A ummi cazin ah kal

A ummi cazin ah kal

ṬHEN HRA

Thlarau Minung Hna​—Kan Cungah Huham An Ngeihning

Thlarau Minung Hna​—Kan Cungah Huham An Ngeihning
  • Vancungmi nih mi an bawm maw?

  • Thlarau ṭhalo pawl nih minung cungah zeitindah huham an ngeih?

  • Thlarau ṭhalo pawl hi ṭih awk an si maw?

1. Zeicahdah vancungmi kong hngalh kan duh awk a si?

MI PAKHAT he i theihhngalhnak ah a chungkhar kong zei maw hngalh aa tel tawn. Cu bantuk cun, Jehovah he i theihhngalhnak ah vancungmi a chungkhar kong tamdeuh in hngalh aa tel. Baibal nih vancungmi hna kha “Pathian fapa” tiah a ti hna. (Job 38:7) Cu a siah, annih cu Pathian tinhnak ah zei rian dah an ngeih? Minung kongkau ah an rak i teltum maw? Na nunnak ah vancungmi nih an in hnorsuang maw? An in hnorsuan a si ahcun, zeitin in dah?

2. Vancungmi cu khoika in dah an rat i, zeizat dah an si?

2 Baibal nih vancungmi kong kha voi tampi a chim. Vancungmi kong tamdeuh in hngalh awkah mah a chimmi chungin tlawmpal i ruah u sih. Vancungmi cu khoika in dah an rat? Kolose 1:16 nih hitin a ti: “Pathian nih Khrih thawng cun van le vawlei i a ummi thil vialte kha a ser hna.” Cucaah, Jehovah Pathian nih a Fater thawngin thlarau minung tiah timi vancungmi pawl kha a ser hna. Vancungmi cu zeizat dah an si? Vancungmi cu nuai tampi in ser an si i an zapi in an ṭhawng dih tiah Baibal nih a ti.—Salm 103:20; Biathlam 5:11.

3. Job 38:4-7 nih vancungmi kong he aa tlaiin zeidah a kan chimh?

3 Vawlei hram ser a rak si tikah “Pathian fapa vialte cu lunglawm in an au.” (Job 38:4-7) Cu a si caah minung ser kan si hlan pi, vawlei hmanh ser a rak si hlan in vancungmi cu an rak um cang. “Lunglawm in an au” tiah Baibal nih a ti caah vancungmi zong lawmh a hngalmi an si ti a langhter. “Pathian fapa vialte” cu hmun khat ah lunglawm in an au ti kha philhhlah. Kha lio caan ah vancungmi vialte cu lungrual tein Jehovah a biami chungkhar an rak si.

VANCUNGMI BAWMHNAK LE HUHPHENHNAK

4. Zumhawktlakmi vancungmi hna nih minung kongkau ah an lungthin an pek ti kha Baibal nih zeitindah a langhter?

4 Hmasa bik minung ser an rak si thawk khan, zumhawktlakmi thlarau pawl nih minung chungkhar karhnak le Pathian tinhmi tlinnak kongah an lungthin an rak pek ngaingai. (Phungthlukbia 8:30, 31; 1 Piter 1:11, 12) Asinain caan a hung luan thluahmah bantukin, minung chungkhar tampi cu dawtnak Pathian Sertu biaknak in an i mer kha vancungmi nih an hmuh. Mah nih zumhtlakmi vancungmi pawl an ngaih a chiatter lai ti cu a fiang ko. Phundang in, mi pakhat Jehovah lei i aa mer ṭhan caan paoh ah “vancungmi hna cu an i lawm.” (Luka 15:10) Vancungmi nih Pathian a biami hna ca ṭhatnak kha kha tluk in an ruah caah Jehovah nih vawlei cung i zumhawktlakmi a salle pawl thazang pek awk le huhphenh awkah a rak hman lengmangmi hna kha khuaruahhar awk a si lo. (Hebru 1:7, 14) Tahchunhnak cheukhat hi ruat hmanh.

“Ka Pathian nih chiandeih hna cu an ka phih awkah a vancung mi kha a run thlah hna.” —Daniel 6:22

5. Baibal chungah vancungmi bawmhnak kong zei zohchunh awk dah a um?

5 Miding mi Lot le a fanule kha Sodom le Gomorrah khua miṭhalo pawl rawhnak in luatter awkah vancungmi pahnih nih kha hmun khan an rak zampi hna. (Genesis 19:15, 16) Kumzabu tampi a luan hnuah, profet Daniel cu chiandeih khor ah an rak thlak nain, zei harnak hmanh tong loin hitin a rak ti: “Pathian nih chiandeih hna cu an ka phih awkah a vancungmi kha a run thlah hna.” (Daniel 6:22) A.D. kumzabu pakhatnak ah vancungmi nih lamkaltu Piter kha thonginn in an rak luatter. (Lamkaltu 12:6-11) Cupinah, Jesuh zong vawlei cung a phungchim thawkka ah vancungmi nih an rak bawmh. (Marka 1:13) Jesuh a thih lai te ah a sinah vancungmi a rak ra i “a rung hnemh.” (Luka 22:43) Jesuh a nunnak i a biapi tukmi caan chungah cu bantuk thazang peknak nih zei tluk in dah a rak hnemh lai!

