Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

KIBATULU KUINHI NI MOXI

Mukonda Diahi Nzambi Uehela o Hadi?

Mukonda Diahi Nzambi Uehela o Hadi?
  • O kuila Nzambi muéne ua bheka o hadi mu ngongo?

  • Maka ahi a mateka mu jaludim ia Edene?

  • Kiebhi Nzambi kia-nda zubha o hadi i tuene mu bhita na-iu?

1, 2. Hadi iahi iene mu bhita na-iu athu lelu, ni ibhuidisu iahi iene mu di bhanga?

KIOSO kia bhiti o ita ia dikota mu ixi imoxi, mazunda a athu, ahatu ni ana-ndenge afú, enioso a afundu mu dikungu dimoxi ngó. O dikungu dia kondoloka ni makulusu a soneka-ku: “Mukonda diahi?” Kiki o kibhuidisu kiene mu bhanga athu, kiene mu a bhekela o ndolo iavulu. Athu ebhula kiki, kioso o ita, mauhaxi mba usuéia, a jibha o jindandu jâ, a bula o jinzo jâ, mba ia a bhekela ibhidi iavulu. Ene a-ndala kuijiia se mukonda diahi o ibhidi ioso íii iene mu bhita nau.

2 Mukonda diahi Nzambi uehela o hadi? Se Jihova Nzambi o muteni-a-ioso, mukua henda, mukua unjimu, ni kuiuka, mukonda diahi o mundu uezala ni usuéia, ni kathombo? Eie uene mu dibhula ia lungu ni ima ioso íii?

3, 4. (a) Ihi ilondekesa kuma, ki kima kia iibha kuibhula se mukonda diahi Nzambi uehela o hadi? (b) Kiebhi kiene mu divua Jihova ia lungu ni ima ia iibha ni hadi?

3 O kuila kima kia iibha kuibhula se mukonda diahi Nzambi uehela o hadi? A mukuá a banza kuila se ebhula kiki, a-nda londekesa kuila kala ni kixikinu kua Nzambi, mba kene ku mu xila. Kioso ki ua-nda tanga o Bibidia, ua-nda sanga ué kuila, saí jiselevende ja kixikinu kua Nzambi, a bhangele kiá o kibhuidisu kiki. Kála o polofeta Habakuke, uebhula kua Jihova: “Phalahi u ngi muesa o ufusa ni lusebu, anga u ngi bhangesa kutala ungulungumba? Kuma ku pholo kua ngi xikamena kibuika ni kubhondalala; sai ue a vulumuna jimvunda ni ku kuata kuzoka.”—Habakuke 1:3.

Jihova ua-nda zubha o hadi ioso

4 O kuila Jihova ua luualele ni polofeta Habakuke, mu kuibhula kiki? Kana. Nzambi uehela kuila o kibhuidisu kia Habakuke, a ki soneke mu Bibidia. Nzambi ué ua mu kuatekesa dingi mu ku di longa, ni ku suínisa o kixikinu kiê. Kiene ué kia mesena Jihova ko kuê. Lembalala kuma, o Bibidia i tu longa kuila, “muène ua mi kuatela muanu.” (1 Phetele 5:7) Nzambi ua zembe o ima ia iibha ni hadi i tuene mu bhita na-iu. (Izaia 55:8, 9) Se kidi, mukonda diahi-phe, o ngongo iezala ni hadi?

MUKONDA DIAHI KUENE HADI IA VULU?

