Capita Oromi

Ama di O’a “Ewu Asizu ’Diyi” ma Alea Ya?

Afa eyi ’yepi ewu ’diyi ma alea ’bani ndra e’yo ni ondri Biblia ma alea ’diyi ngoki ya?

E’yo Munguniri ece adriza ’ba yini ri nga ovu ngoni “ewu asizu ’diyi” ma alea ria?

Afa onyiru Biblia ni ondri kini eyi nga ’yeru “ewu asizu ’diyi” ma alea ri ngoki ya?

MI NE e’yo laza televizonia dika mi zi mi, ‘Wudrikuru ’diri ama ji ngoa ya’ risi ra ya?’ Afa onzi ’diyi ’yeru sawa ci ri ma alea azini ni kokoru ani ’ba azi econi ni angu ni drusi owi ngoni’ari ku. (Yakobo 4:14) Te, Yehova ni a’du afa ni nga i ’ye ewu drusi ri ma alea ni’ari ra. (Isaya 46:10) Engazu ndra drio E’yo erini, Biblia, ondri ndra lu e’yo onzi ngapi eyi ’yepi ewu ’di ma alea ’diyi ki a’dule ku te vini afa onyiru ngapi eyi ’yepi ewu drusi ri ma alea ’diyi ki indi.

² Yesu Kristo nze ndra e’yo Suru Munguni, ngapi asiza e’yo onzi niri ejipi azini ngapi nyaku ’diri edepi paradisi ru ri ma dria. (Luka 4:43) ’Ba leki ndra Suru ’dari nga emu a’du ngaria ri oni. Adanisi, ’ba Yesu ma vuti obipi ’diyi ngaki eri zi kini: “Emuta mini ma eceta asiza angu wudrikuruniri be nga ovu ngoni ya?” (Matayo 24:3) Yesu Kristo nga omvi eyi ma tia kini eri lu Yehova Mungu i a’dule nipi o’du asiza ewu ’di niri nga emu a’du ngaria ri. (Matayo 24:36) Te Yesu lu ndra eyini afa ngapi eyi ’yepi nyaku dria  ecezu kini ace were Suru ’diri nga asi anzu azini agei teza kilili ri eji ’diyi ra. E’yo ndra erini ondri ’diyi sawa ’disi eyi ’yeria!

³ De nga ama nekini afa e’dapi ada kini ama o’a “ewu asiza niri” ma alea ’diyi ki ku, ama ma oniki nga e’yo a’di ’diza azi ’ba ada ni awi ne ku ni ma dria. A’di ’di ’du ndra pari ’bua ’dale, te e’yo ecapi vutinia ri obi ama woro.

A’DI ’BUA RI

⁴ Capita alipi ’bo buku ’di ma alea ria ama oniki kini Yesu Kristo eca ndra Opi ru ’bua eli 1914 si. (Danieli 7:13, 14) Eri ni ecazu Opi ru ’bo ri ma vutia kpere coti, Yesu e’do azi nga ’yeta si. Biblia ’yo kini, “Omba nga di ovu ’bua: Mikaeli [ru azi Yesu niri] mu malaika erini be omba ’bazu uri nde be [Sitani ’Ba obepiri be], te uri pi malaika erini be ’ba omba ra.” * Sitani azini malaika erini onzi ’diyi pie, ndeki ni a’di ’dari ku, ’da ma vutia ’ba nga yi e’be ’bua risi vaa. Mungu ma malaika asi adaru be ’diyi nga ovu ayikosi ’bani Sitani pi e’bezu vaa orindi onzi erini ’diyi pie dria risi. Te, ’ba ada, ngakini o’a ayikosi ku. Kanisi, Biblia ’yo ’dini: “Te candi nyaku dri a’dusiku ’ba asu supiri esi va emi vu adra amboru be tu, erini nile ewu ini ace wererisi.”—E’yo Eceza 12:7, 9, 12.

