1, 2. Tukuna eso e okati ira o Jiova mera nona itokani voleka.

NA TAMATA vakacava o na digitaka me nomu itokani? Sega ni vakabekataki ni o na vinakata me nomu itokani e dua e tautauvata na nomudrau rai, na ka drau taleitaka, kei na ka drau vakabibitaka. O na taleitaka tale ga e dua e laurai vua na itovo vinaka me vaka na daudina kei na yalovinaka.

² Ena veisenitiuri sa oti, e dau digitaka na Kalou eso mera nona itokani voleka. Me kena ivakaraitaki, a kacivi Eparama o Jiova me nona itokani. (Wilika Aisea 41:8; Jemesa 2:23.) A kaya o Jiova me baleti Tevita ni “donu e lomaqu,” ni taleitaka o Jiova na nona itovo. (Cakacaka 13:22) A vakatokai Taniela tale ga o Jiova me “mareqeti vakalevu.”—Taniela 9:23.

3. Na cava e digitaka kina o Jiova eso mera nona itokani?

³ Na cava e okati Eparama, Tevita, kei Taniela kina o Jiova me ratou nona itokani voleka? E tukuna vei Eparama: “Ni o vakarorogo ina domoqu.” (Vakatekivu 22:18) O koya gona, e toro voleka o Jiova vei ira era vakayacora ena yalomalumalumu na ka e kerea vei ira. A kaya o koya vei ira na Isireli: “Moni muria na noqu vosa au na qai nomuni Kalou, oni na noqu tamata.” (Jeremaia 7:23) E rawa tale ga mo itokani i Jiova ke o vakarorogo vua!

4, 5. E dau vakaraitaka vakacava o Jiova nona kaukaua vei ira nona tamata?

⁴ Vakasamataka mada na yaga ni noda veiwekani kei na Kalou. E vakaraitaka na iVolatabu ni veiraiyaki tu o Jiova me vakadikeva na sala e rawa kina ni “vakaraitaka na nona kaukaua vei ira e taucoko vua na lomadra.” (2 Veigauna 16:9) Cava e dua na sala ena vakaraitaka kina vei iko o Jiova nona kaukaua? Dua na sala e vakamacalataki ena Same 32:8, e tukuni kina: “Au na vakayalomatuataki iko qai vakavulici iko ena sala mo muria. Au na vakasalataki iko niu raici iko tiko e mataqu.”

⁵ Na vosa veivakacegui oya e dusia vakamatata ni kauaitaki keda dina o Jiova! Ena vakarautaka vei iko na veidusimaki e yaga, ena taqomaki iko tale ga ni o muria tiko na nona ivakasala. E vinakata na Kalou me vukei iko mo vosota na veika dredre kei na veivakatovolei o sotava. (Wilika Same 55:22.) Koya gona, ni o qaravi Jiova ena lomamu taucoko, o na nuidei me vakataki koya na daunisame ni a kaya: “E dei tu ga e mataqu o Jiova. Ni tu e ligaqu imatau o koya, au na sega vakadua ni yavalati.” (Same 16:8; 63:8) Io, e rawa ni vukei iko o Jiova mo muria na ivakarau ni bula e taleitaka. Ia o kila ni tiko na meca ni Kalou ena sega sara ga ni vinakata mo vakayacora na ka vinaka qori.

6. Na cava na veibeitaki i Setani me baleti keda na tamata?

⁶ E vakamacalataki ena Wase 11 na nona vakalewa na Tevoro o Setani na veiliutaki ni Kalou. E beitaki Jiova o Setani ni daulasulasu. Eda kila tale ga mai na nona veibeitaki ni vaka me tukuna tiko ni sega ni dodonu na ka e cakava na Kalou ena nona sega ni laivi Atama kei Ivi me rau lewa ga vakataki rau na ka e dodonu kei na ka e cala. Ni rau sa ivalavala ca o Atama kei Ivi, sa mai vakasinaiti o vuravura ena nodrau kawa, sa qai vakalewa tale ga o Setani na inaki ni nona qarava na Kalou na tamata yadua. E vaka me tukuna o koya ni nona qaravi Kalou na tamata e sega ni yavutaki ena nona lomana na Kalou. Ke soli  vua na gauna me temaki ira kina, ena rawa ni vakamuai ira na tamata kece mera kua ni qarava na Kalou. Nida wilika na italanoa kei Jope, eda na qai raica ni qori na ka a vakabauta o Setani. O cei o Jope, e lai okati vakacava ena vakalelewa i Setani?

