တၢ်နီၤဖး ခွံ
မ့ၢ်ပအိၣ်မူဘၣ်လၢ “မုၢ်နံၤခံကတၢၢ်” အပူၤဧါ
-
လံာ်စီဆှံတဲဆိပာ်ဝဲလၢ တၢ်မနုၤကမၤအသးလၢ ပအိၣ်မူအဆၢကတီၢ်လဲၣ်.
-
ယွၤအကလုၢ်ကထါ ပာ်ဖျါဝဲလၢ ပှၤကညီလၢ “မုၢ်နံၤခံကတၢၢ်” တဖၣ်န့ၣ် ကမ့ၢ်ပှၤဒ်လဲၣ် တဖၣ်လဲၣ်.
-
လံာ်စီဆှံ တဲဆိပာ်ဝဲလၢ တၢ်မၤအသးလၢအဂ့ၤမနုၤကမၤအသးလၢ “မုၢ်နံၤခံကတၢၢ်” န့ၣ်လဲၣ်.
၁. ပသ့ၣ်ညါဘၣ် ခါဆူညါအဂ့ၢ် သ့ဖဲလဲၣ်.
မ့ၢ်နကွၢ်တၢ်ကစီၣ်လၢ ကွဲၤထံၣ်ဟူအပူၤဒီး နဆိကမိၣ်ဘၣ်လၢ ‘ဟီၣ်ခိၣ်အံၤ ကကဲထီၣ်ကဒီးအသးဒ်လဲၣ်’ န့ၣ်ဧါ. တၢ်သူၣ်အုးသးအုးတဖၣ် ကဲထီၣ်အသး သတုၢ်ကလာ်ဒီး လၢတၢ်တဆိကမိၣ်အပူၤသ့အဃိ တၢ်ကမၤအသး လၢခဲမုၢ်ဆ့ၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် မတၤတဂၤဂ့ၤဂ့ၤ တဲဆိပာ်စၢၤတသ့ဘၣ်. (ယၤကိာ် ၄:၁၄) ဘၣ်ဆၣ် ခါဆူညါ တၢ်မနုၤကမၤအသးလဲၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤ သ့ၣ်ညါပာ်ဝဲလီၤ. (ယၡါယၤ ၄၆:၁၀) ကစၢ်အကလုၢ်ကထါ, လံာ်စီဆှံန့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်အလီၤသူၣ်အုးသးအုးလၢ ကမၤအသးလၢ ပအိၣ်မူဆၢကတီၢ် တကးဘၣ်အမဲာ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ပီၢ်လၢ တၢ်ကမၤအသးလၢ ခါဆူညါ တဖၣ်န့ၣ်တဲဆိပာ်ဝဲ လၢပျၢၤလံၤလံၤလီၤ.
၂, ၃. ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် သံကွၢ်အီၤ တၢ်သံကွၢ်မနုၤလဲၣ်, ကစၢ် စံးဆၢဝဲဒ်လဲၣ်.
၂ ယ့ၣ်ၡူးခရံာ် စံးတ့ၢ်ဝဲလၢ ယွၤအဘီအမုၢ် ကမၤကတၢၢ်ကွံာ် တၢ်အၢတၢ်သီဒီး ကမၤကဲထီၣ် ဟီၣ်ခိၣ်လၢ ပၤရဒံစူးအဂ့ၢ်လီၤ. (လူၤကၣ် ၄:၄၃) ပှၤအါဂၤ အဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ဘီမုၢ်အံၤ ကပၢတၢ်လၢ ဆၢကတီၢ်ဖဲလဲၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် သံကွၢ်အီၤဒ်အံၤလီၤ– “ဒီးနဟဲလီၤဒီး ဟီၣ်ခိၣ်အကတၢၢ်န့ၣ် အတၢ်ပနီၣ်, ကမၤအသးလၢ မနုၤတမံၤလဲၣ်န့ၣ်, စံးဘၣ်တဲဘၣ်ပှၤတက့ၢ်.” (မးသဲ ၂၄:၃) တၢ်စံးဆၢအပူၤန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးစံးဝဲလၢ ပှၤကသ့ၣ်ညါ တၢ်ဆၢကတီၢ်အအၢအံၤ အကတၢၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးန့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ် ယဟိဝၤယွၤ ထဲတဂၤဧိၤလီၤ. (မးသဲ ၂၄:၃၆) ဘၣ်ဆၣ်တဲဆိပာ်ဝဲလၢ ဘီမုၢ်တချုးမၤန့ၢ်ဝဲ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ် တၢ်ဃုတၢ်ဖိးဒီး တၢ်ပူၤဖျဲးနီၢ်နီၢ်အခါ တၢ်ကမၤအသးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢတဖၣ်အဂ့ၢ်လီၤ. ကစၢ်တဲဆိပာ်တၢ်တဖၣ် ကဲထီၣ်အသး ခဲအံၤလီၤ.
