1, 2. Mbaʼe mbaʼépa ñanembohasa asy koʼág̃a rupi, ha mbaʼépa oñeporandu upévare heta ñande rapicha?

PETEĨ tetã oikohaguépe heta gérra, peteĩ ñorairõ guasúpe ojejuka hetaiterei kuña ha mitãnguérape. Koʼãvape oñeñotỹmba peteĩ yvykua guasúpe, ha oñemoĩ ijerére heta kurusuʼi heʼíva: “Mbaʼére piko?”. Kóva oñeporandumante umi ohasa asýva. Oñeporandu upéva ohecha vove mbaʼéichapa peteĩ gérra, desástre, mbaʼasy térã jejuka oipeʼa chuguikuéra peteĩ ohayhúva, ohundi hóga térã ombohasa asy chupekuéra ambue mbaʼépe. Upéicha jave oikuaase hikuái mbaʼérepa ojehu chupekuéra koʼã mbaʼe vai.

² Mbaʼérepa oheja Ñandejára oĩ pe jehasa asy? Oiméramo haʼe ipuʼakapa, ñanderayhu, iñarandu ha ihústo, mbaʼérepa ko múndo henyhẽ joayhuʼỹ ha inhustísiagui? Reñeporandúmapa koʼã mbaʼe?

3, 4. a) Mbaʼépa ohechauka ndaivairiha ñaporandu mbaʼérepa Ñandejára oheja oĩ pe jehasa asy? b) Mbaʼéichapa ohecha Jehová pe aña ha jehasa asy?

³ Oĩ vaípa ñaporandu, mbaʼérepa Ñandejára oheja jahasa asy? Oĩ umi oimoʼãva oporandúramo koʼã mbaʼe ikangyha ijeroviápe térã nomombaʼeiha Ñandejárape. Péro, jaleévo la Biblia, jatopáta Ñandejára siervokuéra  ifiélva oñeporanduhague avei koʼã mbaʼe. Pór ehémplo, pe proféta Habacuc oporanduvaʼekue Jehovápe: “Maerã piko rehechauka chéve jeiko asy ha ñaña? Monda ha jejuka opa rupi ahecha, ñorairõ opaichagua opa rupi oiko” (Habacuc 1:3, Sociedad Bíblica Paraguaya).

⁴ Ojaʼoparakaʼe Jehová pe proféta Habacúcpe oporanduhaguére koʼã mbaʼe? Nahániri. Upéva rangue, Ñandejára omoĩuka Habacuc heʼivaʼekue la Bíbliape. Avei oipytyvõ chupe ontende porãve hag̃ua umi mbaʼe ha imbareteve hag̃ua ijerovia. Jehová ojapose avei upéicha ñanderehe. Nemanduʼavaʼerã la Biblia heʼiha ‘haʼe ojepyʼapyha ñanderehe’ (1 Pedro 5:7). Ndaipóri Ñandejáraicha ndaijaʼéiva pe aña ha jehasa asy hendive oúvare (Isaías 55:8, 9). Upéicharõ, mbaʼérepa oĩ hetaite jehasa asy ko múndope?

5. Mbaʼérepa ojeʼe jepi jahasa asyha, péro mbaʼépa heʼi la Biblia?

⁵ Heta hénte opaichagua rrelihiongua oporandu umi maéstro ha umi rrelihión omoakãvape mbaʼérepa jahasa asyete. Haʼekuéra ombohovái jepi chupekuéra haʼeha Ñandejára volunta ha haʼe ymáma heʼihague opa mbaʼe  oikótava, umi desgrásia jepe. Hetápe heʼi avei Ñandejára ojapóva ndaikatuiha jaikuaa, térã oguerahaha hentekuéra yvágape oĩ hag̃ua hendive, umíva apytépe mitã jepe. Péro nde reikuaáma Jehová arakaʼeve ndojapoiha mbaʼeve ivaíva. La Biblia heʼi: ‘Mombyry Ñandejáragui pe mbaʼe vai apo, ha pe Ipuʼakapávagui ojapo hag̃ua inhustísia!’ (Job 34:10).

