တၢ်နီၤဖး တဆံ
ပှၤနီၢ်သးဖိတဖၣ်—မၤဘၣ်ဒိပှၤသ့အဂ့ၢ်
-
မူခိၣ်ကလူးတဖၣ်န့ၣ် မၤစၢၤပှၤကညီတဖၣ်ဧါ.
-
တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ် ဒိၣ်စိဒိၣ်ကမီၤလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် အဖီခိၣ်ဒ်လဲၣ်.
-
တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ်န့ၣ် ပပျံၤအီၤအလီၢ်အိၣ်ဧါ.
၁. ဘၣ်မနုၤအဃိ ကြၢးပသးအိၣ်မၤလိ မူခိၣ်ကလူးတဖၣ်အဂ့ၢ်လဲၣ်.
တၢ်သ့ၣ်ညါလိာ်သးဒီးပှၤတဂၤန့ၣ် ညီနုၢ်ပာ်ဃုာ်ဒီး တၢ်သ့ၣ်ညါအဒုၣ်ဖိထၢဖိအဂ့ၢ် ဖဲအကြၢးန့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိးလီၤ, တၢ်သ့ၣ်ညါ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ပာ်ဃုာ်ဒီး တၢ်သ့ၣ်ညါအါထီၣ် ကစၢ်အမူခိၣ်ကလူး အဒူၣ်ဖိထၢဖိ တဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. လံာ်စီဆှံကိးဝဲ မူခိၣ်ကလူးတဖၣ်လၢ “ယွၤအဖိခွါ” လီၤ. (ယိၤဘး ၃၈:၇) မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဒီး, လၢယွၤအတၢ်တိာ်ပာ်အပူၤ အဝဲသ့ၣ် အသနၢၣ်မ့ၢ် မနုၤလဲၣ်. အဝဲသ့ၣ် ပာ်ဃုာ်လၢ ပှၤကညီအတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤအပူၤ စ့ၢ်ကီးဧါ. မူခိၣ်ကလူးတဖၣ် မၤတၢ်လၢ နတၢ်အိၣ်မူပူၤအိၣ်ဧါ. မ့ၢ်အိၣ်ဒီး မၤဝဲဒ်လဲၣ်.
၂. မူခိၣ်ကလူးတဖၣ် ဟဲကဲထီၣ်အသးဒ်လဲၣ်, အိၣ်ဆံးအါလဲၣ်.
၂ မူခိၣ်ကလူးတဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါဝဲ အဘျီလၢအကယၤန့ၣ်လီၤ. ပကကတိၤသကိး တၢ်ပာ်ဖျါတဖၣ်အံၤအကျါတနီၤ ဒ်သိးပကသ့ၣ်ညါအါထီၣ် မူခိၣ်ကလူးတဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. မူခိၣ်ကလူးတဖၣ် ကဲထီၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်. ကလီးစဲ ၁:၁၆ စံးဝဲဒ်အံၤလီၤ– “တၢ်ခဲလၢာ်ဘၣ်တ့အသးလၢ [ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်] အစုပူၤ, တၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ်, ဒီးတၢ်အိၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်” လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ကယဲၢ်ပှၤနီၢ်သးဖိလၢ ဘၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢ မူခိၣ်ကလူးတဖၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤ တ့လီၤအီၤခီဖျိလၢ အဖိဝဲၢ်ကိန့ၣ်လီၤ. မူခိၣ်ကလူး အိၣ်ဆံးအါလဲၣ်. လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါဝဲလၢ မူခိၣ်ကလူးအိၣ် အကကွဲၢ်လၢအကယၤဒီး အဂံၢ်ဆူၣ်အဘါဆူၣ်ခဲလၢာ်လီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀၃:၂၀. *
၃. ယိၤဘး ၃၈:၄-၇ န့ၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ မူခိၣ်ကလူးတဖၣ်အဂ့ၢ် တၢ်မနုၤလဲၣ်.
ယိၤဘး ၃၈:၄-၇) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ မူခိၣ်ကလူးတဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ပာ်စၢၤ လၢပျၢၤလံၤလံၤလၢ တၢ်တချုးတ့လီၤ ဟီၣ်ခိၣ်, ဒီးပှၤကညီဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လံာ်စီဆှံအတၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ “ကိးထီၣ်တၢ်လၢ အသူၣ်ဖှံအသးညီ” စံးတၢ်န့ၣ် ပာ်ဖျါဝဲလၢ မူခိၣ်ကလူးတဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ဟူးသးဂဲၤန့ၣ်လီၤ. ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ “ယွၤအဖိခွါခဲလၢာ်” န့ၣ်သးခုဃုာ်သကိး တပူၤဃီန့ၣ်တက့ၢ်. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် ကယဲၢ်မူခိၣ်ကလူးခဲလၢာ် မ့ၢ်ဒူၣ်ဖိထၢဖိ အဃူအဖိးလၢ ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤန့ၣ်လီၤ.
၃ လံာ်စီဆှံ, ယွၤအကလုၢ်ကထါ, စံးဝဲလၢ ဖဲတၢ်ပာ်လီၤဟီၣ်ခိၣ်အခီၣ်ထံး အဆၢကတီၢ်န့ၣ် “ယွၤအဖိခွါခဲလၢာ် ကိးထီၣ်တၢ်လၢ အသူၣ်ဖှံအသးညီ” လီၤ. (မူခိၣ်ကလူးတဖၣ် အတၢ်မၤစၢၤ ဒီး အတၢ်ကဟုကယာ်
၄. မူခိၣ်ကလူးလၢအတီတဖၣ်န့ၣ် အသးအိၣ် ပှၤကညီတဖၣ် အတၢ်ဖံးတၢ်မၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါဝဲဒ်လဲၣ်.