7, 8. (a) Na cava e vakasakiti kina o Jope vei ira era bula ena nona gauna? (b) E vakalewa vakacava o Setani na inaki ni nona qarava na Kalou o Jope?

⁷ A bula o Jope ena rauta ni 3,600 na yabaki sa oti. E turaga vinaka o koya, ni kaya o Jiova: “E sega ni dua e vuravura e tautauvata kei koya. E turaga yalododonu ni dau yalodina, e rerevaka tiko ga na Kalou qai sega ni dau goleva na ca.” (Jope 1:8) E taleitaki Jope na Kalou.

⁸ E vakalewa o Setani na inaki ni nona qarava na Kalou o Jope. E kaya vei Jiova: “Oni sega ni viribaiti koya moni taqomaki koya kina, na nona vale kei na ka kece e taukena? Oni vakalougatataka na cakacaka ni ligana, sa robota tale ga na vanua na nona manumanu. Ia qo, dodoka mada na ligamuni qai vakarusa na ka kece e taukena, ena vosavakacacataki kemuni dina e matamuni.”—Jope 1:10, 11.

9. Na cava e cakava o Jiova ena veibeitaki i Setani, ena vuku ni cava?

⁹ O koya gona, o Setani e vakalewai Jope ni qarava tiko ga na Kalou me rawaka kina. E kaya tale ga ena dokadoka na Tevoro ni na vakanadakuya na Kalou o Jope ke vakatovolei. Na cava e cakava o Jiova ena veibeitaki i Setani? Me vaka ni vakalewai tiko na inaki e qarava kina na Kalou o Jope, sa mani vakalaiva o Jiova me vakatovolei Jope o Setani. Ena sala qo ena qai vakadinadinataki kina se lomana dina na Kalou o Jope se sega.

10. A vakatovolei vakacava o Jope? Cava e qai cakava?

¹⁰ Mani vakatovolei Jope o Setani ena levu sara na ka. E butakoci eso na manumanu i Jope, eso tale era vakamatei. Era vakamatei tale ga e levu na nona dauveiqaravi. Qo e vakaleqa sara ga na nona bula e veisiga. Sa qai ikuri ga ni nona rarawa na nodratou mate ena covulaca na tini na luvena. E tarai koya na veika vakaloloma qo, ia e “sega ni valavala ca o Jope se beitaka na Kalou ni cakacala.”—Jope 1:22.

11. (a) Na cava na ikarua ni ka e nanuma o Setani ni na qai soro kina o Jope, na cava e qai cakava o Jiova? (b) Na cava e cakava o Jope ena vuku ni mate e tauvi koya?

 ¹¹ E sega ni cegu o Setani. E dina ni sa vosota rawa o Jope na yali ni nona iyau, kei na nodra mate na nona tamata cakacaka, kei ratou na luvena, e nanuma o Setani ni sa na qai soro o Jope ke tauvimate. Mani vakalaiva o Jiova me vakatovolei Jope o Setani ena dua na mate mosi qai vakasisila. Ia e sega ga ni vakamalumalumutaki Jope vakalailai ena nona vakabauta na Kalou. Kena veibasai ni sa qai kaya ga ena yaloqaqa: “Me yacova niu mate, au na sega ni soro ena noqu yalodina!”—Jope 27:5.

12. E vakaraitaka vakacava o Jope ni lasu wale na vakalelewa nei Setani?

¹² E sega ni kila o Jope ni vakavuna tiko na nona leqa o Setani. E sega ni kila o koya na nona vakalewa o Setani na veiliutaki cecere i Jiova, oya na vuna e nanuma kina ni vakavuna nona leqa na Kalou. (Jope 6:4; 16:11-14) Ia e yalodina tiko ga vei Jiova. Na yalodina i Jope e vakalasui sara ga kina na veibeitaki i Setani ena nona kaya ni qaravi Jiova tiko ga o Jope me rawaka kina!

13. Na cava e yaco ni yalodina vua na Kalou o Jope?

¹³ E vakayagataka sara ga o Jiova na yalodina i Jope me isogo ni gusu i Setani, vakauasivi ni sa rui veibeci na nona vakalelewa. E itokani dina ni Kalou o Jope, e qai vakalougatataki koya tale ga na Kalou ena vuku ni nona yalodina.—Jope 42:12-17.

14, 15. Na cava eda kaya kina ni nona beitaki Jope o Setani eda okati kece kina na tamata?

