SAK PIIG LA A YEMBRE
Bõe yĩng tɩ Wẽnnaam bas tɩ namsgã beẽ?
-
Yaa Wẽnnaam n wat ne namsgã dũniyã zug bɩ?
-
Edɛn zẽedẽ wã, kɩɩsgã waa ne gom-bʋgo?
-
Wãn to la Wẽnnaam na n kɩt tɩ ãdem-biisã namsg sa?
1, 2. Yaa nams-bʋg buud n paamd nebã rũndã-rũndã, la rẽ kɩtame tɩ neb wʋsg sokd b mens sogs-bʋse?
ZAB-TOAAG n zĩnd tẽng a yembrẽ, tɩ b kʋ pagb la kamb tusa n mum yaoog a yembr pʋgẽ. Rẽ poore neb n sel ra-pigs n gilg yaoogã. Ra-pik a yembr fãa zug ra gʋlsame tɩ: “Bõe yĩnga?” Wakat ninga, yaa sok-kãngã n namsd ned n yɩɩda. Yaa woto la nebã sokd ne sũ-sãanga, sasa ning zabre, yel-beedo, bãag bɩ ned sã n kʋ b nin-nongdse, n sãam b roogo, bɩ n nams-b ne manesem a taab sẽn pa tõe n bãng n bilgi. B rat n bãnga bũmb ning sẽn kɩt tɩ yel-be-kãensã paam-bã.
2 La sɩd yaa bõe yĩng tɩ Wẽnnaam bas tɩ namsgã beẽ? Wẽnnaam a Zeova sã n yaa pãng sẽn tõe fãa soaba, n tar nonglem, n tar yam la a yaa tɩrga, bõe yĩng tɩ dũniyã pid ne kisgr la yel-kɛg woto? Yãmb zoe n soka y mens bõn-kãensã võor sẽn dat n yɛɛlg bɩ?
3, 4. a) Bõe n wilgd tɩ pa wẽng tɩ d sok n bãng bũmb ning sẽn kɩt tɩ Wẽnnaam bas tɩ namsgã beẽ wã? b) A Zeova geta wẽnemã la namsgã wãn to?
3 Yaa wẽng tɩ d sok n bãng bũmb ning sẽn kɩt tɩ Wẽnnaam bas namsgã tɩ beẽ wã bɩ? Kẽer yɛɛsda sok-kãngã sokre, n tẽed tɩ b na n wa ges-b-la wa neb sẽn pa tar tẽeb tɩ seke, bɩ wa neb sẽn paoogd Wẽnnaam. La y sã n wa karemd Habakuk 1:3.
Biiblã, y na n yãame tɩ neb sẽn da kɩs sɩd ne Wẽnnaam la b yaa wẽn-zoɛtb n da sok sok-kãngã. Wala makre, no-rɛɛs a Habakuk soka a Zeova woto: “Yaa bõe yĩng tɩ yãmb kɩt tɩ m yã wẽng la m ges toogo? Sãoong ne wẽng bee mam taoore. Zabr ne no-koeemd yikame.”—4 A Zeova zaba no-rɛɛs a Habakuk sẽn da yaa wẽn-sakdã, a sẽn sok sok-kãngã wã yĩng bɩ? Ayo. Wẽnnaam pʋd n kɩtame tɩ b paas a Habakuk goamã a sẽn togs ne pʋ-peelmã a sebrã sẽn yaa Biiblã pʋgẽ. Wẽnnaam sõng-a lame me t’a wʋm yɛlã võor n yɩɩg pĩndã, sẽn na yɩl n paam tẽeb n paase. A Zeova rat n sõnga yãmb me woto. Tẽeg-y tɩ Biiblã wilgdame tɩ yãmb yell paka Wẽnnaam. (1 Pɩɛɛr 5:7) Wẽnnaam sẽn kis wẽnemã la namsgã rẽ sẽn wat ne wã yɩɩda ninsaal buud fãa sẽn kis bõn-kãensã zĩig sẽn zãre. (Ezai 55:8, 9) Sã n yaa woto, bõe yĩng masã tɩ namsg wʋsg woto be dũniyã zugu?
