Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

CAPÍTULO 9

¿Xaʼawatiya kilhtamaku wilaw?

¿Xaʼawatiya kilhtamaku wilaw?
  • ¿Tuku lama uku nema xlichuwinanit Biblia pi xʼama la?

  • Chuna la wan xTachuwin Dios, ¿la xʼama wan xtayatkan latamanin kxaʼawatiya kilhtamaku?

  • ¿Tuku lu xatlan nema lichuwinalh Biblia xʼama la kxaʼawatiya kilhtamaku?

1. ¿Niku kinkawanikanan tuku aku nala?

AKXNI kgaxpata kradio o akxilha ktelevisión tuku lama kkakilhtamaku, ¿minit kilhtamaku akxni wix kgalhskinkana, asta niku nakitaya uma kilhtamaku? La uku kaj xalan lhuwa tuku la nema nitlan chu nipara chatum chixku tlan wan tuku nala chali (Santiago 4:14). Pero Jehová tlan wan tuku aku nala (Isaías 46:10). Makgasa, xTachuwin, Biblia, ni kaj lichuwinalh uma tuku nitlan lama, na lichuwinalh tuku lu xatlan nala nialh makgas.

2, 3. ¿Tukuya takgalhskinin tlawanikgolh Jesús kstalaninanin, chu tuku kakgalhtilh?

2 Jesucristo lichuwinalh xTamapakgsin Dios, uma tamapakgsin nema namasputu putum tuku nitlan chu xakalipaxuw natlawa Katiyatni (Lucas 4:43). Latamanin tiku kgaxmatkgolh tuku wa Jesús xkatsiputunkgo tukuya kilhtamaku xʼama min ama Tamapakgsin. Wa xlakata kstalaninanin kgalhskinkgolh: «¿Ni liwaya nchuna nalay yuma? ¿Tu xaliʼukxilhtit naʼanan akxni chuna yuma natsukuy lay?» (Lucas 21:7). Jesús kakgalhtilh pi kajwatiya Jehová katsi tukuya kilhtamaku namalakgsputukan uma nixatlan kakilhtamaku (Mateo 24:36). Ni kaj chuna makgxtakgli, Jesús kawanilh tuku xʼama la unu kKatiyatni akxni atsinu kilhtamaku natsankga akxni Tamapakgsin natlawa pi nialh katiʼanalh taʼakglhuwit chu ni katiʼanalh tapekua o tajikwan. Chu tuku wa pi xʼama la kgantaxtuma la uku.

3 Pulana naʼakxilhaw kaj tsinu xlakata guerra nema lalh chu ni chatum lataman akxilhli, alistalh naʼakxilhaw tuku limasiya pi la uku lamaw «kxaʼawatiya kilhtamaku». Uma guerra tlawaka kʼakgapun niku lamakgolh espíritus, chu uma tuku lalh na makgtaxtuyaw.

GUERRA ANTA KʼAKGAPUN

4, 5. 1) ¿Tuku lalh kʼakgapun akxni nina lhuwa kilhtamaku xtitaxtunit akxni Jesús tsukulh mapakgsinan? 2) Chuna la wan Apocalipsis 12:12, ¿tuku xʼama kitaxtu xlakata ama guerra nema xʼama la kʼakgapun?

4 Anta kcapítulo 8 katsiw pi Jesucristo tsukulh mapakgsinan anta kʼakgapun kata 1914 (kalikgalhtawakga Daniel 7:13, 14). Ni makgas titaxtulh kilhtamaku akxni Jesús makgamakglhtinalh tamapakgsin tsukulh lakkaxwilinan. Biblia wan: «Ntiʼanalh ntatalatlawan nkʼakgapun; wacha Miguel, [atanu xtukuwani Jesús] chu xʼángeles xtalatlawamakgo luwa ntu kgalhiy xpakgan [Satanás]; chanchu wa luwa chu ángeles, na chuna ntamakgapuspitkgolh». * Akgskgawini chu ángeles tiku lixkajni likatsikgo, demonios, katlajaka chu kamalakgachaka kKatiyatni. Ángeles tiku ni makgatsankgananikgo Dios lipaxuwakgolh pi Satanás chu xdemonios nialhtu xwilakgolh kʼakgapun. Pero latamanin ni xʼamakgolh lipaxuwakgo. Biblia chuna xlichuwinanit: «Kgoxotanin wanti lamakgolh nkatuxawat, [...] xampi wa Akgskgawini, kalakgminitan, na lhuwa tlanka tasitsin nkgalhiy, xpalakata mpi katsiy mpi kaj tsinu kilhtamaku nkgalhiy» (Apocalipsis 12:7, 9, 12).