¹⁴ Sega ni o Jope duadua ga a vakalewa o Setani nona yalodina vua na Kalou. O okati tale ga kina o iko. E matata na tikina qo nida raica na Vosa Vakaibalebale 27:11, e tukuna kina na Vosa i Jiova: “Mo vuku na luvequ mo vakamarautaka na lomaqu, me dua na vosa meu tauca vua sa beitaki au.” Na volai ni veivosa qo ni oti e vicanadrau na yabaki mai na mate i Jope e vakaraitaka ni o Setani e se beitaka tiko ga na Kalou, se vakalewai ira tale tiko ga na nona tamata. Nida moica noda bula me salavata kei na ka e vinakata na Kalou, eda sa vakalasuya tiko na veibeitaki nei Setani, qo ena marau sara ga kina na Kalou. Na  cava o nanuma ena vuku ni tikina qo? Sega li ni ka totoka mo vakaitavi ena vakalasui ni nona veibeitaki na Tevoro, e dina ni na gadrevi kina eso na veisau ena nomu bula?

¹⁵ Nanuma ni a kaya o Setani: “Ena solia na tamata na ka kece e tu vua me bula kina.” (Jope 2:4) Na nona cavuta o Setani “na tamata” e vakaraitaka ni sega ni beitaki Jope wale ga, ia e beitaka na tamata kece. Qo e dua na ka bibi. E vakalewa o Setani na nomu yalodina vua na Kalou. Ena saga na Tevoro mo na talaidredre vua na Kalou o qai soro koso ni tarai iko na leqa. Ena vakayacora vakacava qo?

16. (a) Na ivadi cava e dau vakayagataka o Setani me vagolei keda meda kua ni qarava na Kalou? (b) E rawa ni vakayagataka vakacava vei iko o Setani na nona ivadi qo?

¹⁶ Me vaka eda sa raica mai ena Wase 10, e vakayagataka o Setani e levu sara na ivadi me vagolei keda tani kina meda kua ni qarava na Kalou. So na gauna e dau sagai keda “me vaka na laione e tagi, e vakasaqara tiko e dua me tiloma.” (1 Pita 5:8) E rawa gona ni vakilai na veivakamuai i Setani nira saqata na noda itokani, wekada, kei na so tale, na noda vulica na iVolatabu kei na noda saga meda bulataka na ka eda vulica. * (Joni 15:19, 20) Ena yasana adua, “o Setani e dau vukici koya tiko ga me agilosi ni rarama.” (2 Korinica 11:14) E rawa ni vakayagataka na Tevoro eso na ivadi qaseqase me vakacalai iko kina, me bacani iko tale ga mo kua ni muria na ivakarau ni bula e vinakata na Kalou. E rawa tale ga ni vakayalolailaitaki iko, se me vakavuna mo nanuma ni o sa rui tawayaga, se sega ni yaga na nomu saga mo cakava na ka e vinakata na Kalou. (Vosa Vakaibalebale 24:10) O koya gona, e dau veiveisau na iwalewale ni veivakacalai i Setani. So na gauna ena vaka “na laione e tagi,” so tale na gauna ena vaka na “agilose ni rarama.” Ia e dua tiko ga na nona ile: E kaya o koya ni o na muduka nomu qarava na Kalou ni o vakatovolei, se o temaki. Na cava o na cakava mo vakalasuya  kina na nona ile, mo yalodina tale ga vua na Kalou me vakataki Jope?

17. Na cava e bibi kina meda muria na ivakaro i Jiova?

¹⁷ O rawa ni vakalasuya na veibeitaki nei Setani ena nomu muria na ivakarau ni bula e taleitaka na Kalou. Na cava e okati kina? E sauma na iVolatabu: “Mo lomani Jiova na nomu Kalou ena lomamu taucoko, ena nomu vinaka taucoko, kei na nomu kaukaua taucoko.” (Vakarua 6:5) Ni tubu cake na nomu lomana na Kalou, ena tubu tale ga na nomu gadreva mo cakava na ka e vinakata. E vola na yapositolo o Joni: “Qo na ibalebale ni noda lomana na Kalou, meda muria na nona ivunau.” Ke o lomani Jiova ena lomamu taucoko, o na vakadinata ni “sega ni icolacola bibi na nona ivunau.”—1 Joni 5:3.

18, 19. (a) Na cava eso na ivakaro i Jiova? (Raica na  kato ena tabana e 122.) (b) Eda kila vakacava ni na sega ni namaka vakasivia vei keda na ka o Jiova?