BÕE YĨNG TƖ NAMSG WƲSG WOTO BEẼ?
5. Wakat ninga, bõe la b yet sẽn na yɩl n wilg bũmb ning sẽn kɩt tɩ ninsaalbã namsdẽ wã, la yaa bõe la Biiblã yeta?
5 Tũudum toɛy-toɛy neb soka b tũudmã taoor dãmb la b karen-saam dãmbã n gese bõe yĩng tɩ namsg wʋsg beẽ. Zoob 34:10.
Naoor wʋsgo, b leokame tɩ namsgã yaa Wẽnnaam daabo, la tɩ hal sẽn kaoose, a reng n pʋlma bũmb nins fãa sẽn na n maanã, baa sabaab wẽnsã. B yeta neb wʋsg tɩ ned pa tõe n bãng Wẽnnaam yel-manesmã võor ye, bɩ t’a kɩtdame tɩ nebã kiidẽ, baa kamba, sẽn na yɩl n kẽng yẽ nengẽ saasẽ. La wala y sẽn yã tɩ loogã, Wẽnnaam a Zeova zɩ n wa ne wẽngã ye. Biiblã yetame: “Wẽnnaam Sẽn-tõeyã-fãa wã zãra ne wẽnga. Bãmb ka maand wẽng ye.”—6. Bõe yĩng tɩ neb wʋsg ningd Wẽnnaam taal zaalem, namsgã sẽn be dũniyã zugã yĩnga?
6 Yãmb mii bũmb ning sẽn kɩt tɩ nebã ningd Wẽnnaam taal zaalem, namsgã fãa sẽn be dũniyã zugã yĩng bɩ? Naoor wʋsgo, b sẽn ningd Wẽnnaam sẽn yaa pãng sẽn tõe fãa Soabã taalã, yaa b sẽn tagsd tɩ sɩd yaa yẽ n dɩt naam dũni kãngã zugã yĩnga. La sɩd kãseng a ye Biiblã sẽn zãmsd tõnd la b pa mi, t’a võorã yaool n yaa nana. Yãmb bãng-a-la seb-kãngã sak a 3 wã pʋgẽ: Yaa tɩ dũni kãngã naab sɩd-sɩd yaa a Sʋɩtãana.
7, 8. a) Wãn to la dũniyã naab zʋg pukd dũniyã nebã manesmẽ? b) Wãn to la ninsaal sẽn pa zems zãngã, la ‘yel-lingdmã’ wat ne namsgã?
7 Biiblã yeta woto vẽenega: “Dũniyã fãa bee wẽng soaba nugẽ.” (1 Zã 5:19) Y sã n tags n gese, yɛlã sɩd pa wilgd tɩ yaa woto sɩda? Malɛk ning sẽn “belgd dũniyã fãa wã” zʋg pukda dũni kãngã pʋgẽ. (Wilgri 12:9) A Sʋɩtãan kisa nebã, a yaa bɛlgd la nin-toaaga. Yaa rẽ yĩng la dũniyã sẽn be a nugẽ wã sẽn pid ne kisgri, belgr la wẽnemã. Yaa rẽ me n kɩt tɩ namsg wʋsg woto beẽ wã.
8 Bũmb a yiib-n-soab sẽn kɩt tɩ namsg wʋsg be woto wã yaa tɩ wala d sẽn yã sak a 3 pʋgẽ wã, tõdgrã sẽn zĩnd Edɛn zẽedẽ wã tɛka, ãdem-biisã lebga neb sẽn pa zems zãng la yel-wẽn-maandba. Ninsaalbã sẽn yaa yel-wẽn-maandbã wagsda taab naamã poorẽ, la rẽ wata ne zaba, wẽgb la namsgo. (Koɛɛg Soaba 4:1; 8:9) Bũmb a tãab-n-soab sẽn kɩt tɩ namsgã beẽ wã yaa “yel-lingdem” sẽn mi n watẽ wã. (Koɛɛg Soaba 9:11, NW) A Zeova sẽn pa dũni kãngã naab n pa kogend-a wã yĩnga, kɩtame tɩ nebã tõe n namse, b sẽn tõe n wa tɩ be zĩig ning tɩ sabaab wẽng paam-b sasa kãnga wã yĩnga.