၄ ဖဲအဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်တ့လီၤပှၤကညီအဆိကတၢၢ် လံၤလံၤန့ၣ်, ပှၤနီၢ်သးဖိလၢအတီတဖၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါတၢ်သးအိၣ်လီၤဆီ လၢပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အဒူၣ်ဖိထၢဖိ ကအါထီၣ်ဂီၢ်ထီၣ်အဂီၢ်, ဒီးယွၤအတၢ်တိာ်ပာ် ကကဲထီၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. (ကတိၤဒိ ၈:၃၀, ၃၁; ၁ ပ့းတရူး ၁:၁၁, ၁၂) ဘၣ်ဆၣ် ဒ်တၢ်ဆၢကတီၢ် လဲၤပူၤကွံာ်ဒီး, မူခိၣ်ကလူးတဖၣ် ပာ်အသးလၢ ပှၤကညီအဒူၣ်ဖိထၢဖိအကျါ အါတက့ၢ်န့ၣ် လဲၤသဒၣ်ကွံာ် တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ တၢ်ဘၣ်တ့ကစၢ်လၢ အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤလီၤတံၢ်လၢ ကဲထီၣ်တၢ်သူၣ်အုးသးအုးလၢ မူခိၣ်ကလူးလၢအတီတဖၣ် အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဖဲ ပှၤတဂၤ ဟဲက့ၤကဒါက့ၤဆူ ယဟိဝၤအိၣ်အခါ “တၢ်သးခူကအိၣ်လၢ ယွၤအကလူးတဖၣ် အမဲာ်ညါ”န့ၣ်လီၤ. (လူၤကၣ် ၁၅:၁၀) မူခိၣ်ကလူးတဖၣ် ကဟုကယာ် ပှၤလၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤတဖၣ် အတၢ်ကဲဘျုး ထဲအံၤညါအဃိ ယဟိဝၤသူဝဲ မူခိၣ်ကလူးတဖၣ် အဘျီတဖၣ်အဘျီ လၢကဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဒီး ကကဟုကယာ် ကုၢ်လၢအတီလၢ အိၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢန့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်လၢ အလီၤကမၢကမၣ်ဘၣ်. (ဧ့ၤဘြံၤ ၁:၇, ၁၄) ဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်အဒိတနီၤန့ၣ်တက့ၢ်.
“ယကစၢ်မၢလီၤအကလူးတဂၤဒီး မၤကျၢၤတံာ် ခ့ယုၢ်အထးခိၣ်” န့ၣ်လီၤ.—ဒၤနံးယ့လး ၆:၂၂
၅. လံာ်စီဆှံပူၤ ပထံၣ်ဘၣ် မူခိၣ်ကလူးအတၢ်မၤစၢၤ အဒိမနုၤတဖၣ်လဲၣ်.
၅ ပှၤတီပှၤလိၤ လိာ်ဒီးအဖိမုၣ်တဖၣ် ကပူၤဖျဲးလၢ တၢ်မၤဟးဂီၤ ဝ့ၢ်စဒိၣ်ဒီးကမိရၤ လၢအပှဲၤဒီးတၢ်အၢတၢ်သီ အဂီၢ် မူခိၣ်ကလူးခံဂၤ ကိးထီၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ တၢ်လီၢ်ဖဲန့ၣ်လီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၁၉:၁၅, ၁၆) နံၣ်ကယၤ ပူၤကွံာ်အါမးဝံၤ အလီၢ်ခံ ဝံဒၤနံးယ့လး ဘၣ်တၢ်တ့ၢ်နုာ်အီၤဆူ ခ့ယုၢ်ကပိၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ခ့ယုၢ်တမၤဘၣ်ဒိအီၤဘၣ်ဒီး စံးဝဲဒ်အံၤလီၤ– “ယကစၢ်မၢလီၤအကလူးတဂၤ ဒီးမၤကျၢၢ်တံာ်ခ့ယုၢ်အထးခိၣ်” န့ၣ်လီၤ. (ဒၤနံးယ့လး ၆:၂၂) ဖဲ ခ.န တၢကယၤအတီၢ်ပူၤန့ၣ် မူခိၣ်ကလူးတဂၤ မၤထူၣ်ဖျဲးဝဲ တၢ်မၢဖိ ပ့းတရူးလၢ ဃိာ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. (မၤတၢ် ၁၂:၆-၁၁) လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါ ဖဲယ့ၣ်ၡူးစးထီၣ်မၤ တၢ်သးခုကစီၣ် လၢဟီၣ်ခိၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် မူခိၣ်ကလူးတဖၣ် မၤစၢၤအီၤလီၤ. (မၢ်ကူး ၁:၁၃) လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါ အဝဲတချုးသံန့ၣ် ကလူးလၢမူခိၣ်တဂၤ လီၢ်ဖျါထီၣ်အသးလၢအီၤဒီး “ဒုးဆူၣ်ထီၣ်အဂံၢ်အဘါလီၤ”. (လူၤကၣ် ၂၂:၄၃) တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ဒ်သိးအံၤန့ၣ် ကမၤမုာ်ထီၣ် ယ့ၣ်ၡူးအသးဖဲ အတၢ်အိၣ်မူလၢ အကါဒိၣ်ဒိၣ်မးအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ.