⁵ Le mi ma ne di nga a’du afa eca di a’di ’bua ’da ma vutia ni’ari. A’oko eri nyapi risi, Sitani nga candi kaniku ocoko eji ’ba nyakua ’diyi ni. Mini nga mu ne rile, ama di curu’do o’a ewu candi ni ri ma alea. Te eri nga ovu sawa were si—lu “ewu azi werea nisi.” Vini indi Sitani ma ngulupi ni ra. Ewu ’diri Biblia ni omve “o’du asizu ’diyi” ri.  (2 Timoteo 3:1) Ama di ovu ayikosi nizu kini Munguni nga ’ba ’Ba obepiri ma dri ja mbeleru nyakua ’dia risi ra! Ama ma neki di nga afa azi ndra e’yoni ondrile Biblia ma alea te curu’do eyi edepiru ewu ’di ma alea ’diyi ki. Afa ’diyi e’da adaru kini ama curu’do o’a ewu asizu ’diyi ma alea azini ace were Suru Munguniri ’ye tusu coza ’dani ’dani ri eji ’ba Yehovani lepi ’diyi pini. Okorisi, le ama ma oneki nga afa su Yesu ni ndra fe ecetaru ewu amani o’azu ’diyi ma dria ’diyi ki.

E’YO AMBO AMBO NGAPI EYI ’YEPI EWU ASIZU ’DIYI MA ALEA ’DIYI

⁶ “Suruni nga enga omba ’dizu suru azini be, opi nyazani nga omba ’di opi nyaza azini be.” (Matayo 24:7) Eli alipi turu alu ’bo ’di ma aleasi ’ba milioni milioni tre ebiki odra a’di ’diza ma alea. Agu azi alu e’yo adi ni sipi mundu ru ni ’yo ’dini: “Eli e’dozu 1900 si ari adaza ma omgbo aga ari ’bani ada e’yo ni sile adi ma alea ’diyi dria ra. . . . Eri ndra eli turu alu a’di ni awizu i dezu alenia ku, te ovupi sawa werea a’di ni ovuzu pari azi ’diyi pi ma alea yo ri.” O’duko engapi amuti wudrikuruni e’yo ma eti onepi Worldwatch Institute ru ri vu ri ’yo  ’dini: “’Ba odrapi a’di ’diza ma e’yo si eli turu alu ma alea e’dozu eli 1900 siri ma kalafe aga pale na ni ra ’ba odrapi a’di ma e’yo si e’dozu eli turu alu oko risi cazu eli 1899 si ri te.” ’Ba milioni 100 ma drilea odraki a’di ma e’yo si e’dozu eli 1914 si. Amani ocoko fipi ama asia sawa amani ’ba alu amani lele tu ri avizu dra ma alea a’di ma e’yo siri nizu ra risi, ama ecoki vini ocoko ’ba azi milioni milioni ’diyi ni isu ri ni ra.

⁷ “Liki ni nga ovu angu ndu ndu ma alea.” (Matayo 24:7) ’Ba e’yo ma eti onepi ’diyi pini ’yo risi nyaka ezoza ma omgbo tu angiri eli alipi 30 ’diyi ma alea. Te abiri ni mu drile a’dusikuni ’ba kakau eyi ovu silingi werea be nyaka jezu kaniku amvu eyini nyaka ’yazu yo. ’Ba milioni milioni ki dri ci alio si. ’Ba ’diyi ma ndepini ondri abiri si. Amuti Wudrikuru ma Alata niri ni ece risi anzi nyiri ogogo milioni towi ’diyi odra abiri si eli alu alu vusi.

⁸ “Oyakia amboru yi nga ovu indi.” (Luka 21:11) Amuti Amerika ni E’yo onipi nyaku ma dria Geological Survey ru ri ni ’yo risi, oyakia ambo ambo ogogo 19 ki angu eza eli driasi. Adaru oyakia okporu jo onyopi ’dile  ’diyi ebiki eyi ’ye eli driasi. ’Ba e’yo ma eti ondapi curu’do ’diyi ’yoki kini e’dozu eli 1900 oyakia o’di ’ba milioni iri ma drilea. Amuti azini si vini ’dini: “Ondua o’diru oyakia ma dria ri omvi lu dra ma kalafe were.”