5. Ihi iene mu zuela, phala ku jimbulula o hadi iene mu tala athu, maji ihi i longa o Bibidia?

5 Athu a jingeleja ja vulu, aia ku atuameni’â, ni ku jimesene jâ, ni a ebhula se mukonda diahi kuene hadi ia vulu. Ene a tambuijila kuma íii, o vondadi ia Nzambi, muéne ua xindi kiá ioso ieji bhita, katé ué ni jiphaxi. Athu a vulu a di longa kuma o jinjila ja Nzambi ja bhonzo, anga muéne u bheka o kufuá ku athu—katé ué kua ana-ndenge—kienhiki muéne u tena ku kala nau ku diulu. Kála ki ua di longo kiá, Jihova ki muéne uene mu bheka o ima ia iibha. O Bibidia izuela: “Nzambi ka tena kubhanga kia ibha! o Muteni-a-Ioso ka tena kubhanga mangonha!”—Jobe 34:10.

6. Mukonda diahi athu ene mu tatela Nzambi, mukonda dia hadi ioso mu ngongo?

6 Eie uejiia se mukonda diahi athu ene mu tatela Nzambi, mukonda dia hadi ioso mu ngongo? Ene, ene mu tatela Nzambi o Muteni-a-Ioso, mukonda a banza kuila muéne ua mu tumina o mundu iú. Ene kejiia o kidi kia beta-kota ki longa o Bibidia. Eie ua di longo kiá o kidi kiki, mu Kibatulu 3 kia divulu didi. Mu kidi o nguvulu ia mundu iú, Satanaji o Diabhu.

7, 8. (a) Kiebhi o mundu iú uidikisa ídifua ia nguvulu iê? (b) Kiebhi o ku kamba o kuiuka ni “ibatu ni jithembu” iene mu bandekesa ku hadi?

7 O Bibidia izuela ni kidi kioso: “O mundu uoso-phe ua zeka mua Kadiaphemba ió mukua kutondalesa.” (1 Nzuá 5:19) Kiki, ki kidi? O mundu iú uidikisa ídifua ia anju ia iibha, muéne “mukua kunganala o mundu uoso.” (Dijingunuinu 12:9) Satanaji muthu ua iibha, mukua luímbi. Kienhiki o mundu ua mu tumina muéne, uezala ni makutu ni kuiibha. Kiki kiene ki bhekesa o hadi iavulu.

8 Lua kaiiadi, i bhekesa o hadi ioso íii, kála ki tua di longo mu Kibatulu 3, o athu a kambe kuiuka, ni akua ituxi, tundé o ubhukumukinu mu jaludim ia Edene. Mukonda dia ituxi, athu ene mu bhânga phala ku tumina akuâ, íii iene mu bheka ita ni jiphaxi. (Ndongixi 4:1; 8:9) Lua katatu, i bhekesa o hadi ioso íii, “o ibatu ni jithembu ja tokala ene oso mu uzediuilu ua muthu ni muthu.” (Tanga Ndongixi 9:11.) O mundu sé kilangelu kia Unguvulu ua Jihova, athu ene mu tala hadi mu ku kala mu kididi, ni mu kithangana ki kia tokala.

9. Mukonda diahi tua tokala ku xikina kuma Jihova ua lungu mu kuehela o hadi?

9 Ki tu uabhela kuijiia kuma Nzambi ki muéne uene mu bheka o hadi. Ki Muéne uene mu bheka o ita, o jiphaxi, ni hadi ioso iene mu bhita ni athu. Kienhiki, tua tokala kuijiia hanji, se mukonda diahi Jihova uehela o hadi ioso íii? Se muéne o Muteni-a-Ioso, uala ni kutena phala ku zubha o kuiibha kuoso. Muéne ka mu kibhanga mukonda diahi-phe? Kála ki tua kijiia, o Nzambi ia henda, uejiia se mukonda diahi.—1 Nzuá 4:8.

