1. Mu nkia nkanda tulenda zayila mambu mevangama kuna sentu?

NGA wawá kala nsangu mu rádio yovo mu televizau yo kiyuvula: ‘Kana e nza yayi akweyi ilwaka?’ E mpila yibwilanga mambu ma mpasi ku kinsalukisa, o wantu ke bezayanga ko edi dilenda bwa o mbazi. (Yakobo 4:14) Kansi, Yave ozeye oma mebwa kuna sentu. (Yesaya 46:10) Se kolo, Nkand’a Nzambi ke uzayisanga kaka mambu mambi ko mebwanga mu lumbu yeto kansi uzayisanga mpe mambu mambote mebwa kuna sentu.

2, 3. Alongoki nkia kiuvu bayuvula kwa Yesu? Nkia mvutu kabavana?

² Yesu Kristu wavova vo Kintinu kia Nzambi kimanisa mpasi yo kitula e nza yawonso se paradiso. (Luka 4:43) O wantu bazola zaya e ntangwa ikwiza Kintinu kiaki. Alongoki andi banyuvula: “Nki i sinsu mpe kia ngiz’aku, ye mbaninu a tandu?” (Matai 24:3) Yesu wabavovesa vo Yave wa Nzambi kaka ozeye lumbu kia mbaninu a nza yayi. (Matai 24:36) Kansi Yesu wazayisa mambu mebwa ova ntoto una e Kintinu kia Nzambi ke kitwese ko  e ngemba ye luvuvamu kwa wantu. Mana kavova i mau mevangamanga owau!

³ Una ke tufimpidi ko e ziku kisonganga vo mu ‘mbaninu a tandu kiaki’ tuna, yambula twabadika e vita ke yamoneka kwa wantu ko, yanwana kun’ezulu. E vita yayi yatutwasila mpasi.

4, 5. (a) Nkia diambu diabwa kun’ezulu vava Yesu kayantik’o yala? (b) Nze una tutanganga muna Lusengomono 12:12, e vita yanwanwa kun’ezulu nkia mpasi yatwasa?

⁴ E kapu kivitidi kia nkanda wau kisonganga vo Yesu Kristu wayantik’o yala se Ntinu kun’ezulu muna mvu wa 1914. (Tanga Daniele 7:13, 14.) Vava kayantik’o yala, vana vau wavanga diambu. “Kukedi vita kun’ezulu,” ukavovele o Nkand’a Nzambi. “O Mikaele [nkumbu akaka ya Yesu] ye mbasi zandi bele nwana ye ngobodi [Nkadi Ampemba wa Satana]; e ngobodi inwene, ye mbasi zandi.” * Satana ye mbasi zandi zambi, nkwiya, ke basunda ko muna vita yayina, batubwa ova ntoto. Mbasi za Nzambi za kwikizi bayangalala wau vo Satana ye nkwiya miandi bayingwa kun’ezulu. Kansi wantu ova nza ke bemona kiese kiaki ko. Nkand’a Nzambi uvovanga vo: “Tâtu kwa nza . . . e kuma kadi, o Nkadi Ampemba okulumukini oko nwina, wina yo makasi mayingi, wau kazeye wo vo kolo kiandwelo kaka kena kiau.”—Lusengomono 12:7, 9, 12.

⁵ Tala e mpasi yatwasa e vita yanwana kun’ezulu. Muna makasi mandi, Satana otwasa tâtu yovo mpasi ova nza. Nze una osinga mona, mu ntangwa mpasi zazi tuzingilanga. Kansi ke zikala yakwele mvu ko. “Kolo kiandwelo  kaka” zikala. Satana mpe ozeye wo vo mpasi zazi za kolo kiandwelo kaka. O Nkand’a Nzambi oyikilanga e kolo kiaki vo “lumbu yambaninu.” (2 Timoteo 3:1) Diakiese mu zaya vo ke kolo ko Nzambi osukisa umpukumuni wa Nkadi Ampemba ova nza. Yambula twafimpa mambu mayikwa muna Nkand’a Nzambi mebwanga mu lumbu yayi. O mambu mama mesonganga vo mu lumbu yambaninu tuzingilanga. Mesonganga mpe vo Kintinu kia Nzambi ke kolo ko kitwasa nsambu zakwele mvu kw’awana bezolanga Yave. Yambula twafimpa ntete mambu mayá ma sinsu ina Yesu kavova vo imoneka mu ntangwa eyi tuzingilanga.

