1, 2. Nkia mpasi zibwilang’o wantu o unu? O wantu nkia yuvu beyuvulanga?

VAVA mbanza mosi yafwaswa muna vita, ulolo w’akento ye yingyana-ngyana bavondwa yo zikwa mu wulu dimosi kaka diazungwa ye mabaya. Muna konso baya mwasonekwa e sono eki: “Ekuma?” E kiaki i kiuvu kisundidi mpasi beyuvulanga wantu. Beyuvulanga e kiuvu kiaki ye nkenda zawonso vava vita, sumbula, yimbevo yovo yimpumbulu bevondanga azodi au kondwa kuma, fwasa nzo zau, yovo vava bebwilwanga mpasi zakaka za kondwa e tezo. Bazolele zaya ekuma e mpasi zazi zikubabwilanga.

² Ekuma Nzambi keyambulwilanga e mpasi? Avo Yave wa Nzambi i mpungu-ngolo, nkwa zola, ngangu ye unsongi, ekuma nza izadidi yo umpumbulu ye kitantu? Nga wakiyuvula kala mu kuma kia mambu mama?

3, 4. (a) Adieyi disonganga vo ke diambi ko mu yuvula ekuma Nzambi keyambulwilanga e mpasi? (b) O Yave aweyi kemonanga mu kuma kia mambi ye mpasi?

³ Nga diambi mu yuvula ekuma o Nzambi keyambulwilanga e mpasi? Akaka bebanzanga vo o yuvula e kiuvu kiaki i kondwa lukwikilu yovo konda luzitu kwa Nzambi. Kansi, avo otangidi Nkand’a Nzambi osinga mona vo selo ya kwikizi ya Nzambi bayuvulanga mpe e  kiuvu kiaki. Kasikil’owu, Kabakuke wa ngunza wayuvula kwa Yave vo: ‘Nkia kuma okunsongela bi yo kungyambula yamona nsoki? Nkia kuma mpondesela ye umpumbulu win’ova ndose ame? Nkia kuma vena yo unzonzi ye ntantani?’—Kabakuke 1:3.

⁴ Nga Yave wafungila Kabakuke makasi wau kayuvula e yuvu yayi? Ve. Kadi Nzambi wayambula vo e mvovo miami miaziku mia Kabakuke miasonama mu Nkand’a Nzambi. O Nzambi wansadisa mpe mu bakula mambu momo yo kala ye lukwikilu lwasikila. O Yave diau adimosi mpe kazolele kwa ngeye. O Nkand’a Nzambi ulonganga vo Yave ‘okuvwang’o mfunu.’ (1 Petelo 5:7) O Nzambi olutidi menga mambi ye mpasi zawonso ke mu konso muntu ko. (Yesaya 55:8, 9) Ozevo, ekuma e nza yazadila ye mpasi?

5. Ezak’entangwa nkia mvutu zivewanga mu songa ekuma wantu bemwenanga e mpasi? Kansi, o Nkand’a Nzambi adieyi kelonganga?

⁵ Wantu ayingi bekwendanga kwa mfumu za mabundu  mau ye alongi mu yuvula ekuma kiwokelelanga e mpasi. Nkumbu miayingi bevutulanga vo mu luzolo lwa Nzambi zibwilanga kadi tuka kolo yandi wasikidisa mawonso mebwanga kumosi ye sumbula. Ndonga bevovanga vo makani ma Nzambi ma mpimpita ke malendi bakulwa ko. Akaka vo Nzambi ovondang’o wantu kumosi ye yingyana-ngyana kimana bakala yandi kun’ezulu. Nze una walongoka, o Yave wa Nzambi kalendi vanga nkutu mbi ko. Muna Nkand’a Nzambi tutanganga vo: “Ke difwene kwa Nzambi ko, kavanga umpumbulu; yo Mpungu-ngolo kavanga vilwa.”—Yobi 34:10.

6. Ekuma wantu ayingi betumbilanga Nzambi mu kuma kia mpasi zibwanga ova ntoto?

⁶ Ng’ozeye ekuma wantu betumbilanga Nzambi mu kuma kia mpasi zawonso zibwanga ova ntoto? Ekuma kadi bebanzanga vo o Nzambi a Mpungu-ngolo i nyadi a nza yayi. Ke bazeye elongi diamfunu ye ludi ko kelonganga Nkand’a Nzambi. Walongoka e ludi kiaki muna Kapu kia  3 kia nkanda wau. Nkadi Ampemba wa Satana i nyadi a nza yayi.

