Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

PENE TAI NGAURU

Te Au Mea Ora Vaerua—Akapeea ta Ratou Akatupu Anga kia Tatou

Te Au Mea Ora Vaerua—Akapeea ta Ratou Akatupu Anga kia Tatou
  • E tauturu ana ainei te au angera i te tangata?

  • Akapeea te au vaerua kino i te tuku anga i te au tangata ki raro ake i ta ratou akatere anga?

  • Ka anoanoia ainei tatou kia mataku i te au vaerua kino?

1. No teaa ra tatou ka inangaro ei i te apii no runga i te au angera?

TE KITEANGA i tetai tangata te maata anga o te taime ka o mai te apiianga i tetai mea no runga i tona pamiri. E aiteite, te kiteanga i te Atua ko Iehova ka kapiti mai te kite meitaki anga i tona pamiri angera. Te kapiki ra te Pipiria i te au angera ko ‘te au tamariki a te Atua.’ (Iobu 38:7, NW) No reira, eaa to ratou ngai i roto i te akakoro anga o te Atua? E tuanga angaanga ainei ta ratou i roto i te tuatua enua o te tangata nei? E mea ainei ta te au angera ka akatupu i toou oraanga? Me koia ia, akapeea?

2. Noea mai te au angera te ngai i aere mai ei, e eia e vai ra?

2 Te taiku ra te Pipiria i te au angera e anere ua atu taime. Ka uriuri ana tatou i tetai o teia au akakite anga kia apii maata atu no runga i te au angera. Noea mai te au angera te ngai i aere mai ei? Te karanga ra a Kolosa 1:16 e: “E nana [na Iesu Karaiti] oki i anga i te apinga tini ravarai nei, ko to te rangi, e to te enua nei.” No reira, pouroa te au mea ora vaerua tei kapikiia e au angera kua anga tataki taiia e te Atua ko Iehova na roto i tana Tamaiti momua. Eia au angera e vai ra? Te akakite maira te Pipiria e e anere ua atu o te au mirioni au angera tei angaia, e e ririnui ratou katoatoa.​—Salamo 103:20. *

3. Eaa ta Iobu 38:​4-7 (NW) e akakite maira kia tatou no runga i te au angera?

3 Te akakite maira te Tuatua a te Atua, koia te Pipiria, kia tatou e i te kitea angaia mai te enua, “kua akamata te au tamariki katoatoa a te Atua i te ava ma te matakitaki anga.” (Iobu 38:​4-7, NW) No reira kua vai ana te au angera i mua roa ake ka angaia ai te au tangata, e i mua katoa ake i te angaia anga te enua. Te akaari katoa maira teia irava Pipiria e e au manako ngakau to te au angera, no te mea te karanga ra te reira e kua “maeva rekareka kapiti” ratou. Te kite ra e kua rekareka kapiti “te au tamariki katoatoa a te Atua.” I te reira taime, e tuanga te au angera katoatoa no tetai pamiri taokotaiia e tavini ra i te Atua ko Iehova.

TE TURU ANGA E TE PARURU ANGA A TE ANGERA

4. Akapeea te Pipiria i te akaari anga e te manako maira te au angera tiratiratu i te au angaanga a te tangata?

4 Mei to ratou kite anga i te angaia anga te au tangata mua, kua akaari te au mea ora vaerua tiratiratu i to ratou tu inangaro ki roto i te pamiri tangata e tupu maira e i roto i te akatupuanga i te akakoro anga o te Atua. (Maseli 8:​30, 31; 1 Petero 1:​11, 12) Inara, na te patianga o te tuatau, kua kite te au angera i te maata anga o te pamiri tangata i te uri ke anga mei te tavini i Tei Anga aroa ia ratou. Kare e ekoko anga kua riro teia ei mea maromaroa ki te au angera tiratiratu. I tetai tua, i tetai ua atu taime me oki tetai tangata kia Iehova, kua ‘rekareka te au angela.’ (Luka 15:10) I te mea e manako oonu to te au angera no te akara atu i te aronga e tavini ra i te Atua, no reira rai a Iehova i taangaanga putuputu ua ai i te au angera kia akamaroiroi e te paruru i tona au tavini tiratiratu i te enua nei. (Ebera 1:​7, 14) Ka akamanako ana i etai au akaraanga.

