1. ¿Tleka moneki kuali ma tikinmixmatikan ángeles?

IJKUAK tiknekij tikixmatiskej ikaj, noijki moneki tikmatiskej itlaj itech ikalchanejkauan. Noijki pampa tikixmatiskej Jehová, moneki tikmatiskej itlaj itech ángeles, ikalchanejkauan tlen katej iluikak. Biblia kintokayotia “ikoneuan toTajtsin Dios”, ik non, moijtoa yejuan ikalchanejkauan (Job 38:7). ¿Ken kintekitiltia Jehová pampa ma mochiua itlanekilis? ¿Itlaj okichijkej ángeles pampa tlaltikpaktlakamej itech nochi xiuitl tlen yopanokej? ¿Mokajkalakiaj ángeles itech tonemilis? Tla ijkon, ¿ken kichiuaj?

2. ¿Akin okinchijchi ángeles, uan keski katej?

² Biblia miak uelta tlajtoa itech ángeles. Ma timomachtikan tlen techiluia Biblia itech ángeles pampa okachi kuali ma tikinmixmatikan. ¿Akin okinchijchi ángeles? Colosenses 1:16 kijtoa: “Por Cristo, Dios okichijchi nochi tlan onka kan ilwikak iwa itech tlaltíkpaktli”. Ijkon, Jehová ika Jesús okinchijchijkej sejse ángeles. ¿Keski ángeles katej? Biblia techiluia katej sapanoa miakej ángeles uan nochtin kipiaj miak chikaualistli (Apocalipsis 5:11; Salmo 103:20).

3. ¿Tlen techmachtia Job 38:4-7 itech ángeles?

³ Biblia techiluia ijkuak Jehová okichijchi Tlaltikpak, “nochtin ikoneuan toTajtsin Dios opejkej momatlaxkaloaj” (Job 38:4-7). Nin tlaxelol techmachtia ángeles yokatkaj achto  kichijchiuaskiaj tlakatl uan Tlaltikpak. Noijki techmachtia ángeles kimachiliaj nochi, pampa kijtoa “nochtin san sekan otsajtsikej ika yolpakilistli”. Kijtoa, “nochtin ikoneuan toTajtsin Dios san sekan” oyolpakej. Nochtin ángeles san sekan okitekichiuiliayaj Jehová ken se ueyi kalchanejke.

4. ¿Ken techmachtia Biblia ángeles motekipachoaj itech tlaltikpaktlakamej?

⁴ Ijkuak ángeles yolmelauakej okitakej toTajtsin Dios okinchijchi achto tlaltikpaktlakamej, opejkej motekipachoaj itech nochtin tlaltikpaktlakamej uan itech itlanekilis toTajtsin Dios (Proverbios 8:30, 31; 1 Pedro 1:11, 12). Maski ijkon, itech nochi xiuitl tlen yopanokej, ángeles yokitakej ken miakej tlaltikpaktlakamej kipejpenaj amo kitekichiuiliskej akin oKichijchi nochi. Uan nin melauak kinyolkokoa ángeles yolmelauakej. Maski ijkon, ijkuak ikaj moyolkuepa inauak Jehová, maski san se, nochtin ‘ángeles yolpakij’ (Lucas 15:10). Ken tikitaj, ángeles kintekipachoa kuali ma yetokan itekipanojkauan toTajtsin Dios. Ik non, tikajsikamatij tleka Jehová kintekitiltia pampa ma kinyolchikauakan uan ma kinmaluikan itekipanojkauan yolmelauakej tlen katej nikan Tlaltikpak (xiktlajtolti Hebreos 1:7, 14). Ma tikitakan seki neskayomej.

5. ¿Tlen neskayomej tikajsi itech Biblia kanin kijtoa ángeles okinpaleuijkej tlaltikpaktlakamej?

