1. Ngo kwapi kwatingajijira ngo pamusoro po kumbeji?

MAKAMBOVONA masoko mu terevhizau zve mokahamara meciti: ‘Nyika iyi iri kuenda kwapi?’ Ngozi jinoitika ngo cibvumbu zve mukutama kuvetera zvokuti apana no mundhu umwe anokwanisa kuziva kuti zvicinyi zvicaitika mangwana. (Jakobo 4:14) Asi, Jehovha anoziva kuti zvicinyi zvinozoitika kumbeji. (Isaia 46:10) Kare kare kamare, Soko rake Bhaibheri, rakananga, haiwa basi ngo pamusoro po zviro zvakashata zvaizoitika mu njiku jedu jino asi rakanangavo ngo pamusoro po zviro zvinodakajisa zvinozoitika pambeji pedu.

2, 3. Ngo wapi mubvunjo wakaita vajiji kuna Jesu, zve iyena wakadavira kudini?

² Jesu Kristu wakabhuya ngo zvo Umambo hwa Mwari, uwo ucazopeja ushati no kuita pasi pese paradhiso. (Luka 4:43, NM) Vandhu vanoda kuziva kuti Umambo hwa Mwari hunovia rini. Zvokadi, vajiji va Jesu vakamubvunjisa kuti: “Tibvunjenyi bzinozoitika rini ibzi, nokuti ngocapi citatijo co kuvia kwenyu no kupera ko nyika.” (Mateu 24:3) Ecidavira,  Jesu wakavabvunja kuti Jehovha Mwari basi ngaanozviziva kamare kuti kupera ko mugariro wo zviro kunovia rini. (Mateu 24:36) Asi Jesu wakananga zviro zvaizoitika pasi pano Umambo hucito hwaviisa runyararo no rugarisiko hwokadi-kadi kuno vandhu vese. Zviro zvaaingaro akananga, zviri kuitika wari uno kamare!

³ Ticito tapopora civoniso cokuti tiri kurarama mu “kupera ko nyika,” ngo kukasika nga tibhuye ngo zvo hondo imweni icikazivi kuvoneka ngo ariwese. Iyona yakaitika mudenga mucikavoneki, zve muviyo jayo jinotipsasavo.

4, 5. (a) Cicinyi cakaitika kudenga Jesu naandopera kugajwa inga Mambo? (b) Mukuzwirana no Apokalipsi 12:12, cicinyi caizova muviyo wo hondo mudenga?

⁴ Cipauko cakapera co bhuku rino cakasanangura kuti Jesu Kristu wakagajwa kuva Mambo mudenga pa gore ro 1914. (Verenganyi Danieli 7:13, 14.) Pamasure pazvo, iyena wakaita ciito. Bhaibheri rinoti: “Kwakava no imbi mudenga. Migeri [zina rimweni ra Jesu] no ngirozi jake jakarovana no Cikara [Sathana Dhiabhu]. Cikara no ngirozi jaco bzakarovana.” * Sathana no ngirozi jake, madhimoni, vakanyiswa zve vogogomehwa mudenga kuvia pasi pano. Vana vo kumujimu vakagondeka va Mwari vakadakara ngo kuti Sathana no madhimoni ake avaciko. Asi, vandhu avacaiwanavo mudakaro wondhowo. Kusiapo, Bhaibheri, rakananga kuti: “Khombo pasi pano . . . ngo kuti Sathana wakaderuka pasi, wakazara ngo runya, anoziva kuti nguva yake yaanayo i doko.”—Apokalipsi 12:7, 9, 12.

⁵ Tapota vonanyi zvakava muviyo wo hondo yakaitikaya mudenga. Mu ushungu hwake, Sathana waizoviisa khombo, kana matambujiko pasi pano. Inga zvamucazovona, itusu wari tiri mu mukuvo wo matambujiko. Asi izvo  zvaizoitika pamukuvo mudoko—mu “nguva . . . doko” basi. Pikija Sathana anotozvizivavo zvondhozvo. Bhaibheri rinodanija mukuvo uwu inga “njiku jokupejisira.” (2 Timoti 3:1) Kudakajihwa kwakadini kwatingava nako ngo kuziva kuti Mwari sambi-sambi acapeja zviri kuita Sathana pasi pano! Ngatende tivone zvimweni zvo zviro zvainga zvakapikihwa mu Bhaibheri zviri kuitika wari uno kamare. Izvi zvinopa ucapupu wo kuti tiri kurarama mu njiku jo kupejisira zve sambi-sambi Umambo hwa Mwari ucaviisa makomborero acikaperi kuno vaya vano rudo na Jehovha. Cokutanga, ngatende tipopore mativi marongomuna o civoniso cakananga Jesu kuti caizokhombija nguva yatiri kuraramari.

