

¹³ N̄wed Daniel ama ebem iso etịn̄ ete ke ‘ata ifiọk oyokpon aka iso.’ Ini ewe ke oro editịbe? Editịbe ke “utịt ini.” (Daniel 12:4) Ọtọn̄ọde ke 1914 akpan akpan, Jehovah aman̄wam mbon oro ẹnen̄erede ẹyom ndinam n̄kpọ esie ẹkọri ke ifiọk Bible. Mmọ ẹmetịm ẹfiọk ọsọn̄urua akpanikọ aban̄ade enyịn̄ ye uduak Abasi, uwa ufak Jesus Christ, idaha mme akpan̄kpa, ye ediset ke n̄kpa. Akan oro, mme andituak ibuot nnọ Jehovah ẹmekpep nte ẹkemede ndidu uwem ke usụn̄ oro adade ufọn ọsọk mmọ onyụn̄ adade itoro ọsọk Abasi. Mmọ n̄ko ẹnyene in̄wan̄-in̄wan̄ ifiọk ẹban̄a se Obio Ubọn̄ Abasi anamde ye nte enye edinen̄erede mme idaha oro ẹdude ke isọn̄. Nso ke mmọ ẹda ifiọk emi ẹnam? Mbụme emi ada nnyịn esịm ntịn̄nnịm ikọ efen oro osude ke mme akpatre usen emi.

14. Ẹkwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ atara adan̄a didie mfịn, ndien mmanie ẹkwọrọ enye?

¹⁴ Ke ntịn̄nnịm ikọ Jesus Christ aban̄ade “utịt editịm n̄kpọ emi,” enye ọkọdọhọ ke ‘ẹyekwọrọ eti mbụk obio ubọn̄ emi ke ofụri isọn̄.’ (Matthew 24:3, 14) Ke ofụri isọn̄, ke ẹkwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄—se Obio Ubọn̄ emi edide, se enye edinamde, ye nte nnyịn ikemede ndibọ edidiọn̄ esie—ke se ibede idụt 230 ye ke se iwakde ibe usem 400. Ediwak miliọn Mme Ntiense Jehovah ke ẹkwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ emi ifịk ifịk. Mmọ ẹto “kpukpru idụt ye esien ye obio ye usem.” (Ediyarade 7:9) Mme Ntiense ẹnịm ukpepn̄kpọ Bible mfọn ye ediwak miliọn owo oro ẹyomde ndifiọk se Bible enen̄erede ekpep. Nso akwa edisu ntịn̄nnịm ikọ ke emi edi ntem, akpan akpan sia Jesus ekebemde iso etịn̄ nte ke ata mme Christian ẹdidi “mbon emi kpukpru owo ẹsuade”!—Luke 21:17.

15. (a) Nte afo emenịm ke akpanikọ ke nnyịn idu uwem ke mme akpatre usen, ndien ntak enịmde? (b) Nso ke “utịt” ediwọrọ ọnọ mbon oro ẹbiọn̄ọde Jehovah ye mbon oro ẹsụkde ibuot ẹnọ ukara Obio Ubọn̄ Abasi?

¹⁵ Sia ata ediwak ntịn̄nnịm ikọ Bible ẹsude mfịn, nte afo unyịmeke ke nnyịn idu uwem ke mme akpatre usen? Ke ẹkwọrọde eti mbụk ẹsịm udomo oro Jehovah oyomde, “utịt” eyedi. (Matthew 24:14) “Utịt” edi ini oro Abasi edisiode idiọkido efep ke isọn̄. Jehovah ayada Jesus ye mme okopodudu angel osobo kpukpru mbon oro ẹkoide-koi ẹbiọn̄ọ Enye. (2 Thessalonica 1:6-9) Satan ye mme demon esie ididaha mme idụt itụn usụn̄ aba. Ke oro ebede, Obio Ubọn̄ Abasi ayan̄wan̄a edidiọn̄ ofụk kpukpru mbon oro ẹsụkde ibuot ẹnọ edinen ukara esie.—Ediyarade 20:1-3; 21:3-5.

16. Okpowụt eti ibuot afo ndinam nso?

¹⁶ Sia utịt editịm n̄kpọ Satan ekperede, oyom ibụp idem nnyịn, ‘Nso ke n̄kpanam?’ Owụt eti ibuot ndika iso n̄kpep ekese mban̄a Jehovah ye mme n̄kpọ oro enye oyomde oto nnyịn. (John 17:3) Di eyen ukpepn̄kpọ Bible oro enyenede ifịk. Nam edi ido fo ndibuana kpukpru ini ye mbon oro ẹyomde ndinam uduak Jehovah. (Mme Hebrew 10:24, 25) Nyene akpakịp ifiọk oro Jehovah Abasi anamde odu ọnọ mme owo ke ofụri ererimbot, nyụn̄ nam mme ukpụhọde oro ẹyomde ke uwem fo man ọbọ mfọn Abasi.—James 4:8.

17. Ntak emi nsobo ndiọi owo edisịmde ata ediwak owo ke ndueidem-e?

¹⁷ Jesus ama ebem iso etịn̄ ke ediwak owo ẹyefụmi mme uyarade oro ẹwụtde ke nnyịn idu uwem ke mme akpatre usen. Ẹyesobo ndiọi owo ke mbuari ye ke unana idotenyịn. Ukem nte inọ emi edide ke okoneyo, enye edisịm ata ediwak owo ke ndueidem. (1 Thessalonica 5:2) Jesus ama odụri owo utọn̄ ete: “Nte mme usen Noah ẹkedide, kpasụk ntre ke edidu Eyen owo edidi. Koro kpa nte mmọ ẹkedude  ke mme usen oro ẹkebemde ukwọ iso, ẹdia ẹnyụn̄ ẹn̄wọn̄, irenowo ẹdọ ndọ ẹnyụn̄ ẹda iban ẹnọ ke ndọ, tutu esịm usen emi Noah odụkde ke ubom; mmọ inyụn̄ ifiọkke tutu ukwọ edi edikpọri mmọ kpukpru efep, kpasụk ntre ke edidu Eyen owo edidi.”—Matthew 24:37-39.

18. Ewe item Jesus ke nnyịn ikpada isịn ke edinam?

¹⁸ Ntem, Jesus ọkọdọhọ mme andikpan̄ utọn̄ nnọ enye ete: “Ẹnọ ntịn̄enyịn ke idem mbufo mbak uyụhọ udia ye ọkpọsọn̄ un̄wọn̄ mmịn ye editịmede esịt uwem emi ẹdinam esịt mbufo ẹkabade ẹdobi, ndien usen oro edibuat mbufo nte ekpọ. Koro enye eyesịm kpukpru mbon oro ẹdụn̄de ke ofụri iso isọn̄. Ẹdu ke edidemede, ndien, kpukpru ini ẹnam n̄kpeubọk man mbufo ẹkpekeme ndibọhọ kpukpru n̄kpọ emi ẹditịbede, nnyụn̄ nda ke iso Eyen owo [nte mbon oro ẹnyịmede].” (Luke 21:34-36) Owụt eti ibuot ndida mme ikọ Jesus nsịn ke edinam. Ntak-a? Koro mbon oro ẹnyenede unyịme Jehovah Abasi ye eke “Eyen owo,” kpa Jesus Christ, ẹnyene idotenyịn ndibọhọ utịt editịm n̄kpọ Satan nnyụn̄ ndu uwem ke nsinsi ke utịbe utịbe obufa ererimbot oro enen̄erede ekpere!—John 3:16; 2 Peter 3:13.