1, 2. ¿Chem wedake dungu mu kutrankakeeiñmew, ka chem ramtuwkey tati pu che?

KIÑE trokiñ mapu kutrankawkülelu fütra weychan mu, lay fentren warangka domo ka pichikeche. Kom feychi che elkünungey kiñe rüngan küfwe mu müten, wallonmakünungelu pichike kürus mu feypilelu: “¿Chumngelu am?”. Femngechi doy ramtuwkey tati pu che kutrankawkülelu lalurumele kiñe tañi piwkeyenieelchi che, teyfükangelu ñi ruka ka fill dungu mu, kiñe weychan, langümuwün, kutran ka fill wedake dungu ñi rupameken, ka rume weñangkülen mu tati che ramtuwkey. Feymu tati che küpa kimniey chumngelu rupamekey tüfachi wedake dungu.

² Chaw Ngünechen kom pepiluwün-ngelu am, poyechengey, fütra kimün niey ka norngey, feymu ¿chumngelu eluñmakey ñi müleal ti kutrankawün? ¿Chumngelu müley fentren ütriruwün ka norngenochi dungu Mapu mu? ¿Ramtuwkeymi chi tüfachi dungu?

3, 4. a) ¿Chem nütram pengeli taiñ welulkawkenon ramtuafiel ta Jewba chumngelu eluñmakey ñi müleal kutrankawün? b)Jewba, ¿chem rakiduamkey tati wedake dungu ka ti kutrankawün mu?

³ ¿Welulkakepeiñ may taiñ ramtuwal, chumngelu Ngünechen eluñmakey ñi müleal ti kutrankawün? Kiñeke che ramtule  tüfa, nielay mupiltun ka yamlafi ta Ngünechen trokikeyngün. Welu papeltulmi ti Biblia kimafimi Ngünechen ñi kuyfike manelfalchi kona ka femngechi ramtuwkefuyngün tüfa. Rakiduamnge tüfachi nütram mu: ti pelon wentru Abakuk pingelu feypifi ta Jewba: “¿Chumngelu am pengelelkeen tati wedake dungu? Ka ¿chumngelu eluñmakefimi ñi müleal ti illamkawün? ¿Chumngelu müley apümkawün ka kewan dungu iñche ñi adkiñ mew? Ka ¿chumngelu fentren yafkawün ka kayñetuwün dungu müley?” (Habacuc 1:3).

⁴ Jewba, ¿lladkütupefi may tati manelfalchi pelon wentru Abakuk ñi feypin mu? ¡Femlay tati! Welu may Biblia mu elkünufi Abakuk ñi feypin. Kafey kellufi ñi doy longkontukual chi dungu ka doy mupiltual. Jewba ka femngechi küpa kellukeeymu tati. Feymu may müley tami tukulpayafiel Biblia ñi kimeltukeel, Jewba “ta piwkeyenieetew” ta iñchiñ (1 Pedro 5:7). Epe kom che üdekefi tati wedake dungu ka ti kutrankawün, welu Chaw Ngünechen doy üdekey tüfa (Isaías 55:8, 9). Welu, ¿chumngelu müley fentren kutrankawün Mapu mu?

5. ¿Chem wiñoldungungekey pu che ñi kutrankawün mu? Welu, ¿chem pi ta Biblia?

⁵ Fentren che fillke religion nielu ramtukefi tañi pu longkolechi religioso “¿chumngelu kutrankawkeiñ?”. Fey engün  wiñoldungukeeyew, Ngünechen ñi duam mu rupakey ti wedake dungu, kafey kuyfi femkünuy ñi rupayal tüfachi dungu, ka tati fütra wedake dungu rume. Ka fentren che feypingekey Ngünechen ñi rüpü kimfalngelay, ka Ngünechen yekefi tati pu che ka tati pu pichikeche kütu ñi müleam wenu mapu mu. Welu eymi dew kimimi Jewba turpu femkelay chem weda dungu no rume. Feymu tati Biblia feypi: “¡Rakiduamfalngelay Chaw Ngünechen ñi femal wedake dungu, ka ñi nor dungu femnoal tati Alüpüralelu!” (Job 34:10).

