1, 2. ¿Tlen tlamantli techtlajyouiltia, uan tlen motlajtlaniaj miakej tlaltikpaktlakamej?

ITECH se ueyi altepetl kanin okatka guerra, omochi se ueyi guerra tlen okichi ma mikikan sapanoa miakej siuamej uan konemej. Nochtin san sekan okintokakej uan okintlalilijkej cruces kanin okijtoayaj: “¿Tleka?”. Ijkon motlajtlaniaj nochtin akinmej tlajyouiaj. Uan melauak moyolkokoaj pampa se guerra, tlaxixinilistli, kokolistli noso itlaj amo kuali panoa kichiua ma kipolokan se inkalchanejka, inkalijtik noso okse tlamantli tlajyouiaj. Kinekij kimatiskej tleka ijkon kinpanoa.

² ¿Tleka toTajtsin Dios kikajtok ma titlajyouikan? Tla ye kipia sapanoa miak chikaualistli, tetlasojtla, ixtlamatki uan yolmelauak, ¿tleka tlaltikpaktlakamej mokokoliaj uan amo onka melajkayotl? ¿Tejuatsin ijkon timotlajtlania?

3, 4. 1) ¿Tlen neskayotl techititia uelis timotlajtlaniskej tleka toTajtsin Dios kikajtok ma titlajyouikan? 2) ¿Ken kita Jehová tlen amo kuali uan tlajyouilistli?

³ ¿Uelis timotlajtlaniskej tleka toTajtsin Dios kikajtok ma titlajyouikan? Sekimej kineltokaj tla ijkon motlajtlaniskej kijtosneki amo tlaneltokaj nion amo kitlakaitaj toTajtsin Dios. Maski ijkon, ijkuak tiktlajtoltis Biblia, tejuatsin tikitas miakej itekipanojkauan toTajtsin Dios tlen amo keman  okikajkej noijki ijkon omotlajtlanijkej. Se neskayotl, teotlajtojki Habacuc okilui Jehová: “¿Tleka tikchiua ma nikita tlen amo kuali? ¿Tleka tikkaua ma yeto tlajyouilistli? ¿Tleka noixpan mochiua tlaxixinilistli uan moteuiaj? ¿Uan tleka sapanoa mokualaniaj uan moteuiaj?” (Habacuc 1:3).

⁴ ¿Okajuak Jehová teotlajtojki Habacuc pampa ijkon okitlajtlani? Amo, amo okajuak. Okachi kuali tlen okitlajtlani omoijkuilo itech Biblia. Noijki okipaleui ma kajsikamati tlen opanotoka uan ma mochikaua itlaneltokilis. Jehová noijki kineki mitspaleuis. Uan xikilnamiki, Biblia techmachtia ‘totech motekipachoa’ (1 Pedro 5:7). Maski miakej tlaltikpaktlakamej kikokoliaj tlen amo kuali uan tlajyouilistli, toTajtsin Dios okachi kikokolia (Isaías 55:8, 9). Tla ijkon, ¿tleka kikajtok ma titlajyouikan?

5. ¿Tlen kijtoaj sekimej ijkuak kintlajtlaniaj tleka titlajyouiaj, maski ijkon, tlen tlamachtia Biblia?

⁵ Miakej tlaltikpaktlakamej itech tlatlamantli tlaneltokalismej kintlajtlaniaj akinmej kinyekanaj noso kinmachtiaj, ¿tleka titlajyouiaj? Uan yejuan san tlanankiliaj, ijkon kineki toTajtsin Dios uan yiuejkika okijto tlen techpanos  uan ken titlajyouiskej. Uan miakej tlaltikpaktlakamej kinmiluiaj itlanauatiluan toTajtsin Dios amo ikaj kinmixmatij, ye kinuika tlaltikpaktlakamej uan konemej pampa ma yetokan iuan itech iluikak. Maski ijkon, ken yotimomachti, Jehová amo keman kichiua tlen amo kuali. Itech Biblia kijtoa: “¡Akin melauak toTajtsin Dios amo uelis kichiuas tlen amo kuali, akin Ueyititok amo kichiua tlen amo kuali!” (Job 34:10).