⁵ Ijkuak toTajtsin Dios okinmixpolo altepemej Sodoma uan Gomorra, ángeles okinpaleuijkej Lot uan ichpokauan pampa ma kisakan itech non altepetl (Génesis 19:15, 16). Miak xiuitl satepan, Daniel okitlamotlakej itech se koyoktli kanin okatka leones, maski ijkon, amo itlaj okipanok. Ye okijto tleka: “NoDios okiualtitlanki iángel uan okinkamatsakuak leones” (Daniel 6:22). Itech achto siglo, se ángel okimakixti Pedro kanin otsaktoka (Hechos 12:6-11). Noijki ángeles okiyolchikajkej Jesús ijkuak yikin peuaskia kitekichiuilis Jehová nikan Tlaltikpak (Marcos 1:13). Uan achto mikiskia  Jesús, se ángel “okiyolchikawako” (Lucas 22:43). ¡Non sapanoa okiyolchika Jesús ijkuak okachi okinekiaya!

6. 1) ¿Ken kimaluiaj ángeles ialtepe toTajtsin Dios itech ninmej tonalmej? 2) ¿Tlen tlajtlanilmej monankiliskej?

⁶ Axkan ayakmo tikinmitaj ángeles pampa ayakmo kinmonextiliaj tlaltikpaktlakamej. Maski ijkon, ninmej ángeles chikauakej ok kimaluiaj ialtepe toTajtsin Dios, uan okachi ijkuak itlaj uelis kijtlakos intlaneltokilis. Biblia kijtoa: “Iángel Jehová chanti innauak nochtin akinmej kimauiliaj Jehová, uan kinmakixtia” (Salmo 34:7). ¿Tleka techyolchikauaj ninmej tlajtolmej? Pampa katej amo kuali ejekamej tlen kinekij techixpoloskej. ¿Akinmej? ¿Akin okinchijchi? ¿Ken uelis techijtlakoskej? Pampa tikajsikamatiskej, achto ma tikitakan tlen opanok ijkuak okichijchijkej achto tlakatl uan achto siuatl.

7. ¿Keski tlaltikpaktlakamej okinkajkaya Satanás?

⁷ Ken otimomachtijkej itech tlamachtil 3, se ángel opejki kineki ma kitlakamatikan tlaltikpaktlakamej uan ijkon opejki kixnamiki toTajtsin Dios. Uan satepan opejki moixmati ken: Satanás noso Diablo (Apocalipsis 12:9). Satepan okikajkaya Eva, itech kanaj 1,600 xiuitl okichi miakej tlaltikpaktlakamej amo ma kitlakamatikan toTajtsin Dios. San sekimej amo omoxelojkej itech toTajtsin Dios, ken Abel, Enoc uan Noé (Hebreos 11:4, 5, 7).

8. 1) ¿Ken omokuepkej amo kuali ejekamej sekimej ángeles? 2) ¿Tlen okichijkej amo kuali ejekamej pampa uelis momakixtiskiaj itech ueyi Apachiuilistli?

⁸ Ijkuak okatka Noé, oksekimej ángeles opejki kixnamikij Jehová. Yejuan omoxelojkej itech ikalchanejkauan toTajtsin Dios, oualtemokej uan omochijkej tlakamej. ¿Tleka? Génesis 6:2 techyekiluia: “Ikoneuan akin melauak toTajtsin Dios opejkej kinmitaj kualtsitsintin inmichpokauan tlakamej, uan opejkej monamiktiaj iuan nochtin tlen yejuan okinpejpenkej”. Ninmej ángeles okinmijtlakojtokaj tlaltikpaktlakamej, maski ijkon, toTajtsin Dios amo kikauaskia nochipa  ijkon ma yeto. Ik non, omochi se ueyi apachiuilistli uan ijkon nochtin tlaltikpaktlakamej tlen amo yolkualmej omikej; san omomakixtijkej akinmej okitlakamatiayaj toTajtsin Dios (Génesis 7:17, 23). Pampa demonios noso amo kuali ejekamej momakixtiskiaj, okikajtejkej intlalnakayo uan omokuepkej iluikak ken ángeles. Ika nochi tlen okichijkej okiteititijkej ye Diablo kinyekantok, uan ijkon Diablo omochi ‘in tekiua amo kuali ejekamej’ (Mateo 9:34).