၆. (က) မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ မူခိၣ်ကလူးတဖၣ်န့ၣ် ကဟုကယာ် ယွၤအပှၤကလုာ်တဖၣ် ဒ်လဲၣ်. (ခ) ခဲအံၤ ပကကတိၤသကိး တၢ်သံကွၢ်မနုၤတဖၣ်လဲၣ်.
၆ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ မူခိၣ်ကလူးတဖၣ်န့ၣ် တလီၣ်ဖျါထီၣ်လၢၤအသးဒ်သိး ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢတဖၣ် ကထံၣ်အီၤအဂီၢ်လၢၤဘၣ်. ယွၤအမူခိၣ်ကလူးလၢ အိၣ်ဒီးအစိကမီၤတဖၣ်န့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ်လၢပမဲာ် တသ့သနာ်က့, လီၤဆီဒၣ်တၢ် အဝဲသ့ၣ် တြီဆၢဝဲ ကယဲၢ်တၢ်လၢ ကဟဲမၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး ကစၢ်အပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် အနီၢ်သးတခီန့ၣ်လီၤ. လံာ်စီဆှံ စံးဝဲဒ်အံၤလီၤ– “ယွၤအကလူးသူၣ်ဒဲ ဝးတရံးပှၤလၢအပျံၤအီၤ, ဒီးမၤပူၤမၤဖျဲးအီၤလီၤ.” (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၄:၇) တၢ်ကတိၤတဖၣ်အံၤ ဘၣ်မနုၤအဃိ ကဲထီၣ်တၢ်မၤမုာ်ပသးဒိၣ်မးန့ၣ်လဲၣ်. မ့ၢ်လၢ တၢ်ဘၣ်ယိာ်ဘၣ်ဘီအိၣ်လၢ တၢ်ဝံတၢ်နါလၢ အဲၣ်ဒိးမၤဟးဂီၤပှၤတဖၣ် အိၣ်အဃိလီၤ. ကလူးအအၢတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်မတၤလဲၣ်. အဝဲသ့ၣ် ဟဲကဲထီၣ်ဒ်လဲၣ်. အဝဲသ့ၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢးဝဲလၢ ပကဘၣ်ကီဘၣ်ခဲအဂီၢ်ဒ်လဲၣ်. ပကသ့ၣ်ညါတၢ်အံၤအဂီၢ်, ပကကတိၤသကိး တၢ်မၤအသးတနီၤလၢ ပှၤကညီအတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤ အခီၣ်ထံး ဖုၣ်ကိာ်န့ၣ်တက့ၢ်.
ပှၤနီၢ်သးတဖၣ် လၢအမ့ၢ်ပဒူၣ်ပဒါ
၇. စၤတၣ်မၤဝဲဒ်သိး ပှၤကညီတဖၣ် ကလဲၤသဒၣ်ယွၤန့ၣ် ကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်တုၤထဲလဲၣ်.
၇ ဒ်ပမၤလိဝံၤတ့ၢ်လၢ လံာ်အံၤအတၢ်နီၤဖး ၃ အသိး မူခိၣ်ကလူးတဂၤန့ၣ် အသးဆူၣ်လၢ အဲၣ်ဒိးပၢပှၤအဂုၤအဂၤအဃိ ထီဒါကစၢ်ယွၤန့ၣ်လီၤ. ဒီးလၢခံန့ၣ် မူခိၣ်ကလူးအံၤ ဘၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါအီၤလၢ စၤတၣ်မုၣ်ကီၤလံၢ်န့ၣ်လီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၁၂:၉) အဝဲလီန့ၢ်လွဲန့ၢ် အံၣ်အုဝံၤအလီၢ်ခံ ဖဲနံၣ် ၁၆ ကယၤအတီၢ်ပူၤန့ၣ်, စၤတၣ်မၤကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်ဝဲ တုၤဒၣ်လဲာ် ပှၤခဲလၢာ်ဃာ်ဃာ် လဲၤသဒၣ်ယွၤ ဒီးအိၣ်တ့ၢ်ဒၣ်ထဲ ပှၤအတီအလိၤ စှၤဂၤဒ် ဟ့းဘ့းလး, ဃနိာ် ဒီးနိအၤ အသိးန့ၣ်လီၤ.—ဧ့ၤဘြံၤ ၁၁:၄, ၅, ၇.