6. ¿Tleka miakej tlaltikpaktlakamej kitlajtlakoltiaj toTajtsin Dios pampa nochi tlajyouilistli tlen panoa?

⁶ ¿Tikmati tleka tlaltikpaktlakamej kitlajtlakoltiaj toTajtsin Dios pampa nochi tlajyouilistli tlen panoa? Miakej kineltokaj toTajtsin Dios akin kipia miak chikaualistli tlanauatia nikan Tlaltikpak. Amo kimatij tlen melauak tlamachtia Biblia uan tlen te yotimomachti itech tlamachtil 3. Ompa otimomachtijkej Satanás tlanauatia nikan Tlaltikpak.

7, 8. 1) ¿Ken kiteititiaj tlaltikpaktlakamej akin kinnauatijtok? 2) ¿Tleka techtlajyouiltia tlajtlakoli uan “tlamantli tlen amo tikchiaj”?

⁷ Biblia kijtoa itech nochi Tlaltikpak “kinnawatijtok n satanás” (1 Juan 5:19). ¿Axkan tikajsikamati? Tlaltikpaktlakamej kichijtokej tlen kineki Satanás akin “kinkajkayawa [noso kinxelojtok] nochteh n tlaltikpaktlakah” (Apocalipsis 12:9). Satanás tlakajkayaua, tekokolia uan tetlajyouiltia. Ik non, itech nochi Tlaltikpak, miakej tlakajkayauaj, tekokoliaj uan tetlajyouiltiaj. Ik non, onka miak tlajyouilistli.

⁸ Noijki ken otimomachtijkej itech tlamachtil 3, pampa Adán amo okitlakamatki toTajtsin Dios itech xochitlali Edén, axkan nochtin tlaltikpaktlakamej tlajtlakolejkej. Ik non, kichiuaj nochi tlen uelij pampa tlanauatiskej, nochi nin kichiua ma yeto guerras uan miak tlajyouilistli (Eclesiastés 4:1; 8:9). Noijki titlajyouiaj pampa Biblia kijtoa panoa “tlamantli tlen amo tikchiaj” (xiktlajtolti Eclesiastés 9:11). Ken itech Tlaltikpak amo tlanauatijtok Jehová, ye  amo kimaluia. Ik non, tlaltikpaktlakamej uelis itlaj kinpanos pampa katej kanin panos itlaj tlen amo momati.

9. ¿Tleka tikneltokaj toTajtsin Dios kimati tleka kikajtok ma titlajyouikan?

⁹ Techyolseuia miak tikmatiskej toTajtsin Dios amo techtlajyouiltia. Amo itlajtlakol nochi tlen panoa ken guerras, momiktiaj, tlaxixinilistli uan nochi tlen tetlajyouiltia tlen melauak teyolkokoa. Maski ijkon, ok moneki timomachtiskej tleka toTajtsin Dios kikajtok ma titlajyouikan. Tla kipia miak chikaualistli, uelis kipojpolos nochi. Tla ijkon, ¿tleka amo kichiua? Ken yotimomachtijkej toTajtsin Dios tetlasojtla, ik non, tikneltokaj ye kimati tleka kikajtok ma titlajyouikan (1 Juan 4:8).

10. ¿Tlen ouijkayotl okitlali Satanás, uan ken okichi?