6, 7. Zvakananga Jesu ngo pamusoro po hondo no kutamika ko zvokuha zviri kukwanirisika kudini nyamasi uno?

⁶ “Majinja no majinja anozomukirana, umambo no umambo hunozomukirana.” (Mateu 24:7) Zviuru no zviuru zvo vandhu, vakaurawa mu zara ro makore rakapera. Mutari umweni wo Britheni wakatara kuti: ‘Zana ro makore ro 20 ndirona rakava rakazara ngo kupopomejwa ko ngazi kupinda ese amweni akatahwa mu ndhorondho. . . . Rakava zana ro makore ro hondo jicikaperi, zana iri rainga no nguva  shomani jicina hondo jakarongwa, ku ndau jimweni.’ Masoko akabva ku Worldwatch Institute akati: “Mutengo wo vandhu vakaurawa ngo hondo mu zana [ro 20], wakava wakakura kunokwana rutatu, tikaezanisira no vakaurawa mu hondo jese kubvira mu zana ro kutanga AD mbhera mu gore ro 1899.” Vandhu vanodarika 100 ro zviuru, vakafa inga muviyo wo hondo kubvira pa gore ro 1914. Pikija hazvo tecitoziva pacedu kusuruvara kunoviiswa ngo kutamikihwa ngo ariwese watinoda mu hondo, tingarangarira nyatwa no kuhwajihwa kwakatambuja zviuru no zviuru zvo vaya vakafihwa ngo vadiwa vavo.

⁷ “Pa ndau jakawanda jo nyika panozova no njara.” (Mateu 24:7) Vanopsakisira vanonanga kuti kunasirihwa ko zvokuha kwakaengejeka maningi mukati mo makore 30 akapera. Pikija zvakadaro, zvokuha zviri kundoramba zvicikawaniki ngo ndava yokuti vandhu vazinji avana mare inokwana kuti vatenge zvokuha kana kuti avana munda kuti varime. Mu nyika jiri kubudirira, vandhu vanodarika ciuru, vari kurarama ngo Dhorari rimwe basi (30.00 MTN) kana pasi, pa njiku. Vazinji vavo vanotambujika ngo njara icikaperi. Organização Mundial da Saúde (Sangano ro Nyika yese ro Uhomi), riri kurangarijira kuti kutamika ko zvokuha zvinovaka muviri, ndirona thangwe rinoitisa kuti vandhu  vanopindirija zviuru zvishanu vafe pa gore ngo gore.

8, 9. Zvicinyi zvinokhombija kuti ciporofita ca Jesu ngo pamusoro po kuzungunyika ko nyika no ndhwaji ciri kukwanisika?

⁸ “Kunozova no kuzungunyika kukuru ko nyika.” (Luka 21:11) Mukuzwirana no U.S. Geological Survey, mutengo wo pakati no pakati wo 19 wo kuzungunyika ko nyika kukuru, kunovetehwa gore ngo gore. Kuzungunyika uku kunonga kuno simba rinokwanisa kuwisa zvivako no kugagisa pasi. Pa mutengo wo pakati no pakati, gore ngo gore, kuzungunyika ko nyika kunova kwakavanga zvinokwana kuparaja zvivako zvamutero. Kuno zvitahwa zvinokhombija kuti kuzungunyika ko nyika, kwakauraya vandhu vanopinda zviuru zviviri zvo vandhu, kubvira pa gore ro 1900.

⁹ “Mu ndau zinji munozova . . . no ndhwaji.” (Luka 21:11) Pikija no kuenderera mberi ko zvokurapa, ndhendha jo kare no ndhendha imbza, jiri kutambuja vandhu. Ripoti imweni yakananga kuti 20 o ndhendha jinonasa kuzivika—mukubatanija cikhosohwa, marariya, no korera—jiri kunyanya kuvepo makumi o makore ano zve mukhaindi jimweni jo ndhendha jiri kuramba jecinesa kurapika ngo mutombo. Zvokadi, 30 o ndhendha imbza jabuda. Jimwe ajitoziviki marapihwe ajo zve jinokhuvaza kamare.