“Kua tono mai taku Atua i tana angela, e kua topiri i te vaa o te au liona.”​—Daniela 6:22

5. Eaa te au akaraanga turu anga a te angera ta tatou e kite ra i roto i te Pipiria?

5 E rua angera tei tauturu i te tangata tuatua tika ko Lota e tana nga tamaine kia ora atu i te akapou anga o te nga oire kino o Sodoma e Gomora na te aratakianga ia ratou ki vao i te reira ngai. (Genese 19:​15, 16) E anere ua atu mataiti i muri mai, kua titiriia te peroveta ko Daniela ki roto i tetai vaarua riona, inara kua ora atu aia ma te kore i takinoia e kua karanga: “Kua tono mai taku Atua i tana angela, e kua topiri i te vaa o te au liona.” (Daniela 6:22) I te anere mataiti mua T.N., kua tuku tetai angera i te apotetoro ko Paulo ki vao i te are tapeka anga. (Angaanga 12:​6-11) Pera katoa, kua turu te au angera ia Iesu i te akamata anga o tana angaanga orometua i te enua nei. (Mareko 1:13) E i muri poto ake i to Iesu mate anga, kua mama mai tetai angera kia Iesu e kua “akamaroiroi maira iaia.” (Luka 22:43) Mei teaa atura i te akapumaana anga kia Iesu i taua au taime puapinga tikai i tona oraanga!

6. (a) Akapeea te au angera te paruru anga i te iti tangata o te Atua i teia tuatau? (e) Eaa te au uianga ta tatou ka uriuri i teianei?

6 I teia tuatau, kare te au angera e kiteaia ra i te mama anga ki te iti tangata o te Atua i te enua nei. Noatu e kitea koreia ki te mata tangata, te paruru nei rai te au angera ririnui a te Atua i tona iti tangata, i te mea tikai mei tetai ua atu mea kino i te pae vaerua. Te karanga ra te Pipiria: “Te patia nei te Angela a Iehova i te puakapa, e pini ua ake te aronga i mataku iaia, e kua akaora ia ratou.” (Salamo 34:7) No teaa ra teia au tuatua ka riro ei ei akapumaana anga maata kia tatou? No te mea te vai ra te au mea ora vaerua kino tikai tei inangaro i te tamate ia tatou! Koai ra ratou? Noea mai ratou te ngai i aere mai ei? Akapeea ratou te tautaanga i te takino ia tatou? E kitea ai, ka akara poto tatou i tetai mea tei tupu i te akamata anga o te tuatua enua o te tangata nei.

TE AU MEA ORA VAERUA E AU ENEMI NO TATOU

7. Eaa te maata to Satani autu anga i te akauri ke i te au tangata mei te Atua?

7 Mei ta tatou i apii mai i te Pene 3 o teia puka, kua akatupu tetai o te au angera i tetai anoano no te tutara ki rungao i tetai atu e i reira kua uri ke mei te Atua. I muri mai kua kiteaia mai teia angera e ko Satani te Tiaporo. (Apokalupo 12:9) I te tuatau o te 16 anere mataiti i muri ake i tona akavare anga ia Eva, kua autu a Satani i te akauri ke mei te Atua e vaitata rai te au tangata katoatoa mari ua ko tetai aronga tiratiratu tokoiti ua, mei ia Abela, ko Enoka, e Noa.​—Ebera 11:​4, 5, 7.

8. (a) Akapeea etai au angera i te riro anga mai ei au temoni? (e) E ora atu ei i te Vaipuke i to Noa tuatau, eaa ta te au temoni i maroia kia rave?

8 I to Noa tuatau, kua meameaau tetai atu au angera ia Iehova. Kua akaruke ratou i to ratou ngai i roto i te pamiri o te Atua i te rangi, kua eke mai ki te enua nei, e kua rave i te au kopapa tangata. No teaa ra? Ka tatau tatou ia Genese 6:2: “Kua akara akera te tamariki a te Atua ra i te au tamaine a te tangata nei, e te purotu ra; kua rave iora ratou i ta ratou i anoano ra, ei vaine.” Inara kare te Atua ko Iehova i akatika ana i te au angaanga a teia au angera e te pikikaa i te tangata nei kia tupu ua atu. Kua tuku mai aia i tetai vaipuke i te ao katoa ki rungao i te enua e pou takiri rava akera te au tangata kino e kua akono anake ua i tona au tavini tiratiratu. (Genese 7:​17, 23) No reira, kua maroia te au angera me kore te au temoni meameaau, kia akaruke i to ratou au kopapa tangata e te oki atu ki te rangi ei au mea vaerua. Kua tuku ratou ia ratou uaorai ki te tua o te Tiaporo, tei riro mai ei “tutara o te au temoni.”​—Mataio 9:34NW.

