1, 2. Tuchan minung nih zei bantuk sifah harnak dah an ton i, cu ruangah mi tampi nih zei biahalnak dah an tuah?

I TUKNAK a ummi ram pakhat ah raltuknak nganpi a dih hnu ah, a thong in a thimi ramchung nu hna le ngakchia hna cu khor nganpi pakhat ah an vui hna i a vel chum ah hmelchunhnak kha an bunh hna. Mah hmelchunhnak pakhat cio cungah “Zeiruangah” timi biafang a um dih. An lung a fah tuk tikah cu biahalnak cu an tuah tawn. Mi nih raltuknak, leiser ral, zawtnak le sualnak ruang i an dawtmi an thih tik, an innlo a rawh tik le thil dang ruang i chim cawk lo sifah harnak an in tikah ngaihchia in mah biahalnak kha hal an hmang. Mah bantuk ngaihchiatnak kha zeiruangah kan ton hnga ti theih an duh.

² Zeicah Pathian nih sifah harnak hi umnak nawl a awnh? Jehovah Pathian cu dawtnak a ngei bikmi, a fim bik le a ding bikmi a si nain zeiruangah vawlei ah hi tluk in huatnak le din lonak a khah hnga? Cu kong cu nang na ruat bal maw?

3, 4. (a) Zeicah Pathian nih sifah harnak hi umnak nawl a awnh tiah biahalnak tuah a palh lo kha zeinihdah a langhter? (b) Jehovah nih ṭhatlonak le sifah harnak kha zeitindah a hmuh?

³ Zeicah Pathian nih sifah harnak hi umnak nawl a awnh tiin biahalnak tuah hi a palh maw? Cheukhat nih cu bantuk biahalnak tuah cu zumhnak ngeih lo a si asiloah Pathian  upat lo langhter a si tiah an ti. Asinain Baibal na rel tikah Pathian a ṭihmi zumhawktlakmi minung nih cu bantuk biahalnak an tuah kha na hmuh lai. Tahchunhnak ah, profet Habakkuk nih Jehovah kha “zeicahdah ṭhatlonak hi vialte hi na ka hmuhter i mi nih fahnak an inmi cu na zoh sawhsawh men ko? Rawhralnak le zang ennak nih an ka chuah hnawh, remlonak kha a chuak i siknak kha a tam” tiah a rak ti.—Habakkuk 1:3.

⁴ Cutin biahalnak a tuah caah zumhawktlakmi profet Habakkuk kha Jehovah nih a rak mawhchiat maw? Mawhchiat hlah. Mawhchiat canah, Habakkuk nih lungthin hmaan he a chimmi bia kha Baibal ah Pathian nih a rak khumh. Tam deuh hngalh awk le a zumhnak nganter awk zongah Pathian nih a rak bawmh. Jehovah nih cutin bawmh an duh ve. “Amah nih an zohkhenh hna” tiah Baibal nih a ti kha philhhlah. (1 Piter 5:7) Pathian nih ṭhatlonak le cu ruangah a chuakmi sifah harnak kha minung nakin a huat deuh. (Isaiah 55:8, 9) Cu a si ahcun zeiruangah vawlei ah hi tluk in sifah harnak a tam?

5. Minung sifah harnak tonmi kong ah zeitindah an chim tawn, sihmanhsehlaw Baibal nih a kan cawnpiakmi cu zeidah a si?

⁵ Biaknak phunphun i mi tampi nih zeicah hi tluk in sifah  harnak a tam tiah an biaknak hruaitu pawl, an saya te kha an va hal hna. Sifah harnak hi Pathian duhnak a si, ngaihchiatnak le a dang a um laimi thil vialte hi a hlan kan in bia a rak khiah cangmi an si tiah an leh hna. Pathian thil ti ning cu hngalh a har, Pathian nih amah he um ṭi dingah mi kha—ngakchia hmanh kha—an nunnak a lak ko tiah an ti hna. Na rak cawn cang bangin, Jehovah Pathian nih thil ṭhalo a tuah bal lo. Baibal nih hitin a ti: “Nannih hngalhthiamnak a ngeimi hna, Pathian nih cun ṭhatlonak a tuah naisai lai lo i Lian Ngan Bik nih cun palhnak a tuah naisai lai lo!”—Job 34:10.