10. Mugariro japi jo vandhu jakanangwa pana 2 Timoti 3:1-5 jamunovona mu vandhu nyamasi uno?

¹⁰ Kunja ko kusanangura zviitiko zvimweni zvikuru zvo mu nyika, Bhaibheri rakanangavo kuti njiku jokupejisira, kwaizovoneka kucinja ko vandhu. Mupostori Pauro wakasanangura kuti vandhu vazinji vaizova vakadini. Tinobvunjwa kuti: “Pa njiku jokupejisira, kunozowanika mukuvo wokunesa.” (Verenganyi 2 Timoti 3:1-5.) Pauro wakati vandhu vaizova

• vajiitisi

• vanyambata

• vokutama kureremeja majibaba avo

• vanyepi

• vacina rudo no unyaxa

• voupombo

• vacina usizi

• kudisisa bzinodakaja muviri kupinda bzinodakaja Mwari

• vanozovoneka inga vano unyaxa, kaveta vanozoramba simba rahwo

11. Nduyo 92:8 inosanangurisa kudini zvicazoitika kuno vakashata?

¹¹ Vandhu vari kuguma pakuva no mugariro jakadaro pa mutundhu penyupo here? Atikanakani. Mu ndau jese, muno vandhu vano mugariro jakashata. Izvi zvinokhombija kuti  sambi-sambi Mwari acaita ciito, ngo kuti Bhaibheri rinoti: ‘Nokunyati vakaxata vanoreba inga uswa, vaxaixi vese vanobvikitira, vanozopejwa mbhera narini’.—Nduyo 92:8.

12, 13. “Uzivi [hwokadi-kadi]” hwaizoengejekesa kudini mu “mukuvo wokupejisira” uno?

¹² I zvokadi kuti njiku jo kupejisira, jakazara ngo zvineso, kudari inga zvakananga Bhaibheri. Asi, mu nyika ino yo zvineso kuno zviitiko zvinodakajisa pakati po vanamati va Jehovha.

¹³ “Uzivi [hwokadi-kadi] . . . hunozoengejeka,” Bhuku ro mu Bhaibheri ra Dhanieli rakananga kudaro. Izvi zvaizoitika rini? Mukati mo “mukuvo wokupejisira.” (Danieli 12:4) Maningi-ningi kubvira pa gore ro 1914, Jehovha ari kubesera vano cido cokadi co kumushandira kuti vaengejere kuzwisisa kwavo Bhaibheri. Kunja kwa izvi vanamati va Jehovha vanojijira mararamire anovabesera zve anokuja Mwari. Ivona vari kuwana kuzwisisa kwakajeka ko basa ro Umambo hwa Mwari no marungamisire ahucazoita zviro pasi pano. Zvicinyi zvavanoita no zivo iyo? Mubvunjo uwo unotiviisirazve ciporofita cimweni ciri kukwanirisika mu njiku jino jokupejisira.

14. Kuparajika ko kucumaehwa ko masoko akanaka o Umambo nyamasi uno, kwakakura zvakadini, zve ndiani ari kumacumaera?

¹⁴ “Vangeri iri ro Umambo rinozotokoteswa pasi pese,” ngo zvakananga Jesu Kristu pa ciporofita cake ngo pamusoro po “kupera ko nyika.” (Verenganyi Mateu 24:3, 14.) Mu kutenderera pasi pese, masoko akanaka o Umambo—o kuti Umambo i cinyi, ucazoitenyi zve tingawanisa kudini makomborero awo—ari kucumaehwa mu nyika jinodarika 230 zve mu ndumi jinodarika mazana marongomuna. Zviuru zvo Zvapupu zva Jehovha mukuvangirira, zviri kucumaera masoko akanaka o Umambo. Izvona zvinobva mu “nyika jese, mabvumbo, majinja no ndimi jese.” (Apokalipsi 7:9) Zvapupu zviri kuitisa jijo yo Bhaibheri yo pamuzi icikaripihwi no zviuru zvo vandhu vanoda kuziva  kuti Bhaibheri rinojijisenyi kamare. Civoniso cakadinico kukwanirisika kociporofita, zvecivoneka kuti Jesu wainga wakananga kuti maKristu okadi-kadi ‘aizonyenywa ngo vese!’—Luka 21:17.