6. Mbaʼérepa oĩ heta ombojáva Ñandejárare opa jehasa asy oĩva ko múndope?

⁶ Ndépa reikuaa mbaʼérepa oĩ ombojáva Ñandejárare opa jehasa asy oĩva ko múndope? Heta vése ojeʼe upéva oñeimoʼãgui ko múndo oĩha Ñandejára poguýpe. Haʼekuéra ndoikuaái pe mbaʼe iñimportánteva omboʼéva la Biblia, ha jahechamavaʼekue pe kapítulo 3-pe. Upépe jahechavaʼekue Satanás ogovernaha ko múndo.

7, 8. a) Mbaʼéichapa ojapo ko múndo igovernánte oipotáva? b) Mbaʼérepa pe imperfeksión ha ‘pe tiémpo ha umi mbaʼe oñehaʼarõʼỹva’ ogueru jehasa asy?

⁷ La Biblia heʼi porã: “Ko múndo oĩmbaite pe aña [Satanás] poguýpe” (1 Juan 5:19). Ha ñapensáramo, ajépa upéva omyesakã umi mbaʼe oikóva? Ko múndo ojapo pe espíritu aña oipotáva, pe “ogueraha vaíva hína [térã ombotavyvahína] opa yvyporakuérape” (Revelación 12:9). Satanás ndaijaʼéi avavére, oporombotavy ha ipyʼahatã. Upéicha rupi ko múndo oĩva ipoguýpe henyhẽ avei umi ndaijaʼéivagui avavére, oporombotavýva ha ipyʼahatãvagui. Upéva haʼe peteĩ mbaʼe ohechaukáva mbaʼérepa oĩ hetaite jehasa asy.

⁸ Péro oĩve mbaʼérepa. Jahechahaguéicha pe kapítulo 3-pe, yvyporakuéra iñimperfékto ha ipekadór opuʼã ypy guive Ñandejárare pe hardín de Edénpe. Upévare umi yvypóra oñehaʼã ohupyty podér ha upéva ogueru ñorairõ, jejopy ha jehasa asy (Eclesiastés 4:1; 8:9). Ha ipahápe, jahasa asy ñanderupytýgui enterovépe ‘pe tiémpo ha  umi mbaʼe oñehaʼarõʼỹva’ heʼiháicha la Biblia (Eclesiastés 9:11). Nogovernái rupi Jehová ko múndo, haʼe ndojokói umi mbaʼe vai oikóva. Upéicha rupi ikatu ojehu ñandéve ivaíva ñaiméramo umi mbaʼe vai oikohápe.

9. Mbaʼérepa ikatu jaʼe Jehová oikuaa porãha mbaʼérepa ndoipeʼái gueteri pe jehasa asy?

⁹ Ñanembopyʼaguapy jaikuaa rupi ndouiha Ñandejáragui pe jehasa asy. Haʼe ndoguerúi umi ñorairõ, jejuka, jejopy vai térã umi desástre naturál oporombohasa asyetéva. Upéicharõ jepe, tekotevẽ gueteri jahecha mbaʼérepa Jehová oheja oĩ pe jehasa asy. Haʼéramo pe Ipuʼakapáva, ikatu oipeʼaite pe jehasa asy. Upéicharõ, mbaʼérepa ndojapói upéva? Ñande jaikuaáma Ñandejára ñanderayhuha, upéicharõ katuete haʼe oikuaa mbaʼérepa ndoipeʼái gueteri pe jehasa asy (1 Juan 4:8).

