Yang pafundinau anch yidiamu

Yang pafundinau anch yidiamu

SHAPITRE WA CHIDIVU

Ov, Tudi mu “Machuku ma Kwisudiel”?

Ov, Tudi mu “Machuku ma Kwisudiel”?
  • Yinship ik ya pa chirung chetu yabwakau yidia mu Bibil?

  • Dizu dia Nzamb dilondil anch antu akwikal mutapu ik mu “machuku ma kwisudiel”?

  • Piur pa “machuku ma kwisudiel” yom ik yiwamp yibwakinay Bibil?

1. Kwisu tukutwisha kwilej piur pa machuku ma kurutu?

WATESHAP kal jinsangu ku televizion ni kwiyipul anch, ‘Ov, kwisu kuyila mangand minam?’ Yinship yikat kushiken kwa kukashimwish ni pakad kuyichingejin mu chilik cha kwel anch kwikil muntu ap umwing ukutwisha kubwak chikwikala diamashik. (Jakobu 4:14) Pakwez, Yehova wij yom yikushikena mu machuku ma kurutu. (Isay 46:10) Pakur nakash Dizu diend, Bibil, kidiasambelap kulejan ching kusu yom yiyimp yikushikena mu machuku metu pakwez kand ni yom yiwamp yikushikena mu machuku ma kurutu madia piswimp ap.

2, 3. Yipul ik yamwipulau Yesu kud in kwilej, ni mutapu ik wayakulay?

2 Yesu Kristu wisambina piur pa Want wa Nzamb, ukeza kupwish uyimp ni kusal divu dikal paradis. (Luka 4:43) Antu asota kwijik chisu chikweza Want. Chakin kamu, in kwilej a Yesu amwipula anch: ‘Chijingidij ik chikeza kulejan kwikalap kwey ni cha nsudiel ya mangand?’ (Mateu 24:3) Yesu wayakula anch ching kusu Yehova Nzamb ndiy wija chakin kamu chisu chikweza nsudiel ya ditenchik dia yom. (Mateu 24:36) Pakwez Yesu wasambela kuyilej yom yikeza kusadik pa divu kurutu kamu kwa Want kulet chisambu chakin ni diking kud antu. Yom yalonday yawiy yisadikina katat!

3 Kurutu kwa kushinshikin uyakin ulejena anch tudi “kwisudiel kwa mangand,” el tushinshikin njit jimwing jakadiau antu kutwish kuman. Jasadikina mwi ndond ya muspiritu, ni yibudikin yau yitukwatin.

NJIT MWIUR

4, 5. (a) Yom ik yasadika mwiur kupwa kamu kwa kumwikadish Yesu mud Mwant? (b) Kwambatan nich Kujingunik 12:12, yisu yadinga yibudikin ya njit jarishau mwiur?

4 Shapitre wasambedina mu buku winou warumburil anch Yesu Kristu wikala Mwant mwiur mu muvu wa 1914. (Daniel 7:13, 14) Kupwa kamu kwa kutambul ulabu wa Want, Yesu wasambisha kusal. Bibil ulondil anch: “Njit yijim yamekana mwiur. Mikael [dijin dikwau dia Yesu] ni angel end ading ni kurish nend nnak mujim [Satan Djabul], nnak mujim ni angel end arisha nau.” * Satan ni angel end ayimp, ayilembil, ayiwina mwi njit jinej ni ayopata mwiur ayidjibwil pa divu. Nzamb pamwing ni anend a muspiritu asangara mulong Satan ni ayilembil end kadiakwap kand. Pakwez, antu kadingap in kuman musangar winou. Kupwa, Bibil wasambela kulejan anch: “Riyind kudi a mangand . . . mulong Satan washirik kal pansh kudi en, ukwet ujim nakash, wij kal chakwel anch kwamushal kal chisu chikemp kusu.”—Kujingunik 12:7, 9, 12.

5 Shinshikin amboku yabudikina kwi njit jarishau mwiur. Mu ujim wend, Satan waleta riyind, ruvundu, padi antu ashichinga pa divu. Mud mutapu ukumana, tushich katat mu chisu chinech cha riyind. Pakwez chikwikal chiswimp nakash—“chisu chikemp kusu.” Ap Satan mwamu mwijay. Bibil wisambidin chisu chinech mud “machuku ma kwisudiel.” (2 Timote 3:1) Tukwet musangar mud ik anch piswimp ap kamu Nzamb ukudiosh chikupu usu wa Satan pa divu diawonsu! El tushinshikin yom yimwing yabwakau mu Bibil yisadikina katat. Yom yiney yimekeshin anch tushich mu machuku ma kwisudiel ni anch Want wa Nzamb ukuyiletin katat kamu ak antu amukatina Yehova yiyukish ya chikupu. Cha kusambish, tushinshikina bil yom yinying ya chijingidij chalonday Yesu chikeza kumekan pa chirung chetu.

