Genda ha biroho

Genda ha rukarra rw'ebirumu

SUURA MWENDA

Mali Tuli omu “Biro bya Hanyuma”?

Mali Tuli omu “Biro bya Hanyuma”?
  • Bintu ki ebiroho hati ebyarangirwe omu Baibuli?

  • Ekigambo kya Ruhanga kyoleka ngu abantu omu “biro bya hanyuma” bakwerabize mu mulingo ki?

  • Baibuli ekaranga bintu ki ebirungi eby’omu “biro bya hanyuma”?

1. Obusumi obw’omu maiso nitusobora kubwetegereza tuta?

ORAROZERE amakuru ha ntimbe za tivi okekaguza ngu ‘ensi enu ekugenda nkaha?’ Ebintu ebibi muno bigwaho bitakunihirwa kandi kinu kiretera abantu butamanya kiki ekirabaho nyenkya. (Yakobo 4:14) Kyonka, Yahwe amanyire ebirabaho omu kasumi ak’omu maiso. (Isaya 46:10) Ekigambo kye, Baibuli kikaragura kara hali ebintu ebibi ebiroho omu kasumi kanu kandi n’ebirungi ebyakubaireho omu kasumi akomu maiso.

2, 3. Kikaguzo ki abegeswa eki bakagwize Yesu, kandi akabagarukamu ata?

2 Yesu Kristo akabaza ha Bukama bwa Ruhanga oku bukwija kumaraho obubi n’okufoora ensi enu orugonjo rwa Ruhanga. (Luka 4:43) Abantu bakagonza kumanya Obukama bunu habulizira. N’abegeswa ba Yesu bakamukaguza: “Tugambire binu nambere birihikiri’ra, nakokuro’raho ak’okuija kwawe okukaliba, n’akensi enu okuhwaho?” (Matayo 24:3) Yesu akabagarukamu n’abagamba ngu Yahwe Ruhanga wenka nuwe amanyire empero y’entekaniza enu herihikira. (Matayo 24:36) Kyonka Yesu akaranga ebyakubaireho ha nsi, Obukama bwe butakaletiire abantu obusinge n’okutekaana. Ebi yarangire hati nibyo biroho!

3 Tu takecumitirize obujulizi obukwoleka ngu tuli ‘omu biro ebikuhererayo omu ntekaniza enu ey’ebintu,’ katubanze twetegereze omu bugufu obulemu omuntu wena obwatararozere. Bukabaho omu kikaro eky’omwoyo ekitarukurorwa, n’ebyarugiremu nibitukwataho.

OBULEMU OMUIGURU

4, 5. (a) Kiki ekyabaireho omuiguru hanyuma ya Yesu kwikalizibwa ha ngoma nk’Omukama? (b) Okusigikirra ha Kusuku’rwa 12:12 biki ebyakurugire omu bulemu obw’omuiguru?

4 Esuura ei twakamaraho omu kitabu kinu esoborroire ngu Yesu Kristo akafooka Omukama omuiguru omu mwaka gwa 1914. (Danieri 7:13, 14) Obwakaba nakyatunga Obusobozi obwo, Yesu aina eki yakozere. Baibuli egamba ngu, “Kandi habaho obulemu omuiguru. Mikaeri [ibara erindi erya Yesu] n’abamaraika be nibaramaga okurwana nekijoka [Setani Omuhangirizi], nikirwana n’abamaraika bakyo.” * Setani n’abamaraika be ababi, badaimoni, bakasingurwa omu bulemu obwo, b’abingwa omuiguru b’anagwa ha nsi. Abaana ba Ruhanga ab’omwoyo abesigwa bakasemererwa habwokuba Setani akaba abingirwe n’abadaimoni be. Kyonka abantu abali omu nsi, tibakutungire okusemererwa nk’oku. Omu kikaro ky’okusemererwa, Baibuli ekaragura eti: “Ziribona ensi . . . baitu Diabolo asirimukire halinywe ayina ekiniga kingi, baitu aboine ngu ayina akacu kake.”—Okusuku’rwa 12:7, 9, 12.