၈. (က) မူခိၣ်ကလူးတနီၤ ကဲထီၣ်တၢ်နါတဖၣ် ဒ်လဲၣ်. (ခ) တၢ်နါတဖၣ်န့ၣ် ကပူၤဖျဲးလၢ နိအၤအစိၤထံလုၣ်ဘၢတၢ်အဂီၢ် ဘၣ်မၤဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁ မိၤၡ့ ၆:၂ အပူၤဒ်အံၤလီၤ– “ယွၤအဖိခွါတဖၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ ပှၤကညီအဖိမုၣ်မ့ၢ်အဂ့ၤလီၤ. ဒီးဟံးန့ၢ်အမါဖဲဒၣ်အသးကွံအီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.” ဘၣ်ဆၣ် မူခိၣ်ကလူးတဖၣ်အံၤ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤ, ဒီးတၢ်ကဲထီၣ်အသးလၢ တၢ်မၤကလုၣ်ကလိၤတၢ်ဒီး ပှၤကညီတဖၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤကစၢ်ယွၤ တဟ့ၣ်အခွဲးလၢ ကအိၣ်ယံာ်ယံာ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ကစၢ်တြူာ်ကွံာ် ပှၤအၢပှၤသီခဲလၢာ် ခီဖျိလၢ လုၣ်ဘၢကွံာ်ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်လၢထံဒီး မၤပူၤဖျဲးထဲဒၣ် အခ့အပှၤလၢ အတီဒီးအီၤတဖၣ်န့ၣ် လီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၇:၁၇, ၂၃) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, မူခိၣ်ကလူးလၢအပူထီၣ်တၢ်, တၢ်နါတဖၣ်န့ၣ် ပာ်တ့ၢ်ကွံာ် ပှၤကညီအက့ၢ်အဂီၤဒီး က့ၤထီၣ်ဆူမူခိၣ်ဒ် ပှၤနီၢ်သးဖိတဖၣ်အသိး န့ၣ်လီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ် ဂဲၤဆၢထၢၣ်လၢ မုၣ်ကီၤလံၢ်တကပၤအဃိ စၤတၣ်ကဲထီၣ် “တၢ်နါအခိၣ်” န့ၣ်လီၤ.—မးသဲ ၉:၃၄.
၈ ဖဲနိအၤအစိၤန့ၣ် မူခိၣ်ကလူးအဂၤတဖၣ်စ့ၢ်ကီး ပူထီၣ်ယဟိဝၤလီၤ. အဝဲသ့ၣ် ပာ်တ့ၢ်ကွံာ် ယွၤအမူခိၣ်ဒူၣ်ဖိထၢဖိ အလီၢ်ဒီး ဟံးန့ၢ်ပှၤကညီအက့ၢ်အဂီၤဒီး ဟဲလီၤဆူ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢလီၤ. လၢမနုၤအဃိလဲၣ်. ပဖးဘၣ်ဖဲ၉. (က) တၢ်နါတဖၣ် က့ၤထီၣ်ဆူမူခိၣ်အခါ တၢ်မၤအသးဒ်လဲၣ်. (ခ) ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်နါတဖၣ်န့ၣ် ပကဆိကမိၣ်သကိး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၉ မူခိၣ်ကလူးလၢ တအိၣ်ဒီးတၢ်ဒိကနၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဖဲက့ၤထီၣ်ဆူမူခိၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ်န့ၣ်ဘၣ်တၢ်ပာ်အီၤဒ် ပှၤဘၣ်တၢ်ဟီထီၣ်ကွံာ်, ဒ်အဝဲသ့ၣ်အခိၣ် စၤတၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ. (၂ ပ့းတရူး ၂:၄) အဝဲသ့ၣ်ဟံးန့ၢ်ကဒီး ပှၤကညီအက့ၢ်အဂီၤ တန့ၢ်လၢၤဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ အစိကမီၤလၢအအၢတဖၣ် လုၣ်ဘၢပှၤကညီတဖၣ် အဖၢန့ၣ်လီၤ. စၤတၣ် “လီန့ၢ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခဲလၢာ်” လၢတၢ်နါတဖၣ်အံၤ အတၢ်မၤစၢၤန့ၣ်လီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၁၂:၉; ၁ ယိၤဟၣ် ၅:၁၉) ဒ်လဲၣ်အသိးလဲၣ်. တၢ်နါတဖၣ် သူဝဲကျဲအါဘိလၢ ကလီန့ၢ်လွဲန့ၢ် ပှၤကညီတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. (၂ ကရံၣ်သူး ၂:၁၁) ပကဆိကမိၣ်ကွၢ်သကိး တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်အကျါ တနီၤတက့ၢ်.
တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ် လီန့ၢ်တၢ်အဂ့ၢ်
၁၀. တၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီ စံးတၢ်န့ၣ်မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၀ တၢ်နါတဖၣ်သူဝဲ တၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီလၢ ကလီန့ၢ်လွဲန့ၢ်ပှၤကညီတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီစံးတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မၤဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဝံတၢ်နါလၢ ကျဲလိၤလိၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, လၢပှၤကညီတဆီ မ့ၢ်ဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. လံာ်စီဆှံ ထီဒါတၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီဒီး ဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤလၢ ပသုတမၤဘၣ်ဃးပသးဒီး ကယဲၢ်တၢ်လၢအဘၣ်ဃးဒီး တၢ်န့ၣ်ခဲလၢာ်န့ၣ်လီၤ. (ကလၤတံ ၅:၁၉-၂၁) တၢ်နါတဖၣ်အဂီၢ် တၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီန့ၣ် လီၤဂာ်ဒ်သိး ပှၤမၤညၣ်ဖိတဖၣ် သူဝဲ တခွဲအဆၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤမၤညၣ်တဂၤန့ၣ် ကမၤန့ၢ်ညၣ်အကလုာ်ကလုာ်အဂီၢ် သူဝဲညၣ်အဆၣ် အကလုာ်ကလုာ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိးလီၤ, တၢ်နါတဖၣ်အံၤ ဒ်သိးပှၤအကလုာ်ကလုာ်ကတုၤဆူ အစိကမီၤ ဖီလာ်အဂီၢ် သူဝဲတၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီ အတၢ်သ့တၢ်ဘၣ် အကလုာ်ကလုာ်လီၤ.