၃ ပတချုး သမံသမိးကွၢ် တၢ်အုၣ်အသးလၢ ပအိၣ်မူဘၣ်ဖဲ ‘ဟီၣ်ခိၣ်အံၤ အစိၤအကတၢၢ်’ အခါ, ပကဆိကမိၣ်ကွၢ်သကိး ကယဲၢ်ပှၤကညီတဂၤလၢ်လၢ် တထံၣ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ဒုးတခါအဂ့ၢ် ဖုၣ်ကိာ်န့ၣ်တက့ၢ်. တၢ်ဒုးအံၤကဲထီၣ်အသးလၢ မူခိၣ်လၢပထံၣ်အီၤလၢပမဲာ် တသ့အလီၢ် ဒီးတၢ်အံၤအတၢ်ပိာ်ထွဲတဖၣ်န့ၣ် ဟဲဘၣ်ဒိပှၤလီၤ.
တၢ်ဒုးလၢမူခိၣ်
၄, ၅. (က) ယ့ၣ်ၡူးဘၣ်တၢ်ဒုးထီၣ်အီၤနီလၢ မူခိၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ တၢ်မနုၤကဲထီၣ်အသးလဲၣ်. (ခ) ဒ်လီၣ်ဖျါ ၁၂:၁၂ အသိး, တၢ်ဒုးကဲထီၣ်လၢမူခိၣ်အဃိ တၢ်မနုၤကဲထီၣ်အသးလၢခံကတၢၢ်လဲၣ်.
၄ လံာ်အံၤအတၢ်နီၤဖးလၢညါန့ၣ် ပာ်ဖျါတ့ၢ်ဝဲ ယ့ၣ်ၡူးခရံာ် ကဲထီၣ်မူခိၣ်စီၤပၤဖဲ ၁၉၁၄ နံၣ်န့ၣ်လီၤ. (ဒၤနံးယ့လး ၇:၁၃, ၁၄) ယ့ၣ်ၡူးဒိးန့ၢ်ဝဲ ဘီမုၢ်အတၢ်စိကမီၤဝံၤ တယံာ်တမီၣ်န့ၣ် သုးကျဲၤမၤဝဲတၢ်လီၤ. လံာ်စီဆှံစံးဝဲလၢ “တၢ်ဒုးတၢ်ယၤအိၣ်ထီၣ်လၢ မူခိၣ်လီၤ.” “မံၤက့လး [ယ့ၣ်ၡူးအမံၤ လၢခံတမံၤ] ဒီးအကလူးတဖၣ် ဒုးတၢ်ဒီးပယိၤ [စၤတၣ်မုၣ်ကီၤလံၢ်], ဒီးပယိၤဒီး အကလူးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်ဒုးတၢ်” လီၤ. * စၤတၣ်ဒီး အကလူးအအၢ သ့ၣ်တဖၣ်လၢအမ့ၢ် တၢ်နါတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၤနၢၤအီၤ လၢတၢ်ဒုးအဃိ ဘၣ်တၢ်တ့ၢ်လီၤကွံာ်အီၤဆူ ဟီၣ်ခိၣ်လီၤ. ယွၤအနီၢ်သးဖိလၢ အတီဒီးအီၤတဖၣ်န့ၣ် သူၣ်ခုသးခုဝဲလၢ စၤတၣ်ဒီး အတၢ်နါတဖၣ် တအိၣ်လၢၤအဃိလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် တတူၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်သးခုဒ်န့ၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ်, လံာ်စီဆှံ ကတိၤဆိပာ်ဝဲဒ်အံၤလီၤ– “ပှၤအိၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ, ဒီးလၢပီၣ်လဲၣ်ပူၤန့ၣ်, ဘၣ်အဖှီၣ်လီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, မုၣ်ကီၤလံၢ်သ့ၣ်ညါလၢ အဆၢအကတီၢ်အိၣ်ထဲ တစိၢ်ဖိသတးဒီး, ဟဲလီၤဝဲဆူ သုအိၣ်, အိၣ်ဒီးအသးဒိၣ်ထီၣ်ဒိၣ်မးလီၤ.”—လီၣ်ဖျါ ၁၂:၇, ၉, ၁၂.
၅ ဝံသးစူၤ ပာ်နသးလၢ တၢ်ဒုးလၢမူခိၣ်အဃိ တၢ်မနုၤကဲထီၣ်အသးလဲၣ် န့ၣ်တက့ၢ်. စၤတၣ်အတၢ်သးထီၣ်အဃိ ပှၤအိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢတဖၣ်န့ၣ် တၢ်အဖှီၣ် မ့တမ့ၢ် တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ် ကအိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်လီၤ. ဒ်နထံၣ်ဘၣ်အသိး ပအိၣ်မူဘၣ်လၢ တၢ်ကီတၢ်ခဲတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်အါ အဆၢကတီၢ်အပူၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်အံၤကမ့ၢ်ဒၣ်—“တၢ်ဆၢကတီၢ် လၢအဖုၣ်”—န့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤန့ၣ် မုၣ်ကီၤလံၢ်သ့ၣ်ညါဝဲလီၤ. လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါဝဲ တၢ်ဆၢကတီၢ်အံၤလၢ ‘မုၢ်နံၤလၢခံကတၢၢ်’ န့ၣ်လီၤ. (၂ တံၤမသ့း ၃:၁) တယံာ်လၢၤဘၣ်ဒီး ယွၤကတြူာ်ကွံာ် စၤတၣ်အတၢ်ဒိၣ်စိဒိၣ်ကမီၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအဃိ ပသးခုသ့လီၤ! ခဲအံၤ ပကဆိကမိၣ်ကွၢ် လံာ်စီဆှံကတိၤဆိပာ်တၢ်တနီၤ ကဲထီၣ်အသးလၢ ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤန့ၣ်တက့ၢ်. တၢ်အံၤမ့ၢ် တၢ်အုၣ်အသးလၢ မ့ၢ်ပအိၣ်မူဘၣ်လၢ မုၢ်နံၤလၢခံကတၢၢ်, တယံာ်ဘၣ်ဒီး ယွၤအဘီအမုၢ်န့ၣ် ကဟဲစိာ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ လီၤထူလီၤယိာ်တဖၣ်လၢ ပှၤလၢအအဲၣ် ယဟိဝၤ တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဆိကတၢၢ် ပကသမံသမိးကွၢ် ယ့ၣ်ၡူးစံးတ့ၢ်ဝဲ တၢ်ပနီၣ်လွံၢ်မံၤလၢအမ့ၢ် ပအိၣ်မူဆၢကတီၢ် အတၢ်ပနီၣ်န့ၣ်တက့ၢ်.