⁹ “Dra muaru ri. . . . nga ovu” indi. (Luka 21;11) Onita aro ma dria rini tro tuzu drile ra ti, azo oku azini o’di ’diyi ’ba ni candi fe. O’duko e’yo ecepini ma azi alu ’yo kini azo ndu ndu 20 ’bani ni ci—alenia indi ’diyi okele kuyikuyia ru ri pi, malaria pie azini kolera pie—engaki ’ba eyi obi eli alipi mudri ’diyi ma alea aga ra, dika azo azini ’bani eco eyi ati aro si ku ’diyi ci. Adanisi, ogogo azo o’diru 30 ecaki sawa ’disi nyaku dria ni. Azi ’diyi ovu aro koko eyi atizu azi ’diyi ’ba o’di mbele mbele.

ADRIZA ’BA YINI EWU ASIZU ’DIYI SI RI

¹⁰ O’bazu e’yo eyi ’yepi wudrikurua ’diyi pi ma dria, Biblia ondri ndra kini adriza ’ba ada ni ma ojaza ni di nga ovu ecetaru ewu asizu ’diyi e’dazu ni. ’Ba ti pele Paulo ecedi adriza ’ba eyini ri nga ovu ngoni’ari ra. Buku 2 Timoteo 3:1-5 ma alea, ama la ’dini: “Ewu vile ’diyisi ewu ewaruri nga eca ra.” Geri azinisi Paulo ’yo kini ’ba ki nga

 ▪ ya ma ngulupi le

▪ asi ’ba silingi ma dria

▪ ’ba yi tipi ’diyi ma e’yo ga si

▪ ovu alatara kokoru

▪ ovu leta be yi ma asia yo

▪ ovu ’ba nipi yi dri sipi e’yosi ku ’diyi

▪ ovu adraru

▪ ovu ’ba ayiko ruani lepi aga leta yini Mungu lezuri ra ’diyi

▪ ovu eceta adriza ’bani ani Mungu inzizurini be ci, te yi nga okpo eriniri ga si

¹¹ ’Ba mi ma enyatia ’diyi ma adriza eca ’dile ’bo ya? Ka te ’dini ovuni osutaru ku. ’Ba adriza onzi be ’diyi pari dria ma alea. ’Diri e’da ada kini ace were Mungu ni nga e’yo ini lele ri ede, ekile Biblia ni ’yo ’dile: “’Ba onzi ’diyi ka enga asele azini ’ba e’yo onzi ’yepi ’diyi dria ka zo drilebaru ti yi zo kiri yini dri jazu ’dani ’dani.”—Zaburi 92:7.

’YEZA KILILIRU ’DIYI

¹² Ewu asizu ’diyi ga tre e’yo candi ru ’diyi si, ekile Biblia ni ondrile rile. Te kiriti, wudrikuru ocoko be ’di ma  alea, e’yo kililiru ’diyi ci ’ba Yehova ni inzipi ’diyi pi ma eselea.

¹³ “Nita adaruri nga ga tre,” Biblia ma buku Danieli ni yo ni. ’Diri nga i ’ye ewu ngo ma alea ya? “Ewu asizani” ’diyi ma alea. (Danieli 12:4) Tutuni e’dozu eli 1914 si, Yehova ko ’ba asi adaru be lepi i inzipi ’diyi ma aza ecozu e’yo Biblia ma alea ’diyi ma ifi vazu be ni. Eyi zoki nita e’yo adaru aje be Mungu ma ru ma dria ’diyi si vini asisile erini ’diyi pie, owita Yesu Kristoni i owizu risi ri pie e’yo adaru ’ba odrapi ’bo ’diyi ma dria ri pie, azini engata pie. Dika, ’ba Yehova ni inzipi ’diyi oniki vini geri eyini o’azu idri kililiru orodri ejipi yini azini ru kuza fepi Munguni ’diyi ki ra. Eyi oniki di vini e’yo angiri afa Suru Munguni rini nga ’ye ’diyi pi ma dria kililiru azini geri erini ngazu e’yo nyakua ’diyi ki otuzu ri pie. Onita karakara ’diyisi eyi di ani a’du afa ’ye ya? Zita ’diri eji di ama e’yo ondriza azi ’yepiru ewu asizu ’diyi ma alea ri ma dria.