9. (a) Eaa tei tupu ki te au temoni i to ratou oki anga ki te rangi? (e) Eaa ta tatou ka uriuri no runga i te au temoni?

9 I te oki anga te au angera akarongo kore ki te rangi, kua riro ratou ei aronga akatakakeia, mei to ratou tutara ko Satani. (2 Petero 2:4) Noatu e kare e rauka ia ratou i teianei i te rave i te au kopapa tangata, te taangaanga ra rai ratou i tetai tu kino tikai ki rungao i te au tangata. Te tika, ma te tauturu a teia au temoni, “te arataki ke ra [a Satani] i te katoa anga o te au tangata i te enua nei.” (Apokalupo 12:9, NW; 1 Ioane 5:19) Akapeea ra? Te mea maata, te taangaanga ra te au temoni i te au ravenga tei akakoroia no te arataki ke i te tangata. (2 Korinetia 2:11) Ka uriuri ana tatou i etai o teia au ravenga.

AKAPEEA TE AU TEMONI TE ARATAKI KE ANGA

10. Eaa te purepure?

10 Ei arataki ke i te au tangata, e taangaanga ana te au temoni i te purepure. Te angaanga purepure te o maira te au temoni ki roto, na tetai ara tika ua e na roto i tetai taunga tangata. Te akaapa ra te Pipiria i te purepure e te akamatakite maira ia tatou kia akaatea mai mei te au mea ravarai tei piri atu ki te reira. (Galatia 5:​19-21) Ta te purepure ka rave na te au temoni ko ta te maunu ka rave na te aronga tautai. Ka taangaanga tetai tangata tautai i te au maunu ke ke e mou mai ei te au tu ika ke ke. Ma te reira rai, te taangaanga ra te au vaerua kino i te au tu purepure tukeke no te apai mai i te au tu tangata katoatoa ki raro ake i ta ratou akatere anga.

11. Eaa te tauraatua, e no teaa tatou ka kopae ei i te reira?

11 Tetai tu maunu e taangaangaia ra e te au temoni ko te tauraatua. Eaa te tauraatua? E tamata anga te reira kia kite i te tuatau ki mua me kore tetai mea kare i kiteia. Etai au tu tauraatua ko te akara etu, te taangaanga kati tarota, te akarakara poro io, te akara kapu rima, e te kimikimi i te au akarakara anga akairo ngaro, me kore te akairo, i roto i te au moemoea. Noatu e manganui te au tangata te manako ra i te angaanga tauraatua e kare e kino ana, te akaari maira te Pipiria e te angaanga kapiti ra te aronga akakite manuia ki te au vaerua kino. Ei akatauanga, te taiku ra a Angaanga 16:​16-18 i tetai “temoni tauraatua” tei rauka ra i tetai tamaine i te taangaanga i “te ravenga karape o te totou anga.” (NW) Inara kua ngaro iaia teia ravenga nei i te akaatea angaia te temoni ki vao iaia.

E taangaanga ana te au temoni i te au ravenga ke ke no te akavare i te au tangata