6. (a) Tuchan Pathian mi hna kha vancungmi nih zeitindah an huhphenh hna? (b) Zei biahalnak hna dah atu kan i ruah lai?

6 Tuchan ahcun, vancungmi cu vawlei cung Pathian mi hna hmuh awk in an lang ti lo. Minung mit in cun Pathian miṭhawng vancungmi hna cu hmuh khawh an si ti lo nain, Pathian mi hna kha a hleiin zei bantuk thlarau lei ral paoh in atu tiang an huhphenh hna. Baibal nih hitin a ti: “BAWIPA a ṭihmi cu a vancungmi nih khan an zoh hna i ṭihnak chungin an luatter hna.” (Salm 34:7) Mah bia cu kan caah zeicah hnangamtertu a si? Hrawk a kan timmi thlarau ṭhalo pawl ṭihnungmi an um caah a si! Annih cu ahote dah an si? Khoika in dah an rat? Zeitindah harnak pek an i zuam? A phi hmuh awkah minung tuanbia hram thawk i a cangmi thil zei maw kha a tawinak in zoh u sih.

KAN RAL THLARAU MINUNG PAWL

7. Mi kha Pathian sinin a merter hna nak ah Satan cu zeitluk tiangin dah a hlawh a tlin?

7 Hi cauk i ṭhen 3 nak ah kan rak cawn bangin, vancungmi pakhat nih midang uk a duhnak kha a rak ṭhanter i Pathian kha a rak doh. A hnuah cu vancungmi cu Satan Khuachia tiah hngalh a hung si. (Biathlam 12:9) Evi a rak hlen dih hnu kum zabu 16 chungah Satan nih zumhawktlakmi Abel, Enok le Noah ti bantuk mi tlawm te dah ti lo cu mi vialte ti awk tlak kha Pathian sinin merter khawh tiangin a hlawh a rak tling.—Hebru 11:4, 5, 7.

8. (a) Vancungmi cu zeitindah khuachia an hung si? (b) Khuachia nih Noah chan Buanchukcho in luat awkah zeidah an rak tuah?

8 Noah chan ah vancungmi a dang nih Jehovah kha an rak doh ve. An umnak Pathian vancungmi chungkhar kha an kaltak i vawlei ah an ṭum i minung pum kha an i lak. Zeiruangah? Genesis 6:2 ah hitin kan rel: “[Minung] fanu hna an i dawh cu pathian fapa hna nih khan an hmuh hna i cucaah an duhmi kha an i thim hna i an ṭhit hna.” Sihmanhsehlaw Pathian nih cu vancungmi hna tuahsernak le minung he an sual ruang i a chuakmi thil kha um pengnak nawl a rak pe lo. Vawlei ah buanchukcho a rak tlunter i miṭhalo vialte kha a rak thah dih hna, zumhawktlakmi lawng a rak luatter hna. (Genesis 7:17, 23) Cu tikah dotu vancungmi asiloah khuachia pawl nih titsa pum kha an hlawt i thlarau in van ah an kai ṭhan. Annih cu “khuachia bawi” a hung simi Satan leiah an ṭang.—Matthai 9:34.

9. (a) Khuachia van an kai ṭhan tikah zeidah a rak cang? (b) Khuachia kong he aa tlaiin zeidah kan i ruah lai?

9 Nawlngailomi vancungmi van i an kai ṭhan tikah anmah le a uktu hna Satan cu Pathian vancungmi chungkhar ah an i tel kho ti lo. (2 Piter 2:4) Atu ah minung pum an i lak kho ti lo nain, minung cungah thil ṭhalo tlunter awk huham tucu an ngei peng rih ko. Anmah bawmhnak thawngin Satan nih ‘vawlei cung mi vialte kha a hlen dih hna.’ (Biathlam 12:9; 1 Johan 5:19) Zeitin in dah? Satan nih thil tining phunphun in minung a hlen hna. (2 Korin 2:11) Cu lakah cheukhat kha i ruah u sih.