တၢ်ကမၤအသး အဒိၣ်အမုၢ်တဖၣ်လၢတၢ်ဆၢကတီၢ် လၢခံကတၢၢ်
၆, ၇. ယ့ၣ်ၡူးစံးပာ်ဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ, တၢ်သၣ်ဝံၤလီၤဒိန့ၣ် လၢပှဲၤထီၣ်လၢ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤဒ်လဲၣ်.
၆ “ပှၤကညီတကလုာ်ကထီဒါ ပှၤကညီတကလုာ်, ဒီးတဘီတမုၢ်ကထီဒါ တဘီတမုၢ်လီၤ.” (မးသဲ ၂၄:၇) ပူၤကွံာ်အနံၣ်တကယၤအတီၢ်ပူၤ, ပှၤအကကွဲၢ်တဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်သံလၢတၢ်ဒုးအပူၤလီၤ. ဘြံးတၢၣ်အပှၤစဲၣ်နီၤလၢ လံာ်တၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤတဂၤ ကွဲးဝဲဒ်အံၤလီၤ– “နံၣ်ကယၤခံဆံနံၣ်န့ၣ် လၢတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤအပူၤ မ့ၢ်နံၣ်လၢ အမၤသံပှၤသးအအါကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ. . . . ပှၤဒုးတၢ်ယၤတၢ် အဆၢတလီၤတူာ်ဃာ်ဃာ်ဘၣ်. မ့ၢ်နံၣ်ကယၤတခါလၢ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤတအိၣ် အဆၢကတီၢ်န့ၣ် အိၣ်ဒၣ်လၢအစှၤန့ၣ်လီၤ.” ပှၤခိးကွၢ်ဟီၣ်ခိၣ်တၢ်ကရၢကရိ အတၢ်ကွဲးနီၣ်အပူၤန့ၣ် ပာ်ဖျါဝဲဒ်အံၤလီၤ– “[နံၣ်ကယၤ ၂၀] အတီၢ်ပူၤ ပှၤနီၢ်ဂံၢ်လၢအသံလၢ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤအဃိန့ၣ် အါန့ၢ်ဒံး စးထီၣ်လၢ ခ.န. နံၣ်ကယၤအဆိကတၢၢ် တုၤလၢ ၁၈၉၉ နံၣ်အတီၢ်ပူၤ ပှၤနီၣ်ဂံၢ်လၢအသံလၢ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤခဲလၢာ်အကျါ သၢစးလီၤ.” စးထီၣ်လၢ ၁၉၁၄ နံၣ်န့ၣ် တၢ်ဒုးတၢ်ယၤတဖၣ်အဃိ ပှၤသံအကကွဲၢ် ၁၀၀ ဘျဲၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်လဲၤခီဖျိဘၣ် တၢ်သူၣ်အုးသးအုးလၢ ပှၤလၢပအဲၣ်ဘၣ်တဂၤ လီၤမၣ်ကွံာ်လၢ တၢ်ဒုးအပူၤဒၣ်လဲာ် ပှၤအကကွဲၢ်တဖၣ် အတၢ်သူၣ်အုးသးအုး ဒီးတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤလၢ ဘၣ်ပျဲလီၤမၣ် ပှၤလၢအဲၣ်ဘၣ်ဝဲတဖၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်ပကနၢ်ပၢၢ် လၢလၢပှဲၤပှဲၤဘၣ်.