¹⁰ Pampa tikmatiskej tleka toTajtsin Dios kikajtok ma titlajyouikan, moneki tikmatiskej keman opejki nochi ouijkayotl. Ijkuak Satanás okichi Adán uan Eva amo ma kitlakamatikan toTajtsin Dios, omochi se ueyi ouijkayotl. Satanás amo okijto Jehová amo kipia chikaualistli, pampa ye kimati kipia miak. Ye okichi ma mokuayejyekokan kox kinamiki tlanauatis. Ijkuak Satanás okijto Jehová tlakajkayaua uan itlaj okintlatilijtoka pampa amo ma yolpakikan, ijkon okijto Jehová amo kuali tlanauatia (xiktlajtolti Génesis 3:2-5). Noijki okijto tlaltikpaktlakamej okachi kuali yetoskiaj tla amo kinnauatiskia toTajtsin Dios. Uan ijkon okijto amo kinamiki tlanauatis Jehová.

11. ¿Tleka Jehová amo okinmixpolo akinmej okixnamikej itech xochitlali Edén?

¹¹ Ijkuak Adán uan Eva okixnamikej Jehová, yejuan ken kijtoskiaj: “Amo tiknekij ma technauati ToTajtsin Dios. Uelis tejuan tikpejpenaskej tlen kuali uan tlen amo kuali”. ¿Ken kiyektlaliskia Jehová nin ouijkayotl? ¿Ken kinmititiskia ángeles amo melauak tlen okijtojkej akinmej okixnamikej uan  ken kiteititiskia ye nochi kuali kichiua? Sekimej mokuayejyekoaj toTajtsin Dios omonekiaya kinmixpoloskia akinmej okixnamikej uan oksepa kichijchiuaskia okse tlakatl uan siuatl. Maski ijkon, Jehová yokijtojka ye okinekiaya Tlaltikpak ma mokuepa se xochitlali, uan ixuiuan Adán uan Eva ma kitemitikan (Génesis 1:28). Uan Jehová nochipa kichiua tlen kineki (Isaías 55:10, 11). Noijki, tla kinmixpoloskia akinmej okixnamikej itech xochitlali Edén, amo moyektlaliskia ouijkayotl itech tla kinamiki tlanauatis.

12, 13. ¿Tlen neskayotl uelis tiktlaliskej pampa tikmatiskej tleka Jehová kikajtok ma tlanauati Satanás uan tlaltikpaktlakamej inselti ma monauatikan?

¹² Ma tikitakan se neskayotl. Se akin tlamachtia kinmiluijtok akinmej kinmachtia ken kiyektlaliskej se ouijkayotl itech matemáticas. Uan san niman, se telpochtli ixtlamatki akin momachtijtok kixnamiki uan kijtoa amo kuali tlamachtia, ijkon kijtojtok amo kuali tlamachtia. Uan nin telpochtli kijtoa okachi kimati ken kichiuas. Sekimej tlen iuan momachtiaj kijtoaj ye okachi kimati uan kixnamikij akin tlamachtia. ¿Tlen moneki kichiuas akin tlamachtia?  Tla ye kinekiskia uelis kinkixtis akinmej kixnamikij, maski ijkon, ¿tlen kijtoskej oksekimej? Uelis mokuayejyekoskej telpochtli uan akinmej noijki okixnamikej akin tlamachtia melauak okachi kimatij. Uan uelis ayakmo kitlakaitaskej akin kinmachtia uan mokuayejyekoskej momojtia ma kimatikan amo ueli tlamachtia. Uan axkan ma tikijtokan akin tlamachtia kikauilia telpochtli akin okixnamik ma kiteititi ye ken kiyektlalis ouijkayotl.

¹³ Jehová okichi ijkon ken akin tlamachtia. Xikilnamiki akinmej otlaixnamikej itech xochitlali Edén amo san yejuan okatkaj itech nin ouijkayotl. Sapanoa miakej ángeles okitakej tlen opanok (Job 38:7; Daniel 7:10). Ken Jehová kiyektlaliskia nin tlaixnamikilistli uelis kinpaleuiskia noso kinmijtlakoskia ángeles uan tlaltikpaktlakamej. ¿Tlen okichi Jehová? Okikauili Satanás ma kiteititi ken kinnauatiskia tlaltikpaktlakamej. Uan okinkauili tlaltikpaktlakamej inselti ma monauatikan ika itlayekanalis Satanás.