5 Chuna la akxilhwi uma guerra nema xʼama tatlawa kʼakgapun, wa uma tuku xʼama kitaxtu: Akgskgawini xʼama sitsi chu xʼama kalimini lhuwa taʼakglhuwit latamanin tiku lamakgolh unu kKatiyatni. Chuna la naʼakxilhaw, uku lamaw kxakatuwa kilhtamaku. Pero «kaj tsinu kilhtamaku» xʼama wan chu Satanás katsi. Biblia wani, «awatiya kilhtamaku» (2 Timoteo 3:1TXS, 1999). ¡Lu lipaxuwayaw pi nialh makgas Dios namalakgsputu Akgskgawini chu nialh katitawilalh unu kKatiyatni! Kaʼakxilhwi makgapitsi tuku xlichuwinanit Biblia chu la uku kgantaxtumaja. Uma tuku lama limasiya pi lamaw kxaʼawatiya kilhtamaku, chu nialh makgas anta kxTamapakgsin Dios, tiku paxkikgo Jehová namakgamakglhtinankgo lhuwa tasikulunalin. Pulana, kaʼakxilhwi pulaktati tuku xʼama litasiya xaʼawatiya kilhtamaku, chuna la lichuwinalh Jesús, uma xʼama litasiya kkinkilhtamakujkan.

TUKU XʼAMA TASIYA KXAʼAWATIYA KILHTAMAKU

6, 7. ¿La kgantaxtuma la uku xtachuwin Jesús xlakata guerras chu tatsinkstat?

6 «Kachikin natsukuy lalakatakikgoy, natlawakgoy guerra, chu laktlanka tiyat na nalamakgasitsiy chu natlawakgoy guerra.» (Mateo 24:7TXS, 1999.) Umakgolh akgtum ciento kata nema titaxtunita, akglhuwa millones latamanin nikgonita kaj xlakata guerra. Chatum tiku tsokga xlakata tuku la, xalak Inglaterra tsokgli: «Ksiglo XX tlakg lhuwa nikgoka. [...] Ama kilhtamaku akxni xkgalhsputa akgtum guerra ni makgas xʼan kilhtamaku xtsukupara atanu, kaj ni lakalhuwa niku nitu analh guerra». Akgtum xtamakatsin nema wanikan Worldwatch (Akxilhkan Kakilhtamaku) wan: «Guerras nema tatlawalh [ksiglo XX] pulaktutu xlakata tlakg nikgolh, nixawa amakgapitsi nema tilalh ksiglo I akxni xminita Jesús asta kata 1899». Kata 1914 asta uku nikgonita liwaka akgtum ciento millones latamanin kaj xlakata guerra. Wa xlakata kʼumakgolh guerras lhuwa latamanin makgatsankgakgonit tiku lu xkapaxkikgo. Max wix na titaxtunita ama talakgaputsit.

7 «Naʼanan [...] ntatsinkstat.» (Mateo 24:7.) Laklanka kgalhtawakgananin wankgo pi uma puxamakaw kata nema aku titaxtulh tlakg lhuwa tamakgalanit taway. Pero chuntiya anan tatsinkstat xlakata latamanin ni kgalhikgo niku nachankgo tuku nawakgo chu na ni kgalhikgo tumin xlakata nalitamawakgo tuku nawakgo. Laklanka kachikinin nema ni lhuwa tumin kgalhikgo, liwaka akgtum mil millones latamanin kaj ni lhuwa tumin lilatamakgo chali chali. Chu atsinu ni putum xlenkgalhin tsinksmakgolh. La Organización Mundial de la Salud (Anta Niku Putsananikan tajatat xla xlikalanka Katiyatni) wan pi ni xatakgatsin kgalhikgo xtawaykan wa ama tuku tlawa pi liwaka akgkitsis millones laktsu kamanan nikgo kata kata.