KUA MONEKA MAKA A DIKOTA

10. Ihi ia tatela Satanaji, ni kiebhi kia bhange kiki?

10 Phala kuijiia se mukonda diahi Nzambi uehela o hadi, tua tokala ku xinganeka ku maka a bhiti ku dimatekenu. Kioso Satanaji kia bhangesa Adá ni Eva ku bhukumukina Jihova, kua moneka maka a dikota. Satanaji ka zokela o kutena kua Jihova. Katé ué Satanaji uejiia kuila o kutena kua Jihova, kuene dizubhilu. Satanaji ua zokesa o phangu ia Jihova ia ku tumina. Mukonda dia kuixana Nzambi mukua makutu, ni kuila ua kexile mu sueka ima ia uabha phala athu’ê, Satanaji uambe kuila Jihova kejiia ku tumina. (Tanga Dimatekenu 3:2-5.) Satanaji uambe ué kuila, athu eji kala kiambote sé unguvulu ua Nzambi. Kiki kiexile kitatelu kia ungana ua Jihova, kuila ua tokala ku tumina.

11. Mukonda diahi Jihova ka buika mu kithangana kieniókio oso a bhukumuka mu Edene?

11 Adá ni Eva a bhukumukina Jihova. Mu kidi ene ambe: “Etu ki tu bhingi Jihova kála Nguvulu ietu. Tu tena ku sola mu dietu o kima kiauabha ni kiaiibha.” Ihi ieji bhanga Jihova ni maka iâ? Kiebhi muéne kieji longa o ji-anju joso, kuma o ió a bhukumuka ka lungile, kuma o ukexilu uê ua ku tumina ua beta-kota? A mukuá nange a zuela kuma Nzambi ua tokalele ku buika mu kithangana kieniókio, oso a bhukumuka, ni kuila ueji mateka dingi lua kamúkua. Maji o vondadi iaJihova iexile kuila o ixi izale ni an’a Adá ni Eva, anga muéne ua mesenene kuila oso a kala mu palaízu mu ixi. (Dimatekenu 1:28) Jihova u kumbidila o vondadi iê mu ithangana ioso. (Izaia 55:10, 11) Né kiki, o ku jibha oso a bhukumukine mu jaludim ia Edene, ki kieji batula o maka alungu ni kuila se Jihova muéne ua tokala ku tumina.

12, 13. Bhana kifika kilondekesa, se mukonda diahi Jihova uehela Satanaji ku kala nguvulu ia mundu, ni mukonda diahi Nzambi uehela athu ku di tumina mudiâ.

12 Ndoko tu di longe o kifika kimoxi. Xinganeka o mesene u longa o dixibulu diê, kiebhi kia batula o maka a bhonzo. O dixibulu njimu, maji mukua ku bhukumuka, u zuela kuma o mesene kejiia ku batula o maka. Muéne ua mesenene ku longesa kuila o mesene kejiia ku longa kiambote, o dixibulu didi dia bhukumuka, dizuela kuma uejiia o ukexilu uambote ua ku batula o maka. Saí maxibulu a banza kuma o dixibulu didi, dia bhukumuka uejiia kiambote, ene a bhukumuka ué. Ihi ieji bhanga o mesene? Se muéne u kaia o maxibulu enhá, ihi ieji banza o maxibulu a mukuá? Keji xikina kuma o dixibulu ni ió ala nê a lungu? O maxibulu a mukuá mu sala, keji xila dingi o mesene, mu ku banza kuma muéne uala ni uôma ua kuzuela kuma kala ni kidi. Maji tuila kuila o mesene ueha o dixibulu ua bhukumuka, kuidikisa kiebhi muéne kieji batula o maka.

O kuila o dixibulu dia beta-kota mu kuijiia, o mesene ndenge?

13 Jihova uene mu bhanga ué ima kála kia bhange o mesene. Lembalala kuma o a bhukumukine mu Edene, kiexile ngó ene akexile mu maka. Jimidi ja ji-anju akexile mu mona. (Jobe 38:7; Daniiele 7:10) O ukexilu ueji batula o maka iâ, ueji bhana o umbangi ku ji-anju ni njimu joso mu ngongo. Ihi ia bhange Jihova? Muéne ua bhana kua Satanaji, kithangana kia kuidikisa kiebhi kia tumina o mundu. Nzambi ué, uehela athu ku di tumina mudiâ ni ilongesu ia Satanaji.