9. Bõe yĩng tɩ d tõe n kɩs sɩd t’a Zeova sẽn bas namsgã t’a ket n beẽ wã tara võore?
9 D sẽn mi tɩ pa Wẽnnaam n wat ne namsgã, kõt-d-la belsgo. Pa yẽ n wat ne zabã, bi-be-tʋʋmã, wẽg-taabã, la tẽngã sabaab rãmb meng wa sa-bɛdã la seb-bɛdã sẽn namsd nebã ye. La d rat n bãnga bũmb ning sẽn kɩt t’a Zeova bas tɩ nams-kãensã fãa beẽ wã. A sã n yaa pãng sẽn tõe fãa Soaba, a tara pãng n tõe n gɩdg bõn-kãensã. Rẽnd bõe yĩng t’a pa gɩdgd namsgã? Nonglem Wẽnnaam ning tõnd sẽn bãngã segd n tara bʋʋm sẽn sek n na n bas namsgã tɩ beẽ.—1 Zã 4:8.
KƖƖSGÃ SẼN ZĨND EDƐNNÃ WAA NE GOMD MENGA
10. Yaa bõe la a Sʋɩtãan sẽn kɩɩsã, la yaa wãn to la a kɩɩs-yã?
10 Sẽn na yɩl n bãng bũmb ning sẽn kɩt tɩ Wẽnnaam bas namsgã tɩ beẽ wã, d segd n tagsa namsgã sẽn sɩng wakat ningã yelle. A Sʋɩtãan sẽn wa n tus a Ãdem ne a Hawa tɩ b kɩɩs a Zeova noorã, gomd meng la rẽ wa ne. A Sʋɩtãan pa kɩɩs t’a Zeova tara pãng ye. A Sʋɩtãan mengã miime t’a Zeova pãngã ka koak ye. La a kɩɩsame t’a Zeova pa segd n dɩ naamã ye. A sẽn yeel tɩ Wẽnnaam yaa ziri yagd sẽn mongd a sẽn so-b rãmbã bõn-sõma wã, a yeelame t’a Zeova yaa na-wẽnga. (Sɩngre 3:2-5) A Sʋɩtãan da ratame tɩ b tags tɩ ãdem-biisã ra tõe n yɩɩ neere, baa b sã n pa sak Wẽnnaam naamã. Dẽnd a kɩɩsa a Zeova naam sẽn ka to wã, bɩ bʋʋm ning sẽn kɩt t’a Zeova segd n dɩ naamã.
11. Bõe yĩng t’a Zeova pa sãam Edɛn zẽedẽ tõatbã zĩig pʋgẽ?
11 A Ãdem ne a Hawa tõdga a Zeova noore. Yaa wa b sẽn da yeel woto bala: “Tõnd pa rat t’a Zeova yɩ d naab ye. Tõnd Sɩngre 1:28) A Zeova pidsda a raabã wakat fãa. (Ezai 55:10, 11) Rẽ toor sẽn ka be, a Zeova sã n da sãam Edɛn zẽedẽ tõatbã, rẽ ra pa na n kɩt tɩ b bãng tɩ yẽ n sɩd segd ne naamã ye.
tõe n yãka sẽn yaa sõma la sẽn yaa wẽng d toore.” Wãn to la a Zeova ra tõe n welg gom-kãngã? Wãn to la a tõe n kɩt tɩ nebã la malɛgsã fãa bãng tɩ tõatbã ra ka bʋʋm, la tɩ yẽ sẽn maand to-to wã la sõma n yɩɩda? Nina tõe n yetame tɩ Wẽnnaam da segdame bal n sãam tõatbã la a lebs n naan neb a taaba. La a Zeova ra zoe n togsame t’a raabã yaa t’a Ãdem la a Hawa kambã ne b yagensã pid tẽngã, la b vɩɩmd tẽng zug arzãnã pʋgẽ. (12, 13. Rɩk-y makr n wilg bũmb ning sẽn kɩt t’a Zeova bas a Sʋɩtãan t’a lebg dũni kãngã naabã, la bũmb ning sẽn kɩt tɩ Wẽnnaam bas ninsaalbã tɩ b rɩ naam b toorã.