5 Nosabwa kwetegereza biki ebyakurugire omu bulemu bunu obw’omuiguru. Habw’ekiniga ekingi Setani yakuletire abantu abali ha nsi ebizibu eby’amaani. Nkoku orukwija kurora, hati tuli omu kasumi ako konyini. Baitu nikaija kuba kagufu—“akacu kake.” Setani nawe akimanyire. Baibuli ebaza ha kasumi kanu nka “biro bya hanyuma.” (2 Timoseo 3:1) Ka nikitusemeza muno kumanya ngu omu kasumi akatali kahara Ruhanga nagenda kwihaho obubi bwoona obulesirwe Setani! Leka tucumitirize ebimu ha bintu Baibuli ebi yarangire ebiroho omu kasumi kaitu kanu. Binu nibigumya ngu tuli omu biro bya hanyuma kandi ngu Obukama bwa Ruhanga buli haihi kuletera abantu abagonza Yahwe emigisa. Katubanze twetegereze ebintu bbina ebiri omu k’okurorraho Yesu aka yagambire ngu kakwolekere ngu tuli omu biro ebiturumu.

EBINTU EBIKURU EBYAKUBAIREHO OMU BIRO BYA HANYUMA

6, 7. Ebigambo bya Yesu ebikwatiraine n’obulemu hamu n’enjara bikuhiki’ra bita?

6 “Ihanga liriramagira ihanga, nomukama aliramagira omukama.” (Matayo 24:7) Abantu bangi muno abaisiirwe omu bulemu bw’omu kyasa ekirabireho. Omunyabyafayo Omungereza akahandiika ati: “Ekyasa ekya 20 kibaire ky’obwisi muno omu byafayo. . . . Kibaire kyasa ky’obulemu obutakuculera harumu obucu buke ahatabereireho kimu bulemu.” Alipota ekuruga omu Worldwatch Institute (Ekitongole ekikara nikyetegereza ebiroho omu nsi) ekagamba: “Abantu abatalibaniziibwe obulemu omu kyasa kya 20 nibatezamu emirundi esatu abo abaatalibanizibwe obulemu kuruga omu kyasa eky’okubanza AD kuhika omu 1899.” Abantu abakukira omu bukaikuru 100 baferire omu bulemu kuruga omwaka 1914. N’obuturaba tumanyire okusalirwa okubaho tuferirwe omugonzebwa omu bulemu, titusobora kulenga okusalirwa obukaikuru n’obukaikuru bw’abantu okubaina habw’okuferwa abantu babu omu bulemu.

7 “Halibaho ekiihe.” (Matayo 24:7) Abaseruliriza bagamba ngu habaireho okweyongera kw’ebyokulya omu myaka 30 ehingwire. Nobukiraba kiri kityo, abantu baingi bakyarumwa enjara habw’obutaba na sente ezikumara kugura ebyokulya n’obulyakuba itaka ah’okubirima. Omu nsi ezikyakurakurana, abantu abakuhingura omu kahumbi kamu bemerezebwaho obusente obukubalirwamu e dolla emu yoonka gonze n’obutagihikya. Abakukira obwingi hali bo baikara nibarumwa enjara ey’amaani. Ekitongole eky’Eby’Obwomezi eky’ensi yoona kitebereza ngu endya embi niyo erugi’raho okufa kw’abaana abakuhingura omu bukaikuru butano buli mwaka.

8, 9. Kiki ekikwoleka ngu Yesu ebi yarangire ha misisa n’enfu bihikirire?

8 “Halibaho emisisa.” (Luka 21:11) Ekitongole eky’omu Amerika ekyetegereza omulingo gw’ensi erumu (Geological Survey), kigamba ngu kuruga omu 1990 habaireho emisisa 17 buli mwaka buli gumu gwiina amaani agarukusobora kusiisa eby’ombeko n’okubaganizamu itaka. Alipota endi egamba: “Emisisa isire obukumi n’obukumi bw’abantu omu myaka 100 erabireho kyonka okukuguka omu by’atekinologiya kukozere kitiito kukehya ha muhendo gw’abantu abafa.”

9 “Halibaho . . . orufu.” (Luka 21:11) Nobuharaba haroho okukurakurana omu by’okujanjaba, endwaire ezaira n’empyaka zikyabonabonesa abantu. Alipota emu ekagamba ngu endwaire 20 ezimanyirwe kurungi—otwaliremu akakonko, omuswija n’okuturuka okw’amaani—zeyongire bweyongera omu myaka enke erabireho, kandi endwara ezindi zifookere ngumu kutambwa emibazi. Gali mananu endwaire nka 30 empyaka zizokere. Ezimu hali zo ziita kandi tiziina mubazi gw’okuzitamba.