15. (a) Munodavira kuti tiri kurarama mu njiku jo kupejisira here? Ngenyi? (b) “Kupejwa ko bzese” kunozorevenyi kuno vayani vanoshora Jehovha ngo cabomo no kuno vayani vanojidira pasi po matongero o Umambo hwa Mwari?

¹⁵ Zvecivoneka kuti zviporofita zvizinji zvo mu Bhaibheri zviri kukwanisika nyamasi uno, amutendi kuti tiri kurarama mu njiku jo kupejisira here? Pasure po kucumaera mbhera panoda Jehovha, zvokadi “kupejwa ko bzese” kunozovia. (Mateu 24:14) “Kupejwa ko bzese” zvinoreva nguva yo kuti Mwari acazobvisa ushati pasi pano. Kuti aparaje Vanomushora ngo cabomo, Jehovha anozoshandisa Jesu pomwe no ngirozi jino simba. (2 VaTesalònika 1:6-9) Sathana no madhimoni ake narini avacazopausizve nyika. Pasure pazvo, Umambo hwa Mwari hucazodurura makomborero kuno vese vanojidira pasi po matongero ahwo akarungama.—Apokalipsi 20:1-3; 21:3-5.

16. Cicinyi caizova co ungwaru kuti muite?

¹⁶ Zvecivoneka kuti kupera ko mugariro wa Sathana kwaapedo, tinodikana kujibvunjisa tega pacedu kuti: ‘Cicinyi candinodikana kuita?’ Zvo ungwaru, ngo zvokuramba tecijija zvizinji ngo pamusoro pa Jehovha no zvaanoda kwatiri. (Johani 17:3) Vangiriranyi kujija Bhaibheri. Ivanyi no cirovejeso co kusongana nguva jese no vamweni vanopsaka kuita kuda ka Jehovha. (Verenganyi Vaheberi 10:24, 25.) Wananyi zivo yakawanda iyo Jehovha Mwari yaari kuitisa kuti ivepo kuno vandhu mu nyika yese, zve moita cinjo jinodikana mu upenyu hwenyu kuitira kuti mukwanise kubusa unyasha hwa Mwari.—Jakobo 4:8.

17. Ngenyi kuparajwa ko vashati kucazobata vazinji ngo cibvumbu?

¹⁷ Jesu wakananga kuti vandhu vazinji vaizorerusa cikhombiso co kuti tiri kurarama mu njiku jo kupejisira. Kuparajwa  ko vashati kucazovia ngo cibvumbu zve kucikavetehwi. Kudari inga mbavha inoguma no usiku, ikona kucazobata vandhu vazinji vacizivi kunasirira. (Verenganyi 1 VaTesalònika 5:2.) Jesu wakangwaja kudari: “Kudari inga bzakaitika mu njiku ja Noa, ngo bzinozoitikabze pa kuvia ko Mwana wo Mundhu. Kudari inga mazuva ao, Usore hucito hwakaza, vandhu vaiha, vaimwira, vairovorana ngocavo, mbhera njiku Nowa yaakanghwina mu ngarava huru, ivona avazivi kubziziva mbhera kuguma ko Usore hwakakukuta vese: ngo maitiro o bzinozoita pa kuvia ko Mwana wo Mundhu.”—Mateu 24:37-39.

18. I ngwajo yapi ya Jesu yatinodikana kudira mu mwoyo?

¹⁸ Ngokudaro, Jesu wakabvunja vapurutani vake kuti: “Basopanyi! Mwoyo yenyu icaremehwa ngo ndava yo kuhisa, kurejera no kuthimwa-thimwa ko pasi; mucakanjamuka ngo njiku iyo, ngokuti yona inozogumira vandhu vo nyika inga murau. Rindanyi mukuvo wese no kunamata, kuti muwane simba ro kutiza bzese bzinozoza, mukwanise kuguma panyasi po Mwana wo mundhu.” (Luka 21:34-36) Zvaushoni kudira masoko a Jesu mu mwoyo. Ngenyi? Ngo kuti vaya vanodavihwa ndi Jehovha Mwari no “Mwana wo Mundhu,” Jesu Kristu, vano vetero yo kupokonyoka pa kupera ko mugariro wo zviro wa Sathana zve vorarama nokucingaperi mu nyika imbza inoshamaisa yatogumari kamare!—Johani 3:16; 2 Pedru 3:13.