Tolokeleni

Tolokeleni muye pa filukusangwamo

ICAPITALA 9

Kani Tulukwikala mu ‘Nshiku sha Kupelako’?

Kani Tulukwikala mu ‘Nshiku sha Kupelako’?
  • Findo filukucitika mu nshiku shesu ifishimikilwe mu Baibolo?

  • Mba Amashiwi abaLesa alalabila ati abantu bakaba shani mu ‘nshiku sha kupelako’?

  • Mba nifindo ifiweme ifilukucitika mu ‘nshiku sha kupelako’ ifi Baibolo yashimikile?

1. Kani nikwisa tungasambilila pa lwa mpindi ya kuntangiile?

MBA mulingatambepo ilyashi pa TV kabili ne kukankamana ati, ‘Kani cino icalo cilukulola pi?’ Ifintu ifyakutinisha filukucitika mu kupwalamukila lukoso icakweba ati takulipo umuntunshi uungeshiba ubwa mailo ifi bukaca. (Jakobo 4:14) Nangabe’fyo, baYehova baliishi ifikacitika kuntangiile. (Yisaya 46:10) Akale sana Amashiwi abo, Baibolo, aalilabilepo tepafibipile fyenka lukoso, sombi na pa fiweme ifikalukucitika kuntangiile.

2, 3. Mba cisa cakwipusha abasambile baipwishe baYesu, kabili balyasukile shani?

2 BaYesu Klistu baalilabilepo pa Bufumu bwa baLesa, ubukashilisha bumbifi kabili ne kwalula icalo ukuba paladaiso. (Luku 4:43) Abantu baalukufwaya ukwishiba ili Ubufumu bukesa. Muli bucine, abasambile ba baYesu balibepwishe ati: “Mbakesa-kesibilo kakaba-po akakwisa kwenu, nekakusila kwampindi?” (Matayo 24:3) Pa kwasuka baYesu balibabuulile ati ni baYehova Lesa lukoso e beshi ako kasuba ne mpindi ili ubu bwikashi bukashila. (Matayo 24:36) Pano baYesu baalishimikile ifyali ne kulukucitika pa calo ili Ubufumu bwaba apepi ne kuletela abantu ubutende ne kulamwa. Ifi baYesu bashimikile filukucitka!

3 Ili tatungalanguluka pa fyakushinina fya kweba ati tulukwikala mu ‘kushila kwa mpindi,’ lekeni tulabileko panini pa nkondo yeyo umuntunshi neli umo taabwenepo. Yali mwiulu umutamubonekapo, kabili ifyakufumamo na fwebo filatwambukila.

INKONDO MWIULU

4, 5. (a) Cindo cacitikile kwiulu ili baYesu baikalikilwe pa Bufumu? (b) Koti ni fifilya ifilembelwe pa Ukufisulula 12:12, cindo cali ne kufumamo muli ilye’nkondo iyali kwiulu?

4 Icapitala cafumako ica muli lilino ibuuku calibuulishishe ati baYesu Klistu baalibele Imfumu mwiulu mu mwaka wa 1914. (Pendeni Danyeli 7:13, 14) Lwenka lulya bapeelwe amakosa akuteka, baYesu balicitilepo icintu cimo. Baibolo ilalabila ati: “Palibele neŋkondo kwiulu: Mikayeli [ishina limbi ilya baYesu] neŋkalamba syakwe syalilwile iŋkondo nakoŋgamato [Satana Umusenseshi]; nakoŋgamato naye neŋkalamba syakwe syalilwile.” * Satana ne nkalamba shakwe imbifi, ifibanda, balilushile inkondo kabili balibapoosele panshi pa calo ukufuma kwiulu. Abana ba baLesa ababucetekelo aba mupashi baalisangalele pa kubona Satana ne fibanda babapoosa panshi. Abantunshi, nangabe’fyo, tabasangalelepo koti ni nkalamba. Baibolo ilashimika ati: “Isyamo lili kucalo capansi . . . pakuti umusensesi aliselucile kuli mwebo, ali nebukali ubukulu, pakuti aliisi ati ndi nempindi ice lukoso.”—Ukufisulula 12:7, 9, 12.