6. Zeiruangah mi tampi nih hi vawlei sifah harnak ruangah a hmaan lo in Pathian kha an mawhchiat?

⁶ Hi vawlei sifah harnak ruangah a hmaan lo in mi nih Pathian an mawhchiatmi a ruang hi na hngal maw? Mi a tam deuh nih, Lianngan Bik Pathian kha hi vawlei uktu taktak a si tiah an ruah caah an mawhchiatmi a si. Baibal cawnpiakmi hi hngalh a fawi ko nain a biapimi biaktak kha an hngal lo. Cu biatak kong cu hi cauk i Ṭhen 3 nak ah na rak cawn cang. Hi vawlei uktu taktak cu Satan Khuachia a si.

7, 8. (a) Hi vawlei nih a uktu ziaza kha zeitindah a langhter? (b) Minung tlinlonak le “a caan le hmuh chung khawh lomi thil hna” nih sifah harnak kha zeitindah a chuahter?

⁷ Baibal nih fiangte in hitin a ti: “Vawlei hi a pumpi in Mi Ṭhalopa kuttangah a um.” (1 Johan 5:19) Hi kong hi na ruah tikah na lung a fiang a si lo maw? Vawlei nih hin “vawlei cung mi vialte a hleng dihtu hna” hmuh khawh lomi thlarau minung i a ziaza kha a langhter. (Biathlam 12:9) Satan cu mi a huami, hlen a hmangmi le mi puarhrang a si. Cu ruangah a kut tang um vawlei cu huatnak, hlennak le puarhrannak in a khat. Cucu sifah harnak hi tluk in a tamnak a ruang pakhat a si.

⁸ Sifah harnak hi tluk in a tamnak a ruang pahnihnak cu Ṭhen 3 nak ah kan rak cawn cang bantukin, Eden dum ah dohnak a rak chuahka in minung cu mitling lo kan si i misual kan si. Sualnak a tuahmi minung nih uknak an i cuh  tikah raltuknak, hneknak le sifah harnak a chuak. (Phungchimtu 4:1; 8:9) Sifah harnak a ummi a ruang pathumnak cu “a caan le hmuh chung khawh lomi thil hna” ruangah a si. (Phungchimtu 9:11, NW) Jehovah nih a huhphenh lomi hi vawlei ah mi hna cu um lo ding a simi hmunah, um lo ding a simi caan i an va um sual ruangah sifah harnak an tong.

9. Jehovah nih sifah harnak umnak nawl a awnh hnawh channak a kong a um hrimhrim lai tiah zeicah kan zumh khawh?

⁹ Sifah harnak hi Pathian nih a chuahtermi a si lo ti hngalh cu hnemtu a si. Minung sifah harnak a pemi raltuknak, sualnak, hneknak asiloah leiser ral pawl hi amah ruangah a ummi a si lo. Asinain, Jehovah nih zeicahdah sifah harnak hi umnak nawl a awnh? ti theih a herh. Amah cu Lian Ngan Bik a si ahcun cu thil kham khawhnak ṭhawnnak a ngei lai. Cu a si ahcun zeicah a kham kun hnga lo? Dawtnak a ngeih kan hngalhmi Pathian nih a kong ṭha a ngei hrimhrim lai.—1 Johan 4:8.