8, 9. ¿Tuku litasiya pi tuku xlichuwinanit Jesús pi xʼama tachiki tiyat chu tajatat kgantaxtumaja?

8 «Na lipikua natachikiy nkatuxawat.» (Lucas 21:11.) Servicio Geológico de Estados Unidos (Tiku likgalhtawakgakgo xlakata tachiki tiyat xalak Estados Unidos) lichuwinan, pi akgatunu kata max makgkunajatsa tachiki tiyat lu tliwakga nema tlan kalakxtlawa laklanka chiki chu tlawa pi kataskgalh tiyat. Atsinu ni putum akgatunu kata tachiki tiyat nema tlawa pi katalakxpulakgolh laklanka chiki. Akgtum tamakatsin wan pi kkata 1900 xlakata tachikinit tiyat kamakgninit liwaka akgtiy millón latamanin. Atanu tamakatsin wan pi maski lakchixkuwin tlawakgonit tuku nalitamakgtayakgo kaj tsinu makgtayanan xlakata ni lhuwa nanikgo.

9 «Tipalhuwa tajatat [...]wantu namin.» (Lucas 21:11TXS, 1999.) Maski anan tlakg xalakwan likuchun, latamanin litsamakgo tajatat, xalakgmakgan chu nema aku taxtumakgolh. Akgtum tamakatsin wa pi umakgolh kata wilakgolh akgpuxam tajatat nema tlakg talhuwinit chu wantuku xlakgapaskana xamakgan, la skaknankujunat, xkgoyalonkgat chu cólera, chu makgapitsi tlakg lu tuwa tekgskan xalikuchun. Ni kajwatiya ama, max taxtukgonit puxamakaw xasasti tajatat. Makgapitsi tajatat makgninankgo chu la uku nitu xalikuchun.

LATAMANIN KXAʼAWATIYA KILHTAMAKU

10. Chuna la lichuwinan 2 Timoteo 3:1-5, ¿tuku akxilha wix la uku la likatsikgo latamanin?

10 Biblia ni kaj lichuwinalh pi kxaʼawatiya kilhtamaku kaj xlitasiyalh katuwa tuku xʼama la unu kakilhtamaku, na lichuwinalh pi xʼamakgolh talakgpalikgo xtayatkan latamanin. Apóstol Pablo lichuwinalh la xʼamakgolh likatsikgo latamanin. Kinkawaniyan: «Kxaʼawatiya kilhtamaku lu tuwa nawan» (kalikgalhtawakga 2 Timoteo 3:1-5TNM). Chuna la lichuwinalh Pablo, wa uma kaj tsinu la xʼamakgolh likatsikgo latamanin:

  • xakstukan xkapaxkika

  • lhuwa xlakgatikgolh tumin

  • ni xkgalhakgaxmatkgolh xtlatkan

  • ni xmakgantaxtikgolh tuku xwankgolh

  • ni xpaxkinankgolh

  • nila xakstukan xmachokgokgolh xtayatkan

  • nitu xliʼukxilhnankgolh

  • wata tlakg xpaxkikgolh wa tuku nalipaxuwakgo nixawa Dios

  • kaj xlimasiyakgolh pi kakninanikgo Dios, pero xʼama litasiya pi ni xlikana

11. Chuna la lichuwinan Salmo 92:7, ¿tuku nakaʼakgspula latamanin tiku nitlan likatsikgo?

11 ¿Chuna likatsikgo latamanin anta kminkachikin? Max chuna likatsikgo. Xanikuta wilakgo latamanin tiku chuna likatsikgo la akxilhwi uku. Uma litasiya pi Dios nialh makgas wi tuku natlawa, xlakata Biblia wan: «Maski nalhuwankgo tiku lixkajni likatsikgo la likuxtut chu tiku nitlan likatsikgo napakglhkgo, xlakan nakamasputukan putum kilhtamaku» (Salmo 92:7).

WANTUKU NALA NEMA XATLAN

12, 13. ¿Tukuya liʼakxilhtit anan nema litasiya pi lhuwa naʼanan «xaxlikana takatsin» la uku «xlikgalhsputat kilhtamaku»?

12 Uma xaʼawatiya kilhtamaku, anan lhuwa taʼakglhuwit, kgantaxtuma chuna la xlichuwinanit Biblia. Pero maski anan lhuwa taʼakglhuwit, xlakskujnin Jehová wintuku lu tlan kakitaxtunima.