၁၁. တၢ်ဟီဆိပာ်တၢ်ဆူညါ န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်, ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကြၢးဟးဆှဲးတၢ်အံၤလဲၣ်.
၁၁ တၢ်နါတဖၣ်သူဝဲ ညၣ်အဆၣ်တမံၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဟီဆိပာ်စၢၤတၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဟီပာ်စၢၤတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. မ့ၢ်တၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်လၢခါဆူညါ မ့တမ့ၢ် တၢ်လၢသ့ၣ်ညါဝဲတသ့န့ၣ်လီၤ. တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်တနီၤလၢ တၢ်ဟီဆိပာ်တၢ်ဆူညါန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ကွၢ်ဃုသ့ၣ်ညါ ဆၣ်ဧိၤဖီဧိၤ, တၢ်ဟီဆိပာ်တၢ်ခီဖျိလၢဖဲစးခိ, တၢ်ကွၢ်လၢၢ်ဖျါကလၤဒီး ဟီတၢ်, တၢ်ကွၢ်ပှၤစုတိၤဒီးဖးဝဲသ့ တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်, ဒီးတၢ်ပနီၣ်တမံၤမံၤလၢ အဒုးကမၢမၤတၢ် ၁၆:၁၆-၁၉ အပူၤန့ၣ် ပာ်ဖျါဝဲ ပိာ်မုၣ်ဖိလၢ “တၢ်နါပံသိၣ်အိၣ်လၢအလိၤ” တဂၤန့ၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢ ‘တၢ်ဟီဆိပာ်တၢ်ဆူညါ’ န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဖဲပှၤဟီထီၣ်ကွံာ်တၢ်နါအခါ ပိာ်မုၣ်ဖိအံၤအတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢ တၢ်ဟီဆိပာ်တၢ်ဆူညါတဖၣ်န့ၣ် ဟါမၣ်ကွံာ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
ကမၣ်ပှၤလၢ ပနၢ်ပၢၢ်တသ့, တၢ်ပနီၣ်, တၢ်ဖးတၢ်မံမီၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဟီဆိပာ်တၢ်လၢ ခါဆူညါန့ၣ် ပှၤအါဂၤဆိကမိၣ်ဝဲလၢ တၢ်ဘၣ်ယိၣ်အလီၢ်တအိၣ် သနာ်က့ လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါဃုာ်ဝဲ နိၣ်သရၣ်ဒီး ပှၤနီၢ်သးဖိလၢအအၢတဖၣ် ဒ်သိးသိးန့ၣ်လီၤ. အဒိ, ဖဲတၢ်နါတဖၣ်သူဝဲကျဲအါမံၤအါမၠိဒီး လီန့ၢ်လွဲန့ၢ် ပှၤကညီတဖၣ်လီၤ
၁၂. တၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢး ဆဲးကျိးလိာ်သးဒီး ပှၤသံတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘီအိၣ်ဝဲလဲၣ်.
၁၂ တၢ်နါတဖၣ်သူဝဲကျဲအဂၤတမံၤလၢ ဒ်သိးကလီန့ၢ်လွဲန့ၢ်ပှၤကညီတဖၣ်အဂီၢ် မ့ၢ်တၢ်မၤဆူၣ်ထီၣ်ပှၤသးဒ်သိး ပှၤကသံကွၢ်တၢ်လၢ ပှၤသံတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်အုးသးအုးလၢ ပှၤလၢအဲၣ်ဘၣ်ဝဲတဂၤ သံအဃိတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်လီန့ၢ်အဝဲသ့ၣ်လၢ တၢ်ဆိကမိၣ်ကမၣ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီးပှၤသံတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢတၢ်နါအိၣ်လၢအပူၤတဂၤန့ၣ် ကတဲဝဲ တၢ်ကစီၣ်လီၤဆီလၢ ဘၣ်ဃးဒီးပှၤသံန့ၣ်လီၤ, မ့တမ့ၢ် ကကတိၤတၢ်ဒ်သိး ပှၤသံတဂၤအကလုၢ်န့ၣ်လီၤ. အဘုးအလဲတခီ, ပှၤအါဂၤနာ်ဝဲလၢ ပှၤသံတဖၣ်န့ၣ် အိၣ်မူဝဲသပှၢ်တၢၢ်ဒီး နာ်ဝဲလၢ ပှၤလၢအမူတ့ၢ်တဖၣ်န့ၣ် ဒ်သိးတူၢ်ဝဲ တၢ်သူၣ်အုးသးအုးကန့ၢ်အဂီၢ် ကကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤခီဖျိလၢ တၢ်ဆဲးကျိးလိာ်သးဒီး အဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ၁ ၡမူၤအ့လး ၂၈:၃-၁၉) တကးဘၣ်အမဲာ်ညါ ဒ်ပမၤလိဝံၤတ့ၢ်လၢ တၢ်နီၤဖး ၆အသိး ပှၤသံတ့ၢ်တဖၣ်န့ၣ် တအိၣ်လၢၤဘၣ်. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၅:၁၇) လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါ “ပှၤလၢအသံကွၢ်တၢ်လၢ ပှၤသံ” တဖၣ်န့ၣ် တူၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ် အတၢ်လီန့ၢ်လွဲန့ၢ်ဒီး မ့ၢ်တၢ်မၤထီဒါတၢ်လၢ ယွၤအတၢ်ဘၣ်သးန့ၣ်လီၤ. (၅ မိၤၡ့ ၁၈:၁၀, ၁၁; ယၡါယၤ ၈:၁၉) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အိၣ်ဒီးတၢ်ပလီၢ်သးလၢ ဒ်သိးနကဂ့ၢ်လိာ် တၢ်နါတဖၣ်သူဝဲကျဲလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘီန့ၣ်တက့ၢ်.
