Ima tiyashcata ricui

Ima tiyashcata ricui

CAPÍTULO 11

¿Diosca imamantataj llaquicuna tiyachun saquishca?

¿Diosca imamantataj llaquicuna tiyachun saquishca?
  • ¿Dioschu llaquicunata cachan?

  • ¿Edén huertapica ima jatun llaquitaj callarirca?

  • ¿Diosca ima shinataj tucui llaquicunata tucuchinga?

1, 2. a) ¿Imamantataj gentecunaca llaquilla causan? b) ¿Imatataj gentecunaca tapurishca?

SHUJ llajtapica achca macanacuicunami tiyarca. Shuj macanacuillapimi achca huarmicuna, achca huahuacuna huañurca. Tucuicunatami shuj jatun jutcupi pambarcacuna. Chai jahuapica uchilla cruzcunata churashpami: ¿Imamanta? nishpa quillcarcacuna. Gentecunaca chˈican chˈican llaquicuna japijpimi ¿imamantashi chashna tucuna carca? nishpa tapurin. Macanacuicunamanta o shujtaj llaquicunamanta huasicuna urmajpi, ungüicuna japijpi o familiacuna huañujpimi gentecunaca chashna tapurin.

2 Jehová Diosca tucui poderta charij, cˈuyaj, alli yachaj, cashcata ruraj Diosmi can. Shinashpaca ¿imamantataj pˈiñanacuicuna, llaquicuna tiyachun saquishca nishpa tapurishcanguichu?

3, 4. a) ¿Imatataj Habacuc shina rurai tucunchij? b) ¿Jehová Diosca mana alli ruraicunata, llaquicunata ricunachinchu?

3 ¿Diosca imamantataj llaquicuna tiyachun saquishca nishpa tapunaca allichu can? Huaquincunaca ninmi, Diospi mana crishcamanta o paita mana respetashcamantami chashna tapungui nincunami. Bibliata rezashpaca Diosta alli servijcunapish chashna tapushcatami ricungui. Por ejemplo, profeta Habacucca cashnami Jehová Diosta tapurca: ‘¿Ima nishpataj ñuca mana ricunachishca millaita ruranataca ricuchihuanguiyari?’ nircami (Habacuc 1:3).

Jehová Diosca tucui llaquicunatami tucuchinga

4 ¿Jehová Diosca Habacuctaca imamantataj chashna tapungui nishpa rimarcachu? Mana. Ashtahuanpish paipaj tapuitaca Bibliapimi quillcachirca. Shinallataj tucuita entendichishpami tucui shunguhuan crichun Habacucta ayudarca. Jehová Diosca chashnallatajmi cantapish ayudasha nin. Bibliapica “Diosmi cancunata cuidacun” ninmi (1 Pedro 5:7). Mana alli ruraicunata, llaquicunataca Diosca manataj ricunachinchu (Isaías 55:8, 9). Shinashpaca ¿imamantataj cai Allpapica achca llaquicuna tiyan?

¿IMAMANTATAJ ACHCA LLAQUICUNA TIYAN?

5. a) ¿“Imamantataj achca llaquicuna tiyan” nishpa tapujpica imatataj huaquincunaca nin? b) ¿Bibliaca imatataj yachachin?

5 Chˈican chˈican religioncunamanta achca gentecunami, iglesiacunapi pushajcunata, yachachijcunataca ¿imamantataj achca llaquicuna tiyan? nishpa tapushca. Chashna tapujpica Diospaj munaimi can, ima tucunatapish paimi ña destinashca nincunami. Shinallataj Diospaj ñancunaca mana yachaipajmi can, huahuacuna huañujpipish Diosmi jahua pachaman apan nincunami. Shinapish ña yachashca shinaca, Jehová Diosca mana allitaca manataj ruranchu. Bibliapica cashnami nin: ‘Mana allita ruranaca Diosmantaca carupimi. Millaita ruranapish Tucuita Rurai Tucuj Diosmantaca carupimi’ ninmi (Job 34:10).

6. ¿Llaquicuna japijpica imamantataj gentecunaca Diosta juchachin?