9. 1) ¿Tlen okinpanok amo kuali ejekamej ijkuak omokuepkej iluikak? 2) ¿Tlen timomachtiskej itech amo kuali ejekamej?

⁹ Ijkuak ángeles akinmej amo okitlakamatkej toTajtsin Dios omokuepkej iluikak, toTajtsin Dios ayakmo okinkauili ma  yetokan iuan oksekimej ángeles, ijkon ken okichiuili Diablo (2 Pedro 2:4). Maski axkan amo uelis mokuepaskej ken tlakamej, ninmej demonios ok mokajkalakiaj itech innemilis tlaltikpaktlakamej. Ika inpaleuilis ninmej demonios, Satanás “kinkajkayawa nochteh n tlaltikpaktlakah” (Apocalipsis 12:9; 1 Juan 5:19). ¿Ken kichiua? Amo kuali ejekamej kitekitiltiaj miak tlamantli pampa kinkajkayauaskej tlaltikpaktlakamej (xiktlajtolti 2 Corintios 2:11). Ma timomachtikan seki.

10. ¿Tlen kijtosneki tetlajchiuilistli?

¹⁰ Amo kuali ejekamej kitekitiltiaj tetlajchiuilistli pampa kinkajkayauaskej tlaltikpaktlakamej. Tetlajchiuilistli kijtosneki nochi tlamantli tlen kichiuaj iuan amo kuali ejekamej, uelis san yejuan noso ika ipaleuilis se akin kichiua naualotl. Biblia technauatia amo ma tikchiuakan ninmej tlamantli, uan noijki techiluia ma tikixtopeuakan nochi tlamantli tlen kisa itech tetlajchiuilistli (Gálatas 5:19-21). Tetlajchiuilistli uelis yetos ken ijkuak kinekij kinkitskiskej yolkamej uan kintlaliliaj miak tlamantli pampa uelis kinkitskiskej. Noijki ijkon, amo kuali ejekamej kitekitiltiaj tlatlamantli tetlajchiuilistli pampa uelis kinyekanaskej tlaltikpaktlakamej.

11. ¿Tlen tlamantli kitekitiltiaj pampa kijtoskej tlen panos satepan? ¿Tleka amo ma tikchiuakan?

¹¹ Amo kuali ejekamej kitekitiltiaj adivinación noso akinmej kijtoaj tlen panos satepan. ¿Tlen tlamantli kitekitiltiaj pampa kijtoskej tlen panos satepan? Amo kuali ejekamej kitekitiltiaj cartas —ken tarot—, sitlalimej pampa kimatiskej tlen panos, akinmej kitlajtoltiaj inma tlaltikpaktlakamej uan noijki akinmej kinekij kimatiskej tlen kitemikij. Maski miakej kijtoaj tla kichiua nin tlamantli amo itlaj panoa, Biblia kijtoa akinmej kitaj tlen panos satepan tekitij iuan amo kuali ejekamej. Itech Hechos 16:16-18 Biblia techiluia ‘se ichpochtli okipiaya se espíritu non ika okimatiaya tlen panoskia satepan’. Ik non, ijkuak okikixtilijkej amo kuali ejekatl ayakmo ueli okijtoaya tlen panoskia satepan.

12. ¿Tleka amo kuali ma timotlapouikan iuan akinmej yomikej?

 ¹² Demonios noijki kinkajkayauaj tlaltikpaktlakamej ijkuak kinmiluiaj ma motlapouikan iuan akinmej yomikej. Akinmej chokaj ijkuak ikaj miki, ualeua kinmiluiaj miak tlamantli itech akinmej yomikej, tlen amo melauak. Akinmej tetlajchiuiaj uelis kinmiluiaj seki tlamantli itech akin omikik, noso tlajtoa ken akin omikik. Uan nin kichiua miakej tlaltikpaktlakamej ma kineltokakan akinmej yomikej yoltokej uan tla motlapouiskej inmiuan uelis moyolseuiskej. Maski ijkon, amo melauak moyolseuiaj, san okachi motlajyouiltiaj. ¿Tleka? Pampa demonios uelis tlajtoskej ken akin omikik noso uelis kiluiskej akin tetlajchiuia itlaj itech akin omikik (1 Samuel 28:3-19). Uan ken otimomachtijkej itech tlamachtil 6, ijkuak ikaj miki ayakmo itlaj mokaua tlen ok yoltok (Salmo 115:17). Ik non, nochtin akinmej motlapouiaj iuan akinmej yomikej amo kichiuaj itlanekilis toTajtsin Dios pampa amo kuali ejekamej yokinkajkayajkej (xiktlajtolti Deuteronomio 18:10, 11; Isaías 8:19). Ik non, ximochijchikaua pampa amo ma mitskajkayauakan amo kuali ejekamej.