6, 7. E mvovo mia Yesu mu kuma kia vita ye nzala aweyi milunganenanga o unu?

⁶ “Zula itelamena zula, kintinu ye kintinu.” (Matai 24:7) Mafunda ye mafunda ma wantu bavondwa mu vita muna tandu kiaviokele. Nsoneki mosi a tusansu wa mwisi Grã-Bretanha wasoneka vo: “E tandu kia 20 i tandu kia luta bungulwa menga muna lusansu, . . . ye vita zakondwa e nsuka.” Mwangi mosi a nsangu wa Instituto Worldwatch wavova vo: “E vita za nwana mu tandu kia 20 zisundidi e vita zawonso zanwana tuka  muna tandu kiantete yamuna mvu wa 1899.” Tuka mvu wa 1914, vioka 100.000.000 za wantu bafwa muna vita zazi. Kana una vo tuzeye e ntantu mu kuma kia nzolw’eto wafwa muna vita, e ntantu ye mpasi zakondwa e tezo bemonanga mafunda ye mafunda ma wantu befwilwanga azolw’au mu vita ke zitezakananga ko.

⁷ “Mukala mvengele.” (Matai 24:7) Afimpi a mambu bevovanga vo muna mvu 30 miavioka o madia matoma wokela ova nza. Kansi, wau vo wantu ayingi ke bena ye nzimbu zafwana ko za sumbila madia yovo kala ye mpatu ina bakunina e mbongo, e nzala yikwamanananga. Muna nsi za usukami, wantu ayingi ke belendanga ko vwa kina bavuidi o mfunu muna konso lumbu. O usukami i tuku dia nzala befwang’o wantu. E Organização Mundial da Saúde (E Nkubika ya Mavimpi ma Nz’amvimba) isonganga vo e nzala zivondanga vioka yazi tanu ya mafunda ma yingyana-ngyana konso mvu.

8, 9. Adieyi disonganga vo ungunza wa Yesu mu kuma kia nzakama za ntoto ye vuku mu lungana una?

⁸ “Mukala nzakama zangolo za ntoto.” (Luka 21:11) Nkubika y’afimpi a nzakama za ntoto kuna Estados  Unidos, (Geological Survey) yasonga vo tezo kia nzakama 19 zangolo za ntoto zifwasanga nzo ye ntoto muna konso mvu. Nkanda miayingi mia lusansu misonganga vo vioka mafuku mole ma wantu bafwidi kala muna nzakama za ntoto tuka muna mvu wa 1900. Nkubika yakaka ya songa vo: “Lunungunuku lwa ngangu za nza ke lufokolanga nzakama za ntoto ko.”

⁹ “Mukala . . . vuku.” (Luka 21:11) Kanele vo vena ye lunungunuku muna wuka, e yimbevo yampa ye yankulu ikwamananang’o tokanesa wantu. Mwangi mosi a nsangu wavova vo muna yimbevo 20 yitomene zayakana, e kimbevo kia ntulu, kia malária ye kimbevo kia kolera yisakidi omu mvu miami. Yimbevo yakaka yampasi kikilu muna sasuka. Muna mvu 30 miviokele yimbevo yampa mpe yabundumuka. Yakaka yampondi kikilu, ke yisasukanga ko

