1, 2. Pasi wa azo ayeke bâ laso? Ye so apusu azo mingi ti hunda tele ti ala na atënë wa?

NA PEKO ti mbeni sioni bira so asi na yâ ti mbeni kodoro, awali na amolenge saki mingi so abi tele ti ala lani pëpe na yâ bira ni awara kuâ. Na ngoi so a zi mbeni kota dû na a lu ala kue na yâ ni, a lu na tele ti dû ni akeke ti croix. Na ndo ti akeke ni oko oko, a zia mbeti so: “Ngbanga ti nyen?” Biani, ngoi na ngoi, tongana mbeni ye ti ngangu asi so azo agi nda ni gbä, ala yeke hunda tënë ka na tele ti ala mingi tongaso ti fa vundu ti bê ti ala. Ala yeke hunda tele ti ala tongaso na ngoi so bira, aye tongana yengingo ti sese, akobela nga azo ti sioni afâ azo ti ala, abuba da ti ala wala asala si ala bâ pasi tâ ngangu mingi na ambeni lege nde. Ala ye ti hinga ngbanga ti nyen mara ti aye ti ngangu tongaso ayeke si na ala.

² Ngbanga ti nyen Nzapa azia lege si azo ayeke bâ pasi tongaso? Tongana Jéhovah ayeke Nzapa ti Ngangu Ahon Kue, ti ndoye, ti ndara na ti mbilimbili, ngbanga ti nyen kengo mba na sioye amû ndo kue tongaso laso? Mo hunda tele ti mo na ndo ti aye tongaso lâ oko awe?

3, 4. (a) Ye nyen afa so a yeke sioni pëpe ti hunda ngbanga ti nyen Nzapa azia si azo abâ pasi? (b) Bango ndo ti Jéhovah ayeke tongana nyen na ndo sioye na pasi?

³ A yeke sioni ti hunda ngbanga ti nyen Nzapa azia si azo abâ pasi tongaso? Ambeni zo apensé ti ala so tongana mo hunda  mara ti tënë tongaso, a fa so mabe ti mo ayeke kete mingi wala mo ne Nzapa pëpe. Ye oko, tongana mo diko Bible, mo yeke bâ so même azo ti giriri so akpe mbito ti Nzapa ahunda tele ti ala lani na atënë tongaso. Na tapande, prophète Habakuk ahunda lani na Jéhovah: “Teti nyen Mo sala si mbi bâ sioye, na mbi bâ vundu tongaso? Ye ti futi na sioye ti ngangu ayeke na gbele mbi. Tiri ayeke, na papa alondo.”​—Habakuk 1:3.

⁴ Jéhovah asuku lani na prophète ti lo Habakuk teti so lo hunda mara ti atënë tongaso? Ên-ën. Nde na so, na lege ti yingo vulu ti lo, Nzapa asala si a bata akpengba tënë ti Habakuk so na yâ Mbeti ti Lo, Bible. Nzapa amû maboko na lo ti gbu nda ti aye nzoni ahon ti kozo nga ti wara mabe ahon so lo yeke na ni kozo. A yeke ye so Jéhovah aye ti sala na mo nga. Dabe mo so Bible atene so ‘Nzapa ayeke bata mo.’ (1 Pierre 5:7). Lege so Nzapa ake tâ na sioye nga na pasi so aga na pekoni ahon lege kue so azo ake na aye so (Esaïe 55:8, 9). Me tongana a yeke tongaso, ngbanga ti nyen pasi ahon ndo ni laso na sese?

5. Ngoi na ngoi, azo ayeke tene nyen ti fa nda ni so azo ayeke bâ pasi? Me Bible atene ti lo nyen?

⁵ Azo na yâ ti anzapa nde nde ague na akota zo ti nzapa ti ala ti hunda ala ngbanga ti nyen pasi ahon ndo ni tongaso na sese.  Mingi ni, a yeke kiri tënë na ala a tene so Nzapa la aye tongaso na lo leke kozoni aye oko oko kue so ayeke si, so ti tene nga aye ti vundu so asi. A tene nga na mingi ti ala so Nzapa ayeke sala ye na mbeni lege so zo alingbi ti mä yâ ni pëpe, wala tongana lo yeke ga na kuâ na ndo ti azo, même na ndo ti amolenge, a yeke ti tene lo mû ala na tele ti lo na yayu. Ye oko, tongana ti so mo manda awe na yâ ti buku so, Jéhovah Nzapa asala sioni na zo lâ oko pëpe. Bible atene: “Nzapa alingbi sala sioye kete pëpe, Lo Ti Ngangu Ahon Kue alingbi sala sioni oko pëpe.”​—Job 34:10.