14. Kuehela Jihova kuma athu a di tumina mudiâ, kueji batula maka ahi?

14 O mesene ia kifika, uejidile kuila o dixibulu ua bhukumuka ni maxibulu akexile ku mbandu iê, ka lungile. Muéne uejidile ué kuila, o ku a bhana kithangana phala ku londekesa o milongi iâ, ieji kuatekesa oso mu sala. Se o maxibulu a bhukumuka, ka tenene ku batula kiambote o maka, o maxibulu ambote eji mona kuila o mesene, muéne ngó u tena ku batula kiambote o maka. Ene eji ki tendela se mukonda diahi o mesene ua kaie oso a bhukumuka mu sala. Kiene kimoxi ué, Jihova uejiia kuila athu oso ambote, ni ji-anju, eji katula o mbote, mu ku mona kuila Satanaji ni akaiedi’ê a bhukumuka, a lueza, ni kuila athu ka tena ku tumina mudiâ. Kála o muadiakimi Jelemiia, ene eji kuijiia o kidi kiki: “Jihova, tata, eme ngejiia kuila o njila ienda o muthu ki iene bhu lukuaku lua muthu-muène, mba muthu kienda, muene u tongesa o makanda mê-muène.”—Jelemiia 10:23.

MUKONDA DIAHI THEMBU IOSO ÍII?

15, 16. (a) Mukonda diahi Jihova uehela o hadi, o thembu ioso íii? (b) Mukonda diahi Jihova ka fidisa o ima iene mu bhita kála, o ujibhangânga?

15 Mukonda diahi Jihova uehela o hadi, o thembu ioso íii? Mukonda diahi muéne ka fidisa o ima ia iibha iene mu bhita? Ndoko tu di longe ima iiadi, ki keji bhanga o mesene ia kifika kietu. Kia dianga, muéne keji fidisa o dixibulu ua bhukumuka, ku londekesa se kiebhi kia batula o maka. Kaiiadi, o mesene keji kuatekesa o dixibulu ku batula o maka. Kiene kimoxi ué, tu di longe ima iiadi kuila Jihova keji ki bhanga. Kia dianga, muéne keji fidisa Satanaji, ni ió ala ku mbandu iê, ku londekesa kuila a lungu. Kia bhingile kuehela ku bhita thembu. Mu jimidi ja mivu joso jiji ja bhiti, athu a fikisa kiá jinguvulu javulu. O mundu ua bandekesa o kuijiia kuê, ni mu ima ia mukuá, maji o phulu, o uadiama, o ujibhangânga, ni ita, iene mu di bandekesa. O kiki ki londekesa kuma o jinguvulu ja bhange ioso, maji a lembua.

16 Kaiiadi, Jihova kene mu kuatekesa Satanaji mu ku tumina o ngongo íii. Se Nzambi ua fidisile kuma o ujibhangânga u bhita, kiki ki kieji kuidikisa kuila muéne ua mu kuatekesa oso a bhukumuka? Nzambi keji bhangesa kuila athu a banza kuila, a mu tunda kiambote mu ku di tumina mudiâ sé maka? Se Jihova ua bhangele kiki, ueji kala mukua makutu ué. Maji, “Nzambi mu ku i tanga ka tena ku kala ni makutu.”—Jihebeleu 6:18.

17, 18. Ihi ia-nda bhanga Jihova, ia lungu ni kuiibha kuoso kuene mu bheka o jinguvulu ja athu, ni ukexilu ua Satanaji?