7, 8. (a) O wantu aweyi betangininanga e fu kia nyadi a nza yayi? (b) O usumuki, kolo ye nsungi aweyi utwasilanga e mpasi?

⁷ O Nkand’a Nzambi utoma kiesesanga vo: “E nza yawonso muna mbi ilele.” (1 Yoane 5:19) Avo otomene yindula, nga diambu diadi ke dialudi ko? O mavangu ma wantu a nza yayi mafwanana ye ma Satana ona “otungianisang’e nza yawonso.” (Lusengomono 12:9) Satana nkwa kimpala, mvuni ye nkwa nsoki. Muna kuma kiaki, o wantu a nza keyalanga bazala ye kimpala, luvunu ye nsoki. E kiaki i kuma kiantete e mpasi ziwokelelanga.

⁸ Ekuma kiazole e mpasi ziwokelelanga i kina twalongoka muna Kapu kia 3 vo, tuka bakolamena muna  Edene, o wantu basumuka. Wau vo wantu beyalanga akaka mu kubamwesa e mpasi, ediadi ditwasanga vita, lubangamu ye mpasi. (Kimpovi 4:1; 8:9) Ekuma ki’etatu kitwasanga e mpasi i kiaki: ‘Kolo ye susi kibwilanga awonso.’ (Tanga Kimpovi 9:11.) Omu nza yayi ina vo ke Yave ko i Nyadi, e mpasi zilenda bwila wantu konso ntangwa.

9. Ekuma tulenda kadila ye ziku vo Yave ovwidi kuma kiambote keyambulwilang’e mpasi?

⁹ Dialufiaulwisu mu zaya vo ke Nzambi ko otwasanga e mpasi zikutubwilanga. Ke yandi ko otwasanga e vita, umpumbulu, lubangamu yovo sumbula yimwesanga ulolo wa wantu e mpasi. Kansi tufwete zaya ekuma Yave keyambulwilang’e mpasi. Avo yandi i Mpungu-ngolo, ovwidi nkuma mu sukisa zo, ekuma kalembi zo katulwila? O Nzambi anzodi ovwidi kuma kiambote keyambulwilang’e mpasi.—1 Yoane 4:8.

10. O Satana nki kafidisa mpaka? Mu nkia mpila?

¹⁰ Muna bakula ekuma kina o Nzambi keyambulwilanga e mpasi, tufwete yindula dina diabwa vava mpasi zayantika. Vava Satana kafila Adami yo Eva mu kolamena Yave, diambu diamfunu diafidiswa e mpaka. Satana kafidisa nkum’a Yave mpaka ko. Satana ozeye wo vo Yave osundidi mu nkuma. Muna kuma kiaki, Satana mpil’a Yave ya yadila kafidisa e mpaka. Muna yikila Nzambi vo nkwa luvunu ona oswekanga lekwa kiambote kwa wan’andi, Satana wavova vo Yave nyadi ambi. (Tanga Etuku 3:2-5.) Satana wavova vo wantu balenda zinga kiambote lembi yalwa kwa Nzambi. Dialudi, kimfumu kia Yave yovo mpil’andi ya yala yafidiswa e mpaka.

11. Ekuma o Yave kalembi fwasila akolami muna Edene?

¹¹ Adami yo Eva bakolamena Yave. Bavova vo: ‘Ka  tuzolele ko vo Yave kakala Mfumu eto. Tulenda kuyibakila e nzengo mun’edi diambote y’edi diambi.’ O Yave aweyi kadi singikila e diambu diadi? Aweyi kadi songela kwa vangwa yawonso ya ngangu vo akolami ke bakala ye ndungidi ko yovo nzila zandi zisundidi o wete? Akaka balenda vova vo Nzambi wafwana fwasa akolami awaya ye vanga diaka wantu akaka. Kansi Yave wasia nsilu vo ozadisa nza ye mbongo ya Adami yo Eva ye wazola vo bazinga yakwele mvu muna paradiso ova ntoto. (Etuku 1:28) Yave ntangwa zawonso olungisanga nsilu miandi. (Yesaya 55:10, 11) Kuna diak’esambu, ofwasa akolami muna Edene ke diadi vana mvutu ko muna yuvu yavaikiswa mu kuma kia mpila keyadilanga Yave.