6. Ngbanga ti nyen azo mingi abi tënë na li ti Nzapa ti tene so lo la asala si azo ayeke bâ pasi na sese?

⁶ Atâa so a yeke Nzapa Ti Ngangu Ahon Kue la asala pëpe si apasi so kue ayeke dä laso na sese, mo hinga ngbanga ti nyen azo atene so a yeke tâ gi lo? Mingi ni, ala yeke tene tongaso na ndo ti lo ngbanga ti so ala pensé so a yeke gi lo si ayeke tâ mokonzi ti sese so. Ala hinga pëpe so Bible afa na ndo tënë so mbeni kpengba tâ tënë so a yeke ngangu ti gbu nda ni pëpe. Mo manda tënë na ndo ni awe na yâ ti chapitre 3 ti buku so. Tâ mokonzi ti sese so ayeke Satan Zabolo.

7, 8. (a) Na lege wa azo ti sese amû tâ gi asalango ye ti mokonzi ti sese ni? (b) Fa tongana nyen siokpari ti azo nga tënë ti ‘lâ na pasa so ayeke si na azo kue’ asala si azo abâ pasi.

⁷ Bible atene polele: “Sese so kue ayeke na tïtî wato-sioni.” (1 Jean 5:19). Tongana mo gbu li na ndo ti tënë so, mo bâ so a yeke polele pëpe? Sese ni amû gi asalango ye ti yingo sioni so ayeke ‘wahanda ti azo ti sese kue’ na so lê ti e alingbi ti bâ lo pëpe (Apocalypse 12:9). Bê ti Satan ayeke tâ sioni mingi na asi na handa. A yeke na lege ni so bê ti azo ti sese ti lo ayeke nga sioni mingi na asi na handa. So ayeke mbeni oko nda ti tënë so asala si pasi ahon ndo ni na sese.

⁸ Mbeni use nda ti tënë so asala si pasi ahon ndo ni tongaso na sese ayeke so, tongana ti so e bâ na chapitre 3, azo atï na yâ siokpari na peko ti kengo yanga so asi na yaka ti Eden. Teti so ala yeke awasiokpari, bê ti azo atara ti pusu ala ti tiri ti komande gi na ndo ti amba ti ala, na ye so adü abira, pasi so azo ayeke sala na amba ti ala nga na kota vundu (Zo-ti-fa-tene 4:1; 8:9). Mbeni ota nda ti tënë so asala si azo ayeke bâ pasi ayeke so ‘lâ na pasa  asi na azo kue.’ (Diko Zo-ti-fa-tene 9:11.) Na yâ ti sese ti laso so Jéhovah pëpe si akomande azo ni na abata ala, azo alingbi ti bâ pasi ngbanga ti so, ala hinga ti ala pëpe, ala luti na mbeni place na mbeni ngoi so a lingbi ala luti fade na ndo so pëpe, na tongaso mbeni ye ti sioni awara ala.

9. Ngbanga ti nyen e lingbi ti duti na kite oko pëpe so a yeke mbeni nda ti tënë so ayeke na lege ni si apusu Jéhovah ti zia lege si azo abâ pasi?

⁹ A yeke tâ ye ti dengo bê ti hinga so Nzapa pëpe la asala si azo ayeke bâ pasi. A yeke lo pëpe si asala si abira, afango zo, asalango sioni na zo na même akpale tongana yengingo ti sese wala sukungo ti ngu abi azo na yâ ti pasi. Me e ye biani ti hinga ngbanga ti nyen Jéhovah azia lege si aye ti vundu so kue asi. Tongana lo yeke Nzapa Ti Ngangu Ahon Kue, a ye ti tene so lo yeke na ngangu ti kanga lege na pasi. Me ngbanga ti nyen lo sala ni pëpe? Nzapa ti ndoye so e manda ti hinga lo alingbi gi ti duti na mbeni nda ti tënë so ayeke tâ na lege ni, so apusu lo ti sala ye tongaso.​—1 Jean 4:8.