ABANTU B’OMU BIRO BYA HANYUMA

10. Nyetwara ya mulingo ki eyarangirwe omu 2 Timoseo 3:1-5, ey’okurora omu bantu hati?

10 Oteire harubaju ebintu ebyakubaireho omu nsi, Baibuli ekaragura ngu ebiro bya hanyuma byakubairemu abantu abahindukire engeso. Omukwenda Paulo akasoborra h’abantu okutwa’ra hamu oku bakubaire nibetwara. Omu 2 Timoseo 3:1-5, tusoma: “Omu biro bya hanyuma ebiro ebyakabi kaingi biriija.” Omu bugufu, Paulo akagamba ngu abantu baliba

  • abarukwegonza bonka

  • abarukugonza sente

  • abatarukuhu’ra ababazaire

  • abatarukwesigwa

  • abatarukugonza bene babu

  • abatarukwetanga

  • abeitima

  • abarukugonza kwesemeza bonka kukira kusemeza Ruhanga

  • baina okusisana nk’okutiina Ruhanga baitu amaani gakwo bagehakaine

11. Zabuli 92:7 nirukwoleka ki ekirihika ha bantu ababi?

11 Abantu nukwo bafookere batyo omu kikaro nambere oikara? Tiharoho kugurukyagurukya nukwo kiri. Buli hamu haroho abantu abakwetwara kubi. Kinu kikwoleka ngu Ruhanga ali haihi kubaho n’ekyakukoraho, habwokuba Baibuli egamba: “Ababi obubaruka nkobunyansi, nabanyakukora obubi bona obubamera; nikyo baika’raho bahwerekerezebwe ebiro byona.”—Zabuli 92:7.

EBIRUNGI EBYAKUBAIREHO!

12, 13. ‘Okumanya amananu’ kurarangire kuta omu biro binu ‘ebya hanyuma’?

12 Ebiro bya hanyuma mali biijwire ebizibu bingi, nka Baibuli yarangire. Kyonka omu nsi enyakwijwire obubi eti haroho okweyongera kwingi omu baramya ba Yahwe.

13 Ekitabo kya Baibuli ekya Danieri kikaranga ngu, ‘okumanya amananu kulyeyongera.’ Ekyo kyakubaireho ddi? Omu kasumi ‘k’ebiro bya hanyuma.’ (Danieri 12:4) Kukira muno kuruga omu 1914, Yahwe akonyiire abakugonza kumuhereza omu mananu kutunga okumanya n’okwetegereza Baibuli. Basemerirwe habw’okukurakurana omu kumanya amananu agarukukwata ha ibara lye n’ebigendererwa bye, ekicunguro kya Yesu Kristo, omulingo gw’abafu ogu balimu, hamu n’okuhumbuka. Kwongerezaho, abaramya ba Yahwe begere kwerabya omu mulingo ogubagasira kandi ogukuheisa Yahwe ekitiinisa. Betegererize kimu ekigendererwa ky’Obukama bwa Ruhanga n’omulingo ogu bukwija kuterekereza ebintu omu nsi. Okumanya kunu bakukozeseze bata? Ekikaguzo ekyo nikituhikya ha bunabbi obundi obukuhikirizibwa omu biro binu eby’ahanyuma.

“Nenjiri enu eyobukama eritebezebwa omu nsi zona.”—Matayo 24:14

14. Okurarangya amakuru amarungi ag’Obukama kuhikire nkaha hati, kandi nibaha abakugararangya?

14 “Nenjiri enu eyobukama eritebezebwa omu nsi zona,” nukwo Yesu Kristo yagambire omu bunabbi bwe oburukukwata ‘ha mpero y’entekaniza enu.’ (Matayo 24:3, 14) Okwehinguliriza ensi yoona, amakuru amarungi ag’Obukama—agakwoleka kiki Obukama bwa Ruhanga eki bukumanyisa, ekiburakora, n’omulingo tusobora kutunga emigisa y’abwo—nigatebezebwa omu nsi ezikuhingura 230 omu ndimi ezikukira omu 400. Abakaiso ba Yahwe abakuhingura omu bukaikuru bekamba kutebeza amakuru amarungi ag’Obukama bwa Ruhanga. Abakaiso banu baruga ‘omu mahanga goona, n’enganda, n’abantu, n’endimi.’ (Okusuku’rwa 7:9) Abakaiso basomesa obukaikuru n’obukaikuru bw’abantu abakugonza mali kumanya Baibuli eky’eyegesa batabaihireho sente yoona. Okuhikiririzibwa kw’obunabbi okwo kukuhuniriza kukira muno nka Yesu yabambire kara ngu Abakristayo abamananu “muranobwaga abantu bona”!—Luka 21:17.