6. ¿Chumngelu am pu che kulpatukefi ta Chaw Ngünechen kom chi kutrankawün mülelu Mapu mu?

⁶ ¿Kimimi chumngelu am pu che welulkawkeyngün ñi kulpatuafiel ta Chaw Ngünechen kom chi kutrankawün mülelu Mapu mu? Kiñeke rupa mu, rakiduamkelu engün am Chaw Ngünechen ngüneniefi ti Mapu. Welu pu che kimlayngün kiñe falin dungu Biblia ñi kimeltukeel: Satana ngüneniefi ti Mapu, chumngechi kimimi küla chillkatun tüfachi lifru mu.

7, 8. a) ¿Chumngechi pu che müleyelu Mapu mu pengeli ti Weküfü ñi chumngen? b)¿Chumngelu tüfachi epu dungu kutrankakefi ta che: taiñ engkañngetun ka ‘kimnoal rume taiñ chumleael taiñ mongen wüle’?

⁷ Biblia feypi: “Kom tüfachi chüf mapu ñi ngünenieetew tati weküfü ñi pepiluwün” (1 Juan 5:19). Feymu, ¡feley ta mongen! Fey tati pu che müleyelu Mapu mu pengeli tati Weküfü ñi chumngen, fey “tati ngünenkakefilu kom mapu mew mülechi pu che” (Apokalipsi 12:9). Fey llemay Satana ngünenkakey, üdekey ka wedalkakey. Feymu tati pu che ñi ngünenieetew tati Weküfü, ka ngünenkakeyngün, üdekeyngün ka wedalkakeyngün. Tüfa ta kiñe dungu mu ñi mülen fentren kutrankawün.

⁸ Epungechi dungu mu, chumngechi peiñ küla chillkatun tüfachi lifru mu, ti kayñetun dungu rupalu Eden pingechi mapu mu, tati pu che engkañngetuy ka kulpangetuy. Feymu lle pu wentru rume ayükey ñi ngünenieafiel ta che, feymu may ta müley weychan, illamkawün ka kutrankawün (Eclesiastés 4:1; 8:9). Ti külangechi dungu mu kutrankawkelu am iñchiñ, Biblia ta feypi tati pu che ‘kimlayngün rume ñi chumleael tañi  mongen ta wüle’ (papeltunge Santiaw 4:14, 15). Jewba ngünenielafi ti Mapu, feymu ngüneytuniekelafi ta che. Feymu chem che rume allfüafuy ruparumele kiñe weda dungu chew ñi mülen engün.

9. Jewba niey kiñe küme dungu petu ñi eluñmanieafiel ti kutrankawün, ¿chumngelu kimnieiñ tüfa?

⁹ Yafülduamkeeiñmu kimael ta Ngünechen femkünulay ti kutrankawün. Feymu Chaw Ngünechen kulpan nielay ti weychan mu, langümuwün, illamkawün, fütrake nüyün ka fill wedake dungu kutrankakeeiñmew. Welu petu müley taiñ wiñoldungual, ¿chumngelu eluñmakey ñi müleal ti kutrankawün? Ngünechen nielu am kom pepiluwün, feymu pepi apümkayafuy ti kutrankawün. Feymu lle, ¿chumngelu am femlay? Chumngechi kimürpuiñ Jewba piwkeyechengey, feymu kidu niepelay kiñe küme dungu petu ñi eluñmaniefiel tüfa (1 Juan 4:8).

10. Satana, ¿chem dungu mu dalluntukufi ta Jewba ka chumngechi femi tüfa?

¹⁰ Inaduamaiñ chumngelu Ngünechen eluñmakey ñi müleal ti kutrankawün, peaiñ chem ñi rupan kuyfi, ellaka mu konlu kom chi wedake dungu. Satana ngüchaltukufi Adan engu Eva ñi allkütunofiel ta Jewba, ka elkünuy kiñe fütra dallukan dungu. Satana dalluntukulafi Jewba ñi pepiluwün, fey kimnielu am Jewba ñi newen turpu ñi afkenon. Welu may Jewba ñi ngünenieel dalluntukufi. Satana feypi reke: “Jewba koylatufengey ka pilay tati pu che ñi küme feleal engün”, tüfachi dungu mu Satana dalluntukufi ta Jewba ñi weda longko ülmen-ngen (papeltunge Génesis 3:2-5). Kafey feypi tati pu che doy kümelkaleafuy ngünenienole ta Ngünechen. Femngechi chaftufi ta Jewba ñi Ngünenieel.