6 ¿Llaquicuna japijpica imamantataj gentecunaca Diosta juchachincuna? Cai Allpata Dios mandacushcata yuyashcamantami, llaquicuna japijpica paita juchachincuna. Cai Allpata pi mandacushcataca gentecunaca mana yachanchu. Bibliapi imata yachachishcatami paicunaca mana yachan. Cai libropi capítulo 3-pica, Diablo cai Allpata mandacushcatami yacharcanchij.

7, 8. a) ¿Gentecunaca ima shinataj Diablo rurashcata rurashpa causan? b) ¿Juchayuj cashcamantapish, ‘ima punlla ima tucunata’ mana yachashcamantapish ima shinataj causanchij?

7 Shinashpaca ¿imamantataj achca llaquicuna tiyan? Quimsa yuyaicunata ricushun. Shuj: ‘Cai pachapajta rurajcunataca Diablomi mandacun’ (1 Juan 5:19, QC, 1989). Chaita yachashcamantami llaquicuna imamanta tiyashcata entendinchij. Cai pachapi causajcunaca Diablo rurashcata rurashpami causan. Diabloca “allpa pachapi causajcunata umajmi” (Apocalipsis 12:9). Paica umashpa, llaquichishpami causan. Chaimantami cai pachapi causajcunapish umashpa, llaquichishpa causancuna.

8 Ishqui: capítulo 3-pi ricushca shinaca Adán, Eva Diosta mana cazushcamantami gentecunaca juchayuj can. Chaimantami mandana munaita charin. Mandangapajpish macanacushpa, llaquichishpami causan (Eclesiastés 4:1; 8:9). Quimsa: Bibliapi nishca shinaca “ima punlla ima tucunataca pi mana yachanchu” (Eclesiastés 9:12-ta rezai). Jehová Dios cai Allpata mana mandacushcamantami ima horapish llaquicunaca japin. Por ejemplo, huasichicujpi ñapish jahuamanta imapish urmashpaca huañuchinllami.

9. ¿Imatataj yachashpa catigrinchij?

9 Llaquicunata Dios mana cachashcata yachashpaca achcatami cushicunchij. Macanacuicunata, allpa chujchuicunata, shujtaj llaquicunatapish paica mana cachanchu. Shinapish ¿imamantataj llaquicuna tiyachun saquishca? ¿Manachu llaquicunata tucuchingapaj tucui poderta charin? Ari, charinmi. Shinashpaca ¿cˈuyaj Diosca imamantataj llaquicunata mana tucuchin? (1 Juan 4:8). Chaita yachashpa catishun.

SHUJ JATUN LLAQUIMI RICURIN

10. ¿Diabloca imata nishpataj Jehová Diosta juchachirca?

10 ¿Diosca imamantataj llaquicuna tiyachun saquishca? Chaita yachangapajca Adán, Eva imata rurashcata yuyarishun. Diablo umajpimi paicunaca Diosta mana cazurcacuna. Chashnami shuj jatun llaqui callarirca. ¿Diosca poderta mana charinchu nishpachu Diabloca juchachirca? Mana, Jehová Dios achca poderta charishcataca Diabloca allimi yacharca. Ashtahuanpish Diosca mana mandanachu can nishpami Diabloca juchachirca. Diosca llullacunmi, paita servijcuna alli causachunca mana munanchu nircami. (Génesis 3:2-5-ta rezai). Shinallataj Dios mana mandajpica gentecunaca allimi causanga nircami. Chashnami Diosca mana alli mandajchu, paica mana mandanachu can nishpa Diabloca juchachirca.

11. ¿Jehová Diosca imamantataj mana cazujcunata Edén huertapi mana tucuchirca?

11 Jehová Diosta mana cazushpaca Adán, Evaca: “Dios ñucanchijta mandachunca mana minishtinchijchu. Ñucanchijllatajmi ima alli cashcata, ima mana alli cashcata ricushun ninchij” nicuj shinami carca. ¿Mana cazujcuna llullacushcata ricuchingapaj, pailla alli mandaj cashcata ricuchingapajca Jehová Diosca imatataj rurarca? Huaquincunaca, chai ratomi mana cazujcunata tucuchishpa shujtaj cˈari, shujtaj huarmita rurana carca nincunami. Shinapish Jehová Diosca Adán, Evapaj huahua huahuacuna cai Allpapi jundarichunmi munarca (Génesis 1:28). Jehová Diosca siempremi paipaj munaita pajtachin (Isaías 55:10, 11). Shinallataj mana cazujcunata Edén huertapi tucuchishca cashpaca pailla mandana cashcataca mana ricuchinmanchu carca.