10. Satan adë kite lani na nyen nga tongana nyen?

¹⁰ Ti hinga ngbanga ti nyen Nzapa azia lege si azo abâ pasi, a yeke nzoni e kiri na peko juska na ngoi so pasi abâ gigi. Na ngoi so Satan apusu Adam na Eve ti ke yanga ti Jéhovah, mbeni kota tënë abâ gigi. Na ngoi ni kâ, Satan adë kite pëpe na ngangu so Jéhovah ayeke na ni. Lo hinga lani so katikati ayeke pëpe na ngangu ti Jéhovah. Me ye so lo dë kite na ni ayeke droit ti Jéhovah ti komande dunia. Tongana lo tene so Nzapa ayeke zo ti mvene so agbanzi lege na azo ti gbe ti lo ti wara aye ti nzoni, Satan aye ti fa so Jéhovah ayeke komande na lege ni pëpe. (Diko Genèse 3:2-5.) Satan aye ti tene lani so tongana azo azi tele ti ala na gbe ti komandema ti Nzapa, ala yeke duti nzoni mingi ahon ti so ala ngbâ na gbe ti komandema ti Nzapa ni. Biani, lo yeke gi lani yanga ti Jéhovah na ndo droit ti Lo ti komande dunia kue.

11. Ngbanga ti nyen Jéhovah afâ lani gi azo ti kengo yanga ni pëpe?

¹¹ Adam na Eve ake lani yanga ti Jéhovah. Biani, a yeke tongana ala ye ti tene: “E ye Jéhovah pëpe ti komande na ndo ti e. E  mveni e lingbi ti soro ye so e bâ ayeke nzoni na ye so e bâ ayeke sioni.” Jéhovah alingbi lani ti leke tënë so tongana nyen? Lo lingbi fade ti sala nyen ti fa na a-ange nga na azo ti sese kue so lege so Adam na Eve amû lani ayeke sioni, me gi lege ti lo oko si ayeke tâ nzoni lege ni? Mbeni zo alingbi ti tene ti lo so tongana Nzapa ahinga fade, ka lo fâ gi ala na lo leke ambeni fini zo nde. Me Jéhovah aye lani si Adam na Eve adü, na amolenge ti yâ ti ala amû lê ti sese kue so ayeke ga paradis (Genèse 1:28). Ye so Jéhovah aleke ti sala ayeke ga lakue tâ tënë (Esaïe 55:10, 11). Na ndo ye so, ti fâ azo ti kengo yanga so na lâ ni kâ ayeke leke pëpe tënë so abâ gigi, so andu droit ti Jéhovah ti komande dunia kue.

12, 13. Mû mbeni tapande ti fa ngbanga ti nyen Jéhovah azia lege na Satan ti ga mokonzi ti sese so, nga ngbanga ti nyen lo zia lege na azo ti sala ye so bê ti ala mveni aye.

¹² Zia e bâ mbeni tapande oko. Mbeni maître ayeke fa na a-élève ti lo tongana nyen ti sala mbeni ngangu calcul. Mo ye ti bâ, mbeni élève amû hingango mbeti ti lo ti londo na tele ti maître ni ti sala kpengba-li na lo; lo tene so lege so maître ni ayeke gue na calcul ni ayeke ti lo na lege ni pëpe. Élève ni atene so tâ gi ni si ni hinga nzoni mingi ti sala calcul so, na lo tene atënë ti lo ni na mbeni lege so, tongana mo bâ ni nzoni, lo ye ti fa so maître ni ahinga ye pëpe. Ambeni élève ni atï nga na peko ti lo,  na ala to nda ti sala kpengba-li na maître ni. Maître ni ayeke sala tongana nyen? Tongana lo tomba gi ala tongaso na gigi awe, tanga ti a-élève ni ayeke tene ande nyen? Ala lingbi ti tene so kamarade ti ala so asala kpengba-li nga na ala so atï na peko ti lo ayeke na raison, ndani la si maître ni abâ gbä lo tomba ala na gigi. Ye so alingbi ti pusu tanga ti a-élève so kue ti kpe maître ni pëpe tongana ti kozo na ti bâ so lo sala mbito ti tene azo ahinga atene lo hinga ye pëpe. Me fadeso, bâ so maître ni azia lege na élève ti kpengba-li so ti fa na lê ti amba ti lo tongana nyen lo yeke sala calcul so.

¹³ A yeke nga ye so Jéhovah asala la. Dabe mo so a yeke pëpe gi ala so ake yanga na Eden si ayeke lani dä na ngoi so tënë ni alondo. A-ange kutu mingi ayeke nga dä na ala yeke bâ lani ye so ayeke si (Job 38:7; Daniel 7:10). Lege so Jéhovah ayeke leke na tënë ni ayeke sala ande ngangu mingi na ndo ti ala kue nga na nda ni na ndo ti azo kue so aduti na sese. Tongaso, Jéhovah asala tongana nyen? Lo zia lege na Satan ti fa tongana nyen lo Satan ni lo leke ti komande azo ti sese. Nga, Nzapa azia azo ti fa lege ala mveni na tele ti ala na gbe ti komandema ti Satan.