10. Mbaʼérepa otakyvaʼekue Satanás, ha mbaʼéichapa ojapo upéva?

¹⁰ Jaikuaa hag̃ua mbaʼérepa Ñandejára oheja oĩ pe jehasa asy, tekotevẽ jahecha mbaʼépa oikovaʼekue opa provléma oñepyrũrõ guare. Satanás omoĩrõ guare Adán ha Évape Jehová kóntrape, oñepyrũ peteĩ kuestión iñimportánteva. Satanás noñeʼẽvaíri Jehová puʼakágui, oikuaa rupi ndaiporiha ojokóva Jehová puʼaka. Upéva rangue, Satanás heʼi Jehová ndoguerekoiha derécho ogoverna hag̃ua. Heʼi Ñandejára ijapuha ha ojokoha iporãva umi oĩvagui ipoguýpe, upéicha Satanás heʼi Jehová ogoverna vaiha (Génesis 3:2-5). Heʼi avei yvyporakuéra oiko porãvetaha Ñandejára nogovernáiramo chupekuéra. Kóicha otaky Jehová soveraníare, pe derécho oguerekóva oisãmbyhy hag̃ua.

11. Mbaʼérepa Edénpe Jehová nohundirivaʼekue umi rrevéldepe?

¹¹ Adán ha Eva oñemoĩrõ guare Jehováre haʼete heʼíva hikuái: “Ore noroikotevẽi Jehová oregoverna. Ikatu orénte  rodesidi orejehegui pe iporãva ha ivaíva”. Mbaʼéichapa ombohováita Jehová ko mbaʼe? Mbaʼéichapa ohechaukáta enterovépe ojavyhague umi opuʼãva hese, ha haʼe ojapoháicha opa mbaʼe iporãveha? Oĩ heʼíva Ñandejára ohundivaʼerãmoʼã umi rrevéldepe ha oñepyrũ jey. Péro Jehová heʼimavaʼekue ko Yvýgui oikotaha peteĩ paraíso henyhẽtava Adán ha Eva familiakuéragui (Génesis 1:28). Ha Jehová katuete ojapo heʼihaguéicha (Isaías 55:10, 11). Avei, ohundírire umi rrevélde Edénpe, nosolusionaivaʼerãmoʼã pe ojeʼevaʼekue hese, ndoguerekoiha derécho ogoverna hag̃ua.

12, 13. Mbaʼérepa ikatu ñambojoja Jehová ohejahaguére Satanáspe ogoverna ko múndo, ha mbaʼérepa oheja yvyporakuérape oñogoverna?

¹² Jahechami mbaʼérepa ikatu ñambojoja. Peteĩ profesór omboʼehína iñalumnokuérape mbaʼéichapa ikatu orresolve peteĩ provléma hasýva matemátikape. Upeichahágui peteĩ alúmno iñakãporãva péro irrevéldeva osẽ heʼi pe profesór ojavyha, ha upéicha heʼi nomboʼekuaaiha. Heʼi avei oikuaaha mbaʼéichapa ikatu ojerresolve  porãve pe provléma. Oĩ umi alúmno ogueroviáva chupe ha oñemborrevélde avei. Mbaʼépa ikatu ojapo pe profesór? Ikatu omosẽ chupekuéra pe klásegui, péro mbaʼépa heʼíta umi opytáva? Ikatu oimoʼã hikuái umi iñirũnguéra heʼíva añeteha. Umi opytáva pe klásepe ikatu ndorrespetavéi pe profesórpe oimoʼãgui okyhyjeha ojehechárõ g̃uarã ojavyhague. Péro pe profesór ikatu oheja pe alúmno irrevéldevape ohechauka mbaʼéichapa haʼe orresolvéta pe provléma.

¹³ Jehová avei ojapo upéicha. Ñanemanduʼavaʼerã Edénpe umi rrevélde noĩrihague haʼeño. Oĩvaʼekue millones umi ánhel omañavahína (Job 38:7; Daniel 7:10). Pe Jehová ojapóva ombohovái hag̃ua pe ñepuʼã oikovaʼekue tuicha ombaʼapóta umi anhelkuérare, ha ipahápe opa hembiapokue iñarandúvare. Upévare, mbaʼépa ojapovaʼekue Jehová? Oheja Satanáspe ohechauka mbaʼéichapa ogovernáta yvyporakuérape. Ñandejára oheja avei yvyporakuérape oñogoverna Satanás poguýpe.