11. Eden mu, ¿chumngelu Jewba apümfemlafi tati pu kayñetufe?

¹¹ Adan engu Eva ñi kayñetufiel ta Ngünechen, feypifingu reke: “Duamnielayu ta Ngünechen tayu ngünenieetew. Iñchiw dulliafuyu chem ñi kümelkalen ka ñi kümelkalenon”.  Feymu Jewba, ¿chumngechi norümafi ti dallukan dungu? Ka ¿chumngechi pengelelafi kom tati kümeke püllü ka ti pu che, tati pu kayñetufe ñi rüfngenon ñi feypin ka kidu tañi femün doy kümey? Feymu kiñeke che feypikeyngün Jewba mülefuy ñi apümfemafiel Satana, ka Adan engu Eva, femngechi ñi wiño dewmatual kiñe wentru ka domo. Welu Chaw Ngünechen dew feypikünuy ti Mapu kiñe küme mülewe ngeal ka ñi müleal fentren che Adan ka Eva mu küpayalu (Génesis 1:28). Jewba rumel femkey kom ñi feypikünuel (Isaías 55:10, 11). Pürüm apümfemtufule tati pu kayñetufe Eden mew, norümngelayafuy ti dalluntukun dungu ta Jewba tañi ngünenieel mu.

12, 13. Jewba eluñmafi ta Satana ñi ngünenieal ti Mapu ka pu che ñi kidu ngüneniewal, ¿chem nütram pengeli tüfa?

¹² Rakiduamnge tüfachi nütram. Kiñe kimeltuchefe kimeltumekelfi tañi pu chillkatufe chumngechi kümelkakünual ti matematika kimeltun. Fey kiñe adümuwün-ngechi chillkatufe, welu kidu ngünewünche, fey feypirumefi tañi kimeltuchefe: “Kümelay tami kimeltun”, femngechi pengeli ñi weda kimeltuchefengen. Ti weche wentru doyelkawküley ñi doy kümelkakünual chi matematika kimeltun. Kiñeke tañi kompañ feyentueyew ñi feypin, ka kiñewingün ti kayñetun  mu. Feymu, ¿chem müley ñi femal ti kimeltuchefe? Wemünentungeafuy tati pu kayñetulechi chillkatufe, welu ¿chem rakiduamafuy kakelu chillkatufe? Tañi kompañ ka kakelu kayñetulechi chillkatufe rüfngelu ñi feypin trokiafuyngün. Femngechi yamwelayafuy tañi kimeltuchefe ka “llükaley ñi kimngeal welulkalen mu”, piafuy tañi rakiduam. Welu ti kimeltuchefe eluñmafi tati kayñetulechi chillkatufe ñi pengelelafiel kakelu kompañ chumngechi kidu doy kümelkakünual ti matematika kimeltun.

¹³ Jewba ka femngechi femi. Tukulpange Eden mu, kom tati pu kayñetuetew, fey engün kidulelafuy. Fentren warangka kümeke püllü puwkintuniekefuyngün chem ñi rupan (Job 38:7; Daniel 7:10). Feymu Jewba chumngechi ñi norümal tati kayñetun dungu, koneltuleafuy kom kümeke püllü, ka rupachi antü mu itrokom pu che. Feymu llemay, ¿chumi Jewba? Eluñmafi Satana ñi pengelal chumngechi ngünenieafuy tati pu che. Kafey eluñmafi tati pu che kidu ñi ngüneniewal, Satana ñi adnieetew mu.

