Yai panembwa’mba bijipo

Yai paji ndonda ya mitwe

KITANGO 12

Kwikala Bwikalo Butokesha Lesa pa Muchima

Kwikala Bwikalo Butokesha Lesa pa Muchima
  • Mwakonsha kwikala byepi balunda na Lesa?

  • Nga anweba mwavwangiwamo byepi mu luzhinauko lwa kwa Satana?

  • Ñanyi byubilo bifichisha Yehoba pa muchima?

  • Mwakonsha kwikala byepi bwikalo butokesha Lesa pa muchima?

1, 2. Ambai bya kumwenako bya bantu Yehoba bo amwene amba balunda nanji ba pa muchima.

MUNTU wa mutundu ka ye mwakonsha kukeba’mba ekale mulunda nenu? Mwakonsha kukeba muntu ulanguluka byonka byo mulanguluka, watemwa byo mwatemwa, kabiji uji na byubilo byo mujipo nabyo. Kabiji mwakonsha kukeba muntu uji na byubilo byawama nabiji bukishinka ne lusa.

2 Mwapita bwikalo bonse bwa bantu, Lesa wasajilengapo bantu bamo kwikala balunda nanji ba pa muchima. Kya kumwenako, Yehoba watelele Abalahama amba mulunda nanji. (Isaya 41:8; Yakoba 2:23) Lesa waambile pe Davida amba “muntu uyila monka mwayila muchima wami” mambo wajinga muntu ye atemenwe. (Byubilo 13:22) Kabiji Yehoba wamumwene ngauzhi Danyela amba ‘muntu ye atemwa bingi.’—Danyela 9:23.

3. Mambo ka Yehoba o asajila bantu bamo kwikala balunda nanji?

3 Mambo ka Yehoba o asajijile ba Abalahama, Davida, ne Danyela kwikala balunda nanji? Wamubujile Abalahama amba: “Obewa wakokela jiwi jami.” (Ntendekelo 22:18) Onkao mambo Yehoba ufwenya kwipi na boba bepelula kuba kyo akeba’mba bobe. Wabujile bena Isalela amba: “Kokelai jiwi jami ne amiwa nkekala ke Lesa wenu, ne anweba mukekala ke bantu bami.” (Yelemiya 7:23) Umvwe mwakokela Yehoba, ne anweba mwakonsha kwikala balunda nanji!

YEHOBA UKOSESHA BALUNDA NANJI

4, 5. Yehoba umwesha byepi bulume bwanji ku bantu banji?

4 Akilangulukai pa mfweto iji mu kwikala mulunda na Lesa. Baibolo waamba’mba Yehoba ukeba ‘kumwesha bulume bwanji ku boba bamuketekela na muchima yensetu.’ (2 Byambo bya Moba 16:9) Yehoba wakonsha kumwesha byepi bulume bwanji kwi anweba? Jishinda jimo jaambiwapo mu Masalamo 32:8, motutanga amba: ‘Amiwa [Yehoba] nkakubula ne kukufunjisha jishinda jo ukayamo: Nkakubulanga maana ne jiso jami saka jikutala.’

5 Ino ke ñambilo yawama bingi ya Yehoba byo emuta muchima. Ukemutangijilanga ne kwimulama byo mukendanga mu jino jishinda. Lesa ukeba kwimukwasha amba muchinchike meseko enu. (Masalamo 55:22) Onkao mambo, umvwe ke mwingijile Yehoba na muchima yense, mwakonsha kwikala na luketekelo lwajingapo na nyimbi wa masalamo waambile’mba: “Namubika Yehoba ku meso ami moba onse: Kabiji byo aikala ku kilujo kyami, kechi nkatenkene ne.” (Masalamo 16:8; 63:8) Ee, Yehoba wakonsha kwimukwasha kwikela mu jishinda jimutokesha pa muchima. Pano bino, byonka byo mwayuka, kuji mulwanyi wa Lesa ukeba’mba muleke kuba kino.

LUZHINAUKO LWA KWA SATANA

6. Satana wabepele’mba ka pa mambo a bantu?

6 Kitango 11 kya uno buku kyalondolwele Satana Diabola byo azhinaukile bumfumu bwa Lesa. Satana wamupelemo Lesa mambo a bubela ne kwikitazha mu kuba’mba Yehoba watama pa kubula kuleka ba Adama ne Evwa kwifuukwila abo bene kyawama ne kyatama. Panyuma ya kuba ba Adama ne Evwa balenga mambo kabiji ne panopantanda byo patendekele kukumbana baana babo, Satana wazhinaukile bantu bonse. Wazhinaukile’mba: “Bantu kechi bamwingijila Lesa na mambo a kumutemwa ne. Umvwe bampa kimye, nakonsha kufumya muntu uji yense kwi Lesa.” Jishimikila ja kwa Yoba jimwesha’mba bino byobyo alangulukilenga Satana. Pano nga Yoba wajinga ñanyi, kabiji Satana wamuzhinaukile byepi?

7, 8. (a) Ki ka kyalengejile Yoba kwikala muntu wawama kukila bantu bonse bajingako pa kyokya kimye? (b) Satana wamuzhinaukile byepi Yoba?

7 Yoba waikeleko myaka pepi nobe 3,600 yapitapo. Wajinga muntu wawama, mambo Yehoba waambile’mba: “Ka paji muntu mukwabo pano pa ntanda waesakana nanji mu kulumbuluka ne mu koloka, ne mu kungakamwa amiwa Lesa ne mu kuvundamina ku bubi, ne.” (Yoba 1:8) Yoba watokeshanga Lesa pa muchima.