12 Bɩ d rɩk makr ne geelg sẽn na n yaa toogo, tɩ karen-saamb rat n wilg karen-biisã b sẽn na n maan geelgã to-to. Karen-biig zug sẽn vɩ la sẽn yaa tõat n zĩnd be n yeel tɩ karen-saambã geelg pa zems ye. Sẽn na yɩl n kɩt tɩ b tags tɩ karen-saambã pa tar tõogo, karen-bi-tõat kãnga pẽdgdame n yetẽ tɩ yẽ n mi geelgã sõma n yɩɩd karen-saambã. Rẽ
kɩtame tɩ karen-biis kẽer tẽ t’a tara bʋʋm, n lebg tõatb wa yẽ. Bõe la karen-saambã segd n maane? A sã n yiis tõatbã karen-doogẽ wã, rẽ na n kɩtame tɩ karen-biis a taabã tags bõe? B kõn tẽ tɩ b karen-bi-taagã ne karen-biis nins sẽn naag-a n kɩɩsã tara bʋʋm sɩda? Karen-biis a taabã fãa sẽn be karen-doogẽ wã tõeeme n pa le waoogd karen-saambã, n tagsdẽ t’a yɛɛsda b na n wa wilg t’a ka bʋʋm ye. La d tags n ges karen-saambã sẽn na n kõ karen-bi-tõatã sor t’a wilg karen-doogã neb tɩ yẽnda tõe n geelame tɩ zemse.13 A Zeova maana bũmb sẽn wõnd karen-saambã sẽn maanã. Tẽeg-y tɩ yell ning sẽn zĩnd Edɛn zẽedẽ wã ra pa pak tõatbã bal ye. Malɛgs milyõ rãmb n da gete. (Zoob 38:7; Daniɛll 7:10) A Zeova sẽn da na n welg tõdgrã yell to-to wã ra na n paka malɛg-kãensã la ninsaalbã fãa me. La yaa bõe la a Zeova maan-yã? A basa a Sʋɩtãan t’a wilg a sẽn na n dɩ naamã ãdem-biisã zut to-to, la a kõ ãdem-biisã me sor tɩ b rɩ naam b toor a Sʋɩtãan sor-wilgr pʋgẽ.
14. A Zeova sẽn yãk yam n na n bas ninsaalbã tɩ b rɩ naam b toorã na n talla nafa bʋse?
14 Karen-saamb ning yell tõnd sẽn gom d makrã pʋgẽ wã miime tɩ tõatã ne karen-biis nins sẽn pʋg-a wã pa tar bʋʋm ye. La a leb n miime t’a sã n kõ-b sor tɩ b mak n wilg b sẽn yetã sã n yaa sɩd bɩ pa sɩda, na n nafa karen-doogã neb gilli. Tõatbã sã n pa tõoge, karen-biis nins fãa sẽn yaa pʋ-peelem dãmbã na n yãame tɩ yaa karen-saambã bal n tõe n zãms karen-biisã sõma. Rẽ poore, karen-saambã sã n wa yiisd tõatbã karen-doogẽ wã, b taabã na n bãngame t’a tara bʋʋm la a sẽn yiisd-bã. Woto, a Zeova me miime tɩ ninsaalb la malɛgs nins fãa sẽn yaa pʋ-peelem dãmbã sã n yã t’a Sʋɩtãan ne tõatb a taab nins sẽn pʋg-a wã pa tõoge, la tɩ ninsaalbã pa tõe n dɩ naam b toor tɩ yɩ sõma, na n naf-b lame. Wala sẽn yɩ to-to ne a Zeremi pĩnd wẽndẽ wã, bãmb me na n zãmsa sɩd kãngã sẽn yaa kãsengã: “[Zeova,] mam miime tɩ ninsaal ka tar noor ne a vɩɩm sẽn na n yɩ bũmb Zeremi 10:23.
ninga ye. Ninsaal ka so a meng vɩɩm yell ye.”—BÕE YĨNG TƖ NAMSGÃ KAOOS WƲSG WOTO?
