Yai panembwa’mba bijipo

Yai paji ndonda ya mitwe

KITANGO 9

Nanchi Tuji mu ’Moba Apelako’ Nyi?

Nanchi Tuji mu ’Moba Apelako’ Nyi?
  • Ñanyi binkunka bibena kumweka mu kino kimye kyetu byaambijiwe jimo mu Baibolo?

  • Mambo a Lesa aambapo’mba ka pa biji bantu mu ano ‘moba apelako’?

  • Ñanyi bintu byawama byaambijiwe jimo mu Baibolo pa mambo a ano ‘moba apelako’?

1. Kwepi ko twakonsha kufunda pa bikekala kimye kya kulutwe?

MWAKITELEKAKO kala ku waileshi nangwa ku televizhonyi ne kwiipuzha’mba: ‘Nanchi ino ntanda ikekala byepi?’ Binkunka byubiwatu kya kubazhimukila kwakubula nangwa kuketekela kya kuba bantu kechi bakonsha kuyuka bikamweka ja kesha ne. (Yakoba 4:14) Nangwa byonkabyo, Yehoba wayuka bikekala kimye kya kulutwe. (Isaya 46:10) Kala kene, Mambo anji, Baibolo, kechi aambijiletu jimo pa bintu byatama bibena kubiwa mu ano moba etu ne, aambile ne pa bintu byawama bikobiwa mu kimye kya kulutwe kyafwenya kala pepi.

2, 3. Ñanyi bwipuzho baana ba bwanga bo bamwipwizhe Yesu, kabiji wakumbwile’mba ka?

2 Yesu Kilishitu waambilepo pa Bufumu bwa Lesa bukafumyapo bubi ne kulenga ino ntanda kwikala ke paladisa. (Luka 4:43) Bantu bakebelenga kuyuka kimye kikeshilamo Bufumu. Baana ba bwanga ba kwa Yesu bamwipwizhe amba: “Kiyukilo kya [kwikalapo kwenu, ne kya mpelo ya buno bwikalo, NW] i ki ka?” (Mateo 24:3) Yesu wibakumbwile’mba Yehoba Lesa bunke ye wayuka kimye kya mpelo ya buno bwikalo. (Mateo 24:36) Nangwa byonkabyo, Yesu waambijile jimo bintu bikobiwanga panopantanda Bufumu saka bukyangye kuleta mutende ne bukikizhi bwa kine ku bantu. Bintu byo aambijile jimo bibena kumwekana ano moba!

3 Saka tukyangye kwisamba pa bishiino bimwesha’mba tubena kwikala ku ‘mpelo ya buno bwikalo,’ twayai twisambeko pacheche pa nkondo yo babujile kumonapotu nangwa ku muntu umo ne. Yajingako mwiulu, kabiji bintu byafuminemo bitulamata.

NKONDO MWIULU

4, 5. (a) Ki ka kyaubiwe mwiulu aku Yesu wikajikwatu ke Mfumu? (b) Kwesakana na Lumwekesho 12:12, ki ka kyafumine mu ino nkondo yajinga mwiulu?

4 Kitango kyafumako mu uno buku kyalondolwele’mba Yesu Kilishitu waikele Mfumu mwiulu mu mwaka wa 1914. (Danyela 7:13, 14) Aku wikalatu Mfumu, Yesu waubilepo kimo. Baibolo waamba’mba: “Mwaji nkondo mwiulu: Mikela [jizhina jikwabo ja kwa Yesu] ne bamalaika banji ke balwe ne aye nsuñunyi [Satana Diabola]; kabiji nsuñunyi ne bamalaika banji ke balwe ne kulwa nabo.” * Satana ne bamalaika banji babi, abo bademona, bebashinjile ne kwibapanga bebapangile mwiulu ne kwiya panopantanda. Bamalaika bakishinka ba Lesa basangalele amba Satana ne bademona banji bebapanga. Pano bino, bantu panopantanda kechi basangalele ne. Baibolo waambijile jimo’mba: “Malwa enu anweba ntanda . . . mambo Diabola waikila ko muji, kasa aji na bukaji bukatampe, byo ayuka’mba kimye kyami ke kicheche.”—Lumwekesho 12:7, 9, 12.