MILONG YIJIM YA MACHUKU MA KWISUDIEL

6, 7. Mutapu ik muwanyidina mazu ma Yesu piur pa njit ni kabwakat nlel unou?

6 “Muchid ukez kaulankin muchid ukwau, want ni want.” (Mateu 24:7) Mu chirung cha chitot yasutap kal ey, mamiliyon ma antu afil kwi njit. Mwin kwilej rusangu ra muntu umwing wa mu Grande Bretagne wafunda anch: “Mivu chitot ya 20, chading chirung chichila mash nakash mu rusangu rawonsu ra muntu rafundau. . . . yadinga mivu chitot ya njit jakad kupwang, nich tuyisu tukemp kusu twakad kupwitijan kwa kukwat ku mat matenchikinau oku ni oku.” Rapor wa Worldwatch Institute ulondil anch: “Uvud wa antu afila kwi njit ya mivu chitot ya 20 tupamp tusatu, wawiy uvud wa antu awonsu afila mu jinjit jawonsu kudiosh kamu mu mivu chitot ya kusambish ya AD (muvu wa Nsalejetu) djat mu muvu wa 1899.” Kwafil kal antu miliyon 100 ni kusut ku jinjit kudiosh kamu mu muvu wa 1914. Ap anch twij ushon udiokila ku kufish mukatish kwi njit, tukutwish kutongin kusu mar mud minam ni kusansan kuvulijadina kukwetau tutikit ni tutikit twa antu.

7 ‘Kukez kwikal kamungun.’ (Mateu 24:7) In kukimbijol alondil anch kuvulijan kwa yakudia kwiwejidinaku kal nakash mu chirung cha mivu 30 yasutina ey. Chikalap nchik mwamu, kabwakat kadandamedin kamu mulong antu avud kakwetap nfalang jiwanyidina ja kuland yakudia ap kuland ndond ya kudim mbut. Mu jingand jiyila kurutu, tutikit ni tutikit twa antu afanyidin kushakam nich difut dia dolar umwing ap mwishin nakash pa dichuku. Antu inay avud amen mar madiokila kwi nzal yakad kupwang. Ditenchik dia Mangand dia Ukash wa Mujimbu (OMS) dilondil anch kabuy kadi musul ujim wa kufa kwa mamiliyon matan ni kusut ma an muvu ni muvu.

8, 9. Yom ik yilejena anch uprofet wa Yesu piur pa kuzal kwa divu ni yipupu uwanyidin?

8 “Kukez kikal kuzal kwa divu.” (Luka 21:11) Kwambatan nich Institut géologique américain achingedin mwayen wa tupamp 19 wa kuzal kwa divu pa muvu. Kuzal kuinoku kukwet usu ukash wa kuumbul yikumbu ni kubaril divu. Ni kuzal kwa divu kukweta usu nakash mu chilik cha kutwish kuumbul yikumbu yawonsu kukat kusadik piswimp muvu ni muvu. Marapor madiaku mamekeshin anch kuzal kwa divu kwajipin mamilion maad ni kusut ma antu kudiosh pa mivu wa 1900. Musul umwing ulejin anch: “Kuya kurutu kwa winchij (tekinoloji) kukat kusu kukepishaku pakemp uvud wa in kufa.”

9 “Kukez kikal . . . yipupu.” (Luka 21:11) Chikalap nchik kuya kurutu kwa chimwingang, misong yikur ni ya katat yiyikwatin antu. Rapor umwing ulondil anch misong 20 yijikena nawamp win kamu—kuwejinaku chimpim, malariya, ni kolera—yapalangen kal nakash mu makum ma mivu ya katat, ni milad yikwau ya misong yiyil kurutu ni yikasiken nakash kuyok nich mon. Chakin kamu, kudi piswimp misong yisu 30 yabudikidina kal. Yimwing yau yikwetap mon ni yijipen nakash.