၇ “တၢ်သၣ်ဝံၤလီၤဒိတဖၣ် ကအိၣ်ထီၣ်လီၤ.” (မးသဲ ၂၄:၇) ပှၤဃုထံတၢ်တဖၣ်န့ၣ် စံးဝဲလၢ ပူၤကွံာ်အနံၣ် ၃၀ အတီၢ်ပူၤန့ၣ် တၢ်ထုးထီၣ်ရၤလီၤ တၢ်အီၣ်တၢ်အီ ဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ်ဒိၣ်မးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤအါဂၤန့ၣ် ကပှ့ၤတၢ်အီၣ်တၢ်အီအဂီၢ် ကျိၣ်စ့ မ့တမ့ၢ် တၢ်လီၢ်တအိၣ် အလၢအပှဲၤလၢ ပှၤကသူၣ်အီၣ် ဖျးအီၣ်တၢ်အဂီၢ်အဃိ တၢ်အီၣ်တၢ်အီကၤန့ၣ် အိၣ်ထီဘိန့ၣ်လီၤ. ပှၤအကကွဲၢ် တကထိဘျဲၣ်လၢ အိၣ်ဖဲထံကီၢ်လၢ အဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ်သီသီ တဖၣ်အပူၤန့ၣ် ဘၣ်အိၣ်မူဝဲလၢ တနံၤစ့ဟဲနုာ် တပှဲၤနီၣ်တဒီလၣ် မ့တမ့ၢ် စှၤန့ၢ်ဒံးအဝဲန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်အါဂၤန့ၣ် ညီနုၢ်တူၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်သၣ်ဝံၤသၣ်စ့ၤန့ၣ်လီၤ. ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ ကရၢမိၢ်ပှၢ်န့ၣ် တယးဝဲလၢ တၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ပှၢ်လၢ ပှၤဖိသၣ် ယဲၢ်ကကွဲၢ်ဘၣ်သံကိးနံၣ်ဒဲးန့ၣ် မ့ၢ်လၢ တၢ်အီၣ်လီၤထြူးအဃိလီၤ.
၈, ၉. ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်တဲဆိပာ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီး ဟီၣ်ခိၣ်ဟူး, ဒီးတၢ်ဆါသံသတြိာ်တဖၣ် ဟဲလၢပှဲၤထီၣ်န့ၣ် တၢ်မနုၤပာ်ဖျါထီၣ်လဲၣ်.
၈ “ဟီၣ်ခိၣ်ကဟူးဝးဆှဲးဆှိး နးနးကလဲာ်လီၤ.” (လူၤကၣ် ၂၁:၁၁) ယူၢ်. အဲး(စ်). ဟီၣ်လဲပီညါ အတၢ်ထိၣ်အပူၤစံးဝဲ, လၢတၢ်ဒွးဃူအပူၤ တနံၣ်န့ၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ဟူးဖးဒိၣ် ၁၉ ဘျီလီၤ. တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ အသဟီၣ်ဆူၣ်တုၤလၢ အမၤဟးဂီၤ တၢ်သူၣ်ထီၣ်တဖၣ် ဒီးဟီၣ်ခိၣ်အဲးထီၣ်အသး ဃၣ်ဃၣ်လီၤ. ဒီးတၢ်ဒွးဃူအပူၤ, ဟီၣ်ခိၣ်ဟူးဖးဒိၣ်လၢ အမၤဟးဂီၤတၢ်သူၣ်ထီၣ်တဖၣ် လၢာ်လၢာ်ဆ့ဆ့န့ၣ် ဟူးဝဲတနံၣ်တဘျီလီၤ. တၢ်ကွဲးနီၣ်တဖၣ် ပာ်ဖျါဝဲလၢ စးထီၣ်လၢ ၁၉၀၀ လံၤလံၤ န့ၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ဟူးအဃိ ပှၤသံခံကကွဲၢ်ဘျဲၣ်လံလီၤ. တၢ်ကစီၣ်အခီၣ်ထံးလၢခံတမံၤန့ၣ် စံးဝဲဒ်အံၤလီၤ– “စဲးဖီကဟၣ်တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ အတၢ်ဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ်တဖၣ်န့ၣ် မၤစှၤလီၤ တၢ်သံန့ၢ်ဒၣ် ဆံးကိာ်ဖိန့ၣ်လီၤ.”
၉ “တၢ်ဆါသံသတြိာ် ကအိၣ်ထီၣ်ဝဲလီၤ.” (လူၤကၣ် ၂၁:၁၁) တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့လၢ ဘၣ်ဃးဒီးကသံၣ်ကသီတဖၣ် ဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ်သနာ်က့ တၢ်ဆူးတၢ်ဆါအလီၢ်လံၤဒီး အသီတဖၣ်န့ၣ် မၤဘၣ်ဒိပှၤကညီတဖၣ်လီၤ. လၢတၢ်ကွဲးနီၣ်တခါအပူၤ ပာ်ဖျါဝဲလၢ တၢ်ဆါအခါ ၂၀ လၢပှၤသ့ၣ်ညါအါ —ဃုာ်ဒီး တၢ်ပသိၣ်ဆါ, တၢ်ညၣ်ဂိၢ်လိၤကိၢ်, ဒီးတၢ်ဆါလူဘှိး—တဖၣ်န့ၣ် ကဲထီၣ်အသးအါမးလၢ တယံာ်ဒံးဘၣ် တဆံနံၣ်တဖၣ်အတီၢ်ပူၤ, ဒီးတၢ်ဆါတနီၤန့ၣ် ကီခဲလၢ တၢ်ကကုစါယါဘျါအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. နီၢ်နီၢ်န့ၣ်, တၢ်ဆါအသီ ဟဲပၢၢ်ထီၣ်အစှၤကတၢၢ် အခါ ၃၀ လံလီၤ. တၢ်ဆါတဖၣ်န့ၣ်အကျါ တနီၤန့ၣ် တၢ်မၤဘျါက့ၤအီၤတန့ၢ်ဒံးဘၣ်, မ့ၢ်တၢ်ဆါလၢ ပှၤသံသ့န့ၣ်လီၤ.