ဘၣ်ဆၣ် ကယဲၢ် “တၢ်မၤမုာ်သး”လၢ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ကမၣ်တကးဘၣ်အမဲာ်ညါ တၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘီအိၣ်လီၤ. လၢမနုၤအဃိလဲၣ်. မ့ၢ်လၢ တၢ်နါတဖၣ်န့ၣ် မၤဒိးပှၤသံတဖၣ်အကလုၢ်သ့ဒီး တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ ဘၣ်ဃးဒီးပှၤသံန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဒုးသ့ၣ်ညါ ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်နါအိၣ်လၢအပူၤတဖၣ်သ့အဃိလီၤ. (၁၃. ပှၤအါဂၤလၢ တဘျီခါဘၣ်ပျံၤတၢ်နါတဖၣ်န့ၣ် မၤဝဲတၢ်မနုၤသ့လဲၣ်.
၁၃ တၢ်နါတဖၣ်န့ၣ် လီန့ၢ်လွဲန့ၢ်ပှၤကညီတဖၣ် တကးဘၣ်အမဲာ်ညါ မၤပျံၤမၤဖုးပှၤသ့လီၤ. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ, စၤတၣ်ဒီး အတၢ်နါတဖၣ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဝဲလၢ တၢ်ကစံၣ်ညီၣ်အီၤအဆၢကတီၢ် အိၣ်တ့ၢ်ဒၣ် “တစိၢ်ဖိ”အဃိ အဝဲသ့ၣ်အၢထီၣ်သီထီၣ်န့ၢ်ဒံး လၢညါန့ၣ်လီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၁၂:၁၂, ၁၇) ဘၣ်ဆၣ် ပှၤအကထိလၢ တဘျီခါဘၣ်အိၣ်မူဝဲလၢ တၢ်ပျံၤတၢ်နါတဖၣ် ကိးမုၢ်နံၤဒဲးန့ၣ် ပူၤဖျဲးလၢတၢ်ပျံၤတဖၣ်အံၤ သ့လံလီၤ. ပူၤဖျဲးသ့ဒ်လဲၣ်. ပှၤတဂၤန့ၣ် မ့ၢ်မၤဘၣ်ဃးတ့ၢ်လံအသးဒီး တၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီန့ၣ် မၤဝဲတၢ်မနုၤသ့လဲၣ်.
တၢ်တြီဆၢ တၢ်နါတဖၣ်သ့အဂ့ၢ်
၁၄. ဒ်ခရံာ်ဖိလၢ ဝ့ၢ်အ့းဖ့းစူးတဖၣ်အသိး ပအိၣ်ဒီး တၢ်နါတဖၣ် ယံၤယံၤကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၄ လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်န့ၣ်ပှၤ တၢ်တြီဆၢမၤနၢၤ တၢ်နါတဖၣ်သ့ ဒီးပသုတမၤဘၣ်ဃးလိာ်သးဒီး အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ဆိကမိၣ်ကွၢ်တၢ်အဒိအတဲာ်လၢ ဖဲနံၣ်တၢကယၤအတီၢ်ပူၤ ခရံာ်ဖိလၢ ဝ့ၢ်အ့းဖ့းစူးတဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်တက့ၢ်. အဝဲသ့ၣ်အကျါတနီၤန့ၣ် ဖဲတချုးကဲထီၣ်ခရံာ်ဖိအခါ ဃုမၤလိဝဲ တၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ပာ်လီၤအသးလၢ ကစူးကွံာ်ဝဲ တၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီဝံၤဒီး မၤဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်. လံာ်စီဆှံစံးဝဲဒ်အံၤလီၤ– “ဒီးပှၤလၢအစုာ်တၢ်ကၢ်တၢ်, အါဂၤ, ဟဲစိာ်ပာ်ဖှိၣ်အလံာ်အလဲၢ်, ဒီးဆူးထီၣ်ကွံာ်အီၤလၢ ပှၤခဲလၢာ်အမဲာ်ညါလီၤ.” (မၤတၢ် ၁၉:၁၉) ခီဖျိလၢ တၢ်မၤဟးဂီၤကွံာ် တၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီအလံာ်အလဲၢ်အဃိ, ခရံာ်ဖိအသီတဖၣ်အံၤန့ၣ် ကဲထီၣ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်လၢ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤလၢအဲၣ်ဒိးတြီဆၢ တၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအအဲၣ်ဒိး ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤတဖၣ်န့ၣ် အလီၢ်အိၣ်လၢအဝဲသ့ၣ် အသုတမၤဘၣ်ဃးလိာ်အသးဒီး တၢ်လၢအဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီခဲလၢာ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢအမၤဆူၣ်ထီၣ်ပှၤ ဒ်သိး ပှၤကထံၣ် တၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီလၢ အမ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤသးအိၣ်ဒီး အလီၤသူၣ်ဟူးသးဂဲၤအကျါ ပာ်ဃုာ်ဒီး လံာ်, မဲးကစံ, တၢ်ဂီၤမူ, လံာ်တယၢ် (ဖိးစတၢၣ်), ဒီးတၢ်သးဝံၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တကးဘၣ်အမဲာ်ညါ, ပာ်ဃုာ်ဒီးတၢ်သူတၢ်သမူပယၢ် မ့တမ့ၢ် တၢ်အဂုၤအဂၤလၢ အိၣ်ဒီးတၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘီတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.—၁ ကရံၣ်သူး ၁၀:၂၁.