MWIKADIL WA ANTU MU MACHUKU MA KWISUDIEL

10. Mikadil ik yasambelau kulondin mu 2 Timote 3:1-5 yiumena kudi antu nlel?

10 Kuwejin ku kujingunin yinship yimwing ya mangand, Bibil wabwaka anch machuku ma kwisudiel makez kumekan kand kusutil ku kuswimp mu chisak cha muntu. Kambuy Paul warumburila mutapu ukezau kwikal antu. Tutangin mu 2 Timote 3:1-5, anch: ‘Machuku ma kwisudiel makez kwikal ma mar nakash.’ Mu wiswimp, Paul walonda anch antu akez kwikal

  • in kwikat ayinau

  • in kukat nfalang

  • in kubwambul kudi anvajau

  • akad kushinshaman

  • akad rukat ra untu

  • akad kwikand

  • in chisum

  • in kwisangarish ayinau, Nzamb bwat

  • akez kwipan kud Nzamb, pakwez end atun ukash wend

11. Mutapu ik urumburilay Kuseng 92:7 chikeza kuyishiken antu ayimp?

11 Ov mwamu mudiau antu adia mwi nsulangen yey? Pakad ap kwidjidjek mwamu kamu mudiau. Ndond yawonsu kudi antu akweta yaku yiyimp. Chinech chilejen anch Nzamb ukusal chisal katat kamu ak, mulong Bibil ulondil anch: “Anch ayimp akujimbip nchik mudi masuku, anch in kusal kuyip asapukip nchik, chidi kusu mulong wa kuyijiyish chikupu.”—Kuseng 92:7.

YOM YIWAMP!

12, 13. ‘Ronganyin rakin’ rashikedin kal nchik ku kuvulijan mu chisu chinech cha “disudiel”?

12 Machuku ma kwisudiel mizwil chakin kamu nich riyind, mud kamu mutapu wasambelay kulond Bibil. Pakwez, mu mangand minam ma kanvundangesh, mudi yom yiwamp yisadikina mukach mwa in kumwifukwil Yehova.

13 Mukand wa Daniel udia mu Bibil wasambela kulond anch: “Ronganyin rikez kuvulijan.” Chisu ik chafanyidina kushiken yom yiney? Mu ‘chisu cha kwisudiel.’ (Daniel 12:4) Kudiosh kamu mu muvu wa 1914, Yehova wayikwashin kal antu aswiridina chakin kamu kumusadil chakwel akula mu kutesh kwa Bibil. Awiy ayil kurutu mu kwov kwa kurumburik kwa uyakin upandakena kuwap piur pa dijin dia Nzamb ni rutong rend, yakupesh ya difut dia Yesu Kristu, mwikadil wa afu, ni disanguk. Chikwau kand, in kumwifukwil Yehova ilejin kal mutapu wa kushakam mu mashakamin mau mwi njil yikutwisha kuyikwash ni kumutumbish Nzamb. Ashikena kal kand mu kutesh nawamp mudimu wa Want wa Nzamb ni mutapu ukezay kutenchik kand yom nawamp pa divu. Ov, yom ik yikatau kusal nich ronganyin riner rawonsu? Chipul chinech chitutwadil ku uprofet ukwau uwanyidina mu machuku minam ma kwisudiel.

“Rusangu ruwamp ra Want wa Nzamb ez arulejan bil ku mangand mawonsu.”—Mateu 24:14

14. Mutapu ik uyila kurutu nakash kulejan kwa rusangu ruwamp ra Want nlel, ni anany akata kurilejan?

14 ‘Rusangu ruwamp ra Want akez kurilejan ku mangand mawonsu,’ mwamu mwalonday Yesu Kristu mu uprofet wend piur pa ‘nsudiel ya mangand.’ (Mateu 24:3, 14) Kunyingumuk pa divu, rusangu ruwamp ra Want—chidia Want winou, yiukeza kusal, ni mutapu tukutwisha kutambul yiyukish yau—akat kurilejan mu jingand 230 ni kusut ni mu jindim 400 ni kusut. Mamiliyon ma Atuman a Yehova in mushiku alejen rusangu ruwamp ra Want. Awiy adiokil ku “michid yawonsu, ni ku antu awonsu, ni ku jindim jawonsu.” (Kujingunik 7:9, MM) Atuman akat kutakel malejan ma Bibil pakad difut ku tutikit twa antu asotila kwijik chifundishina chakin kamu Bibil. Kudi kuwanyin kwa uprofet mud ik, nakash kamu kudiosh kwasambelay kulond Yesu anch in Kristu akin akez ‘kuyikis kud antu awonsu’!—Luka 21:17.