10. Nkia mambu masonama muna 2 Timoteo 3:1-5 omonanga muna fu ya wantu o unu?

¹⁰ O Nkand’a Nzambi uzayisanga vo muna lumbu yambaninu e fu ya wantu soba yisoba. O Paulu wa ntumwa wasonga una bekala wantu  muna lumbu yambaninu. Tutanganga vo: ‘Muna lumbu yambaninu mu kwiza ntangwa zampasi.’ (Tanga 2 Timoteo 3:1-5.) Muna mvovo miakaka o Paulu wavova vo:

• Wantu bekal’akwa kuyizola

• Minzola-nzimbu

• Akolami ese yo ngudi

• Minkondwa-ziku

• Minkondwa-ungudi

• Minkondwa-volo

• Akwa lulendo

• Azodi a nkembo ke mu Nzambi ko

• Bena ye nsunsu a vumina Nzambi, kansi o vumi wau wakondwa nkuma

11. Adieyi tutanganga muna Nkunga 92:7 dibwila yimpumbulu?

¹¹ Muna zunga kiaku nga muna yo wantu a mpila yayi? Ka lukatikisu ko vo bena. Muna zunga yawonso muna ye wantu bena ye fu yayi yambi. Ediadi disonganga vo ke kolo ko Nzambi diambu kevanga. Muna kuma kiaki, Nkand’a Nzambi uvovanga vo: ‘Vava e yimpumbulu ikola nze titi, avangi a mambi besakumuka; i befwasakana yakwele mvu.’—Nkunga 92:7.

12, 13. ‘O zayi’ aweyi uwokelelanga mu lumbu ‘yambaninu’?

¹² Nze una wasonama muna Nkand’a Nzambi e lumbu yambaninu yazala kikilu ye mpasi. Kansi omu nza yayi yampasi, vena mpe ye mambu mambote mevangamanga vana vena asambidi a Yave.

¹³ ‘O zayi usaka,’ ukavova Daniele muna Nkand’a Nzambi. Nkia ntangwa divangama? ‘Muna lumbu yambaninu.’ (Daniele 12:4) Tuka mvu wa 1914, Yave osadisanga awana bena ye luzolo lwa kunsadila mu vwa zayi wa Nkand’a Nzambi. Bezayanga ludi mu kuma kia nkumbu a Nzambi, ekani diandi, kimenga kia lukulu lwa Yesu, una bena amafwa ye lufuluku. Vana ntandu, asambidi a Yave besianga ngolo mu kala ye zingu kilenda kubatwasila nluta yo kembelela Nzambi. Bevwanga mpe zayi wafwana mu kuma kia Kintinu kia Nzambi ye mpila kisingikila mambu ova nza. Adieyi bevanganga muna zayi wau bevwanga? E kiuvu kiaki kikutufila mu fimpa ungunza wakaka ulungananga mu lumbu yayi yambaninu.

14. E nsangu zambote aweyi zisamunwinwanga mwawonso? Aki nani besamunanga zo?

¹⁴ O Yesu muna ungunza wandi wa ‘lumbu yambaninu’ wavova vo: “E nsangu zazi zambote za Kintinu zisamunwa muna nza yawonso, muna umbangi kwa zula yawonso.” (Tanga Matai 24:3, 14.) Muna nza yawonso e nsangu zambote za Kintinu zisamunwanga vioka 230 za nsi mu ndinga zayingi. Nki i Kintinu? Adieyi kivanga? Aweyi tulenda vwila nsambu za Kintinu kiaki? E zazi i nsangu zambote besamunanga Mbangi za Yave yo vema kw’awonso. Betukanga muna “zula yawonso, yo makanda, ye nsi, ye ndinga.” (Lusengomono 7:9) Mbangi za Yave ke belombanga nzimbu ko vava belonganga Nkand’a Nzambi kwa wantu ana bazolele zaya mana kelonganga Nkand’a  Nzambi. Kieleka, e ndungana ungunza wau yesivi kikilu, kadi Yesu wavova vo Akristu ‘besaulwa kwa wantu awonso.’—Luka 21:17.