5 Mwane monai kyafumine mu ino nkondo yajinga mwiulu. Mu bukaji bwanji, Satana waletele malwa nangwa’mba makatazho ku bekala panopantanda. Byonka byo musakumona, tuji mu kimye kya oa malwa. Pano bino kikakepa—kikekalatu ‘kimye kicheche.’ Ne Satana naye wayuka’mba kimye kya malwa kikekalatu kicheche. Baibolo watongola kino kimye amba ‘moba apelako.’ (2 Timoti 3:1) Ke kya lusekelo bingi kuba’mba Lesa katatakatu akafumyepo byubilo bya kwa Diabola panopantanda! Twayai twisambepo pa bintu bimo byaambijiwe jimo mu Baibolo bibena kubiwa kino kimye. Bino bintu bibena kumwesha’mba tuji mu moba apelako kabiji ne kuba’mba Bufumu bwa Lesa katatakatu bukalete mfweto ya myaka ku boba bamutemwa Yehoba. Patanshi twayai tubalaule mbaji ina ya kiyukilo Yesu kyo aambile kya kuyukilako kino kimye kyo tujimo.

BINKUNKA BIKATAMPE BIBENA KUBIWA ANO MOBA APELAKO

6, 7. Byambo bya kwa Yesu byaamba pa makondo ne kukepelwa kwa kajo bibena kufikizhiwa byepi lelo jino?

6 ‘Mukoka ukemena mukoka mukwabo, ne bufumu bukemena bufumu bukwabo.’ (Mateo 24:7) Bantu bavula baipaiwa mu makondo pa myaka 100 yapitapo. Shayuka umo wa mpito mwina Britain wanembele’mba: “Myaka kitota kya bu 20 yajinga myaka mwavijile bantu kya kine kine mu bwikalo bwa bantu. . . . Kyajinga kimye kyavujile bingi makondo, kimye kya kubula nkondo kyajingatu kicheche.” Sawakya kufuma ku ba Worldwatch Institute washimuna’mba: “Bantu bafwile mu makondo a mu myaka kitota kya bu [20] bavujile kukila bafwile mu makondo a mu myaka kitota kitanshi AD kufika mu 1899.” Bantu bavula kukila pa mamilyonyi 100 bafwa na mambo a makondo kutendeka mu 1914. Nangwa kya kuba twayuka bulanda bwikalapo umvwe twafwisha mutemwe wetu umo mu nkondo, bulanda bwikala na bantu bafwisha batemwe babo bavula mu makondo bukilamo bingi.

7 ‘Kukekala bipowe bya nzala.’ (Mateo 24:7) Bantu bapesa bya kupesapesa bamba’mba kajo kavujilako bingi pa myaka 30 yapitapo. Nangwa byonkabyo, kukepelwa kwa kajo kwatwajijila na mambo a kuba bantu bavula kechi baji na mali afwainwa kupotamo kajo nangwa kwikala na mushiji pa kujima kajo ne. Mu byalo bikikoma, bantu bavula babena kuyanda bingi na nzala. Kipamo kya World Health Organization kyapima kuba’mba kikola kya nzala kyo kibena kwipaya bingi banyike kukila pa mamilyonyi atanu pa mwaka pa mwaka.

8, 9. Ki ka kimwesha’mba bungauzhi bwa kwa Yesu bwaamba pa bitentanshi ne myalo bwafikizhiwa?

8 ‘Kukekala bitentanshi bikatampe.’ (Luka 21:11) Kwesakana na sawakya wa ba U.S. Geological Survey, kufumatu mu 1990, bitentanshi 17 byubiwa pa mwaka pa mwaka biji bingi na bulume bwa konauna bishimikwa ne kulalaula mushiji. Kabiji pa mwaka pa mwaka pobiwa bitentanshi biji na bulume bukatampe bwa konauna bishimikwa. Kabiji sawakya mukwabo washimuna’mba: “Bitentanshi byaipaya bantu bavula bingi pa myaka 100 yapitapo kabiji busendwe bwa bya kulengalenga bwakepeshakotu lufu pacheche.”

9 ‘Kukekala . . . myalo.’ (Luka 21:11) Nangwa kya kuba kuji kuyilako palutwe mu bya michi ya mu bipatela, bantu bakikolwa bikola bya kala kabiji ne bibena kwiyako ano moba. Sawakya umo waamba’mba bikola 20 byayukanyikwa bulongo—kuvwangako ne TB, malelya, ne kolela—bibavulemo bingi ino myaka, kabiji misango imo ya bikola ibena kushupa bingi kwiibuka na muchi. Kwaiya kala bikola byakatataka nobe 30. Bimo kechi bibukiwa ne, kabiji bipayañana.