10. Satan nih zei biahalnak dah a chuahter, zeitindah a chuahter?

¹⁰ Zeicah Pathian nih sifah harnak umnak nawl a awnh ti theih awkah sifah harnak a rak i thawkka caan kong kha ruah ṭhan a hau. Satan nih Jehovah nawl ngaih lo awk i Adam le Evi a rak hruai hna lioah a biapimi biahalnak a chuahter. Satan nih Jehovah ṭhawnnak kong ah biahalnak a chuahtermi a si lo. Jehovah ṭhawnnak ri a ngeih lo kha Satan nih a hngalh. Cucaah Jehovah uknak nawlngeihnak kong tu ah biahalnak a rak chuahter. Satan nih Pathian cu a ukmi hna cungah thil ṭha a thupmi mi lihchim a si tiah a tinak thawngin Jehovah cu uktu ṭhalo a si tiah sual a rak puh. (Genesis 3:2-5) Pathian nih a uk hna lo ahcun minung caah a ṭha deuh lai ti phun in a rak chim. Cucu Jehovah nawlngeihnak, uknak nawl a ngeihnak a doh a si.

11. Zeicah Eden ah dotu pawl kha Jehovah nih a rak hrawh colh hna lo?

¹¹ Adam le Evi nih Jehovah kha an rak doh. Hitin an rak ti:  “Jehovah cu a kan uktu si na hau lo. Kanmah tein a hmaan hmaan lo kongah bia kan i khiah kho ko.” Mah kha Jehovah nih zeitindah a fianter lai? A dotu pawl an palh le amah lam a ṭha bik a si kha Pathian nih hngalhnak a ngeimi sermi hna kha zeitindah a cawnpiak khawh hna lai? Pathian nih mah dotu pawl kha hrawh in a hram in a thawk awk a si tiah cheukhat nih an ti men lai. Sihmanhsehlaw vawlei ah Adam le Evi tefa in khahter ding aa tinhnak kha Jehovah nih a rak chim cang lengah vawlei paradis ah anmah kha umter a duh hna. (Genesis 1:28) Jehovah nih aa tinhmi kha a tlinter zungzal. (Isaiah 55:10, 11) Cupin ah, dotu pawl kha Eden ah a hrawh colh hna ahcun Jehovah i uknak nawl a ngeihnak he aa tlaimi biahalnak kha a phi a lang kho lai lo.

12, 13. Zeicah Jehovah nih Satan kha hi vawlei uknak nawl a awnh ti le minung kha mah tein i uknak nawl zeicah a awnh hna ti kha tahchunhnak in fianter.

¹² Tahchunhnak pakhat kha zoh u sih. Saya pa nih a siangngakchia pawl kha a harmi kanan tuak ning a chimh hna hei ti u sih. A thluak a ṭha ngai nain ralchan a hmangmi siangngakchia pakhat nih a saya pa kanan tuak ning a palh tiah a ti. Mah ralchantu nih khan saya pa san a tlaihlonak langhter  awkah kanan tuak dan ṭha deuh ka thiam tiah i zum ngai in a chim. Cheukhat siangngakchia nih cu pa chimmi a hmaan tiah an ruah i an saya kha an hun ralchanh ve. Cu tikah saya pa nih zeidah a tuah awk a si? Ralchantu pawl kha sianginn khaan in a ṭhawl hna ahcun siangngakchia dang nih zeitindah an ruah lai? Mah pa he aa fonmi an hawile kha an hmaan tiah an zum hna lai lo maw? Khaan chung i siangngakchia dang zapi nih saya nih ka tuak ning a hmaan lo a lang sual lai ti a phang tiin an upatnak a zor kho men. Sihmanhsehlaw a khaan hawi pawl hmai ah mah ralchantu kha a chim ningin kanan tuaknak nawl a awnh lai.

¹³ Jehovah nih mah saya bantuk khan rian a rak ṭuan. Eden ah khan a rak dotu pawl lawng an um lo ti kha philh hlah. Vancungmi nuai tampi nih an rak zoh. (Job 38:7; Daniel 7:10) Mah dohnak Jehovah tonghtham ning nih vancungmi vialte hna le hngalhnak a ngeimi sermi vialte hna kha a hnorsuan ngai hna lai. Cucaah, Jehovah nih zeidah a rak tuah? Satan kha minung zeitindah a uk hna lai ti langhternak nawl a pek. Minung zong Satan hruainak tangah mah tein i uknak nawl a awnh hna.