14. Jewba ñi eluñmafiel kom pu che kidu ñi ngüneniewal, ¿chumngechi kümelkakeeiñmew?

¹⁴ Ti kimeltuchefe mülelu ti nütram mu, kimniey kidu ngünewünchi weche ka kakelu chillkatufe ñi inaetew, rüfngelay ñi feypin engün. Welu ka kimniey eluñmafile ti weche ñi kümelkakünual matematika kimeltun kom pu chillkatufe kümelkayafuy. Femngechi pengelafuy ti pu kayñetulechi chillkatufe ñi welulkalen engün, ka tati pu chillkatufe küme piwkengelu kimafuy tañi kimeltuchefe doy pepikawküley ñi kimelaetew. Kafey kimtukuafuyngün chumngelu ti kimeltuchefe wemünentufi ti pu kayñetulechi chillkatufe. Ka femngechi Jewba kimi, kümelkangeayngün kom kümeke püllü ka ti pu che küme piwkengelu pefile engün Satana ka kakelu kayñetulechi püllü rüfngelay ñi feypin ka tati pu che pepikawkülelay kidu ñi ngüneniewal. Ka kimürpuayngün tüfachi rüf dungu feypilu ti pelon wentru Jeremia: “Iñche küme kimnien, awem Jewba, tati pu che ngen-ngelay ñi rüpü. Tati pu che trekalelu, ngen-ngelay ñi adkünual kidu tañi trekan no rume engün” (Jeremías 10:23).

15, 16. a) ¿Chumngelu Jewba fente alüñmay ñi eluñmafiel ñi müleal ti kutrankawün? b)Chaw Ngünechen, ¿chumngelu katrütukelay ñi rupayal ti wedake dungu?

¹⁵ Feymew, ¿chumngelu Jewba fente alüñmay ñi eluñmafiel ñi müleal ti kutrankawün? ¿Tukulpaymi ti nütram? Ti kimeltuchefe katrütulafi ti kayñetulechi chillkatufe ñi kümelkakünual ti matematika kimeltun. Ka femngechi Chaw Ngünechen Jewba katrütulafi Satana ka kom ñi pu inanieetew ñi pengelal engün ñi rüfngen kam rüfngenon ñi feypin. Feymu lle duamfali ñi rupayal ta antü. Fentren warangka tripantu ñi rupan mu, ti pu che adümkantuy fillke ngünenien, kafey inaduamkey ti ciencia dungu mu ka kakelu dungu. Welu tati norngenochi dungu, tati filla, wedake dungu, ti weychan fentekünulay ñi amulerpun ti Mapu mu. Kom tüfachi dungu mu pengeli tati pu che ñi ngünenieel, rume weda triparpukey.

¹⁶ Ka dungu: Chaw Ngünechen, ¿chumngelu katrütukelay ñi rupayal ti wedake dungu? ¿Tukulpaymi ti nütram? Ti kimeltuchefe kellulafi ti kayñetulechi chillkatufe ñi kümelkakünual ti matematika kimeltun. Ka femngechi Jewba kellukelafi ta Satana ñi ngünenieal ti Mapu. Feymu Chaw Ngünechen katrütufile fütrake langümkawün ka fill wedake dungu, kelluntukunielu tañi pu kayñe reke, trokiwafuiñ ¿feyngelay? Feymu lle tati pu che kidu ngüneniewle, müte weda tripalay ti dungu, ¿femngechi rakiduampelayafuiñ? Fey Jewba femle tüfa, kiñe koylatun dungu mu kelluntukuleafuy. Welu “Ngünechen ngelay tañi koylatuael” (Ebrew 6:18).

17, 18. Ngünechen, ¿chumafi kom tati kutrankawün ñi elkünuel pu che ñi gobierno ka Satana ñi ngünenien?