12. No teaa ra i riro ei ei mea kino kia tauta i te komunikeiti ki tei mate ra?

12 Tetai akaou mataara ta te au temoni arataki ke anga i te au tangata na te akamaroiroianga ia ratou kia uiui ki tei mate ra. Te au tangata e mamae ngakau ra i te matenga o tei akaperepereia, i te maata anga o te taime kua akavareia e te au manako tarevake no runga i te aronga tei mate. Penei ka oronga mai tetai taunga vaerua i te akakiteanga takake me kore ra penei ka tuatua na roto i tetai reo tei aite ra ki te tangata tei mate. Te ka tupu, e manganui te au tangata te ka irinaki mai e te ora tikai ra tei mate e na te araveianga ia ratou ka tauturu mai i te aronga e ora ra kia akakoromaki i to ratou mamae ngakau. Inara ko taua tu “akapumaana” anga e pikikaa tikai ia e te kino. No teaa ra? No te mea ka rauka i te au temoni i te aru i te reo o te tangata tei mate e ka oake i te akakiteanga ki tetai taunga vaerua no runga i tei mate ra. (1 Samuela 28:​3-19) Pera katoa, mei ta tatou i apii mai i te Pene 6, kare tei mate e ora ra. (Salamo 115:17) No reira “tei ui ki tei mate ra” te arataki keia ra e te au vaerua kino e te angaanga ra no te patoi i te anoano o te Atua. (Deuteronomi 18:10, 11; Isaia 8:19) No reira, kia matakite i te kopae atu i teia maunu kino tei taangaangaia e te au temoni.

13. Eaa ta te manganui tei mataku i te au temoni i mua ana i rauka i te rave?

13 Kare te au vaerua kino e arataki ke anake ua i te au tangata mari katoa ra ka tamataku ia ratou. I teia tuatau, kua kite a Satani e tana au temoni “e e manga tuatau poto ua” to ratou e toe nei i mua ake ka akamutuia ai ratou, e e kino pakari atu ratou i teianei. (Apokalupo 12:​12, 17) Noatu rai, te tauatini ua atu au tangata tei noo mataku ua ana i te au ra taki tai i taua au vaerua kino ra e i teianei kare e noo mataku akaou ana. Akapeea ratou i te rave anga i teia? Eaa te ka rauka i tetai tangata i te rave noatu e kua o takere aia ki roto i te purepure?

AKAPEEA TE PATOI I TE AU VAERUA KINO

14. Mei te au Kerititiano anere mataiti mua i Ephesia, akapeea tatou i te akamutu anga i te piri atu ki te au vaerua kino?

14 Te akakite maira te Pipiria kia tatou e akapeea te patoi i te au vaerua kino e akapeea i te akamutu i te piri atu kia ratou. Ka akamanako ana i te akaraanga o te au Kerititiano anere mataiti mua i roto i te oire o Ephesia. Kua taangaanga etai pae ia ratou i te purepure i mua ake ka riro mai ei ei au Kerititiano. I to ratou manako anga no te akaruke i te purepure, eaa ta ratou i rave? Te karanga ra te Pipiria: “E manganui oki te aronga peu tu ke i apai mai i ta ratou au buka, kua tutungi iora i te ai ki mua i te aroaro o te tangata ravarai.” (Angaanga 19:19) Na te takoreanga i ta ratou au puka no runga i te peu tu ke, kua akanoo taua au Kerititiano ou i tetai akaraanga no te aronga tei inangaro i te patoi i te vaerua kino i teia tuatau. Te au tangata tei inangaro i te tavini ia Iehova ka anoanoia kia titiri i te au apinga purepure katoatoa. Ka kapiti mai te au puka, te au makatini, te au teata, te au tutu mamaata, e te au akatangi anga imene tei akamaroiroi i te angaanga purepure e tei akariro ra ei mea reka e te mataora. Kapiti katoa mai, te au rei me kore tetai atu au apinga tei aaoia ei paruru anga mei te kino.​—1 Korinetia 10:21.

15. Ei patoi i te au vaerua ririnui kino, eaa ta tatou ka anoanoia kia rave?

15 I etai au mataiti i muri ake i te takoreanga te au Kerititiano i Ephesia i ta ratou au puka no runga i te peu tu ke, kua tata te apotetoro ko Paulo kia ratou: ‘Te kukumi nei tatou i te au vaerua kikino.’ (Ephesia 6:12) Kare te au temoni i akamutu ake. Te tauta maata nei rai ratou. No reira, eaa atu ta taua au Kerititiano i anoanoia kia rave? “Ei runga ravao atu i te au mea ravarai,” i na Paulo ei, “e aao i te paruru maatamaata o te akarongo, e rauka ai ia kotou i te apuku i te au tao ai ravarai a tei kino [ko Satani] ra.” (Ephesia 6:16) Ko te ketaketa atu o to tatou paruru o te akarongo, ko te maata atu ta tatou patoi anga i te au vaerua ririnui kino.​—Mataio 17:20.