¹⁴ “E’yo bari suruni ’diri nga ovu oluzaru angu wudrikuru drisi dria.” Yesu Kristo ondri ndra e’yo ’diri sawa erini ndra e’yo nzezu “asiza ewu asizu ’diyi niri” ma dria ria. (Matayo 24:3, 14) Wudrikuru dria si e’yo baru Suru ’di ni—Suru ’diri a’du afa ni’ari ma dria, eri nga a’du afa ’ye’ari ma dria, azini ama ecoki tusu coza isu alenia ngoni ngoni’ari ma dria—’ba ebi e’yoni olu suru 230 ma alea ti 400 ma drilea ni si. ’Ba Yehova ma E’yo Eti Nzepi milioni milioni ’diyi e’yo baru Suru niri olu asi driasi. Eyi engaki “suruti dria pi ma eselea, suru dria pie, ’ba pie, ti ’yoza pie dria.” (E’yo Eceza 7:9) ’Ba E’yo Eti Nzepi ’Diyi Biblia oni ’ba milioni tre lepi e’yo adaru Biblia ni imbari onipi ’diyi pie eyi vu akuasi aje kokoru. ’Diri adaru e’yo ondriza ma ’yeza ndepi niri, a’dusikuni Yesu ondri ndra kini ’ba nga Kristiani ki “ngu onzi”!—Luka 21:17.

 MI DI NGA A’DU AFA ’YE YA?

¹⁵ E’yo ondriza Biblia ma alea ’diyi ma ndeni ni eyi ’yezu ewu ’di ma alea risi, mi a’ini di kini ama o’a ewu asizu ’diyi ma alea ri ku ya? Yehova ka di nga ne kini e’yo oluza suru niri ca ini lele ri le ’bo, “asiza” ni nga eca ecekokoru. (Matayo 24:14) “Asiza” ma ifi Munguni nga e’yo onzi de nyakua risi dria. Erini ’ba onzi eri ma ari’boru ’diyi ma dri jazu, Yehovani nga Yesu ni ayu malaiki okpo be ’diyi pie. (2  ’Ba Tesalonikia ’Diyi 1:6-9) Sitani pi orindi onzi erini ’diyi pie ngaki ni suru azini ma dri ici ku. ’Da ma vutia, Suru Munguniri nga tusu coza fe ’ba woro eri ma opi nyaza kililiruri a’ipi ’diyi pini.—E’yo Eceza 20:1-3; 21:3-5.

¹⁶ Asiza ewu Sitani ni ’di driri ni ecazu enyia risi, le ama ma ziki di ama ma ngulupi ’dini, ‘Le di ma ma ’ye a’du afa ni ya?’ Eri e’yo azi onduaruni mini muzu drile e’yo onizu Yehova ma dria azini afa erini le mi ma ’ye ’diyi pie. (Yohana 17:3) Le mi ma oni Biblia asi driasi. Le mi ’ba asi mini sawa driasi okuzuru tualu ’ba e’yo Yehovani lele ’diyi ’yepi ’diyi pie. (’Ba Ebraniani 10:24, 25) Nita gapi tre Yehova Mungu ni fe ’ba wudrikurua ’diyi niri mi ’du miniru, azini le mi oja idri mini ecozu ayiko asianzuru Munguniri isuzu beni.—Yakobo 4:8.

¹⁷ Yesu ’yo ndra kini ’ba kakau yi nga eceta e’dapi kini ama o’a ewu asizu ’diyi ma aleari ga si. Dri jaza ’ba onzi ’diyi niri nga eca rugbu azini ni koko ru. Kile oguo inisiri le, eri nga ’ba kakau ni osuta fe tu. (1 ’Ba Tesalonikia ’Diyi 5:2) Yesu li ’ba bilendu ’dini: “Ekile o’du Noani sirile, Mvi ’bani ma emutani nga ovu ’dinile. Te ekile ’bani  ndra ovule o’du yi tizani nga ecazu kuria risile, yi nya, yi mvu, yi bi oku, yi fe oku, ecazu o’du Noani fizu maburuaria, yi nini afa azini ku, de nga yi tiza emuni yi o’duzu dria ku; Mvi ’bani ma emutani nga ovu ’dile.”—Matayo 24:37-39.