12, 13. Yika e nona kisonganga ekuma Yave keyambulwilanga vo Satana kayala e nza yayi? Ekuma Nzambi kayambulwila vo wantu bakiyala?

¹² Yambula twabonga nona kimosi. Yindula nlongi olonganga alongoki andi diambu diampasi. Nlongoki mosi wa nkolami ye nkwa ngangu ovovele vo o nlongi  kazeye dio sasila ko, o nkolami ndioyo osongele vo ozeye mpila yambote ya sasila e diambu diadi. Alongoki akaka bamwene vo olungidi kwandi, banyikamene yo kituka mpe se akolami. O nlongi adieyi kafwete vanga? Kele vo ovaikisi akolami awaya muna sikola, alongoki akaka adieyi beyindula? Nga ke bekwikila ko vo nkw’au nlongoki ye awana banyikamene ndungidi bena yau? Alongoki awonso muna sikola balenda yambula zitisa nlongi yo yindula vo kazeye longa ko. Kansi, yindula vo nlongi oyambwidi nkolami kasasila e diambu diadi.

¹³ Dina kevanganga Yave diafwanana ye dina kavanga o nlongi oyikilu mu nona kiaki. Sungamena vo e diambu diabwa muna Edene ke akolami kaka bazaya dio ko. Mafunda ye mafunda ma mbasi bamonanga mawonso mabwa. (Yobi 38:7; Daniele 7:10) E mpila Yave kadi singikila e diambu diadi yadi twasa mfwilu yovo nluta kw’ambasi ye kwa wantu. Ozevo, o Yave adieyi kevanganga? Oyambulanga vo Satana kayala o wantu. Nzambi oyambulanga mpe vo wantu bakiyala yau kibeni.

14. O Yave wau kayambula vo wantu bakiyala nkia nsendo diatwasa?

¹⁴ O nlongi tuyikidi muna nona ozeye wo vo nkolami ndiona ye awana banyikama ke bena ye ndungidi ko. Kansi ozeye wo mpe vo muna kubayambula bateza songa ekani diau ditwasa nsendo kw’alongoki awonso. Avo akolami ke balendele sasila e diambu diadi ko, alongoki awonso akwa ziku bebakula vo nlongi kaka ofwene vita ntu muna sikola. Bebakula mpe ekuma nlongi kevaikisila konso nkolami muna sikola. Diau adimosi mpe, o Yave ozeye wo vo akwa ntima miansongi ye mbasi betambula nsendo vava bemona vo Satana ye akw’andi akolami ke bena ye ndungidi ko. Bebakula mpe vo wantu ke balendi kiyala ko. Nze Yeremiya kuna nz’ankulu,  bebakula eludi kiaki kiamfunu: “E Yave, nzeye wo vo e nzil’a muntu ke ina muna yandi ko: ngatu singikila ntambi zandi o munduti-a-nzila.”—Yeremiya 10:23.

15, 16. (a) Ekuma Yave kayambulwila e mpasi mu kolo kia ndá? (b) Ekuma Yave ke siminanga mpasi ko?

¹⁵ Ekuma Yave kayambulwila mpasi mu kolo kia ndá? Ekuma kalembi siminanga mambu mambi? Elo, tala mambu mole kafwana vanga ko nlongi tuyikidi muna nona. Diantete, kafwana sima nlongoki ndiona ko vava kayantika sasila e diambu. Diazole, nlongi kafwana sadisa nkolami ko mu songa e ziku kiandi. Owau tala mambu mole kafwana vanga ko Yave. Diantete, kasima Satana ko y’awana banyikama mu songa e ndungidi au. Ikuma vo ntangwa yavavwanga muna songa e ndungidi au. Muna nkama za mvu mia lusansu lwawonso, wantu betezanga mpila zayingi za tuyalu. O wantu banungunukini muna mambu ma ngangu za nza, kansi o kondwa unsongi, umpumbulu, usukami ye vita ziwokelanga. Luyalu lwa wantu lumonekene vo ke lwasikila ko.