KHUACHIA MI HLEN NING

10. Thlarau thiamnak cu zeidah a si?

10 Khuachia nih minung hlen awkah thlarau thiamnak kha an hman. Thlarau thiamnak timi cu dairek in siseh, mi pakhat hmangin siseh khuachia he i pehtlaihnak a si. Baibal nih thlarau thiamnak kha sual a phawt i, cu he aa pehtlaimi zei thil hmanh nan tuah lai lo tiah ralrin a kan pek. (Galati 5:19-21) Khuachia caah thlarau thiamnak cu ngatlaitupa hmanmi nga rawl bantuk a si. Ngatlaitupa nih nga a phunphun tlaih awkah nga rawl a phunphun a hman. Cu bantuk cun, thlarau ṭhalo pawl nih mi phun zakip an kut tang phanh awkah thlarau thiamnak a phunphun kha an hman ve.

11. Hmailei kong chimchungnak cu zeidah a si i, zeicah kan hrial awk a si?

11 Khuachia hman mi nga rawl phun khat cu hmailei kong chimchungnak a si. Hmailei kong chimchungnak cu zeidah a si? Hmailei kong asiloah hngalh lomi thil hngalh i zuam a si. Cu chungah arfi zoh in tuaknak, phe in tuaknak, thlalang fim zoh in tuaknak, kutṭial zoh in tuaknak, hmelchunh le mang zoh in tuaknak aa tel. Mi tampi nih cun cu bantuk hmailei kong chimchungnak hna cu hrawk khotu a si lo tiah an ruah nain, Baibal nih hmailei kong chimtu hna cu thlarau ṭhalo hna he aa pehtlaimi an si tiah a langhter. Tahchunhnak ah, Lamkaltu 16:16-18 nih “lim khuavang” nih ngaknu pakhat kha “hmailei thil um ding” kha a chimter khawh tiah a ti. Sihmanhsehlaw cu nu chung in khuachia a chuah tikah hmailei kong a chim kho ti lo.

Khuachia nih minung hlen awkah lam phun tampi a hman

12. Zeicah mithi he pehtlaih i zuam cu ṭih a nun?

12 Satan nih mi a hlen hna ning a dang phun khat cu mithi he i chawnh ding thapeknak a si. Dawtmi pakhat a thih tikah mi tampi cu mithi kongah a hmaan lomi ruahnak in hlen an si tawn. Thitlawn thiammi pakhat nih a thimi kong kha a chim men lai asiloah a thimi aw bantukin bia a chim men lai. Cu ruangah, mi tampi nih mithi cu an nung ko tiah an zumh i cutin i pehtlaihnak nih a nungmi hna ngaihchiatnak kha a hnemh lai tiah an zumh. Sihmanhsehlaw cu bantuk “hnemhnak” vialte cu a palh lengah ṭih a nung. Zeicah? Zeicahtiah khuachia nih a thimi aw kha an cawn khawh i thitlawn thiammi sinah a thimi kong an chim khawh caah a si. (1 Samuel 28:3-19) Culengah, Ṭhen 6 nak ah kan rak cawn cang bangin mithi cu an um ti lo. (Salm 115:17) Cucaah ‘mithi chawnh i zuam’ cu thlarau ṭhalo hlen i huah a si i Pathian duhnak he aa ralchanhmi tuah a si. (Deuteronomi 18:11; Isaiah 8:19) Cu a si caah khuachia hmanmi ṭihnungmi rawl kha hrial awkah i ralring.

13. Hlan ah khuachia a rak ṭihmi tampi nih zeidah an tuah khawh cang?

13 Thlarau ṭhalo nih mi kha a hlen hna lengah a ṭhih hna. Atu ah Satan le a khuachia pawl nih hrawh an si lai nak “caan tawite lawng” a taan cang an hngalh caah hlan nakin an ṭha lo deuh. (Biathlam 12:12, 17) Asinain hlan ah thlarau ṭhalo ṭih in nifate khua a rak sami mi thong tampi hna cu kha bantuk ṭihnak khan an luat cang. Zeitin in dah? Mi pakhat cu thlarau lei thiamnak he aa pehtlaih cang a si ahcun zeidah a tuah khawh?

THLARAU ṬHALO DOH NING

14. Kumzabu pakhatnak i Efesa khua Khrihfa hna bantukin thlarau ṭhalo he i pehtlaih loin zeitindah kan um khawh?

14 Baibal nih thlarau ṭhalo doh ning le anmah he i pehtlaih ti loin um ning kha a kan chimh. Kum zabu pakhatnak i Efesa Khrihfa hna nunning kha ruat hmanh. Cheukhat cu Khrihfa an si hlanah thlarau thiamnak an rak ngei. Mah khakha hlawt an rak i timh tikah zeidah an rak tuah? Baibal nih hitin a ti: “Camh a rak hmang tawn mi hna nih khan an cauk kha hmun khat ah an pumh hna i zapi hmai ah khan an khangh hna.” (Lamkaltu 19:19) Khrihfa thar hna nih an camh thiamnak cauk pawl cutin an khanghnak thawngin tuchan i thlarau ṭhalo doh a duhmi hna caah zohchunh awk an rak chiah. Jehovah biak a duhmi nih cun thlarau thiamnak he aa pehtlaimi zei thil paoh kha a hlawt a herh. Cu chungah thlarau thiamnak kha duhnungmi le lungthawh awk in mi a hmuhtermi cauk, mekazin, baisakup, poster le music hna aa tel. Thil ṭihnung in i huhphenhnak caah hmanmi thil vialte zong aa tel.—1 Korin 10:21.