14. Mbaʼe mbaʼe porãpa ojehupytýta Jehová ohejahaguére yvyporakuéra oñogoverna?

¹⁴ Pe profesór ñañeʼẽhague oikuaa pe irrevéldeva ha umi iñirũ ojavyha. Péro oikuaa avei ou porãtaha pe klásepe ohejáramo chupekuéra oñehaʼã orresolve pe provléma. Upéicha, ojehechaukávo umi rrevélde ojavyha, umi alúmno heko porãva ohechakuaáta pe profesór añoite oporomboʼevaʼerãha. Haʼekuéra ontendéta mbaʼérepa upéi pe profesór omosẽ umi irreveldéva pe klásegui. Upéicha avei, Jehová oikuaa enterove ánhel ha yvypóra ipyʼaporãvare ojapo porãtaha ohechávo Satanás ha umi ánhel oĩva hendive ojavyhague, ha yvyporakuéra ndaikatuiha oñogoverna. Haʼekuéra oaprendéta añeteha pe proféta Jeremías heʼivaʼekue: ‘Ha Jehová, che niko aikuaa porã yvypóra rape ndahaʼeiha imbaʼe. Noñemeʼẽi kuimbaʼépe omboguata hag̃ua hekove’ (Jeremías 10:23).

15, 16. a) Mbaʼérepa oheja Jehová hetaitéma ojehasa asy? b) Mbaʼérepa Jehová ndojokói umi jejuka ha mbaʼe vai oikóva?

¹⁵ Péro, mbaʼérepa oheja Jehová hetaitéma ojehasa asy? Ha mbaʼérepa ndojokói umi mbaʼe vai oikóva? Ikatu jahecha mokõi mbaʼe pe profesór ñañeʼẽhague ndojapomoʼãiva. Primero, haʼe ndojokomoʼãi pe alúmno rrevéldepe, ohejáta chupe ohechauka mbaʼéichapa orresolvéta pe provléma. Segundo, pe profesór noipytyvõmoʼãi pe rrevéldepe. Upéicha avei, jahechami mokõi mbaʼe Jehová ndojapomoʼãiva. Primero, haʼe ndojokói Satanás ha umi hendive oĩvape, oheja chupekuéra ohechauka upe heʼíva. Upearã tekotevẽ ohasa tiémpo. Hetaiterei áñorema yvyporakuéra oñehaʼã oñegoverna opaichagua goviérno rupi. Ha ohupyty heta mbaʼe porã pe ciencia rupi, péro pe inhustísia, mboriahu, jejuka ha ñorairõ hetavénte ohóvo. Upéicha ojehechauka yvypóra goviérno tuichaiterei ojavyha.

¹⁶ Segundo, Jehová noipytyvõi Satanáspe ogoverna hag̃ua ko múndo. Ñandejára ojokóramo umi jejuka ha mbaʼe vai oikóva oipytyvõta umi rrevéldepe, ajépa? Ha upéicha ojapóramo, ndajaʼemoʼãipa ikatuha ñañogoverna ñasẽ vaiʼỹre? Ha Jehová ojapóramo upéicha, ijapúta avei. Péro ‘Ñandejára ndaikatúi ijapu’ (Hebreos 6:18).

17, 18. Mbaʼépa ojapóta Jehová umi mbaʼe vai ogueruvaʼekuére yvypóra goviérno ha Satanás?