12, 13. ¿Jehová Diosca imamantataj Diablotapish, gentecunatapish cai Allpata mandachun saquishca? Shuj chˈimbapuraita rurashpa cutichi.

12 Shuj chˈimbapuraita rurashun: Shuj profesorca matemáticas ejerciciota ima shina ruranatami yachachicun. Shinapish shuj mana cazuj huambraca, profesortaca ñucami chai ejerciciota ima shina ruranata yachani, canca mana yachanguichu nishpami jatarin. Shujtaj huambracunapish chai huambrata catishpami paicunapish jatarin. ¿Profesorca imatataj rurana can? Mana cazuj huambracunata llujshichishpa cachai tucushpapish, caishuj alli huambracuna imata yuyanatami ricuna can. Llujshichishpa cachajpica ¿manachu caishuj alli huambracunapish profesorca mana yachanchu, ama pingaipi saquiringapajmi llujshichishpa cachan ningacuna? Chaimantami profesorca mana cazuj huambra ejerciciota ima shina rurana cashcata ricuchichun saquin.

¿Yachacuj huambraca profesorta yallichu yachan?

13 Jehová Diospish chashnallatajmi rurashca. Edén huertapi ima tucushcataca achca huaranga huaranga angelcunami ricucurca (Job 38:7; Daniel 7:10). Paicunaca caishuj alli huambracuna shinami Jehová imata rurajta ricucurcacuna. Shinallataj chai qˈuipa cai Allpapi causaj gentecunapish Dios imata rurashcata yachaj chayanami carca. Shina cajpica ¿Jehová Diosca imatataj rurarca? Paica profesor shinami, cai Allpata ima shina mandana cashcata Diablo ricuchichun saquirca. Gentecunatapish Diablopaj ayudahuan cai Allpata mandachunmi saquirca.

14. ¿Gentecuna cai Allpata mandachun Jehová Dios saquishcamantaca imatataj entendishcanchij?

14 Mana cazuj huambrapish, paita catij huambracunapish matemáticas ejerciciota mana rurai tucushcata, caishuj alli huambracunapish ricucushcataca profesorca allimi yachan. Shinashpaca mana cazuj huambracuna llullacushcata ricushpa, chai huambracunata imamanta llujshichishpa cachashcata ricushpaca, caishuj alli huambracunaca profesorlla alli yachachij cashcatami entendingacuna. Chashnallataj alli angelcunapish, alli shungu gentecunapish tucuita ricucushcataca Jehová Diosca allimi yachan. Diablopish, gentecunapish cai Allpata mana alli mandai tucushcatami paicunaca ricushca. Alli angelcunapish, alli shungu gentecunapish Jeremías shinami: ‘Pipish quiquin causaita mana mandai tucushcata’ entendishcacuna (Jeremías 10:23).

¿IMAMANTATAJ ACHCA TIEMPO PASACHUN SAQUISHCA?

15, 16. a) ¿Diosca imamantataj achca tiempota llaquicuna tiyachun saquishca? b) ¿Diosca imamantataj llaquicunata mana anchuchishca?

15 ¿Diosca imamantataj achca tiempota llaquicuna tiyachun saquishca? ¿Imamantataj llaquicunata mana anchuchishca? Profesorpi cutin yuyashun: Mana cazuj huambra matemáticas ejerciciota rurachunmi profesorca saquirca. Shinallataj chai huambra, ñucami ejerciciota ima shina ruranata yachani nishcamantami profesorca mana ayudarca. Jehová Diospish chashnallatajmi rurashca. Puntapica Diablomanpish, paita catijcunamanpish ima shina mandana cashcata ricuchichunmi tiempota cushca. Achca huaranga huatacunata mandashpapish, chˈican chˈican mandajcunata charishpapish, mushuj yuyaicunata yachashpapish gentecunaca mana alli mandai tucushcachu. Achca llaquicuna, macanacuicuna, mana alli ruraicunami tiyashca, huajcha gentecunapish achcatami mirashca. Chashnami gentecunaca mana mandai tucushcata ricuchishca.