14. ¿Ken tlapaleuis pampa Jehová kikajtok tlaltikpaktlakamej inselti ma monauatikan?

¹⁴ Akin tlamachtia tlen itech otimotlapouijkej kimati ken telpochtli uan oksekimej tlen okixnamikej amo kimatij ken kiyektlaliskej ouijkayotl. Noijki kimati tla kinkauilis yejuan ma kiyektlalikan ouijkayotl, oksekimej kimatiskej akin melauak tlamachtia. Kema, ijkuak moitas amo kuali tlen okijtoayaj akinmej otlaixnamikej, oksekimej akinmej ompa momachtiaj kitaskej san ye kuali tlamachtia. Uan noijki kajsikamatiskej tleka kinkixtiskej akinmej otlaixnamikej. Noijki, Jehová kimati nochtin ángeles uan tlaltikpaktlakamej kinpaleuis kitaskej ken Satanás uan ángeles akinmej otlaixnamikej amo melauak tlen okijtoayaj, uan ken tlaltikpaktlakamej amo uelis monauatiskej inselti. Kajsikamatiskej tlen okijto teotlajtojki Jeremías: “Kuali nikmati, oh Jehová, tlakatl amo uelis kinauatis tlen panos itech iojui. Nion amo uelis kiyekanas inemilis” (Jeremías 10:23).

15, 16. 1) ¿Tleka Jehová kikajtok ma titlajyouikan? 2) ¿Tleka Jehová kikajtok ma momiktikan uan ma tlajyouikan tlaltikpaktlakamej?

¹⁵ ¿Tleka Jehová kikajtok ma titlajyouikan? ¿Uan tleka amo kipojpoloa tlen amo kuali? Ma timokuayejyekokan itech ome tlamantli tlen akin tlamachtia noijki kichiuaskia. Achto, kikauilis telpochtli akin okixnamik ma kiteititi ken kiyektlalis ouijkayotl, uan amo kipaleuis ma kiyektlali. Noijki onka ome tlamantli tlen Jehová okipejpenki kichiuas. Achto kikauilijtok Satanás uan akinmej kipaleuiaj ma kiteititikan kox melauak tlen yejuan okijtojkej. Ik non, kikajtok ma pano miak xiuitl. Itech nochi xiuitl tlen yopanok, tlaltikpaktlakamej yokitemojkej ken uelis monauatiskej uan ixtlamatkej yokinchijchijkej pajtli tlen okachi kuali, miakej teposmej uan okseki tlamantli. Maski ijkon, axkan okachi amo onka melajkayotl, amo onka tomin, okachi momiktiaj uan onka miak guerras. Nochi nin kiteititia tlaltikpaktlakamej amo uelij moyekanaj.

¹⁶ Noijki, Jehová amo kipaleuia Satanás ma tlanauati itech nin Tlaltikpak. Tla toTajtsin Dios amo kinkauiliskia tlaltikpaktlakamej ma momiktikan nion kitekauiliskia ma pano tlajyouilistli, ¿amo tikijtoskia kinpaleuijtok akinmej okixnamikej? ¿Amo melauak timokuayejyekoskiaj tlaltikpaktlakamej kema uelis monauatiskej uan amo tlajyouiskej? Tla Jehová ijkon kichiuaskia, kiteititiskia kinpaleuijtok tekajkayajkej. Maski ijkon, toTajtsin Dios “amo weletis techkajkayawas” (Hebreos 6:18).

17, 18. ¿Tlen kichiuas Jehová ika nochi tlajyouilistli tlen tekiuajkej kichijtokej ika itlayekanalis Satanás?