14. Jehovah nih minung kha mah tein i uknak nawl awnh awk bia a chahnak thawngin zei ṭhathnemnak dah a chuak lai?

¹⁴ Hi tahchunhnak i ralchantu le amah lei ṭang siangngakchia pawl an palh kha an saya pa nih a hngalh. Sihmanhsehlaw an hmuh ningin tuahnak nawl caan ṭha pek ahcun khaan chungmi vialte caah a ṭhahnem lai ti zong a hngalh. Ralchantu nih kanan a tuak khawh lo tikah a dingmi siangngakchia pawl nih khaan chungah an saya pa lawng ca chim khotu a si kha an hngalh lai. Cu tikah ralchantu vialte kha an saya nih zeicahdah sianginn in a chuah hna ti kha an hngalhthiam lai. Cubantuk cun, Satan le a hawile ralchantu pawl an palhnak le minung nih mah tein i uk khawh a si lomi an hmuhnak in khan lungthin ṭha a ngeimi hna ṭhathnemnak an hmuh lai kha Jehovah nih a hngalh. Hlanlio Jeremiah bantukin hi biatak hi an hun hngalh lai: “Maw BAWIPA, minung nih a zulh mi a lam hi amah nih aa thimmi an si lo i a  nun chung i a kalnak lam zong hi amah nih aa ser khawhmi an si lo ti kha ka hngalh.”—Jeremiah 10:23.

15, 16. (a) Jehovah nih sifah harnak kha zeicah hi tluk sau umnak nawl a awnh? (b) Cu bantuk ṭihnungmi sualnak kha Jehovah nih zeicah a kham lo?

¹⁵ Jehovah nih sifah harnak kha zeicah hi tluk sau umnak nawl a awnh? Cu thil um lo dingin zeicah a kham lo? Tahchunhnak chung i saya pa nih a tuah lai lo mi thil pahnih kha ruathmanh. Pakhatnak ah, ralchantu siangngakchia pa kanan tuak aa thawk tikah a ngolter lai lo. Pahnihnak ah, ralchantu pa kha kanan tuak a bawm lai lo. Cu bantukin Jehovah nih a tuah lai lo mi thil pahnih kha ruathmanh. Pakhatnak ah, Satan le amah lei ṭang pawl i an hmaan langhter an i zuamnak kha a ngolter hna lo. Cucaah a herhmi caan liamnak nawl a awnh. Kum thong tampi chung minung tuanbia ah minung kha mah tein i uknak asilole uk ning phunphun hneksaknak nawl a awnh hna. Minung cu science lei le zei dang lei ahcun an ṭhangcho ko nain, dinlonak, sifahnak, sualnak le raltuknak tu cu a zual chin lengmang. Minung uknak a hlawh a tlin lo kha atu a fiang cang.

¹⁶ Pahnihnak ah Satan nih vawlei a uk tikah Jehovah nih a bawm lo. Tahchunhnak ah Pathian nih ṭihnungmi sualnak kha a kham a si ahcun dotu pawl a bawmh hna a si hnga lo maw? Minung nih harnak um loin mah tein i uk khawh a si tiah an zumh khawh nakhnga Pathian nih a tuahpiak hna khan ah a tla hnga lo maw? Jehovah nih cutin a tuah a si ahcun mi lihchim hna lei ah a ṭan a si hnga. Asinain ‘Pathian nih lih a chim kho lo.’—Hebru 6:18.

17, 18. Minung uknak le Satan ruangah a chuakmi harnak vialte he aa tlaiin Jehovah nih zeidah a tuah lai?