15, 16. a) Bõe yĩng t’a Zeova bas namsgã tɩ kaoos wʋsg woto? b) Bõe yĩng t’a Zeova pa gɩdgd yɛl wala tʋʋm-beedã tɩ ra zĩndi?
15 La yaa bõe yĩng t’a Zeova bas tɩ namsgã kaoos wʋsg woto? La bõe yĩng t’a pa gɩdgd bõn-wẽnsã tɩ ra paam nebã? Sẽn na yɩl n bãnge, bɩ d ges yɛl a yiib karen-saamb ning yell tõnd sẽn gom d makrã pʋgẽ wã sẽn bas n pa maane. Pipi a pa gɩdg karen-bi-tõatã t’a ra wilg karen-biisã fãa taoor t’a miime ye. Yiib-n-soaba, karen-saambã pa bao n sõng tõatã a geelgã pʋgẽ ye. Woto me, yɛl a yiib n be a Zeova me sẽn yãk yam n bas n pa maane. Pipi, a pa gɩdg a Sʋɩtãan ne neb nins sẽn be a poorẽ wã tɩ b ra wilg b sã n bee bʋʋm ye. Rẽnd ra yaa tɩlae tɩ Wẽnnaam kõ sẽk yellã welgr yĩngã. Woto, sẽn na maan yʋʋm tusa, ãdem-biisã tõog n maka naam bɩ goosneema buud toor-toore, b paama bãngr wʋsg n paase, la ne rẽ fãa, wẽgbã, naongã, bi-be-tʋʋmã la zabã tara zẽneb bala. La masã lebga vẽeneg tɩ ninsaalbã naam yaa faoor bala.
16 Yiib-n-soaba, a Zeova pa sõng a Sʋɩtãan t’a rɩ naam dũni kãngã zug ye. Wala makre, Wẽnnaam sã n da gɩdgẽ nebã tɩ b ra tʋm tʋʋm-beedã, rẽ kõn kõ tõatbã bʋʋm sɩda? A sã n da maanẽ woto, a kõn kɩtẽ tɩ nebã tags tɩ tõe tɩ ninsaalbã sɩd tõe n dɩɩ naam tɩ pa yɩ wẽng sɩda? A Zeova sã n da maanẽ woto, a ra na n naaga ziri pʋgẽ. La ‘Wẽnnaam ka tõe n yag ziri ye.’—Hebre dãmba 6:18.
17, 18. Bõe la a Zeova na n maan tood nins fãa a Sʋɩtãan la ninsaalbã naam sẽn wa ne wã wɛɛngẽ?
17 Yaa wãn to yẽ ne tood nins fãa sẽn wa, hal b sẽn tõdg Wẽnnaam noorã tɛka? D segd n tẽegame t’a Zeova yaa pãng sẽn tõe fãa soaba. Woto yĩnga, a tõe n kɩtame tɩ ãdem-biisã namsg buud fãa sa, la a na n sɩd maana woto me. Wala d sẽn zoe n yã wã, b na n kɩtame tɩ tõnd tẽngã rẽgeng sa, n kɩt t’a Zezi maoongã sẽn yaa rondã, n yiis yel-wẽnã biisi, la kũum vʋʋgrã me na n kɩtame tɩ kũumã sa. Yaa woto la Wẽnnaam na n kɩt t’a Zezi “sãam Sʋɩtãana tʋʋma.” (1 Zã 3:8) A Zeova yãka wakat sẽn zems kɛpɩ n na n wa maan woto fãa. D tõe n maana sũ-noogo, a sẽn pa rems yɛlã pĩnd-pĩndã yĩnga, bala a sũ-marã kɩtame tɩ tõnd me tõe n bãng sɩdã la d maan a raabã. (2 Pɩɛɛr 3:9, 10) Nananda, Wẽnnaam ket n baooda balemdb sẽn tar pʋ-peelem, n sõngd-b tɩ b talld sũ-tõog ne namsg buud fãa b sẽn paamd dũni kãngã sẽn gudgã pʋgẽ wã.—Zã 4:23; 1 Korẽnt dãmba 10:13.