¹⁷ Maski ijkon, ¿tlen uelis tikijtoskej itech nochi tlajyouilistli tlen panotok pampa okixnamikej Jehová? Ma tikilnamikikan Jehová kipia sapanoa miak chikaualistli. Uan ye uelis kiyektlalis nochi tlen omoijtlako, uan ijkon kichiuas. Ken yotimomachtijkej, Tlaltikpak moyektlalis uan mokuepas  se xochitlali. Pampa titlaneltokaj itech imikilis Jesús, tlaltikpaktlakamej ayakmo kipiaskej tlajtlakoli. Uan akinmej yomikej kinyolitiskej uan ayakmo mikiskej. Ijkon toTajtsin Dios kitekitiltis Jesús “para kipojpolos nochi tlan kichiwa n diablo” (1 Juan 3:8). Jehová kichiuas nin ijkuak okachi monekis. Melauak tiyolpakij pampa amo otlayektlali achto, pampa ijkon axkan tikmatij tlen melauak uan tiktekichiuiliaj (xiktlajtolti 2 Pedro 3:9, 10). Uan axkan toTajtsin Dios kintemojtok tlaltikpaktlakamej akinmej kinekij kiueyichiuaskej uan kinpaleuia ma kixikokan nochi tlajyouilistli tlen panotok (Juan 4:23; 1 Corintios 10:13).

¹⁸ Sekimej tlaltikpaktlakamej uelis mokuayejyekoskej nochi nin tlajyouilistli amo yetoskia tla toTajtsin Dios kinchijchiuaskia Adán uan Eva pampa amo ueliskiaj tlaixnamikiskej. Pampa tikmatiskej tleka amo ijkon okichi, san xikilnamiki Jehová otechmakak se ueyi tetliokolil.

19. ¿Tlen kualtsin tetliokolil otechmakak Jehová, uan tleka moneki ma tikpatioitakan?

¹⁹ Ken otimomachtijkej itech tlamachtil 5, toTajtsin Dios otechchijchi pampa tikpejpenaskej tlen tiknekij tikchiuaskej. ¿Tikita ken miak ipati nin tetliokolil? ToTajtsin Dios noijki okinchijchi miakej yolkamej, maski ijkon, yejuan san moyekanaj ken okinchijchijkej (Proverbios 30:24). Uan tlaltikpaktlakamej yokinchijchijkej miakej teposmej tlen kichiuaj san ken okinchijchijkej. ¿Tiyolpakiskiaj tla toTajtsin Dios ijkon techchijchiuaskia? Amo. Ik non, tiyolpakij pampa uelij tikpejpenaj ken  yetos toyelis, tlen tikchiuaskej itech tonemilis uan akinmej iuan timouikaskej. Tejuan tiyolpakij pampa uelij tikpejpenaj tlen tikchiuaskej, uan toTajtsin Dios ijkon kineki.

20, 21. ¿Ken uelis kuali tiktekitiltiskej tlen Jehová otechmakak, uan tleka moneki ijkon tikchiuaskej?

²⁰ Jehová amo kineki ma tiktekichiuilikan san pampa ikaj techchiualtia (2 Corintios 9:7). ¿Tlen kipaktia kikakis se teta noso se tena ma kilui ikone? “Nimitstlasojtla”, ¿san pampa ikaj kichiualtia noso pampa kisa itech iyolo? Ijkon tejuatsin ximotlajtlani: “¿Ken niktekitiltis ne tlen Jehová onechmakak pampa nikpejpenas tlen nikchiuas?”. Satanás, Adán uan Eva amo kuali okitekitiltijkej pampa okixnamikej Jehová. Uan tejuatsin, ¿tlen tikchiuas?

²¹ Tejuatsin uelis kuali tiktekitiltis nin tetliokolil uan okachi kuali tinemis. Uelis tiktekichiuilis Jehová ijkon ken kichijtokej sapanoa miakej tlaltikpaktlakamej. Yejuan kiyolpaktiaj toTajtsin Dios uan kiteititiaj Satanás tlakajkayaua uan amo kuali tlanauatia (Proverbios 27:11). Tejuatsin noijki ijkon uelis tikchiuas tla tikpejpenas tlen okachi kuali itech monemilis. Uan itech tlamachtil 12 timomachtiskej tlen nemilistli okachi kuali.