ORAKORAHO KI?

15. (a) Nokikiriza ngu tuli omu biro bya hanyuma, habwaki? (b) “Empero” erimanyisa ki hali abo abakuhakaniza Yahwe, naabo abakworobera obwebembezi bw’Obukama bwe?

15 Obunabbi bwa Baibuli bwingi nkoku bugenda nibuhikirizibwa hati, tokwikiriza ngu mali tuli omu biro bya hanyuma? Hanyuma y’amakuru amarungi kutebezebwa kuhika ha kugonza kwa Yahwe nka oku kuli, “empero” ija kwija. (Matayo 24:14) “Empero” niko kasumi Ruhanga akakugenda kwihiraho obubi omu nsi. Kuhwerekereza boona abakigendera kumuhakaniza, Yahwe naija kukozesa Yesu n’abamaraika ab’amaani. (2 Abasesalonika 1:6-9) Setani n’abadaimoni be baliba batakyahabisa amahanga. Hanyuma y’ebyo, Obukama bwa Ruhanga nibwija kuletera abantu abarukubworobera emigisa.—Okusuku’rwa 20:1-3; 21:3-5.

16. Kyakubaire ky’amagezi okoleki hati?

16 Nkoku kiri ngu entekaniza ya Setani eri haihi kuhwaho, twina kwekaguza, ‘Nyakubaile ninkora ki hati?’ Kiri ky’amagezi kweyongera kwega hali Yahwe n’eby’akutwetagisa. (Yohana 17:3) Ttamu amaani omu kusoma kwawe okwa Baibuli. Gifoole ngeso yaawe okuso’rokanaga naabo abagonza kukora Yahwe eby’agonza. (Abaheburaniya 10:24, 25) Weyongere kwega byoona Yahwe Ruhanga eby’akwegesa abantu boona okwehinguliriza ensi yoona, kandi okole n’empinduka ezikwetagisa kusobora kusiimwa Ruhanga.—Yakobo 4:8.

17. Habwaki okuhwerekereza kw’ababi kulibahikaho batakukunihira?

17 Yesu akaranga ngu abantu baingi tibakufireyo ha bujulizi obukwoleka ngu tuli omu biro bya hanyuma. Okuhwerekera kw’ababi kulibagwera aho naho batakukunihira. Nk’omusuma w’ekiro, kulihika h’abantu abakukira obwingi omu mulingo gw’okuhuhiriza batakwetekanirize. (1 Abasesalonika 5:2) Yesu akarabura: “Baitu nkebiro bya Nuha okubikaba biri, nukwo kuliba kuti okuija Okwomwana womuntu. Baitu nkoku bakaba bali omu biro ebi ebyababandize okusandara kwamaizi, bakaba nibalya, nibanywa, nibaswera, nibagaba okuswera, okuhikya ekiro Nuha ekiyatahiiremu omu bwato, kandi batamanye okusandara kwamaizi obukwaizire, nukutwara bona; nukwo kuliba kuti okuija Okw’omwana womuntu.”—Matayo 24:37-39.

18. Kurabura ki okwa Yesu oku twina kutwara nk’ekikuru?

18 Nikyo, Yesu yagambiire abahuliriza be ati: ‘Baitu mwerindege inywenka, emitima yanyu etalemerwa obw’okukoija, n’okutamira amarwa, n’okweralikira okw’obwomezi bunu, n’ekiro eki kitabahikaho bwangu nk’omutego: baitu nukwo kiribaizira kiti boona abanyakwikara omu nsi yoona. Baitu inywe murolege bwoona, musabege, musobole okukira ebi byoona ebirihiki’ra, n’okweme’ra omu maiso G’omwana w’omuntu.’ (Luka 21:34-36) Kiri ky’amagezi kutwara ebigambo bya Yesu nk’ebikuru. Habwaki? Habwokuba abo abarasiimwa Yahwe Ruhanga “n’Omwana w’omuntu,” Yesu Kristo, baina okunihira kwokukiraho ha mpero y’entekaniza ya Setani basobole kwomera ebiro n’ebiro omu nsi empyaka eri haihi okwija!—Yohana 3:16; 2 Petero 3:13.

^ kac. 4 Kumanya ebirukukiraho ha ibara lya Yesu erindi Mikaeri, rora Ebyongirweho, “Mikaeri Maraika Omukuru Nuwe Oha?