lebg Arzãna. B na n tika tẽeb ne a18 Kẽer tõe n sokda b mens woto: Rẽ yĩnga Wẽnnaam sã n da naanẽ-la a Ãdem ne a Hawa tɩ b pa tõe n tõdg-a, d ra kõn gilẽ nams-kãensã fãa sɩda? Sẽn na yɩl n paam sok-kãngã leoore, bɩ d tẽeg kũun sẽn tar yõod wʋsg a Zeova sẽn kõ-d yelle.
WÃN TO LA Y NA N TƲM NE WẼNNAAM KŨUNÃ?
19. Kũun bʋg sẽn tar yõod wʋsg la a Zeova kõ-do, la wãn to la d segd n ges-a?
19 Wa d sẽn yã sak a 5 wã pʋgẽ wã, b naana ninsaalbã tɩ b tar yam-yãkre. Yãmb neeme tɩ rẽ yaa kũun sẽn tar yõod wʋsg bɩ? Wẽnnaam maana rũms buud ka tɛka, la rũng buud fãa vɩɩ ne yam ning a sẽn dog ne wã bala. Wala makre, ninsaalbã maana kamyõ rãmba, la sã n pa ned n wẽnd-ba, b pa tõe n kẽn b toor ye. Rẽ yĩnga Wẽnnaam sã n da maanẽ tõnd woto, d sũur da na n yɩẽ-la noog sɩda? Ayo, d sũur noomã d sẽn tõe n yãk d sẽn dat n yɩ ned ning buudu, n yãk vɩɩm manesem ning d sẽn date, zo-rãmb nins d sẽn date, n paas yɛl a taaba, tɩ gɩdgr kaẽ wã. D ratame n maan yɛlã tɩ pa tũ ne modgre, la yaa woto me la Wẽnnaam data.
20, 21. Wãn to la d tõe n tʋm ne yam yãkrã b sẽn kõ-dã tɩ yɩ sõma wʋsgo, la bõe yĩng tɩ zems tɩ d tʋlg n maan woto?
20 A Zeova pa rat tɩ d tʋm a tʋʋmdã modgr yĩng ye. (2 Korẽnt dãmba 9:7) D rɩk makre: Bõe n na n noog roagd sũur n yɩɩda? A biig sẽn na n pʋʋs-a bark a toor bɩ, bɩ b sẽn na n yeel-a t’a pʋʋs bark t’a yaool n pʋʋse? Rẽnd yaa sõma tɩ d bao n bãng sẽn pʋgdã: Wãn to la yãmb yẽ na n tʋm ne yam-yãkrã a Zeova sẽn kõ-yã? A Sʋɩtãana, la a Ãdem ne a Hawa tʋma ne b yam yãkrã tɩ yɩ wẽng wʋsgo. B zãgsa Wẽnnaam a Zeova noore. Bõe la yãmb yẽ na n maane?
21 Yam-yãkr sɩd yaa Wẽnd kũun sẽn yaa kãsenga, la yãmb me tõe n tʋma ne-a tɩ yɩ sõma wʋsgo. Y tõe n zĩnda neb nins fãa sẽn yãk yam n na n zĩnd a Zeova poorẽ wã sʋka. B noogda Wẽnnaam sũuri, bala b sõngdame n wilgd vẽeneg t’a Sʋɩtãan yaa ziri yagd la naab sẽn ka barka. (Yelbũna 27:11) Yãmb me tõe n maana woto n yãk vɩɩm manesem ning sẽn zemsã. B na n wilga rẽ võor sak ning sẽn pʋgdã pʋgẽ.