ပှၤကညီလၢ မုၢ်နံၤခံကတၢၢ်အပူၤတဖၣ်
၁၀. တၢ်သကဲာ်ပဝးမနုၤတဖၣ်လၢ ဘၣ်တၢ်တဲဆိပာ်လၢ ၂ တံၤမသ့း ၃:၁-၅ အပူၤန့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ပှၤကညီလၢ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤတဖၣ်ဒ်လဲၣ်.
၁၀ လံာ်စီဆှံ တဲဆိပာ်ဝဲလၢ ကမၤနီၣ်ပာ်ဖျါ မုၢ်နံၤခံကတၢၢ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်တၢ်မၤအသးတနီၤလၢ အဟူထီၣ်သါလီၤ တကးဘၣ်အမဲာ်ညါ ပာ်ဖျါစ့ၢ်ကီး ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အတၢ်ကရၢကရိအပူၤ တၢ်လဲလိာ်တခါန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၢဖိပီလူး ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်အိၣ်အသးလၢ ပှၤအါဒံအါဂၤန့ၣ်လီၤ. ပဖးဘၣ်ဖဲ ၂ တံၤမသ့း ၃:၁-၅ အပူၤဒ်အံၤလီၤ– “ဘၣ်ဆၣ်ဒီး သ့ၣ်ညါတၢ်အံၤတက့ၢ်. လၢမုၢ်နံၤအခံကတၢၢ် တဖၣ်အပူၤန့ၣ်, အဆၢအကတီၢ်လၢ အကီအခဲကဘၣ်လီၤ.” ပီလူးစံးဝဲလၢ ပှၤကညီတဖၣ် ကလီၤဂာ်ဒ် တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အကျါ တနီၤလၢလာ်အံၤအသိးန့ၣ်လီၤ–
-
ပှၤကညီကမ့ၢ် ပှၤအဲၣ်လီၤအသး
-
ပှၤသးကွံစ့
-
ပှၤတစူၢ်ဘၣ် အမိၢ်အပၢ်ဘၣ်
-
ပှၤလၢတအိၣ်ဒီး တၢ်သးတီ
-
ပှၤတအဲၣ်ဘၣ် အဘူးအတံၢ်ဘၣ်
-
ပှၤလၢအတကီၤဘၣ် အသးဘၣ်
-
ပှၤသူၣ်အၢသးသီ
-
ပှၤလၢအအဲၣ်တၢ်မုာ်တၢ်ပၠီၣ် ဒိၣ်န့ၢ်အအဲၣ်ယွၤ
-
အိၣ်ဝဲဒီးတၢ်ယူးယီၣ်ယွၤ အက့ၢ်အဂီၤဘၣ်ဆၣ်ဒီး, အစိအကမီၤန့ၣ် သမၢဝဲလီၤ
၁၁.. စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၉၂:၇ စံးဝဲလၢ ပှၤအၢပှၤသီတဖၣ် ကကဲထီၣ်အသးဒ်လဲၣ်.
၁၁ ပှၤလၢနခိၣ်နဃၢၤတဖၣ်န့ၣ် ကဲထီၣ်ပှၤဒ်န့ၣ် လံဧါ. ကကဲထီၣ် သပှၢ်တၢၢ်လီၤ. ပှၤလၢအလုၢ်အလၢ်အၢတဖၣ် ပထံၣ်ဘၣ်လၢ တၢ်လီၢ်ကိးပူၤဒဲးလီၤ. တၢ်အံၤပာ်ဖျါဝဲလၢ တယံာ်ဘၣ်ဒီး ကစၢ်ယွၤကသုးကျဲၤ မၤတၢ်န့ၣ်လီၤ, လံာ်စီဆှံစံးဝဲဒ်အံၤလီၤ– “တုၤပှၤအၢဖိမဲထီၣ်ဒ် နီၣ်ဧိၤမံၤဧိၤအသိးန့ၣ်, ဒီးပှၤမၤတၢ်အၢခဲလၢာ် ဘီၣ်ထီၣ်ညီထီၣ်ဒီး, မ့ၢ်ဒ်သိးအကတုၤလၢ တၢ်ဟးဂီၤလီၤစိၤလီၤထီလီၤ.”—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၉၂:၇.
တၢ်မၤအသးလၢ အဂ့ၤတဖၣ်
၁၂, ၁၃. “တၢ်သ့ၣ်ညါ အမ့ၢ်အတီ” န့ၣ်အါထီၣ်လၢ “မုၢ်နံၤခံကတၢၢ်” အံၤဒ်လဲၣ်.
၁၂ ဒ်လံာ်စီဆှံ တဲဆိပာ်ဝဲအသိး မုၢ်နံၤခံကတၢၢ်န့ၣ် ပှဲၤဒီးတၢ်သူၣ်အုးသးအုး အနီၢ်ကီၢ်လီၤ. ဟီၣ်ခိၣ်အံၤပှဲၤဒီး တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်သနာ်က့ တၢ်မၤအသးလၢအဂ့ၤန့ၣ် အိၣ်လၢပှၤလၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤ တဖၣ်အကျါန့ၣ်လီၤ.