13 «Lhuwa naʼanan xaxlikana takatsin», chuna lichuwinalh palakachuwina Daniel pi xʼama la. ¿Tukuya kilhtamaku xʼama kgantaxtu uma tachuwin? «Xlikgalhsputat kilhtamaku.» (Daniel 12:4.) Kata 1914 Jehová tsukulh kamakgtaya tiku kskujnaniputunkgo xlakata tlakg tlan naʼakgatekgskgo o namakgachakgxikgo tuku lu xlakaskinka chu xaxlikana lichuwinan Biblia. Pulaktum tuku akgatekgskgolh wa uma: xlakata xtukuwani chu xtalakaskin Dios, xtamakamastan Jesucristo, la wilakgolh tiku nikgota chu talakastakwanat. Kskujnanin Jehová na katsinikgonit tlan nalilatamakgo xlatamatkan nema kamakgtaya chu makgapaxuwa Dios. Tlakg liwana katsikgonit tuku xTamapakgsin Dios chu la nalakkaxtlawa tuku nitlan anan kKatiyatni. ¿La limaklakaskinkgo uma takatsin? Uma takgalhskinin tlawa pi kaʼakxilhwi atanu tuku xwankanit pi nakgantaxtu chu kgantaxtuma la uku kxaʼawatiya kilhtamaku.

«Umakgolh xalakwan tamakatsinin xla Tamapakgsin natalichuwinan xliputum katiyatni.» (Mateo 24:14TNM)

14. ¿Asta niku talichuwinama xalakwan xalaksasti xla Tamapakgsin, chu tiku lichuwinamakgolh?

14 «Umakgolh xalakwan tamakatsinin xla Tamapakgsin natalichuwinan xliputum katiyatni», Jesucristo wa pi xʼama kgantaxtu «xlisputni kakilhtamaku» (kalikgalhtawakga Mateo 24:3, 14TNM). Xlikalanka kakilhtamaku talichuwinama uma xalakwan xalaksasti xla Tamapakgsin, uma tuku talichuwinama wamputun, tuku ama Tamapakgsin, tuku natlawa chu tuku natlawayaw xlakata tlan namakgamakglhtinanaw xtasikulunalin. Uma xatlan tamakatsin talichuwinama kliwaka akgtiy ciento puxamakaw laklanka kachikinin chu talichuwinan kliwaka akglhuwa ciento tanu tanu tachuwin. Akglhuwa millones xtatayananin Jehová nema minkgo «kxlipaks ktiyat ntu anan [...], chu nti xalanin xlikatlanka katuxawat, chu ni tipalit xtachuwinkan» xatapaxuwan lichuwinankgo xalakwan xalaksasti xla tamapakgsin (Apocalipsis 7:9). Nachuna, kamasiyanikgo xlakata Biblia akglhuwa millones latamanin tiku katsiputunkgo tuku xlikana masiya Biblia chu ni matajinankgo. Kaks kinkamalakawaniyan akxni akxilhaw la kgantaxtuma uma tuku xlichuwinankanit, chu tlakg kaks kinkamalakawaniyan xlakata katsiyaw pi Jesús kawanilh kstalaninanin: «Nakasitsinikgoyan putum latamanin» (Lucas 21:17).

¿TUKU NATLAWAYA WIX?

15. 1) ¿Kanajlaya wix pi la uku lamaw kxaʼawatiya kilhtamaku, chu tuku xlakata chuna kanajlaya? 2) ¿Tuku nakakitaxtuni tiku lakatakikgo Dios, chu tuku nakakitaxtuni tiku nakgalhakgaxmatkgo xTamapakgsin akxni namin lisputni?

15 Xlakata la uku kgantaxtumakgolh lhuwa tuku xwankanit pi nala, ¿ni lakpuwana pi lamaw kxaʼawatiya kilhtamaku? Xalakwan xalaksasti natalichuwinan asta akxni Jehová nawan pi nialh natalichuwinan, akxni ama kilhtamaku xlikana “nachin lisputni” (Mateo 24:14). “Lisputni” kilhchanima akxni Dios namasputu tuku nitlan unu kKatiyatni. Jesús chu xalakgtliwakga xʼángeles namalakgsputukgo putum latamanin tiku lakatakikgo Dios (2 Tesalonicenses 1:6-9). Satanás chu xdemonios nialh katiʼakgskgawikgolh latamanin. Alistalh, xTamapakgsin Dios nakalimini lhuwa tasikulunalin putum tiku nakgalhakgaxmatkgo xaʼakgstitum xtamapakgsin Dios (Apocalipsis 20:1-3; 21:3-5).