¹⁶ Diazole, Yave kasadisa Satana ko mu yala e nza yayi. Kasikil’owu, kele vo Nzambi kakatula e mpasi, wadi songa vo akolami ndungidi bakala yau. Nga ediadi ke diadi fila wantu ko mu yindula vo balenda kwau kiyala mu mpil’ambote? O Yave kele vo wavanga wo, wadi kituka mpe nkwa luvunu. Kansi, ‘o Nzambi kalendi vuna ko.’—Ayibere 6:18.

17, 18. O Yave adieyi kevanga mu kuma kia mpasi zawonso zitwasanga Satana ye tuyalu twa wantu?

¹⁷ Adieyi tuvova mu kuma kia mambi mawonso mevangamanga? Tufwete sungamena vo Yave i mpungu-ngolo. Osukisa mpasi zawonso zimonanga o  wantu. Nze una twalongoka, ofwasa awonso befwasanga e nza vava kekitula yo se Paradiso. Osukisa mpasi zawonso zatwasa esumu kw’awana bekwikilanga muna kimenga kia lukulu lwa Yesu. O fula mpe awonso bafwa. Nzambi osadila Yesu mu “fwasa mavangu ma Nkadi Ampemba.” (1 Yoane 3:8) Yave olungisa mambu mama mawonso muna ntangw’andi. Tulenda yangalala wau Yave kalembi fwasa e nza mu nzaki, kansi mu kuma kia luzindalalu lwandi okutuvananga elau kimana twalongoka e ludi yo kunsadila. (Tanga 2 Petelo 3:9, 10.) Kieleka, o Nzambi ovavanga asambidi aludi yo kubasadisa mu zizidila konso mpasi zikubalwakila mu nza yayi yampasi.—Yoane 4:23; 1 Korinto 10:13.

¹⁸ Akaka bevovanga vo e mpasi zazi zawonso zadi vengeswa kele vo Nzambi kavangila Adami yo Eva mu mpila ina balembi kolamena. Muna zaya e diambu diadi, ofwete sungamena lukau luna Yave kavana.

19. Nkia lukau katuvan’o Yave? Aweyi tufwete lo sadila?

¹⁹ Nze una twalongoka muna Kapu kia 5, wantu bavangwa ye nswa wa kuyisolela. Nga ozeye wo vo lukau lwalu lwa ntalu? Nzambi wavanga e bulu yakondw’o zayi. (Ngana 30:24) Wantu bevanganga teke yakaka ilenda sala mu mpila ikubikilwanga. Nga tuyangalalanga kele vo Nzambi katuvangila nze teke yayi? Ve, tuyangalelanga kuyisolela mpila zingu tuzolele ye akundi tuvwa ye makaka mpe. Tuzolanga  kala yo luvevoko muna tezo, i wau mpe o Nzambi kezolanga vo twakala.

20, 21. Aweyi tulenda sadila nswa wa kuyisolela mu mpila yambote? Ekuma tufwete wo vangila?

²⁰ O Yave oyangalelanga e salu kisadilwanga muna luzolo ke mu komenenwa ko. (2 Korinto 9:7) Muna bong’e nona: O se nkia mwana keyangalelanga, ndiona okumvutulanga “matondo” kuna luzolo ovo ndiona okomenenwanga mu vanga wo? Ozevo, diamfunu mu badika e kiuvu eki: Nkia mpila olenda sadila nswa wa kuyisolela kavana o Yave? O Satana, Adami yo Eva mu mpila yambi basadila wo. Babembola Yave wa Nzambi. Ongeye adieyi ovanga?

²¹ Ovwidi elau diambote mu toma sadila nsw’aku wa kuyisolela. Olenda yikama awonso bayisia kun’esambu dia Yave. Beyangidikanga Nzambi kadi besonganga vo Satana nkwa luvunu ye luyalu lwandi ke lulendi sikila ko. (Ngana 27:11) Ngeye mpe olenda wo vanga muna sola mpila zingu kiansongi. Ediadi disasilwa muna kapu kilanda.