၁၃ လံာ်ဒၤနံးယ့လး ကတိၤဆိပာ်ဝဲလၢ “တၢ်သ့ၣ်ညါ အမ့ၢ်အတီ ကအါထီၣ်လီၤ.” ဖဲလဲၣ်အဆၢကတီၢ်လဲၣ်. ဖဲ “တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢခံ” အပူၤန့ၣ်လီၤ. (ဒၤနံးယ့လး ၁၂:၄, ဟသ) လီၤဆီဒၣ်တၢ်, စးထီၣ်ဖဲ ၁၉၁၄ နံၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤမၤစၢၤ ပှၤလၢအအဲၣ်ဒိး ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤနီၢ်နီၢ်တဖၣ် ဒ်သိးကနၢ်ပၢၢ်အါထီၣ် လံာ်စီဆှံအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်နၢ်ပၢၢ်အါထီၣ်ဝဲ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ အလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢအမ့ၢ် ဘၣ်ဃးဒီးကစၢ်ယွၤအမံၤ, ဒီးအတၢ်တိာ်ပာ်, ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်အတၢ်ပှ့ၤက့ၤ, ပှၤသံတဖၣ်အတၢ်အိၣ်အသး, ဒီးတၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တကးဘၣ်အမဲာ်ညါ, ပှၤလၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤတဖၣ်န့ၣ် ဒ်သိးကကဲဘျုးလၢ အတၢ်အိၣ်မူအဂီၢ် ဒီးပှၤကစံးထီၣ်ပတြၢၤယွၤအဂီၢ် ကဘၣ်အိၣ်မူဝဲ ဒ်လဲၣ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဝဲဒၣ်လီၤ. ယွၤအဘီအမုၢ်အသနၢၣ်ဒီး ဘီမုၢ်အံၤကသုးကျဲၤ ဟီၣ်ခိၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် နၢ်ပၢၢ်အါထီၣ်ဝဲ ဖျိဖျိဖျါဖျါလီၤ. အဝဲသ့ၣ်မၤဝဲ တၢ်မနုၤလၢ တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်အံၤလဲၣ်. တၢ်သံကွၢ်အံၤ ဒုးကတိၤသကိးပှၤလၢ ဝံအတၢ်ကတိၤအဂၤလၢ အလၢပှဲၤထီၣ်ဖဲ မုၢ်နံၤခံကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ.
‘ဒီးဘီမုၢ်အတၢ်သးခုကစီၣ်အံၤ, ကဘၣ်တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤအီၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါန့ၣ်လီၤ.’—မးသဲ ၂၄:၁၄.
၁၄. ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်သးခုကစီၣ်န့ၣ် ရၤလီၤအသးတုၤဖဲလဲၣ်, မတၤတဖၣ် စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လဲၣ်.
၁၄ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်စံးပာ်လၢ “ဟီၣ်ခိၣ်အကတၢၢ် အတၢ်ပနီၣ်” န့ၣ်ယ့ၣ်ၡူးစံးဝဲလၢ “ဒီးဘီမုၢ်အတၢ်သးခု အကစီၣ်အံၤ, ကဘၣ်တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤအီၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါန့ၣ်လီၤ.” (မးသဲ ၂၄:၃, ၁၄) ဘီမုၢ်တၢ်သးခုကစီၣ်—ဘီမုၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်, ကမၤဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ် ဒီးပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် အတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်—န့ၣ် ဘၣ်တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤအီၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ကီၢ် ၂၃၀ ဘျဲၣ်အပူၤ ဒီးလၢကျိာ် ၄၀၀ ဘျဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ယဟိဝၤ အပှၤအုၣ်အသးလၢ အကကွဲၢ်တဖၣ်န့ၣ် စံၣ်တဲၤတဲလီၤ ယွၤအဘီအမုၢ် တၢ်သးခုကစီၣ်လၢ တၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ပှၤလၢ “ကယဲၢ်ပှၤအဒူၣ်, ဒီးကယဲၢ်ပှၤဂီၢ်မုၢ်, ဒီးကယဲၢ်ပှၤကတိၤတၢ်အကျိာ် အကလုာ်ကလုာ်အကျါ” န့ၣ်လီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၇:၉) ယဟိဝၤ ပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်န့ၣ် သိၣ်လိမၤယုၤဝဲ တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံလၢ အပှ့ၤတအိၣ်ဒီး ပှၤအကကွဲၢ်လၢ အဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါ လံာ်စီဆှံ သိၣ်လိတၢ်နီၢ်နီၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လီၤဆီဒၣ်တၢ်, ယ့ၣ်ၡူးဟီဆိပာ်ဝဲလၢ ခရံာ်ဖိ အမ့ၢ်အတီတဖၣ် ‘ကဘၣ်ပှၤခဲလၢာ် အတၢ်သးဟ့’ န့ၣ် ဟဲလၢပှဲၤထီၣ်ဝဲ နီၢ်နီၢ်န့ၣ်လီၤ.—လူၤကၣ် ၂၁:၁၇.