16. ¿Tuku tlakg tlan nema wix militlawat?

16 Xlakata kakilhtamaku nema akgchipanit Satanás lakatsu wi xlisputni, chatunu akinin xlakaskinka natlawayaw uma takgalhskinin: «¿Tuku kilitlawat la uku?». Tuku tlakg tlan natlawaya wa uma, tlakg kakatsini xlakata Jehová chu kakatsini tuku lakaskin (Juan 17:3). Lu xatapaxuwan kalikgalhtawakga Biblia. Kalismani napina ktamakxtumit nema tlawakgo tiku kgoxalakgo xlakata tlawaputunkgo xtalakaskin Jehová (kalikgalhtawakga Hebreos 10:24, 25). Kalikgalhtawakga Biblia xlakata nalakgapasa Jehová, chu kalakgpali milatamat xlakata namakgapaxuwaya (Santiago 4:8).

17. ¿Tuku xlakata kaj xalan nakalakgmin lisputni atsinu ni putum latamanin tiku lixkajni likatsikgo?

17 Jesús lichuwinalh pi atsinu ni putum latamanin ni kuenta xtlawanikgolh xlakata tuku litasiya pi wilaw kxaʼawatiya kilhtamaku. Kaj xalan namin kilhtamaku akxni namasputukan tiku lixkajni likatsikgo, akxni niti lakpuwan pi namin, chu nakaʼakgchipa atsinu ni putum latamanin chuna la chatum kgalhana niti katsi akxni min (kalikgalhtawakga 1 Tesalonicenses 5:2). Jesús makatsininalh pi chuna la xkilhtamaku Noé, nachuna xʼama wan kilhtamaku akxni xmapakgsinalh Jesús kxtamapakgsin Dios kxaʼawatiya kilhtamaku. Xlakata «xtachuna akxni xkilhtamaku Noé, nachuna nawan akxni namin xKam nchixku. Xampi akxni kilhtamaku, akxni ni xachin munkaklat, xwayamakgo, xkgotnamakgo, xtapuchuwamakgoy, chu na xlamapuchuwakgo, asta maski akxni tiya ntitanulh kpakglhat [o kʼarca] Noé. Na ni katsikgolh asta ni liwaya milh munkaklat, na liyankgolh xlipakskan; pus na chuna nawan akxni namin xKam nchixku» (Mateo 24:37-39).

18. ¿Tukuya tamakatsin mastalh Jesús nema kuenta kilitlawatkan?

18 Wa xlakata Jesús makatsininalh: «Pero kuenta kakatlawakantit xlakata nikxni nalimatsamayatit minakujkan lhuwa nawayanatit chu lhuwa nawayatit nema likgachikan, chu xlakata taʼakglhuwit nema titaxtukan klatamat, chu kaj xalan nakalakgchinan ama kilhtamaku la akgtum liʼakgsiyat. Xlakata nakalakgchin tiku lamakgolh kxliputum katiyatni. Skgalalh katawilatit, putum kilhtamaku katasaskintit xlakata nalakgtaxtuyatit putum uma nema xlikgantaxtut, chu tlan natayayatit kxlakatin xKgawasa chixku» (Lucas 21:34-36TNM). Ni kaj takgalhkgaman naʼakxilhaw uma tachuwin. ¿Tuku xlakata? Xlakata latamanin tiku tlan kaʼakxilha Jehová Dios chu «xKam nchixku», Jesucristo, tlan nalakgtaxtukgo akxni namalakgsputukan tuku kxmakan Satanás wi. Nachuna, tlan nalatamakgo kxakalipaxuw katiyatni nema lakatsu wija (Juan 3:16; 2 Pedro 3:13).

^ párr. 4 Xlakata tlakg nakatsiya pi Miguel wa atanu xtukuwani Jesucristo, kaʼakxilhti tatakgatsin: «¿Tiku xpuxkukan ángeles nema wanikan Miguel?».