5 Boneni pano icali ne kufumamo muli yeyo inkondo iyali kwiulu. Mu bukali bwakwe, Satana aali ne kuleta amakatasho pali bonse lukoso abali pa calo. Koti ni fyefyo mwakubona, tulukwikala muli yeyo impindi ya makatasho. Pano, iyo mpindi ikaba lukoso iipi—ni ‘mpindi ice lukoso.’ Na Satana umwine aliishi ati impindi ya makatasho ipi. Baibolo ilalabila pali yenke’yi impindi ati ‘inshiku sha kupelako.’ (2 Timote 3:1) Ukwishiba ukweba ati baLesa bukumo lukoso bakafumyapo Umusenseshi uufulunganya icalo, kulasangalasha! Ngatulabile pali fyefyo Baibolo yashimikile ifilukucitika pali ino mpindi. Ifi filatubuulishisha ati tulukwikala mu nshiku sha kupelako kabili Ubufumu bwa baLesa bukumo bukaleta amashuko amuyayaya kuli babo abatemenwe baYehova. Ica kutanga, ngatulanguluke pa fintu fine ifili mu twishibilo baYesu balabile ati eto tukeshibilako impindi tulukwikalamo.

IFIKULU IFILUKUCITIKA MU NSHIKU SHA KUPELAKO

6, 7. Mba mashiwi baYesu balabile pa nkondo ne nsala sha tuwumbo alukucitika shani koti kulaya kwabo?

6 “Umukoka umbi wabantu ukabucila umukoka ubyakwe; nebufumu bumbi bukabucila ubufumu ububyakwe.” (Matayo 24:7) Amamilyoni aengi aabantu balibepeye mu nkondo pa myaka 100 iipitilepo. Umuntu wa ku Britain uulemba ifyacitikile akale alilembele ati: “Mu myaka ya ba 1900 emo abantu baipaiwe makosa ukucile’mpindi imbi mu lyashi lya kale. . . . Myaka ya nkondo ishitashishilapo, ni mu mpindi ne mpindi lukoso ili takwalukubapo inkondo.” Ibumba ilibona pa filukucitika mu calo kalilabilapo ati: “Abantu abaalukupenshiwa ne kwipaiwa mu nkondo pa [myaka 100] iipitilepo ingengilamo litatu muli babo abafwile mu nkondo sha mu mwanda wa myaka uwa kutatikilapo ukufika ku mwaka wa 1899.” Abantu ukucila pa mamilyoni 100 baalifwile ukutatika lukoso mu 1914. Nangaba ati tuliishi ukubombomana ukubapo ili twalufya umukwabesu umo mu nkondo, tekuti twalakanyepo ne kwalakanya pa kubombomana ne kusomenwa ukubapo ili amamilyoni bafwilwa ili kwaba inkondo.

7 “Pakaba insala syakawumbo.” (Matayo 24:7) Abafwaya-fwaya pa filukucitika baalilabile ati ifyakulya fyafulilako makosa pa myaka 30 iipitilepo. Nangabe’fyo, ukubulisha kwa fyakulya kulipitilile nipakuti abantu abengi tabakwetepo indalama sha kushitamo ifyakulya kabili tabakwetepo neli ni mpanga apakulima ifyakulya. Mu fyalo ifingi, abantu balapenga ne nsala sha tuwumbo. Kabili abengi pali babo balafwa ku nsala iyakubula ukushila. Ibumba Ililolesha pa myeo ya bantu mu calo conse lyalilabile ati, abana abakucila pali 5,000,000 balafwa umwaka ne mwaka, pali babo abengi icilenga bulwele bwa nsala.

8, 9. Cindo citulangisha ati ukushimika kwa baYesu pa lwa fitulika ne myalo kulifishiwepo?

8 “Fikaba-po nefitulika ifikulu.” (Luku 21:11) Koti kulabila kwe bumba lya basayansi ilya U.S. Geological Survey, ukutatika lukoso mu 1914 cila mwaka ifitulika ukufika kuli 17 filesa ne makosa icakweba ati filatobala ifyakwibaka kabili ne kulepula umushili. Kabili cila mwaka kulaba ifitulika ifiisa ne makosa kabili filonala ifyakwibaka. Ilyashi na limbi lilalabila ati: “Ifitulika filipeye abantu abakuti ubwingi mu myaka 100 kabili ukuya pantangile mu fyakupangapanga kulicefesheko lukoso panini impendwa ya baabo abafwa.

9 ‘Ikabapo ne myalo.’ (Luku 21:11) Nangaba ne kuya pantangile ukwa kupange’miyanda, amalwashi akale ne abukumo alukwipaya abantunshi. Ilyashi limo lilalabila ati kuli amalwashi 20 aeshibikilwe bwino aali koti ni TB, malelya (ubulwele bwa mpepo), na kolela—filiseekele ino myaka, kabili ne malwashi ambi aalukwisa alukukatasha makosa ukupola nangaba ati mwapyungisha umuyanda. Fya cine, kuli amalwashi na ambi apepi na 30. Ambi pali aya ne muyanda taungaboneka kabili alepaya.