¹⁷ Péro, mbaʼépa jaʼéta opa mbaʼe vai ojejapovaʼekuére Ñandejára oheja rupi heta tiémporema oñepuʼã hese? Ñanemanduʼavaʼerã Jehová haʼeha pe ipuʼakapáva. Upéicharõ haʼe omyatyrõmbaitéta umi mbaʼe vai. Jahechamahaguéicha, ko Yvy oñemyatyrõta ha oikóta chugui peteĩ paraíso. Ojeroviágui Jesús sakrifísio rehe yvyporakuérape ojepeʼáta pe pekádo poguýgui. Ha pe ñemano  rangue oĩta ñemoingove jey. Upéicha, Ñandejára oiporúta Jesúspe ‘ombyai hag̃ua pe Diablo rembiapokue’ (1 Juan 3:8). Jehová ojapóta koʼã mbaʼe hiʼaraitépe. Ha ikatu javyʼa ndogueruihaguére ymavéma koʼã mbaʼe. Ohaʼarõ rupi ñande jaikuaa pe añetegua ha jaservi chupe (2 Pedro 3:9, 10). Upe aja, Ñandejára oheka meme umi añetehápe oadoraséva chupe ha oipytyvõ chupekuéra oaguanta hag̃ua umi jehasa asy oĩva ko múndope, henyhẽva provlémagui (Juan 4:23; 1 Corintios 10:13).

¹⁸ Ikatu oĩ heʼíva ndojehasaʼasyivaʼerãmoʼã Ñandejára ojapórire Adán ha Évape ikatuʼỹ hag̃uáicha ojerrevela. Jaikuaa hag̃ua mbaʼérepa ndojapói upéva ñanemanduʼavaʼerã pe rregálo porãitére Jehová omeʼẽvaʼekue ñandéve.

19. Mbaʼépa pe rregálo porãite Jehová omeʼẽvaʼekue ñandéve, ha mbaʼérepa ñamombaʼevaʼerã?

¹⁹ Jahechahaguéicha pe kapítulo 5-pe, ojejapórõ guare yvyporakuérape oñemeʼẽ chupekuéra liverta oiporavo hag̃ua. Ndépa remombaʼe ko rregálo porãite? Ñandejára ojapovaʼekue avei hetaiterei mymbakuéra, péro koʼãvape omeʼẽ pe instinto oiko hag̃ua (Proverbios 30:24). Ha kuimbaʼekuéra avei ojapo umi mákina ojapo hag̃ua haʼekuéra oipotáva. Javyʼavaʼerãmoʼã Ñandejára ñandeapórire upéicha? Nahániri, javyʼa jaguerekohaguére liverta jaiporavo hag̃ua mbaʼeichagua persónapa jaipota oiko ñandehegui, mbaʼépa jajapose ñande rekovégui, ha mávarepa jajeheʼase. Javyʼaiterei  oñemeʼẽhaguére ñandéve ko liverta, ha Ñandejára oipota jaguereko upéva.

20, 21. Mbaʼéichapa jaiporu porãvéta pe rregálo, pe liverta jaiporavo hag̃ua, ha mbaʼérepa jajaposevaʼerã upéva?

²⁰ Jehová ndoipotái jaservi chupe mbaretépe (2 Corintios 9:7). Epensami ko mbaʼére: Mbaʼépa ombovyʼavéta peteĩ túva térã peteĩ sýpe, ifamília heʼíramo chupe ‘Rohayhu’ ojeʼéguinte chupe heʼi hag̃ua, térã heʼíramo ipyʼaite guive? Upéicharõ ñañeporanduvaʼerã, mbaʼéichapa aiporúta ko liverta Jehová omeʼẽva chéve? Satanás, ha avei Adán ha Eva, oiporu vaieterei vaʼekue pe liverta omboyke rupi Ñandejára Jehovápe. Ha nde, mbaʼépa rejapóta?

²¹ Nde ikatu reiporu porãve pe rregálo porãite, pe liverta jaiporavo hag̃ua. Remoirũkuaa opa umi ojepytasóvape Jehová ykére. Koʼã tapicha ombovyʼa Ñandejárape ohechaukágui Satanás ijapu ha ogoverna vaietereiha (Proverbios 27:11). Nde avei ikatu rejapo upéva reiporavóramo reiko pe iporãveháicha. Ko mbaʼe oñemyesakãta pe kapítulo oúvape.