14. Ye ti nzoni wa ayeke ga na peko ti desizion so Jéhovah amû ti zia azo afa lege ala mveni na tele ti ala?

¹⁴ Maître so e mû tapande ti lo ahinga so élève ti kpengba-li so nga na ala so amû peko ti lo ayeke na raison pëpe. Ye oko, lo hinga nga so tongana lo zia lege na ala ti tara ti fa ye so ala ye ti sala, a yeke sala nzoni mingi na tanga ti a-élève ni. Tongana a-élève so ake yanga ti maître ni asala calcul so gbä, tanga ti a-élève ni kue ayeke bâ ande so gi maître ni oko si alingbi nzoni mingi ti fa ye na ala. Tongaso, ala yeke bâ ande so a yeke na lege ni tongana maître ni atomba a-élève ti kpengba-li kue na gigi. Legeoko nga, Jéhovah ahinga so a yeke sala ande nzoni mingi na azo ti mbilimbili nga na a-ange kue tongana ala bâ na lê ti ala so Satan na ala so amû peko ti lo ague na aye ti ala ni gbä alï gi ngu, na azo alingbi pëpe ti fa lege ala mveni na tele ti ala. Ala yeke bâ tâ tënë ti ye so prophète Jérémie atene giriri: “O L’Eternel, mbi hinga lege ti zo ayeke na tïtî lo mveni pëpe; na a yeke na bê ti zo so atambela ti fa lege na gere ti lo nga pëpe.”​—Jérémie 10:23.

15, 16. (a) Ngbanga ti nyen Jéhovah azia si azo abâ pasi a ninga mingi tongaso? (b) Ngbanga ti nyen Jéhovah akanga lege pëpe na aye ti sioni so asi na azo?

¹⁵ Me ngbanga ti nyen Jéhovah azia azo abâ pasi a ninga tongaso? Nga, ngbanga ti nyen lo kanga lege pëpe na aye ti sioni ti si? Zia e kiri na ndo ti tapande ti e so, na e bâ aye use so maître ni ayeke sala ande pëpe. Kozoni kue, lo yeke kanga lege pëpe na élève ti kpengba-li so ti fa ye so lo leke ti sala. Use ni, lo yeke mû ande maboko pëpe na élève ni ti sala ye so lo leke ti sala so. Legeoko nga, bâ aye use so Jéhovah na bê ti lo mveni ayeke sala pëpe. Kozoni kue, lo kanga lege pëpe na Satan nga na ala so amû peko ti lo ti sala ye so ala leke ti sala ti fa so ala tene tâ tënë. Ti sala tongaso, a hunda lani ti tene lo zia si ngoi ahon. Teti angu mingi mingi, azo awara lege ti tara alege ti komandema nde nde na ndo amba ti ala zo. A lingbi ti bâ so na yâ ti ambeni ye tongana senda-ye, hingango ye ti azo nga na kode ti ala ague na li ni; ye oko, kengo ndia, nzinga, fango zo na bira angbâ gi ti gue na li ni na ti ga sioni ahon ti kozo. Ye ni ayeke polele laso awe so azo asala gbä ti komande tele ti ala nzoni.

¹⁶ Use ni, Jéhovah amû maboko pëpe na Satan ti komande sese so. Biani, tongana fade Nzapa agi ti kanga lege na aye ti sioni so kue ti si, andâ lo yeke mû gi maboko na ala so ake yanga ti lo so na yâ komandema ti ala. Ye so alingbi ti pusu azo ti tene so peut-être azo alingbi biani ti fa lege nzoni na tele ti ala mveni sân ti tene ye ti sioni asi na ala na pekoni. Tongana Jéhovah asala tongaso, andâ lo yeke mû gi mbage ti lo na ye ti mvene. Me “Nzapa alingbi sala mvene . . . pëpe”.​—aHébreu 6:18.

17, 18. Jéhovah ayeke sala ande nyen na aye ti sioni kue so komandema ti azo na ti Satan aga na ni?