¹⁷ Ti fütra kayñetun dungu mu chaftungelu ta Chaw Ngünechen, ¿chem feypiafuiñ kay kom chi wedalkan ñi elkünuel? Kimnielu am iñchiñ Jewba kom pepiluwün-ngey. Feymu llemay, apümkayafi kom pu che ñi kutrankawün. Chumngechi peiñ, taiñ Mapu wiño kümelkaletuay ñi wedalkangeel mu, fey kiñe küme mülewe ngetuay. Ñi mupiltun Jesus ñi chalintukuwün  mu, tati pu che montulngeay ti wedake dungu ñi elkünuel ti kulpan. Kafey tati pu layechi che wiñomongetuay, fey apümay kom tati wedalkan elkünuel ti lan dungu. Fey Ngünechen tañi Fotüm mu ‘apümkañmayafi tati Weküfü tañi pepikaelchi dungu’ (1 Juan 3:8). Puwle Jewba ñi antü, fey wüla femürpuay kom tüfachi dungu. Ayüwküleiñ taiñ Chaw Jewba mu petu ñi apümkanon ti wedake dungu, fey ñi ngenoafeluwün mu, eluñmangeiñ kimal ti rüf dungu taiñ poyeafiel kidu (papeltunge 2 Pedro 3:9, 10). Fewla Jewba petu kintuniey tati pu che küme piwkengelu ayünielu ñi poyeaetew, ka kelluniekefi ñi yafülduamküleal engün fillke kutrankawün mülelu ti Mapu apolelu wedake dungu mu (Juan 4:23; 1 Korintio 10:13).

¹⁸ Kiñeke che rakiduamafuyngün: Jewba ta dewmafule Adan ka Eva re inanieafiel kidu ñi piel müten, ngelayafuy kutrankawün. Taiñ kimal chumngelu femlay tüfa, tukulpaiñ Ngünechen ñi falin yewün taiñ eluetew.

19. Jewba, ¿chem falin yewün elueiñmu, ka chumngelu müley taiñ falintunieafiel?

¹⁹ Chumngechi peiñ kechu chillkatun mu, tati pu che dewmangey kidu ngen-ngefuy chem ñi chumal, feymu kiñe che kidu dulliafuy chem ñi femal. ¿Falintuniefimi kay tüfachi yewün? Ngünechen ka dewmay fillke kulliñ, welu kom engün kidu ñi kimün mu adniewi (Proverbios 30:24). Kiñe makina adkünungekey ñi femal kom ñi feypingeel. ¿Ayüafuiñ taiñ dewmangeal iñchiñ chumngechi dewmangey kiñe kulliñ ka kiñe makina? Femlayafuiñ llemay. Feymu ayüwküleiñ taiñ dullial fillke dungu,  chem che ngeaiñ ka chem mongen inayaiñ ka chem weni taiñ nieal. Ayüfali taiñ nien kidu taiñ dullial, ka Chaw Ngünechen ayükey taiñ nieal tüfa.

20, 21. ¿Chumafimi ti yewün Jewba tami eluetew, kidu ngen-ngelu am eymi tami chumal? Ka, ¿chumngelu femngechi müley tami femal?

²⁰ Jewba dikümtukukelaeiñmew taiñ poyeafiel (2 Korintio 9:7). Rakiduamnge tüfa, kiñe chaw ka ñuke, ¿chem doy ayükey ñi feypiaetew tañi yall “Piwkeyeeyu” dikümtukungeel mu, kam kidu ñi piwke mu tripan ñi feypin? Fey llemay ramtuwnge tüfa: “¿Chumafun iñche Jewba tañi eluetewchi yewün mu?”. Satana, Adan ka Eva engün wedalkafi tañi yewün, famentufi tañi Chaw Ngünechen Jewba. ¿Eymi kay? ¿Chumaymi am?

²¹ Eymi kidu ngen-ngeymi chem tami chumal, tüfa Jewba tami eluetewchi yewün mu, ¿chumaymi kay? Kiñewküleaymi ta fentren warangka che poyekefilu ta Jewba engün. Tüfa engün ayüwülkefingün ta Chaw Ngünechen, ka pengelingün Satana koylatufengen ka weda ngüneniekelu (Proverbios 27:11). Eymi ka femngechi femaymi dullifilmi ti doy küme mongen. Inalechi chillkatun mu kimaiñ chuchi am ta tüfa.