16 Shinallataj Jehová Diosca Diablota mana ayudashcachu. Llaquicunata Jehová Dios anchuchijpica ¿manachu Diablo cai Allpata mandachun ayudacuj shina ricuringa? ¿Gentecunapish manachu ñucanchijllatajmi alli mandai tucunchij ningacuna? Ari. Diabloca chaitami crichun munan. Shinapish Jehová Diosca chai llullata crichunca mana munanchu. Paica ‘mana llullaj’ Diosmi can (Hebreos 6:18).

17, 18. ¿Jehová Diosca imatataj tucui llaquicunahuan ruranga?

17 Diosta mana cazushcamantami achca llaquicuna tiyan. ¿Jehová Diosca imatashi ruranga? Paica tucui podertami charin. Chaimantami tucui llaquicunata, mana alli ruraicunata tucuchisha nin. Pai nishcataca pajtachingatajmi. Ñucanchij Allpa pachaca ñallami alhaja paraíso tucunga. Jesús huañushcata crishcamantami juchamanta, huañuimantapish quishpirishun. Huañushcacunapish causaringami. Chashnami Jehová Diosca paipaj Churihuan ‘Diablopaj rurashcacunata chingachinga’ (1 Juan 3:8). Jehová Diosca pai agllashca punllapimi chaita ruranga. Paipaj punllata manaraj apamushcamantaca achcatami cushicunchij. Chaimantami paita rijsishpa paita servi tucushcanchij (Ezequiel 18:23-ta rezai). Chaicamaca Jehová Diosca paita servisha nij alli shungu gentecunatami mashcacun. Shinallataj llaquicunata ahuantashpa catichunmi ayudacun (Juan 4:23; 1 Corintios 10:13).

18 Huaquincunaca ninmi, Diosca Adán, Evataca pai mandashcallata rurashpa causachunmi rurana carca, chashnami llaquicunaca mana tiyanman carca nincunami. Shinapish Jehová Diosca shuj sumaj regalotami tucui gentecunaman curca.

¿DIOS CUSHCA REGALOHUANCA IMATATAJ RURAGRINGUI?

Diosca llaquicunata ahuantangapajmi ayudacun

19. ¿Jehová Diosca ima sumaj regalotataj cushca?

19 Capítulo 5-pi ricushca shinaca, Jehová Diosca gentecunallatami allitapish o mana allitapish agllana yuyaihuan rurarca. ¿Manachu caica shuj sumaj regalo can? Diosca achca animalcunatami rurarca. Shinapish paicunaca allitapish o mana allitapish mana agllai tucunchu. ¿Animalcunata shina ñucanchijta rurashca cajpica cushilla sintirinchijmanchu? Mana. Ñucanchijca ima shina causanata, ima laya amigocunata charinata agllai tucushcamantami achcata cushicunchij. Jehová Diosca ñucanchijllataj agllachunmi munan.

20, 21. a) ¿Canca imatataj agllagringui? b) ¿Imamantataj Diosta servina munaita charina cangui?

20 ¿Jehová Diosca pai mandashcallamantachu paita servichun munan? Mana chaita munanchu (2 Corintios 9:7). Shuj chˈimbapuraita rurashun: ¿Yaya mamacunaca imatataj munan? ¿Huahuata shujtajcuna yachachijllapi “cˈuyanimi” nichun? o ¿huahuallataj shungumanta “cˈuyanimi” nichun? Shinashpaca ¿canca imatataj agllagringui? Diablopish, Adán, Evapish Diosta mana cazunatami agllarcacuna.

21 Canpish achca huaranga huaranga gentecuna shinami Jehová Diosta servinata agllai tucungui. Chashnami Diosta cushichingui. Diablo llulla cashcata, mana alli mandaj cashcatapish ricuchingui (Proverbios 27:11). Dios munashca shina causanata agllashpami chaitaca rurangui. Cai yuyaitaca catij capitulopimi yachashun.