¹⁷ Me ka ti aye ti sioni kue so a sala na yâ ti angu mingi kue so ahon na so azo ake yanga ti Nzapa dä? A yeke nzoni e girisa pëpe so Jéhovah ayeke na ngangu ahon ye kue. Tongaso, lo lingbi ti leke aye ti peko ti akpale so asi, so azo ahu pono ndali ni, na biani lo yeke sala tongaso. Tongana ti so e bâ kozo awe, aye so abuba sese ti e ayeke girisa kue tongana a leke peko ti sese ni  si a ga paradis. Mabe na yâ sandaga ti Jésus ayeke mû lege ti zi akpale so siokpari aga na ni, na fade akpale so kuâ aga na ni ayeke hon tongana azo so akui ayeke kiri na fini. Tongaso, Nzapa ayeke mû ngangu na Jésus “ti futi kusala ti zabolo.” (1 Jean 3:8). Jéhovah ayeke sala ande aye so kue na tâ ngoi ni so alingbi. Bê ti e alingbi ti nzere so lo sala tongaso hio pëpe, teti be-nze-pepe ti lo amû lege na e ti hinga tâ tënë na ti sala na lo. (Diko 2 Pierre 3:9, 10.) Na oko ngoi ni, Nzapa agi lege kue ti wara azo so ayeke voro lo tâ na lege ni na ti mû maboko na ala ti gbu ngangu na gbele pasi kue so alingbi ti si na ala na yâ sese ti wusuwusu so.​—Jean 4:23; 1 aCorinthien 10:13.

¹⁸ Ambeni zo alingbi ti hunda: apasi so kue alingbi fade ti si na azo tongana Nzapa aleke lani Adam na Eve na mbeni lege so ala lingbi pëpe ti ke yanga ti lo? Ti kiri tënë na hundango tënë so, a lingbi mo dabe ti mo na mbeni matabisi ti ngele ngangu so Jéhovah amû na mo.

19. Kota matabisi wa Jéhovah amû ni na e? Ngbanga ti nyen a lingbi e bâ ni na ngele ngangu mingi?

¹⁹ Tongana ti so chapitre 5 ti buku so afa, a leke azo na ngangu ti soro ye so bê ti ala aye. Mo bâ kota ngele ti matabisi so? Nzapa aleke gbâ ti anyama me ala lingbi ti sala gi ye so lo zia na yâ ti li ti ala ti tene ala sala (aProverbe 30:24). Fade tele ti mo ayeke nzere tongana fade Nzapa aleke mo tongana anyama? Oko pëpe. E yeke na ngia ti soro na bê ti e mara ti zo wa e ye ti duti, mara ti fini wa e ye ti duti na ni nga akamarade wa e ye ti tambela na ala nga ambeni ye nde tongaso. A nzere na e mingi ti duti na liberté ti sala ambeni ye, na a yeke ye so Nzapa aye si e duti na ni.

20, 21. E lingbi ti sala kusala nzoni tongana nyen na matabisi ti e ti soro ye so bê ti e aye? Ngbanga ti nyen a lingbi e duti na nzara ti sala tongaso?

 ²⁰ Bê ti Jéhovah ayeke nzere pëpe na kusala so mbeni zo ayeke sala na lo tongana a gbu zo ni gbungo na ngangu ti sala ni (2 aCorinthien 9:7). Zia e mû mbeni tapande. So wa ayeke nzere na bê ti mbeni babâ wala mama: ti tene mbeni zo la apusu molenge ti lo si a tene na lo “Papa (wala Mama), mbi ye mo”? wala tongana tënë ni alondo tâ na bê ti molenge ni mveni? Tongaso, tënë ni ayeke ti hinga tongana nyen mo, mo yeke sala kusala na ngangu so Jéhovah amû na mo ti soro ye so bê ti mo aye. Satan, Adam na Eve asala kusala sioni mingi na ngangu ti ala ti soro ye so ala ye. Ala ke Jéhovah Nzapa. Mo soro ti mo ti sala tongana nyen?

²¹ Lege azi na mo ti sala kusala nzoni na pendere matabisi so mo yeke na ni ti soro ye so bê ti mo aye. Mo lingbi ti soro ti sala ye legeoko tongana ti azo kutu mingi so asoro ti duti na mbage ti Jéhovah. Ala zia ngia na bê ti Jéhovah teti so ala fa na gigi polele so Satan ayeke zo ti mvene so ahinga ti komande oko pëpe (aProverbe 27:11). Mo nga kue mo lingbi ti sala tongaso tongana mo soro ti duti na nzoni tambela. A yeke ye so e yeke bâ tënë na ndo ni na chapitre ti peko.