15. Thlarau ṭhalo ṭhawnnak doh awkah zei dah kan tuah awk a si?

15 Efesa Khrihfa hna nih an camhthiamnak cauk pawl an khangh hnu kum tam nawn a liam hnu ah, lamkaltu Paul nih “kan dohmi hna cu . . . thlarau sual ṭhawnnak hna” kha an si tiah a ti. (Efesa 6:12) Khuachia nih cun an kan ngol lai lo. Caanṭha hmuh ṭhan ding kha an i zuam peng ko. Cucaah, mah Khrihfa hna nih zeidah an tuah awk a si? “Zumhnak kha phaw caah i ken zungzal u law cu phaw cun Khuachia nih mei bantuk a simi thal in an kah hna tikah nan rak hmih khawh hna lai” tiah Paul nih a ti. (Efesa 6:16) Kan zumhnak phaw a feh deuh ah thlarau ṭhalo ṭhawnnak kha kan doh khawh deuh ve lai.—Matthai 17:20.

16. Zeitindah kan zumhnak fehter khawh a si?

16 Zeitindah zumhnak fehter khawh a si? Baibal hlathlainak thawngin a si. Ralhau pakhat fehnak cu a hram cungah tampi aa hngat. Cu bantuk cun, kan zumhnak fehnak cu cu i a hram a simi Pathian Bia, Baibal i a hmaanmi hngalhnak cungah tampi aa hngat. Nifate Baibal kan rel le kan hlathlai ahcun kan zumhnak a hung ṭhawng lai. Ralhau fek bantukin cu bantuk zumhnak nih thlarau ṭhalo huham in an huhphenh lai.—1 Johan 5:5.

17. Thlarau ṭhalo doh awkah zeidah a herh?

17 Efesa Khrihfa hna nih zei tuah awk dah an rak herh rih? Khuachia thiamnak in a khatmi khua i an um caah huhphenhnak dang an herh rih. Cucaah Paul nih hitin a ti hna: “Pathian kha bawmhnak hal u. . . . zeitik caan paoh ah thlacam u.” (Efesa 6:18) Khuachia thiamnak in a khatmi vawlei i kan nun ve caah, thlarau ṭhalo kan doh tikah Jehovah huhphenhnak hmuh awkah lung tak in thlacam a herh tuk. Cun thla kan cam tikah Jehovah min hman a herh. (Phungthlukbia 18:10) Cucaah, “miṭhalo pa sin khan himte in kan um” khawh nakhnga Pathian sinah thla kan cam zungzal awk a si. (Matthai 6:13) Cu bantuk lungtak in thlacamnak kha Jehovah nih a kan leh lai.—Salm 145:19.

18, 19. (a) Thlarau ṭhalo pawl dohnak ah teinak kan hmu hrimhrim lai tiah zeicah kan zumh khawh? (b) A changtu ṭhen ah zei biahalnak a phi dah kan hmuh lai?

18 Thlarau ṭhalo pawl cu ṭih an nung ko nain, Khuachia kha kan doh i Pathian kha a duhnak kan tuahnak thawngin kan naih a si ahcun kan ṭih hna ding a si lo. (Jeim 4:7, 8) Thlarau ṭhalo pawl ṭhawnnak cu ri a ngei. Noah chan ah dantat an rak si i, a rauhhlan ah hmanung bik biaceihnak an tong lai. (Judas 6) Kannih cu Jehovah i a ṭhawngmi vancungmi nih a kan huhphenh ti zong kha philh hlah. (2 Siangpahrang 6:15-17) Mah vancungmi hna nih khan thlarau ṭhalo dohnak ah teinak hmuhter a kan duh tuk. A dingmi vancungmi cu kanmah lei ah an ṭang. Cu a si caah Jehovah le a chungkhar, zumhawktlakmi thlarau minung he naih tein um u sih. Thlarau thiamnak phun zakip kha hrial in Pathian Bia cawnpiaknak kha hmang zungzal u sih. (1 Piter 5:6, 7; 2 Piter 2:9) Cu tikah thlarau ṭhalo pawl he i dohnak ah teinak kan hmu hrimhrim lai tiah kan zumh khawh.

19 Sihmanhsehlaw, minung cungah sifah harnak tampi a chuahtermi khuachia hna le ṭhatlonak hi zeicah Pathian nih a in peng hna? Mah biahalnak a phi kha a hnu ṭhen ah kan hmuh lai?