၁၅. ပကတြီဆၢမၤနၢၤ တၢ်နါတဖၣ်အစိကမီၤအဂီၢ် အလီၢ်အိၣ်လၢ ပကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၅ ခရံာ်ဖိလၢအ့းဖ့းစူးတဖၣ်န့ၣ် မၤဟးဂီၤကွံာ် တၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီ အလံာ်တဖၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ယံာ်စှၤနံၣ်ဒီး တၢ်မၢဖိပီလူး ကွဲးလီၤလံာ်ဆူ အဝဲသ့ၣ်အအိၣ်ဒီးစံးဝဲလၢ– ‘မ့ၢ်ပဘၣ်ကနိဒီး တၢ်နါတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.’ တၢ်နါတဖၣ်န့ၣ် တပာ်စၢ်လီၤအသးဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးဝဲဒ်သိး ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ကဒီး တၢ်အခွဲးအယာ်န့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဒီး ခရံာ်ဖိတဖၣ်အံၤ လိၣ်လၢကဘၣ်မၤကဒီးတၢ်မနုၤလဲၣ်. ပီလူးစံးဝဲလၢ “လၢတၢ်ခဲလၢာ်အဖီခိၣ်န့ၣ်, ဒ်သိးသုမၤလီၤပံာ် မုၣ်ကီၤလံၢ် အပျၢ်မ့ၣ်အူခဲလၢာ်လၢအီၤကသ့ဒီး, ဟံးထီၣ်တၢ်နာ်အကတီၤတက့ၢ်.” (အ့းဖ့းစူး ၆:၁၆) ပတၢ်နာ်အကတီၤမ့ၢ်ကျၢၤဒီး ပတြီဆၢမၤနၢၤ တၢ်နါအစိအကမီၤတဖၣ်ကန့ၢ်လီၤ.—မးသဲ ၁၇:၂၀.
၁၆. ပမၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ် ပတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၆ မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဒီး ပမၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ် ပတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် ကသ့ဒ်လဲၣ်. ခီဖျိလၢတၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံန့ၣ်လီၤ. ဝ့ၢ်ခိၣ်ဒူတခါအတၢ်ဂၢၢ်ကျၢၤန့ၣ် သန့ၤထီၣ်အသးအါမးလၢ တၢ်အံၤအဂံၢ်ခီၣ်ထံး အတၢ်ဂၢၢ်ကျၢၤန့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိးလီၤ, ပတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်အတၢ်ဂၢၢ်ကျၢၤန့ၣ် သန့ၤထီၣ်အသးလၢ တၢ်နာ်အဂ့ၢ်ခီၣ်ထံးလၢအမ့ၢ် တၢ်သ့ၣ်ညါလီၤတံၢ်လီၤဆဲး ယွၤအကလုၢ်ကထါ, လံာ်စီဆှံပူၤ န့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ, ဒီးဃုသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ် အီၤကိးမုၢ်နံၤန့ၣ် ပတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် ကဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ်လီၤ. လီၤဂာ်ဒ် ဝ့ၢ်ခိၣ်ဒူလၢ အဂၢၢ်ကျၢၤတခါအသိး, တၢ်စူၢ်တၢ်နာ်ဒ်သိးအံၤန့ၣ် ကမၤပူၤဖျဲးပှၤဒ်သိး တၢ်နါတဖၣ်အစိကမီၤ လုၢ်ဘၢပှၤတန့ၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.—၁ ယိၤဟၣ် ၅:၅.
၁၇. ပလိၣ်ဘၣ်တၢ်မနုၤလၢ ပကတြီဆၢတၢ်နါတဖၣ်အဂီၢ်လဲၣ်.