နကမၤ တၢ်မနုၤလဲၣ်
၁၅. (က) မ့ၢ်နနာ်လၢ ပအိၣ်မူဘၣ်လၢ မုၢ်နံၤလၢခံကတၢၢ်အပူၤဧါ. လၢမနုၤအဃိလဲၣ်. (ခ) ပှၤလၢအထီဒါ ယဟိဝၤတဖၣ်ဒီး ပှၤလၢအဒိးပၢအသးလၢ ယွၤအဘီအမုၢ် အတၢ်ပၢတဖၣ်အဂီၢ် တၢ် “အကတၢၢ်” န့ၣ်အခီပညီအိၣ်ဒ်လဲၣ်.
၁၅ မ့ၢ်လၢ လံာ်စီဆှံ ဝံအတၢ်စံးပာ်တဖၣ် ဟဲလၢပှဲၤထီၣ်လၢ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ အဃိ ပအိၣ်မူဘၣ်လၢ မုၢ်နံၤခံကတၢၢ်အပူၤန့ၣ် နကအၢၣ်လီၤ တမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ. တၢ်သးခုအကစီၣ်အံၤ ကဘၣ်တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤအီၤ တုၤလၢယဟိဝၤ အသးမံဝံၤ အလီၢ်ခံန့ၣ် “အကတၢၢ်” ကဟဲ သပှၢ်တၢၢ်လီၤ. (မးသဲ ၂၄:၁၄) “အကတၢၢ်” စံးတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤ ကတြူာ်ကွံာ် တၢ်အၢတၢ်သီ လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢန့ၣ်လီၤ. ယဟိဝၤ ကသူဝဲ ယ့ၣ်ၡူးဒီး မူခိၣ်ကလူး လၢအိၣ်ဒီးအစိကမီၤတဖၣ် ဒ်သိးကမၤဟးဂီၤ ပှၤလၢအသးအိၣ် ထီဒါအီၤစဲဃဲၤတဖၣ်လီၤ. (၂ သ့းစၤလနံ ၁:၆-၉) စၤတၣ်ဒီး အတၢ်နါတဖၣ်န့ၣ် တကွဲန့ၢ်လွဲန့ၢ်ကဒီး ပှၤကညီတဖၣ်လၢၤဘၣ်. တၢ်န့ၣ်အလီၢ်ခံ ကလူလီၤ တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤတဖၣ်လၢ ကယဲၢ်ပှၤလၢ အဒိးပၢလီၤအသးလၢ ယွၤအဘီအမုၢ် အမ့ၢ်အတီ အဖီလာ်န့ၣ်လီၤ.—လီၣ်ဖျါ ၂၀:၁-၃; ၂၁:၃-၅.
၁၆. နမ့ၢ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ်ဒီး ကမ့ၢ်တၢ်လၢအိၣ်ဒီး တၢ်ကူၣ်သ့လဲၣ်.
၁၆ စၤတၣ် အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ ကကတၢၢ် ဘူးထီၣ်လံအဃိ အလီၢ်အိၣ်လၢ ပကဘၣ်သံကွၢ်လီၤ က့ၤပသးလၢ ‘ယကြၢးမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်’ န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤလိကဒီး ယဟိဝၤအဂ့ၢ်ဒီး ကစၢ်ဃ့တၢ်လၢပအိၣ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢ အိၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်သ့န့ၣ်လီၤ. (ယိၤဟၣ် ၁၇:၃) မၤလိလံာ်စီဆှံ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတက့ၢ်. မၤနံလုၢ်လၢ်လၢ တၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ပှၤဂၤလၢ အဃုကျဲဒ်သိး ကမၤယွၤအတၢ်ဘၣ်သး တဖၣ်ထီဘိန့ၣ်တက့ၢ်. (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၀:၂၄, ၂၅) ဃုသ့ၣ်ညါ ယဟိဝၤ ဟ့ၣ်သးကညီၤ တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ် ဂီၢ်မုၢ်လၢ ပှၤကညီလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်အဂီၢ်တက့ၢ်, ဒီးဒ်သိးနကဒိးန့ၢ်ဘၣ် ယွၤအတၢ်ကွၢ်မဲာ်အဂီၢ် လၢနတၢ်အိၣ်မူအပူၤ အလီၢ်အိၣ်လၢ နကဘၣ်လဲလိာ်ကွံာ်တၢ်တဖၣ်န့ၣ် လဲလိာ်အီၤတက့ၢ်.—ယၤကိာ် ၄:၈.
၁၇. တၢ်မၤဟးဂီၢ် ပှၤအၢပှၤသီတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ကမ့ၢ်တၢ်လီၤကမၢကမၣ်လၢ ပှၤအါဂၤအဂီၢ်လဲၣ်.