¹⁸ Ani e’yo ’disi, Yesu ’yo ’ba e’yo ini eripi ’diyi pini: “Emi te emi ngulupi ma agei, emi asi kazu ovuzu nzizaru emini nyaka nyale tu azini ewa mvule turisi ku, kani emini asisile drole idri ’dori ma e’yo siri si ku indi, o’du ’dari kazu ecazu emi dria rugbu ekile gbagbale ku; te eri nga eca ’ba ovupi angu wudrikuru drisi dria ’diyi ma dria dria. Emi te emi agei mile be ewu dria, Mungu zizu matu be, emi ma isu okpo emini ngazu apazu e’yo dria ngapi yi ’yepi ’diyisi, azini emini ngazu pa sozu Mvi ’bani ma milia ani beni.” (Luka 21:34-36 ) Eri e’yo azi onduaruni e’yo Yesu ni ’yo ’di ma ta mbazu asia a’du ma e’yo si ya? A’dusikuni ’ba Yevova Mungu ni a’i ra “Mvi ’bani,” Yesu Kristo be, ’diyi nga yi pa ra ewu asiza Sitani ni ri ma aleasi azini eyi nga o’a ’dani ’dani wudrikuru onyiru tu di ecapi enyia ’di ma alea!—Yohana 3:16; 2  Petero 3:13.

[E’yo sile eleleru ri]

Mikaeli ni ru Yesu Kristo niri ma dria e’yo onizu angiri, mi ne E’yo O’bazaru ’Diyi, peji 218-19.

E’YO BIBLIA NI IMBA RI

▪ Eceta ewu asizu ’diyi niri a’di ’diza pi, nyaka ako pie, oyakia pie, azini azo ndu ndu ’diyi pie.—Matayo 24:7; Luka 21:11.

▪ Ewu asizu ’diyi ma alea, ’ba kakau yi nga yi ma ngulupi le, silingi le, azini ayiko ruani pie te ovuni leta Munguni be ku. —2 Timoteo 3: 1-5.

▪ Ewu asizu ’diyi ma alea e’yo baru Suruniri nga ovu oluzaru wudrikuru si dria.—Matayo 24:14.

[Zita e’yo onizu ’diyi]

1. Ama ecoki e’yo oni ewu driale ri ma dria ngoa ya?

2, 3. Zita ndra ’ba Yesu ma vuti obipi ’diyi pini zi eri ma tia ri ngoni, azini nga di eyi omvi ngoni ya?

4, 5. (a) Yesu ni ecazu Opi ru ’bo ri ma vutia coti a’du afa ’ye i ’bua ’dale ni ya? (b)  E’yo Eceza 12:12 ni ’yo ri si ria, a’du afa ’ye ndra i a’di ’bua ’da ma vutia ni ya?

6, 7. E’yo Yesu ni nze a’di azini abiri ma dria ’diyi ecaki eyima paria ’yeke ngoni ru ya?

8, 9. Afa e’dapi adaru kini e’yo ondriza Yesuni oyakia pi ma dria azo pie ri ecaki eyi ma paria ra ri a’du afa ni ya?

10. Adriza ’bani e’yoni sile 2 Timoteo 3:1-5 ma alea amani ne curu’do ’diyi ngoki ya?

11. Zaburi 92:7 e’da a’du afa ni nga i ’ye ’ba onzi ’diyi pie ni ya?

12, 13. “Nita adaruri” ga tre “ewu asiza” ni ’diyi ma aleasi ngoni ru?

14. E’yo oluza Suruni ri ere i sawa ’disi cazu kpere ngopi, azini a’dipiki e’yo nde olu ni ya?

15.  (a) Mi a’i ama o’a ewu asizu ’diyi ma aleari ra ya, ’dini a’du ma e’yo si? (b)  “Asiza” ma ifi ’ba Yehova ma ari’boru ’diyi pini ’ba dri gbapi driceza erini ma palea ’diyi pie ri ngoni?

16. Afa mini eco ’ye e’dapi mi onduaru ri a’du afa ni ya?

17. Dri jaza ’ba onzi ’diyini ri nga ovu osutaru ’ba kakau ni a’du ma e’yo si ya?

18. Bilendu liza engapi Yesu vu le ama ma ’baki ama asia ri ngo i ya?

 [E’da peji ma alea ’diyi 93]

“E’yo bari suruni ’diri nga ovu oluzaru angu wudrikuru drisi dria.” —Matayo 24:14