၁၇ ခရံာ်ဖိလၢ အ့းဖ့းစူးတဖၣ်န့ၣ် အလီၢ်အိၣ်လၢ ကဘၣ်မၤဝဲ တၢ်အဂၤမနုၤတဖၣ်လဲၣ်. အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဆိးဝဲလၢ ဝ့ၢ်လၢအပှဲၤဒီး တၢ်ဝံတၢ်နါအတၢ်သိၣ်တၢ်သီအဃိ အဝဲသ့ၣ်လိၣ်ဘၣ်ကဒီး တၢ်ဒီသဒၢန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပီလူးစံးဝဲလၢ– “ဘါထုကဖၣ်တၢ်လၢ ကယဲၢ်တၢ်ထုကဖၣ်, ဒီးတၢ်ဃ့ကညးကိးအကတီၢ်ဒဲး, လၢသုသူၣ်ကံၢ်သးလဲ” န့ၣ်တက့ၢ်. (အ့းဖ့းစူး ၆:၁၈) ပဝဲသ့ၣ်သနာ်က့ ပအိၣ်မူဘၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်လၢအပှဲၤဒီး တၢ်နါအတၢ်သိၣ်တၢ်သီအဃိ ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် ယဟိဝၤအတၢ်မၤပူၤဖျဲးလၢ တၢ်တြီဆၢတၢ်နါတဖၣ်အံၤအဂီၢ် အလီၢ်အိၣ်သပှၢ်တၢၢ်လၢ ပကဘၣ်ဃ့ဘါထုကဖၣ်လၢ တၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ်န့ၣ် လီၤ. လၢပတၢ်ထုကဖၣ်အပူၤ ပကဘၣ်သူ ယဟိဝၤယွၤအမံၤလီၤ. (ကတိၤဒိ ၁၈:၁၀) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပကြၢးဃ့ထုကဖၣ်ဆူ ယွၤအအိၣ် ဒ်သိး “ကထုးထီၣ်ကွံာ်လၢ်ပှၤလၢ တၢ်အၢတၢ်သီ [စၤတၣ်အစု] အပူၤ” အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. (မးသဲ ၆:၁၃) ယဟိဝၤစံးဆၢ တၢ်ထုကဖၣ်လၢ တၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ် ဒ်သိးအံၤလီၤ.—စံးထီၣ်. ၁၄၅:၁၉.
၁၈, ၁၉. (က) ဘၣ်မနုၤအဃိ ပနာ်သ့လၢ ပတြီဆၢမၤနၢၤ တၢ်နါတဖၣ်သ့လဲၣ်. (ခ) တၢ်နီၤဖးလၢခံန့ၣ် ကစံးဆၢဝဲ တၢ်သံကွၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၈ တၢ်နါတဖၣ်န့ၣ် လီၤပျံၤဒိၣ်မးလီၤ, ဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ်တြီဆၢစၤတၣ်ဒီး ပမ့ၢ်သုးဘူးပသးဆူယွၤအအိၣ် ခီဖျိလၢ ပမၤအတၢ်ဘၣ်သးန့ၣ် တၢ်နါတဖၣ်အံၤ ပဘၣ်ပျံၤအီၤ အလီၢ်တအိၣ်ဘၣ်. (ယၤကိာ် ၄:၇, ၈) တၢ်နါတဖၣ်အစိကမီၤန့ၣ် အကတၢၢ်အိၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. ဖဲနိအၤအစိၤအခါ အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်, ဒီးကဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ကဒီးဝဲ တၢ်စံၣ်ညီၣ်တဲာ်လၢ ခါဆူညါ န့ၣ်လီၤ. (ယူဒၤ ၆) သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤလၢ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ကဟုကယာ်လၢ ယဟိဝၤအမူခိၣ်ကလူးလၢ အိၣ်ဒီးအစိကမီၤတဖၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. (၂ စီၤပၤ ၆:၁၅-၁၇) မူခိၣ်ကလူးတဖၣ်အံၤန့ၣ် သးအိၣ်အဲၣ်ဒိးထံၣ်ဝဲလၢ ပတြီဆၢမၤနၢၤတၢ်နါတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. မူခိၣ်ကလူးလၢအတီတဖၣ်န့ၣ် ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, မ်ပကအိၣ်ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်ဒီး ယဟိဝၤ, ဒီးကစၢ်အနီၢ်သးဒူၣ်ဖိထၢဖိ လၢအတီတဖၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. မ်သုဟးဆှဲး ကယဲၢ်တၢ်ဟိၣ်တၢ်ယီ အတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်ဒီး အိၣ်မူမၤထွဲ ဒ်ယွၤအကလုၢ်ကထါ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီအသိးန့ၣ်တက့ၢ်. (၁ ပ့းတရူး ၅:၆, ၇; ၂ ပ့းတရူး ၂:၉) မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဒီး ပနာ်သ့လၢ ပတြီဆၢမၤနၢၤ တၢ်နါတဖၣ် ကန့ၢ်သပှၢ်တၢၢ်လီၤ.
၁၉ ဘၣ်ဆၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ကစၢ်ယွၤဝံသးစူၤ တၢ်နါတဖၣ်ဒီး တၢ်အၢတၢ်သီလၢ အဒုးကဲထီၣ် တၢ်မၤနးမၤဖှီၣ် ပှၤကညီတဖၣ်န့ၣ်လဲၣ်. တၢ်နီၤဖးလၢခံန့ၣ် ကဟ့ၣ်ထီၣ် တၢ်သံကွၢ်အံၤ အတၢ်စံးဆၢလီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 2 ဘၣ်ဃးဒီး မူခိၣ်ကလူးလၢအတီတဖၣ်န့ၣ် လီၣ်ဖျါ ၅:၁၁ ပာ်ဖျါဝဲလၢ “အတၢ်ဂံၢ်အိၣ်ဝဲ အကလးတဖၣ်အကလး, ဒီးအကထိတဖၣ်အကထိလီၤ.” (ကွၢ် ဒၤနံးယ့လး ၇:၁၀ တက့ၢ်.) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ လံာ်စီဆှံစံးဝဲလၢ မူခိၣ်ကလူးလၢ အကကွဲၢ်အကယၤတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်တ့လီၤအီၤန့ၣ်လီၤ.