၁၇ ယ့ၣ်ၡူးတဲဆိပာ်ဝဲလၢ ပှၤအါဂၤ တပာ်သူၣ်ပာ်သး တၢ်ပနီၣ်တဖၣ်လၢ အပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ပအိၣ်မူဘၣ်လၢ မုၢ်နံၤခံကတၢၢ်အပူၤဘၣ်လီၤ. တၢ်မၤဟးဂီၤ ပှၤအၢပှၤသီန့ၣ် ကကဲထီၣ်အသး သတုၢ်ကလာ်ဒီး လၢတၢ်တမုၢ်လၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ကလီၤဂာ်ဒ်တၢ်ဘျၣ် ဟဲလၢမုၢ်နၤအသိး, မုၢ်နံၤဝဲအံၤန့ၣ် ကဟဲလၢ ပှၤအါဂၤ တပာ်သူၣ်ပာ်သး အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. (၁ သ့းစၤလနံ ၅:၂) ယ့ၣ်ၡူး ဟ့ၣ်ပလီၢ်ဝဲဒ်အံၤလီၤ– “ဒီးဒ်တၢ်မၤအသးလၢ နိအၤအမုၢ်နံၤတဖၣ်အသိးန့ၣ်, တုၤပှၤကညီဖိခွါအံၤဟဲလီၤဒီး, တၢ်ကမၤအသးဒ်န့ၣ်သိးလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ဒ်မုၢ်နံၤမုၢ်နၤလၢ ထံတချုးလုၣ်ဘၢဒံးဘၣ်တၢ်န့ၣ်ဒီး, ပှၤအီၣ်တၢ်ဒီးအီတၢ်, န့ၢ်မါန့ၢ်ဝၤ, တုၤလီၤလၢ မုၢ်တနံၤလၢ နိအၤလဲၤနုာ်လၢကဘီပူၤ, ဒီးတသ့ၣ်ညါဘၣ် တုၤလီၤလၢ ထံလုၣ်ဘၢတၢ်ဟဲ, ဒီးစိာ်ကွံာ်အီၤ ခဲလၢာ်အသိးန့ၣ်, တုၤပှၤကညီဖိခွါအံၤဟဲလီၤဒီး, တၢ်ကမၤအသးဒ်န့ၣ်အသိးလီၤ.”—မးသဲ ၂၄:၃၇-၃၉.
၁၈. ပကြၢးတိၢ်န့ၢ်ဖံးဃာ် ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၈ လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ယ့ၣ်ၡူးစံးဘၣ် ပှၤဂီၢ်မုၢ်လၢ အဒိကနၢ်တၢ်တဖၣ် ဒ်အံၤလီၤ– “ပလီၢ်သုသးတက့ၢ်. မ့တမ့ၢ်ဘၣ်ဒ်န့ၣ်ဒီး, သုသးကဃၢဒီး တၢ်အီၣ်လုၣ်ကိအီလုၣ်ကိတၢ်, ဒီးလၢအအံၤတဃၣ် အတၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘီသတးဒီး, မုၢ်တနံၤန့ၣ်ကဘၣ်သုလၢ သုတဆိကမိၣ်ဘၣ်အကတီၢ်လီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ကဟဲဘၣ်ကယဲၢ်ပှၤအိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢဒီဘ့ၣ်ညါ, ဒ်တစိးအသိးန့ၣ်လီၤ. မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ဒ်သိးတၢ်ကပာ်သုလၢ သုဂ့ၤပူၤဖျဲးဒီး တၢ်လၢအကမၤအသးတဖၣ်ခဲလၢာ်, ဒီးလၢသုဂ့ၤဆၢထၢၣ်လၢ ပှၤကညီဖိခွါအမဲာ်ညါဒီး, ဆိးသီဒီးဘါထုကဖၣ်တၢ် ကိးအကတီၢ်ဒဲးတက့ၢ်.” (လူၤကၣ် ၂၁:၃၄-၃၆) တၢ်တိၢ်န့ၢ်ဖံးဃာ် ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤလၢ ပသးပူၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအိၣ်ဒီး တၢ်ကူၣ်သ့လီၤ. လၢမနုၤအဃိလဲၣ်. ပှၤလၢအဒိးန့ၢ်ဘၣ် ယဟိဝၤကစၢ်ယွၤဒီး “ပှၤကညီဖိခွါ” ယ့ၣ်ၡူးခရံာ် အတၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်တဖၣ်န့ၣ် ကဘၣ်တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ အဝဲသ့ၣ်လၢစၤတၣ် အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအကတၢၢ် အဆၢကတီၢ်ဒီး ကအိၣ်မူဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်သီလၢ အလီၤကမၢကမၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.—ယိၤဟၣ် ၃:၁၆; ၂ ပ့းတရူး ၃:၁၃.
^ လံာ်အဆၢ. 4 တၢ်ပာ်ဖျါလီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ မံၤက့လးန့ၣ် မ့ၢ်ယ့ၣ်ၡူးအမံၤလၢခံတခါန့ၣ် ကွၢ်တၢ်ပိာ်ထွဲ, လံာ်ကဘျံးပၤ ၂၁၈-၉ န့ၣ်တက့ၢ်.
တၢ်ဂ့ၤအဂၤလၢ နကဘၣ်သး
ဘၣ်ဃးဒီးပှၤ
ဘၣ်မနုၤအဃိ ဘၣ်မၤလိလံာ်စီဆှံလဲၣ်—အထီ
လံာ်စီဆှံမၤစၢၤ ပှၤလၢအကကွဲၢ်တဖၣ် ဒ်သိးကသ့ၣ်ညါဝဲ တၢ်သံကွၢ်လၢ အရ့ဒိၣ်တဖၣ်အံၤအတၢ်စံးဆၢလီၤ