¹⁸ Na cava eso na ivakaro i Jiova? Eso e vauci kina na itovo e dodonu meda cata. Me kena ivakaraitaki, raica na kato ena tabana e 122, ena ulutaga “ Cata na Veika e Cata o Jiova.” Era volai koto e kea eso na itovo e vakacala sara ga na iVolatabu. De dua o na nanuma ni so na itovo era volai e kea era sega ni itovo ca sara. Ia ni o vakasamataka vata kei na kedra veitikinivolatabu, o na rawa ni qai raica ni ka vinaka dina ga meda muria na lawa i Jiova. Na nomu saga mo veisautaka na nomu bula e rawa ni ka dredre duadua mo bau cakava. Ia na nomu moica nomu bula me salavata kei na loma ni Kalou ena vakacegui iko, ena vakamarautaki iko tale ga. (Aisea 48:17, 18) Qo na isausau tale ga o rawa ni sauva. Eda kila vakacava?

¹⁹ E sega ni namaka vakasivia vei keda na ka o Jiova. (Wilika Vakarua 30:11-14.) E kila vinaka cake o koya na ka eda rawata kei na ka eda sega ni rawata. (Same 103:14) Kena ikuri, e rawa ni solia vei keda o Jiova na kaukaua eda gadreva meda talairawarawa kina vua. E vola na yapositolo o Paula: “E dau dina na Kalou ena nona vosa, oya ni na sega ni vakalaiva moni sotava na ka ni veivakatovolei oni na sega ni taqea rawa. Ni  oni vakatovolei, ena vakarautaka tale ga na sala moni vosota rawa kina.” (1 Korinica 10:13) Rawa ni vukei iko sara mada ga o Jiova mo vosota ena nona vakarautaka vei iko “na kaukaua e uasivia na kaukaua ni tamata.” (2 Korinica 4:7) E kaya o Paula, e dua a vosota e levu sara na ka dredre: “Au rawata na ka kece ena vuku i koya e vakaukauataki au.”—Filipai 4:13.

20. Na itovo cava i Jiova mo saga mo vakaitovotaka, na cava e bibi kina qo?

²⁰ Na nomu vakamarautaki Jiova e sega ni yala ga ena nomu  cata na veika e cata. E dodonu tale ga mo vinakata na veika e vinakata o koya. (Roma 12:9) Sega beka ni o dau vinakata mera nomu itokani o ira era duavata tale ga kei iko ena nomu rai, veika o dau taleitaka, kei na veika o dau vakabibitaka? E vaka tale ga qo o Jiova. O koya gona, vulica mo dau vinakata na veika e vinakata o Jiova. Eso na veika qo e vakamacalataki ena Same 15, na tikinivolatabu e cavuti kina o ira e okati ira na Kalou mera nona itokani. (Wilika Same 15:1-5.) O ira na itokani i Jiova era vakaraitaka na ka e vakatoka na iVolatabu me “vua ni Yalo Tabu.” Qo era okati kina “na loloma, marau,  vakacegu, vosovoso, yalololoma, yalovinaka, vakabauta, yalomalua, lewai koya vinaka.”—Kalatia 5:22, 23.

21. Na cava ena vakarawarawataka na nomu bulataka na itovo vakalou?

²¹ Ena vakarawarawataka na nomu bulataka na itovo vakalou na nomu dau wilika kei na nomu vulica na iVolatabu. Na nomu dau vulica tale ga na veika e vinakata na Kalou ena vukei iko mo moica nomu vakasama me salavata kei na ivakarau ni vakasama ni Kalou. (Aisea 30:20, 21) Na levu ga ni nomu lomani Jiova na levu tale ga ni nomu vinakata mo muria na ivakarau ni bula e taleitaka o koya.

22. Na cava na yaga ni nomu muria na ivakarau ni bula e taleitaka na Kalou?

²² Ena vinakati na sasaga meda muria na ivakarau ni bula e vakamarautaki Jiova. E vakatauvatana na iVolatabu na noda veisautaka na noda bula kei na noda luvata tani na isulu makawa meda tokara na isulu vou. (Kolosa 3:9, 10) Ia e vola na daunisame me baleta na ivakaro i Jiova: ‘Ke muri, ena dua na icovi levu.’ (Same 19:11) O na vakadinata tale ga ni o na vakalougatataki vakalevu ke o muria na ivakarau ni bula e taleitaka na Kalou. Ena nomu vakayacora qo, o sa na vakalasuya tiko kina na vosa ni veibeitaki nei Setani, o sa na vakamarautaka tale ga na loma i Jiova!