13. ¿Tlen ayakmo kinpanoa akinmej achto okinmakasiayaj amo kuali ejekamej?

 ¹³ Amo kuali ejekamej amo san kinkajkayauaj tlaltikpaktlakamej, noijki kinmomojtiaj. Pampa axkan Satanás uan amo kuali iejekauan kimatij “mach ok wejkawitl” yetoskej pampa kinmixpoloskej; ik non, axkan sapanoa tetlajyouiltiaj (Apocalipsis 12:12, 17). Achto, amo kuali ejekamej okintlajyouiltiayaj miakej tlaltikpaktlakamej, maski ijkon, axkan ayakmo uelij kichiuaj. ¿Tleka ayakmo tlajyouiaj? ¿Ken uelis ayakmo mitstlajyouiltiskej amo kuali ejekamej maski achto otitetlajchiuiaya?

14. ¿Ken uelis timomakixtiskej itech amo kuali ejekamej uan tlen kuali neskayotl techmakaj tokniuan tlen ochantiayaj Éfeso?

¹⁴ Biblia techiluia ken uelis tikinmixtopeuaskej amo kuali ejekamej uan ken uelis timomakixtiskej intech. Ma tikitakan tlen okinpanok tokniuan tlen ochantiayaj itech altepetl Éfeso itech achto siglo. Achto tlaneltokaskiaj itech Cristo, sekimej okichiuayaj tetlajchiuilistli. Uan ijkuak okijtojkej ayakmo kichiuaskej, ¿tlen okinpaleui? Biblia kijtoa: “Noiwa miakeh non otetlajchiwiayah, okwalinwikakeh intlajkuilolwah non intech omomachtiayah para tetlajchiwiskeh iwa teixpa okinchichinojkeh” (Hechos 19:19). Akinmej opejkej kichiuaj ken Cristo okintlatijkej inamochuan uan nin se kuali neskayotl pampa akinmej ayakmo kinekij kintlakamatiskej amo kuali ejekamej. Akinmej kinekij kitekichiuiliskej Jehová, moneki kipojpoloskej nochi tlen mouika iuan tetlajchiuilistli. Nin kijtosneki amochmej, amatlajkuilolmej, películas uan tlakuikalmej, tlen kichiua ma kinekikan kichiuaskej tetlajchiuilistli noso ma moita kuali. Noijki tlen kimotlaliliaj uan kimopililiaj pampa amo itlaj ma kinpano (1 Corintios 10:21).

15. ¿Tlen moneki tikchiuaskej pampa tikinmixtopeuaskej amo kuali ejekamej?

¹⁵ Seki xiuitl satepan ijkuak tokniuan tlen ochantiayaj  Éfeso okintlatijkej inamochuan tlen otlajtoayaj itech tetlajchiuilistli, Pablo okijkuilo: “Timotekilmakatokeh [...] iwan espíritus amokualteh” (Efesios 6:12). Nin kijtosneki amo kuali ejekamej omochijchikauayaj pampa tetlajyouiltiskiaj. Uan omochijchikauayaj pampa akinmej kichiuaj ken Cristo ma kichiuakan tetlajchiuilistli. Ik non, ¿tlen omonekiayaj kichiuaskej? Pablo okijto “Noiwa xikpiakah nomotlaneltokalis kemi se tépostli non ika nonmopalewiskeh iwa nonkitsakuiliskeh ijkuak n diablo nomechmojmotlas ika kuawitl non xotlatok” (Efesios 6:16). Tla tikpiaskej chikauak totlaneltokilis okachi uelis tikinmixtopeuaskej amo kuali ejekamej (Mateo 17:20).