IFI ABANTU BALI MU NSHIKU SHA KUPELAKO

10. Nifisa ifishimikilwe pali 2 Timote 3:1-5 ifi mubona mu bantu muli bulelo?

10 Baibolo tailabilepo lukoso pali fyefyo fikalukuli pa calo, sombi ilishimikile ne kweba ati mu nshiku sha kupelako imibelo ya bantu ikaaluka mu bwikashi bwa bantunshi. Intangishi Paulu alibuulishishe ifi abantu bakalukuli. Pali 2 Timote 3:1-5, tulapendapo ati: “Pansiku syakupela-ko pakesa impindi syabukali.” Paulu alilabilepo ati abantu bakalukuli

  • bakulitemwa

  • bakutemwa indalama

  • bakupulaisya ababafyele

  • babipile

  • bakubule’mitima inacile iyakutemwa koti kwisibila kwabantunsi

  • bakubulo’kuteke’mitima

  • bakali

  • bakutemwo’tuseko ukucila napakutemwa baLesa

  • bakwikala nemekalilo akupala baLesa, sombi balukukana’makosa akuko

11. Kani Amasamo 92:7 alabuulishisha ati findo fikacitika ku mbifi?

11 Kani abantu uku mwikalila bali koti ni fyopele’fyo? Tekuti mukanike ne kukanika ati efi bali. Konse lukoso kuli abantu abali ne mibelo iibipile. Ici cilukutubuula ati baLesa balukucitapo cimo bwenka buno bukumo, pakuti Baibolo ilalabila ati: “Pakumena imbifi koti cani, napakusaŋgalala bonse abo abalukucito’kusendama; nipakuti bakonalwa lukoso insiku pee.”—Amasamo 92:7.

IFIWEME IFILUKUCITIKA!

12, 13. Kani ‘ukwishiba kwa cine’ kwafula shani mu ‘mpindi ya kupelako’?

12 Inshiku sha kupelako muli bucine shiliswilemo ne makatasho, koti ni fyenka filya Baibolo yashimikile. Muli cenka cino icalo, nangabe’fyo, muli ifiweme ifilukucitika kuli babo abapempela baYehova.

13 ‘Ukwisiba kwa cine nako ne kufula,’ e fishimika Baibolo mwi buuku lya kwe Danyeli. Pano niisa mpindi kukafula? ‘Ku mpindi ya kupelako.’ (Danyeli 12:4) Tanje cine ukutatika mu 1914, baYehova balyofweleshe baabo abafwaya ukubapyungila ukwishiba Baibolo. Baliishi ifi Baibolo isambisha pe shina lya baLesa ne kufwaya kwabo, impese ya mulubulo wa baYesu Klistu, ifi abafwile bali, ne fya pa kubushiwa. Kabili, abapempela baYehova balisambilile ifyakwikala mu mekalo mu nshila iingabasangalasha ne kulemya baLesa. Kabili balyumfwishishe fyefyo Ubufumu bwa baLesa bukacita nefi bukalungike’fintu pa calo. Kani baishiba ifi-fintu, findo bacitapo? Ico icakwipusha catuleta pano ku kushimika na kumbi ukulukufishiwapo koti kulaya muli shishino inshiku sha kupelako.

“Icebo ici Iciweme icaBufumu cikatulika monse mucalo capansi.”—Matayo 24:14

14. Kani ukutulisha icebo iciweme ica Bufumu kulifikilepi pali lelo, kabili mba nibani batulisha?

14 “Icebo ici Iciweme icaBufumu cikatulika monse mucalo capansi,” efi baYesu Klistu balabiile mu kushimika kwabo ukwa pa lwa ‘kushila kwa mpindi.’ (Pendeni Matayo 24:3, 14) Mu calo conse, icebo iciweme ica Bufumu—icilabila pali fyefyo Ubufumu buli, ifi bukacita, kabili nefi tungaba ne mashuko abubo Ubufumu—cilukutulishiwa mu fyalo ukucila 230 kabili na mu milaka ukucila 400. Amamilyoni ya Mboni sha baYehova mu munkonsha balukutulisha icebo iciweme ica Bufumu. Balifumine “kumisyobo yonse nakubena bonse nakumikoka yonse nakumilaka yonse.” (Ukufisulula 7:9) Bamboni balasambisha abantu abengi abafwaya ukwishiba ifi Baibolo muli bucine isambisha pa maŋanda pabo apakubula ne kulipilisha. Uku kufishiwapo ukuweme ukwa fyakushimika, tanje na fifilya baYesu bashimikile ati abaKlistu bacine ‘bakafitilwa ku bantu bonse’!—Luku 21:17.

CINDO MWEBO MUKACITAPO?