CHOM IK UKEZA KUSAL?

15. (a) Ov, witiyijin anch tushich mu machuku ma kwisudiel, ni mulong wak? (b) ‘Nsudiel’ yikez kurumburik chom ik kud antu akata kumubwambwil Yehova ni kud antu aziyidila ku umutakel wa Want wa Nzamb?

15 Mulong uprofet uvud wa Bibil uwanyidin nlel, ov, witiyijinap anch tushich mu machuku ma kwisudiel? Kupwa kwa kulejan rusangu ruwamp muchifanyidina kud Yehova, chakin kamu ‘nsudiel’ yikushik. (Mateu 24:14) ‘Nsudiel’ yirumburikin chisu chikezay Nzamb kukomb uyimp wawonsu pa divu. Chakwel kuyishesh awonsu akata Kumubwambwil kwa kwisotil, Yehova ukez kumusadil Yesu ni angel akweta dikand. (2 Tesalonik 1:6-9) Satan pamwing ni ayilembil end kakezap kand kuyidimb michid. Kupwa kwa chinech, Want wa Nzamb ukez kulet yiyukish padiau antu awonsu aziyidila ku umutakel wend ushinshamena.—Kujingunik 20:1-3; 21:3-5.

16. Chom ik cha manangu ufanyidina kusal ku mutambu wey?

16 Chiyashejina kal piswimp nsudiel ya ditenchik dia Satan, tuswiridin kwiyipul ayinetu anch, ‘Ov, chom ik nifanyidina kusal?’ Chidi cha manangu kudandamen kwilej piur pa Yehova ni yisotinay etu kusal. (Yohan 17:3) Ikal mwin kwilej Bibil wa mushiku. Chisala chikala chaku chey kukumangan chisu ni chisu pamwing nau antu akwau akimbina kusal rusot ra Yehova. (Hebereu 10:24, 25) Ak ronganyin rijim riletinay Yehova Nzamb kud antu pa mangand mawonsu, ni karumun mwom wey muchifanyidina chakwel utwisha kusanger kwikal witiyikina kud Nzamb.—Jakobu 4:8.

17. Ov, mulong wak disheshik dia antu ayimp dikez kuyikashimwish antu avud?

17 Yesu wasambela kulond anch antu akez kuvuramen uman umekeshina anch tushich mu machuku ma kwisudiel. Disheshik dia ayimp dikez kwikal dia kukashimwish ni diakad kuchingejin. Mud mwij mukatay kwez uchuku, dikez kuyikashimwish antu avud. (1 Tesalonik 5:2) Yesu wababeshana anch: “Mudi muchadinga pa machuku ma Noa, mwamu muchikeza kikal kwez kwa Mwan a muntu. Mulong mu machuku minima kikwadingap kal mabeb, ading ni kudia ni kuna, ading ni kwatan ni kwachik, ni kushik pa dichuku diandamay Noa mu wat, Awiy kijikap ni pimeza mabeb mayijiyish awonsu shutit, ni mwamu kand muchikeza kikal kwez kwa Mwan a muntu.”—Mateu 24:37-39.

18. Dibabesh ik dia Yesu tufanyidina kukwat nich usey ujim?

18 Chawiy, Yesu wayileja in kumutesh anch: “Dimukany en ayinen, palemp michim yen yakifund kudia ni kukwachik kwa maruvu ni yom ya mwom winou, ni dichuku dinidia dikwez kudi en mudi kwoz kwa chilemb; mulong chawiy kand chikeza kwez kudi antu awonsu ashicha pa divu diawonsu. Pakwez en lamangany mu yisu yawonsu, lembilangany chakwel upandakanany ni kurezik mu yom yiney yawonsu yikeza kez, ni kwiman kurutu kwa Mwan a muntu.” (Luka 21:34-36) Chidi cha manangu kukwat mazu minam ma Yesu nich usey ujim. Ov, mulong wak? Mulong antu itiyikina kudiay Yehova ni kud “Mwan a muntu,” Yesu Kristu, akwet ruchingej ra kupand kwisudiel kwa ditenchik dia yom dia Satan ni ra kushakam chikupu mu mangand masu mapandakena kuwap madia piswimp ap kamu!—Yohan 3:16; 2 Pita 3:13.

^ par. 4 Mulong wa kutan jinsangu jikwau jimekeshina anch Mikael didi dijin dikwau dia Yesu Kristu, tal Wenjil, paj wa 218-219.