¹⁷ Caan saupi chung Pathian doh a si lio i a ummi rawhnak he aa tlaiin tah zeitindah? Jehovah cu lianngan bik a si kha philhhlah. Cucaah, minung sifah harnak hna kha a hrawh khawh i a hrawh zong a hrawh lai. Kan rak cawn cang bangin a rawkmi kan vawlei hi vawlei Paradis in a thlennak  thawngin a remh lai. Jesuh i tlanhnak man zumhnak thawngin sualnak in hmuhmi kha a hrawh lai, thawhṭhannak thawngin thihnak in hmuhmi kha a hrawh lai. Pathian nih “Khuachia rianṭuannak hrawh” awkah Jesuh a hman lai. (1 Johan 3:8) Jehovah nih a khiahmi caan ah cu thil vialte cu a tling lai. Cu caan cu tuante i a ratter lo caah kan i lawm kho, zeicahtiah a lung a sau ruangah biatak cawnnak le amah biaknak caanṭha kan hmu. (2 Piter 3:9, 10) Cu caan chungah, Pathian nih lungtak in amah a biami hna kha a kawl hna i hi harnak vawlei ah an cung i a tlung khomi sifah harnak kha inkhawh awkah a bawmh hna.—Johan 4:23; 1 Korin 10:13.

¹⁸ Pathian nih Adam le Evi kha dotu si kho lo dingin a ser hna ahcun hi sifah harnak vialte hi a kham khawh lai a si lo maw tiah mi a cheu nih an ruah men lai. Cu biahalnak a phi theih awkah, Jehovah pekmi laksawng sung pakhat kha na philh lo a hau.

19. Jehovah nih zei laksawng sung dah a kan pek i, zeicah kan sunsak awk a si?

¹⁹ Ṭhen 5 nak ah kan rak cawn cang bantikin minung cu zalonnak ngei in ser kan si. Cucu laksawng sung a si kha na hngal maw? Pathian nih rel cawk lomi saram hna kha chuahpimi fimnak ningin nung dingin a ser hna. (Phungthlukbia 30:24, NW) Fialmi paoh tuah hna seh tiin program khumhmi seh kha minung nih an ser hna. Cu bantukin Pathian nih hei kan ser sehlaw naa lawm lai maw? Naa lawm lai lo, asinain zei bantuk minung dah kan si lai, zei bantukin kan nung lai i zei bantuk hawikomhnak kan tuah lai timi kongah  zalonnak kan ngeih caah kan i lawm. Zalonnak a za ceo tiang ngeih kan duh i cucu Pathian nih a kan duhpiakmi lawmhnak a si.

20, 21. Zalonnak ngeihmi kha a ṭhat khawh chung ṭha in zeitindah hman khawh a si i zeicah cuti hman cu kan duh?

²⁰ Hnekchom in rianṭuan kha Jehovah nih a duh lo. (2 Korin 9:7) Tahchunhnak ah: A fa nih chimh chom in “kan dawt” a timi le amah lung chuak in a chimmi bia ah a pa nih zeidah a duh deuh lai? Cucaah Jehovah nih an pekmi zalonnak kha zeitindah na hman lai? timi biahalnak a chuak. Satan, Adam le Evi nih zalonnak an ngeihmi kha a chiat khawh chung chia in an rak hman. Jehovah Pathian kha an rak hlawt. Nang tah zeitindah na hman lai?

²¹ Zalonnak na ngeihmi kha a ṭhat khawh chung ṭha in hmannak caanṭha na ngei. Jehovah lei i a ṭangmi nuai tampi hna he naa kom kho. Annih nih Satan mi lihchim a si le a mi uk ning a chia tukmi uktu a si langhternak ah lungtho thatho tein an i tel caah Pathian lung an lawmhter. (Phungthlukbia 27:11) Nang zong lam hmaan naa thimnak thawngin cutin na tuah khawh ve. Cu kong cu a hnu ṭhen ah kan i ruah te lai.