15. (a) Kani mulukusumina ati tulukwikala mu nshiku sha kupelako, kabili mba nindo mwaasukile’fyo? (b) “Ukusila” kulaalule’ndo kuli babo abacicila baYehova na kuli babo abomfwila ukuteka kwa Bufumu bwa baLesa?

15 Pakuti ifyakushimika ifingi ifili mu Baibolo filukufishiwapo muli shishino nshiku, kani tamulukusumina ati tulukwikala mu nshiku sha kupelako? Panuma icebo iciweme catulishiwa koti kufwaya kwa baYehova, eli kukesa “ukusila.” (Matayo 24:14) “Ukusila” kulukwalula ati ni mpindi yeyo baLesa bakashilisha bumbifi pa calo. BaYehova bakapyungisha baYesu ne nkalamba ukonala bonse ababacicila ku mushikila. (2 AbaTesalonike 1:6-9) Satana ne fibanda fyakwe tabakatumpaika libili imishobo ya bantu. Panuma ya fyefyo, Ubufumu bwa baLesa bukaleta amashuko aakuti ubwingi kuli babo bonse abomfwila ukuteka ukulungeme.—Ukufisulula 20:1-3; 21:3-5.

16. Kani nicisa cintu icamano mwelelwe ukupyunga?

16 Pakuti ukushila kwa bwikashi bwakwe Satana kuli apepi, tulyelelwe ukulipusha fwenka fwebene ati, ‘Mba cindo njelelwe ukulukupyunga?’ Ciweme ukupitilisha ukulukusambilila ifyebo na fimbi pali baYehova kabili na pali fyefyo ifi bafwaya kuli fwebo. (Yoane 17:3) Bikeniko umunkonsha ku kusambilila Baibolo. Mulukwesha lyonse ukuba na babo abafwaya ukulukucita ukufwaya kwa baYehova. (Pendeni AbaEbeya 10:24, 25) Ishibeni ifingi pali fyefyo baYehova banshikiile abantu pa calo ponse, kabili esheni ukwalula imibelo yenu pakuti mukasangalale kabili na baLesa bakatemiwe muli mwebo.—Jakobo 4:8.

17. Mba nindo ili ukonalwa kwa mbifi kukesa kukakankamikila abantu abengi?

17 BaYesu balishimikile ukweba ati abantu abengi tabakabikako akalango ku twishibilo utwa kulanga ukweba ati tulukwikala mu nshiku sha kupelako. Ukonalwa kwa mbifi kukapwalamucilwa lukoso. Koti ni shilumfundi (kabwalala) mu mpindi ya bushiku, efi ne bantu abengi bakakankamana ili akasuba ka baShikulu kakesa. (Pendeni 1 AbaTesalonike 5:2) BaYesu balicenjeshe ati: “Koti nifyefyo ifi fyali insiku syakwe Noa, fyopele’fyo efikaba nekwisa kwaMwana waMuntunsi. Pakuti koti nipansiku isyo, lomba tabuŋgesa ubulobe, balukulya nekunwa, nekuupa nekuufya abana babo, ukufika nakukasuba ako ainjile Noa mubwato; nabo tabaisibile, ili tabuŋgesa ubulobe, nekubatwala bonse; fyopele’fyo efikaba nekwisa kwaMwana waMuntunsi.”—Matayo 24:37-39.

18. Nikwisa kucenjesha baYesu bapeele uku twelelwe ukubikako akalango?

18 Pakuti pali fyefyo, baYesu balibuulile abalukubakutika ati: “Sombi mulukucenjela imitima yenu iŋgesa-kwisula bupumpunta nekupendwa nekulukulikutula ifyamweo uno, lomba nekasuba ako nekupulililo’kwisa pali mwebo koti cakwikasya. Pakuti fyopele’fyo kakesa pali babo bonse abalukwikala pacalo conse icapansi. Sombi mulukupembelela impindi yonse, ili mulomba, ati mukelelwe ukupuluka kuli fyefyo fyonse ifikesa, nekwiminina [ukwa kusuminwa] pamenso aMwana waMuntunsi.” (Luku 21:34-36) Cintu iciweme ukubikako akalango ku mashiwi baYesu balabile. Mba nindo? Nipakuti baabo abashukishiwa na baYehova Lesa ne ‘Mwana wa Muntunshi,’ baYesu Klistu, balikwete ubucetekelo bwa kupuluka ukushila kwa bwikashi bwakwe Satana kabili ne kwikala umuyayaya mu calo ca bukumo icili lukoso apepi!—Yoane 3:16; 2 Petilo 3:13.

^ par. 4 Boneni ifyebo na fimbi pa mabula 218-219 ifilukubuulishisha ati Mikayeli lishina na limbi ilya baYesu Klistu.