16. Akapeea e rauka ai ia tatou i te akaketaketa i to tatou akarongo?

16 Akapeea i reira, e rauka ai ia tatou i te akaketaketa i to tatou akarongo? Na te apiianga i te Pipiria. Te pakari o tetai patu, tei runga maata tikai te reira i te ketaketa o tona pange. Na taua tu rai, te ketaketa o to tatou akarongo tei runga maata tikai i te ketaketa o tona pange, koia oki te kite tika tikai i te tuatua a te Atua, koia te Pipiria. Me tatau tatou e te apii i te Pipiria i te au ra tataki tai, ka ketaketa mai to tatou akarongo. Mei tetai patu ketaketa, ka riro taua tu akarongo ei paruru ia tatou mei te akatere anga a te au vaerua kino.​—1 Ioane 5:5.

17. Eaa te takainga tei anoanoia e rauka ai i te patoi i te au vaerua kino?

17 Eaa tetai atu takainga ta taua au Kerititiano i Ephesia i anoanoia kia rave? Kua anoano ratou i te paruru anga maata atu no te mea te noo ra ratou i roto i tetai oire ki i te au ravenga temoni. No reira kua akakite a Paulo kia ratou: “Ma te pure tukumoe kore, i te au pure ravarai, i te pati a te Vaerua, ma te akamaroiroi e te tamou i te reira.” (Ephesia 6:18) I te mea te noo nei rai tatou i roto i tetai ao ki i te au ravenga temoni, e mea puapinga kia pure akatenga kia Iehova no tana paruru anga i te patoianga i te au vaerua kino. E tikai, ka anoanoia tatou kia taangaanga i te ingoa o Iehova i roto i ta tatou au pure. (Maseli 18:10) No reira, ka tau tatou kia pure tamou ki te Atua ‘kia akaora ia tatou mei tei kino ra,’ ko Satani te Tiaporo. (Mataio 6:13, NW) Ka pau mai a Iehova i taua au pure akatenga ra.​—Salamo 145:19.

18, 19. (a) No teaa ra tatou ka papu ei kia autu i ta tatou tamaki anga i te au mea ora vaerua kino? (e) Eaa te uianga te ka pauia i te pene ka aru mai?

18 E kino tikai te au vaerua kino, inara kare tatou e anoanoia kia noo mataku ua ia ratou me patoi tatou i te Tiaporo e te akapiri vaitata atu ki te Atua na te raveanga i Tona anoano. (Iakobo 4:​7, 8) Kua kotingaia te ririnui o te au vaerua kino. Kua akautungaia ratou i to Noa tuatau, e te aro atu nei ratou i to ratou akavaanga openga i te tuatau ki mua. (Iuda 6) E akamaara, rai, e tei ia tatou te paruru anga a te au angera ririnui a Iehova. (2 Ariki 6:​15-17) Te inangaro tikai ra taua au angera i te kite ia tatou kia autu i te patoianga i te au vaerua kino. Mei tera te tu, te akamaroiroi ra te au angera tuatua tika ia tatou. No reira, kia noo vaitata ua tatou i te pae ia Iehova e tona pamiri o te au mea ora vaerua tiratiratu. Kia kopae katoa tatou i te au tu purepure ravarai e e taangaanga ua rai i te ako anga a te Tuatua a te Atua. (1 Petero 5:​6, 7; 2 Petero 2:9) I reira e papu ei ia tatou i te autu atu i ta tatou tamaki i te au mea ora vaerua kino.

19 No teaa ra te Atua i akakoromaki ei i te au vaerua kino e te kino tei akatupu i te mamae maata ki te au tangata? Ka pauia te reira uianga i te pene ka aru mai.

^ para. 2 No runga i te au angera tuatua tika, te karanga ra a Apokalupo 5:11 e: “To ratou maata anga kia tatau, kua mano tini i te mano anga,” me kore “tai ngauru tauatini taime o te au tai ngauru tauatini ua atu.” (Tataanga i raro ake, NW) No reira te akakite ra te Pipiria e e anere ua atu o te mirioni ua atu au angera tei angaia.