17 Ihi i tu zuela ia lungu ni ima ioso ia iibha iene mu bhita, tundé kia mateka o ku bhukumukina Nzambi? Tua-nda bhanga kiambote ku di lembalala kuma Jihova o muteni-a-ioso. Kienhiki muéne u tena, iu ua-nda zubha o hadi ku mundu. Kála ki tuene mu di longa kiá, o i phulungunzu ia hatu a-nda i lungulula mu Palaízu. O ima ia bheka o ituxi ia-nda bhua mu sata ia Jezú, o kalunga ka-nda lunguluka mu difukunukinu. Kienhiki, Nzambi ua-nda tumina Jezú “phala a muange o ikalakalu iene mu bhanga Diabhu.” (1 Nzuá 3:8) Jihova ua-nda bhanga ioso íii mu kithangana kia tokala. Tua tokala ku sanguluka kuma Nzambi ka buika luua o mundu, mu muanhu uê, uene mu tu bhana kithangana phala kuijiia o kidi kiê, ni ku mu sidivila. (Tanga 2 Phetele 3:9, 10.) Nzambi uene mu sota o abhezi a kidi, ni ku a kuatekesa ku kolokota mu hadi ioso iene mu bhita na-iu ku mundu.—Nzuá 4:23; 1 Kolindo 10:13.

18 Saí athu ebhula se mukonda diahi Nzambi, ka bhange Adá ni Eva mu ukexilu kuila ene keji tena ku bhukumuka? Phala ku tambuijila o kibhuidisu kiki, eie ua tokala ku lembalala o ujitu ua beta-kota ua ku bhana Jihova.

IHI I UA-NDA BHANGA NI UJITU UA NZAMBI?

Nzambi ua-nda ku kuatekesa ku kolokota ku jiphaxi

19. Ujitu uahi ua dikota ua tu bhana Jihova, ni mukonda diahi tua tokala ku u bhana valolo?

19 Kála ki tua mono mu Kibatulu 5, athu a a bhange ni ufôlo ua ku sola ioso ia uabha ni ia iibha. Eie uejiia kuila iú ujitu ua valolo? Nzambi ua bhange iama iavulu, maji iene ua i bhange ngó sé kilunji. (Jisabhu 30:24) Athu a bhanga jimakina kála ji robo, ji tena ku kaiela o ilongesu ia a bhana. O kuila tueji sanguluka se Nzambi ua tu bhangele kála o ji robo? Kana, etu tua sanguluka mu ku kala ni ufôlo ua ku sola o muthu u tua-ndala ku kala, ni ukexilu u tua-ndala ku kala nau ku muenhu, ni makamba u tua-ndala ku kala nau, ni ima ia mukuá. Tua sanguluka mu ku kala ni ufôlo ua ku sola, anga Nzambi ua-ndala kuila tu sanguluka ni íii.

20, 21. Kiebhi tu tena ku kalakala kiambote ni ufôlo uetu ua ku sola, ni mukonda diahi tua tokala ku bhanga kiki?

20 Jihova ka-ndala o kikalakalu kia ku jijidika. (2 Kolindo 9:7) Phala kuidikisa: Ihi ieji beta ku uabhela o tata, mba o mama—o mona kuzuela kuila “eme nga ku zolo” mukonda a mu tumina kuzuela kiki, anga o ku bhanga kiki ni muxima uê? Kienhiki, kiebhi ki ua-nda bhanga ni ufôlo ua ku sola, ua ku bhana Jihova? Satanaji, ni Adá, ni Eva ka kalakalele kiambote ni ufôlo uâ ua ku sola. Ene a ditunu Jihova Nzambi. Ihi i ua-nda bhanga?

21 Eie uala ni kithangana kia ku kalakala kiambote, ni ufôlo uê ua ku sola. Eie u tena ku kala ku mbandu ia jimidi ja athu a solo Jihova. Ene a sangulukisa Nzambi, mukonda a xikina kuila Satanaji mukua makutu, muéne nguvulu ua diboto. (Jisabhu 27:11) Eie ué u tena ku sola o njila ia tokala ku muenhu uê. O maka iá a-nda kua jimbulula mu kibatulu ku pholo.