16. ¿Ken uelis tikchikauaskej totlaneltokilis?

¹⁶ Tla ijkon, ¿ken uelis tikchikauaskej totlaneltokilis? Moneki ma timomachtikan Biblia. Se neskayotl: pampa se tepamitl chikauak yetos moneki kuali kipeualtiskej. Ijkon, tla tiknekij ma yeto chikauak totlaneltokilis noijki moneki kuali se kipeualtis: ika tlamachtilistli tlen melauak tlen kisa itech Biblia. Tla tiktlajtoltiaj uan timomachtiaj Biblia mojmostla, totlaneltokilis okachi mochikauas. Yetos ken se tepamitl chikauak uan ken se tepostli tlen techpaleuis pampa tikinmixtopeuaskej amo kuali ejekamej (1 Juan 5:5).

17. ¿Tlen moneki tikchiuaskej pampa timomaluiskej itech amo kuali ejekamej?

¹⁷ ¿Tlen okachi omonekiaya kichiuaskej akinmej ochantiayaj Éfeso? Kanin ochantiayaj okatka miak tetlajchiuilistli, ik non, okachi omonekiaya momaluiskej. Ik non, Pablo okinmilui: “Nochipa ximotiotsajtsilikah, iwa n Espíritu Santo manomechyakana ijkuak nonmotlatlaujtiskeh iwa nonkitlajtlaniliskeh Dios manomechpalewi” (Efesios 6:18). Ken tejuan noijki tinemij kanin onka miak tetlajchiuilistli, moneki timotlatlaujtiskej itech Jehová pampa tikinmixtopeuaskej amo kuali ejekamej. Uan ijkuak timotlatlaujtiskej moneki ma tikijtokan itoka Jehová (xiktlajtolti Proverbios 18:10). Noijki nochipa ma tikiluikan Jehová: “Techmakixti imak n amokualitlakatl”,  Satanás (Mateo 6:13). Uan toTajtsin Dios kinnakilis intlatlaujtilis akinmej motlatlaujtiaj ika nochi inyolo (Salmo 145:19).

18, 19. 1) ¿Tleka uelis tikintlaniliskej amo kuali ejekamej? 2) ¿Uan tlen timomachtiskej itech okse tlamachtil?

¹⁸ Melauak, amo kuali ejekamej tetlajyouiltiaj. Maski ijkon, tla tikixtopeuaj Diablo uan timotokiaj itech toTajtsin Dios uan tikchiuaj itlanekilis, ayakmo techmomojtiskej (xiktlajtolti Santiago 4:7, 8). Maski amo kuali ejekamej kipiaj chikaualistli, amo uelij kichiuaj miak tlamantli. Ijkuak okatka Noé, Jehová okintlajyouilti amo kuali ejekamej, uan satepan noijki kintlajyouiltis (Judas 6). Noijki xikilnamiki, iángeles Jehová tlen kipiaj miak chikaualistli techmaluijtokej (2 Reyes 6:15-17). Yejuan kitaj ken tikinmixnamikij amo kuali ejekamej, uan kinekij ma tikintlanilikan. Ma tikijtokan yejuan momatlaxkaloaj pampa ma timoyolchikauakan. Ik non, amo keman ma tikauakan Jehová uan iángeles yolmelauakej. Noijki amo ma tikchiuakan tetlajchiuilistli uan nochipa ma tiktlakamatikan tlen kijtoa Biblia (1 Pedro 5:6, 7; 2 Pedro 2:9). Uan ijkon uelis tikinmixtopeuaskej amo kuali ejekamej.

¹⁹ Maski ijkon, ¿tleka toTajtsin Dios kinkauilia ma yetokan amo kuali ejekamej uan tlamantli tlen amo kuali, tlen sapanoa tetlajyouiltiaj? Itech okse tlamachtil tiknankiliskej nin tlajtlanilistli.