BANTU BA MU ANO MOBA APELAKO

10. Ñanyi byubilo byaambijiwe jimo mu 2 Timoti 3:1-5 byo mubena kumona mu bantu lelo jino?

10 Kununga pa kulondolola binkunka bikatampe bibena kubiwa panopantanda, Baibolo waambijile jimo’mba moba a kupelako akayukanyikilwa ne ku lupimpu mu ngikelo ya bantu. Mutumwa Paulo walondolwele bantu bonse byo bakekala. Mu 2 Timoti 3:1-5, tutangamo’mba: “Mu moba akapelako kukeya bimye byakatazha.” Paulo waambile’mba, bantu bamo bakekala

  • ba kwitemwa abo bene

  • ba kutemwa mali

  • ba kulengulula bebasema

  • ba kubula kuzhila

  • ba kubula muchima wa bumuntu

  • ba kubula kwilama

  • bashinta

  • ba kutemwa bya lusangajiko, ne kutemwa Lesa ne

  • kasa baji na kipashañanotu kya munema wa kunemeka Lesa, kabiji bulume bwa ao munema bebukana

11. Masalamo 92:7 alondolola byepi kikobiwa ku babi?

11 Nanchi bantu ba ku mpunzha yenu byobyo baji bino nyi? Kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, byobyo baji. Konse konse kuji bantu baji na byubilo byatama. Kino kimwesha’mba Lesa katatakatu akobepo kimo, mambo Baibolo waamba’mba: “Babi nangwa bakoma nobe nsono, ne bonse boba byatama bamona byawama, bakaya mu lonaiko lwa myaka.”—Masalamo 92:7.

BINTU BYAWAMA BIBENA KUBIWA!

12, 13. ‘Maana a kuyuka bintu’ avula byepi mu kino “kimye kya ku mpelo”?

12 Ano moba apelako kine aji na bya malwa byavula, byonka byaambijile jimo Baibolo. Nangwa byonkabyo, mu ino ntanda ya makatazho muji bintu byawama bibena kubiwa mu bapopweshi ba Yehoba.

13 Buku wa mu Baibolo wa Danyela waambijile jimo amba: ‘Maana a kuyuka bintu akayanga na kunanuka.’ Kino kikobiwa ñanyi kimye? Mu “kimye kya ku mpelo.” (Danyela 12:4) Kikatakata kutatula mu 1914, Yehoba wakwasha bingi boba bakeba kumwingijila kya kine kumvwisha Baibolo. Baumvwisha bukine bwanema pa mambo a jizhina ja Lesa ne nkebelo yanji, kitapisho kya bukuzhi bwa kwa Yesu Kilishitu, bafu byo baji, ne lusanguko. Kabiji bapopweshi ba Yehoba bafunda bya kwikala bwikalo bwibasangajika kabiji bumuletela lutotelo. Baumvwisha ne mwingilo wa Bufumu bwa Lesa ne byo bukapwisha makatazho panopantanda. Bobapo byepi pa ano maana? Buno bwipuzho bwituleta ne ku bungauzhi bukwabo bubena kufikizhiwa mu ano moba apelako.

“Ano mambo awama a bufumu akasapwilwa pano pa ntanda ponse.”​—Mateo 24:14

14. Kusapwilwa kwa mambo awama a Bufumu lelo jino kwakumbana kufika pi, kabiji bañanyi babena kwiasapwila?

14 Mu bungauzhi bwanji bwa pa mambo a “mpelo ya buno bwikalo,” Yesu Kilishitu waambile’mba: “Ano mambo awama a bufumu akasapwilwa panopantanda ponse.” (Mateo 24:3, 14) Kuzhokoloka ntanda yonse, mambo awama a Bufumu—Bufumu byo buji, byo bukoba, ne byo twakonsha kutambula bintu byawama byo bukaleta—byo bintu bibena kusapwilwapo mu byalo kukila pa 230 kabiji ne kukila pa milaka 400. Bakamonyi ba kwa Yehoba bavula babena kusapwila na mukoyo mambo awama a Bufumu. Bafuma mu “mikoka yonse ne mu bisaka byonse ne mu mitundu yonse ne njimi yonse ya bantu.” (Lumwekesho 7:9) Bakamonyi bafunjisha mafunjisho a Baibolo a pa nzubo ku bantu bavula bingi bakeba kuyuka Baibolo kine byo afunjisha. Kuno kufikizhiwa kwa bungauzhi kine byo kwawamapo, kikatakata kutatula kimye kyo aambile Yesu amba bena Kilishitu bakine ‘bakebashikwa ku bonse’!—Luka 21:17.