15. (a) Nga okwikilanga vo mu lumbu yambaninu tuzingilanga? Ekuma? (b) E “mbaninu” adieyi itwasa kw’awana besianga Yave kitantu? Adieyi yitwasa kw’awana beyikamanga Kintinu kia Nzambi?

¹⁵ Wau vo ungunza wayingi wa Nkand’a Nzambi ulungananga o unu, nga kukwikidi ko vo mu lumbu yambaninu tuzingilanga? Vava Yave kemona vo e nsangu zambote zisamwinu mun’owu wa luzolo lwandi, e “mbaninu” ikwiza. (Matai 24:14) “E mbaninu” i ntangwa in’o Yave kefwasa yimpumbulu yawonso ova ntoto. O Yave osadila Yesu ye mbasi zandi za nkuma mu fwasa awana bekunsianga e kitantu kuna lukanu. (2 Tesalonika 1:6-9) Satana ye nkwiya miandi ke bevukumuna diaka wantu ko. I bosi, Kintinu kia Nzambi kisambula awonso beyikamanga nsambila aludi.—Lusengomono 20:1-3; 21:3-5.

16. Nkia diambu dia ngangu ofwete vanga?

¹⁶ Wau vo mbaninu a nza ya Satana yifinamene, tufwete kiyuvula: ‘Adieyi mfwete vanga muna vuluka?’ Diangangu mu kwamanana longoka mayingi mu kuma kia Yave ye mana kevavanga kwa yeto. (Yoane 17:3) Longokanga Nkand’a Nzambi una ufwene. Kala ye fu kia lungananga kumosi y’akaka bevanganga luzolo lwa Yave. (Tanga Ayibere 10:24, 25.) Zaya Yave wa Nzambi muna tanganga e Diambu diandi, singika konso diambu divwilu o mfunu muna zingu kiaku muna vwa dienga dia Nzambi.—Yakobo 4:8.

17. O lufwasu lwa yimpumbulu nkia kuma lulwakila wantu ku kinsalukisa?

¹⁷ Yesu wavova vo wantu ayingi beveza e ziku kisonganga vo mu lumbu yambaninu tuzingilanga. O lufwasu  lwa yimpumbulu ku kinsalukisa lukwizila. Lulwakila wantu ayingi nze mwivi. (Tanga 1 Tesalonika 5:2.) Yesu walukisa vo: “Nze i una wa lumbu ya Noa, i una ukal’e ngiz’a Mwan’a muntu. Okala vo kadi, wauna muna lumbu yayina, ina ivitidi e Kizalu, badianga yo nuanga, basompanga yo sompesanga, yamuna lumbu kiakota Noa muna nzaza, ke bazaya wo ko, yavana kiayiz’e Kizalu, kiabakùkulwisa yau awonso; i una ukal’e ngiz’a Mwan’a muntu.”—Matai 24:37-39.

18. Nkia lulukisu lwa Yesu tufwete lemvokela?

¹⁸ O Yesu wavovesa ana bawanga malongi mandi vo: ‘Se nutomi kulunga-lunga kweno, e ntima mieno ke miatokana kwayingi mu kuma kia dia, nua ye mambu ma zingu, ke nwasalukiswa kwa lumbu kiakina, nz’esokolo: kadi una kikwizila kw’awonso ben’ova nza. Kansi tu, nuyingila muna kolo yawonso, nwadodokelanga, nwavw’owu nusundila e mambu mawonso mekwiza vangama, nwatelamena vana ven’o Mwan’a muntu.’ (Luka 21:34-36) Diamfunu mu lemvokelanga mvovo mia Yesu. Ekuma? Ekuma kadi awana belungiswa kwa Nzambi yo “Mwan’a muntu,” Yesu Kristu bena ye vuvu kia vuluzwa muna mbaninu a nza ya Satana yo zinga yakwele mvu muna nz’ampa ifinamanga!—Yoane 3:16; 2 Petelo 3:13.