MUSAKUBAPO KA?

15. (a) Nanchi mwaswa’mba tuji mu moba apelako nyi, kabiji mambo ka? (b) “Mpelo” ikalumbulula ka ku boba bamulengulula Yehoba ne ku boba bakokela bukalama bwa Bufumu bwa Lesa?

15 Bungauzhi bwavula bwa mu Baibolo byo bubena kufikizhiwa lelo jino, nanchi kechi mwaitaba amba tuji mu moba apelako ne nyi? Mambo awama byo akasapwilwa kya kuba Yehoba akatondwe, “mpelo” popo ikeya. (Mateo 24:14) “Mpelo” ilumbulula kimye Lesa kyo akafumyapo bubi panopantanda. Pa kuba’mba akonaune bonse bamulengulula, Yehoba ukengijisha Yesu ne bamalaika ba bulume. (2 Tesalonika 1:6-9) Satana ne bademona banji kechi bakajimbaikapo mikoka ya bantu jibiji ne. Panyuma ya kino, Bufumu bwa Lesa bukaletela bonse bakokela bukalama bwabo bwaoloka bintu byawama.—Lumwekesho 20:1-3; 21:3-5.

16. Ki ka kyawama kyo mwafwainwa kuba?

16 Mpelo ya buno bwikalo bwa kwa Satana byo iji kwipi, twafwainwa kwishikisha atweba bene amba, ‘Nafwainwa kubanga ka?’ Kyawama kutwajijila na kufunda byavula pe Yehoba ne pa byo akeba amba tube. (Yoano 17:3) Ikalai na mukoyo wa kufundanga Baibolo. Ikalai na muteeto wa kupwanañenanga pamo kimye kyonse na bantu bakeba kuba kyaswa muchima wa Yehoba. (Bahebelu 10:24, 25) Fundai maana avula Yehoba Lesa o apana ku bantu mwaya ntanda, kabiji ne kupimpula bwikalo bwenu kuba’mba mwitabilwe kwi aye.—Yakoba 4:8.

17. Mambo ka lonaiko lwa babi o lukataina bantu bavula kyakubazhimukila?

17 Yesu waambijile jimo’mba bantu bavula bakalengulula kishiino kya kuba’mba tuji mu moba apelako. Lonaiko lwa babi bukumotu lukeye kwakubula ne kuketekelatu ne. Bantu bavula bakabazhimukatu byonka byo babazhimuka inge ngivi waiya bufuku. (1 Tesalonika 5:2) Yesu wajimwine’mba: “Byonka byo kyajinga mu moba a Nowa, byo kikekala ne pa kwiya Mwana muntu. Mambo mu ao moba byo aji ukyangye kwiya muyulo, bajilenga ne kutoma, basongwelenga ne kusongolwa, kutwala ne ku aja juba jo atwelele mu bwato Nowa, nanchi kechi bayukile ne poso byo aishile muyulo, ne kwibalobesha bonse shata! Byonkabyo byo bikekala ne pa kwiya Mwana muntu.”—Mateo 24:37-39.

18. Ñanyi lujimuno lwa kwa Yesu lo twafwainwa kuteshako muchima?

18 O ene mambo Yesu o abujile boba bantu bamutelekelenga’mba: “Iketai anwe bene, kuchina’mba, michima yenu yakanemenwa na bya kujajaja, ne kupendwa, ne na bya kutabataba bya buno bumi, ne aja juba jikemufikila ja kubula kuketekela nobe mfimbo: mambo jikebafikila bonse bekala panopantanda. Kabiji jimukai anweba moba onsetu ne kulomba, mukakonshe kupuluka ku byobya byonse bikafika, ne kwimana [saka mwaitabilwa] ku meso a Mwana muntu.” (Luka 21:34-36) Kyanema bingi kutesha muchima ku byambo bya kwa Yesu. Mambo ka? Mambo aba baitabilwa kwi Yehoba Lesa ne “Mwana muntu,” aye Yesu Kilishitu, baji na luketekelo lwa ku kapuluka mpelo ya buno bwikalo bwa kwa Satana ne kukekala myaka ne myaka mu ntanda ipya yanengela bulongo ijitu pepi kufika!—Yoano 3:16; 2 Petelo 3:13.

^ jifu. 4 Umvwe mukeba byambo bikwabo byaamba’mba Mikela jo jizhina jikwabo ja kwa Yesu Kilishitu, monai bya Kulumbulula, pa mapeja 218-19.