8 Satana wazhinaukile kine kintu kyalengelanga Yoba kwingijila Lesa. Diabola waambile kwi Yehoba amba: “Anweba kechi mwamuzhokolosha aye mwine [Yoba], ne ba mu nzubo yanji, ne byonse byo aji nabyo na nsakwa konse konse nenyi? Anweba mwapesha mingilo yanji, kabiji bintu byanji byavula kala mu kyalo. Bino umvwe mutanyike kuboko kwenu ne kukwatako ku kintu nangwa kimo kyo aji nakyo, aye ukemunena mwenga konka ku meso enu.”—Yoba 1:10, 11.

9. Yehoba waubilepo byepi pa luzhinauko lwa kwa Satana, kabiji mambo ka?

9 Mu jino jishinda Satana wapachikilenga’mba Yoba waingijilenga Lesa na mambo a kukebako mfweto. Kabiji Diabola waambile ne kuba’mba umvwe Yoba waesekwa, wakonsha kumuvundamina Lesa. Nga Yehoba waubilepo byepi pa luzhinauko lwa kwa Satana? Pakuba luno luzhinauko byo lwaimejile pa kine kintu kyalengelanga Yoba kwingijila Lesa, Yehoba wamuswishishe Satana kumweseka Yoba. Mu jino jishinda, butemwe bwa kwa Yoba bwa kutemwa Lesa, nangwa kubula kumutemwa bwafwainwe kumweka patoka.

YOBA WAESEKWA

10. Ñanyi meseko amufikijile Yoba, kabiji waubilepo byepi?

10 Mu kimyetu kicheche Satana wamwesekele Yoba mu mashinda avula. Yoba bamwibijilepo banyama banji bamo, kabiji bakwabo nabo bebepaile. Bakalume banji bavula bebepayile. Kino kyalengejile bwikalo kushupa bingi. Kabiji Yoba waponejilwe na malwa akwabo kimye baana banji jikumi kyo bafwile na mwela mukatampe. Nangwa kya kuba bino binkunka byonse byamuponejile, “Yoba kechi walengele mambo ne, nangwa kumunena Yehoba amba: Mwauba byatama ne.”—Yoba 1:22.

11. (a) Ñanyi bubela bwa bubiji Satana bo abepele pe Yoba, kabiji Yehoba waubilepo byepi? (b) Yoba waubilepo byepi pa kino kikola kyatanchilenga?

11 Satana kechi wikilekele ne. Kampe walangulukile’mba nangwa kya kuba Yoba wachinchika na mambo a bintu byanji byaonaika, lufu lwa bakalume banji, ne lwa baana banji, ukamuvundamina Lesa umvwe wabela. Yehoba wamulekele Satana kumumanyika Yoba na kikola kya bunya, kabiji kya misongo ikatampe. Pano bino kino nakyo kechi kyamulengejile Yoba kutaya lwitabilo mwi Lesa ne. Aye waambile na kukosa’mba: “Kufika ne ku juba jo nkafwa nkakakachila ku kino namba: Nabinga.”—Yoba 27:5.

Yoba bamufwetele mambo wajinga wakishinka kwi Lesa

12. Nga Yoba wamwesheshe byepi’mba luzhinauko lwa kwa Diabola lwajinga lwa bubela?

12 Yoba kechi wayukile’mba Satana ye wamuletejilenga ano makatazho ne. Byo abujile kuyuka luzhinauko lwa Diabola lwa kuzhinauka bumfumu bwa Yehoba, Yoba wachiine’mba Lesa ye wamuletejilenga ano makatazho. (Yoba 6:4; 16:11-14) Nangwa byonkabyo, wasungile bulumbuluke bwanji kwi Yehoba. Kabiji kwamba kwa kwa Satana kwa kuba’mba Yoba waingijilanga Lesa na mambo a kukebako bintu bimo kwajinga kwa bubela mambo Yoba waikele wakishinka!

13. Ki ka kyaubiwe kwi Yoba na mambo a bulumbuluke bwanji kwi Lesa?

13 Bukishinka bwa kwa Yoba bwalengejile Yehoba kushinawina Satana na mambo a kapunyi kanji. Yoba kine wajinga mulunda na Yehoba kabiji wamupesheshe na mambo a bulumbuluke bwanji.—Yoba 42:12-17.

BYO MWAVWANGIWAMO

14, 15. Mambo ka o twakonsha kwambila’mba luzhinauko lwa kwa Satana lwa kuzhinauka Yoba lwavwangamo ne bantu bonse?

14 Mambo o akolomwene Satana a bulumbuluke kwi Lesa kechi apwijiletu kwi Yoba yenka ne. Ne anweba mwavwangiwamo. Kino kyaambiwa bulongo mu Byambo bya Mana 27:11, mo aamba Yehoba amba: ‘Mwanami, wikale wa maana, usangajike muchima wami, namba mmone mwa kumukumbwila awa uñendeleka.’ Bino byambo byanembelwe myaka yavula panyuma ya lufu lwa kwa Yoba, bimwesha’mba Satana wakimwendelekelenga Lesa ne kushinawina bakalume banji bya bubela. Umvwe ke twikale bwikalo busangajika Yehoba, tumwesha patoka’mba byambo byaambile Satana bya bubela, kabiji ne mu jino jishinda tusangajika muchima wa Lesa. Mwiumvwa byepi pa kino? Nanchi kuba kyawama kwikalamo na lubaji mu kumwesha’mba byambo byaambile Diabola bya bubela nangwa kya kuba kino kikebewa’mba mupimpule bwikalo bwenu ne nyi?

15 Satana waambile’mba: ‘Byonse byo aji nabyo muntu ukebipana mu kupulusha mweo wanji.’ (Yoba 2:4) Pa kwamba’mba “muntu,” Satana wamwesheshe patokatu to amba byambo byanji kechi byajingatu bya kushinawina Yoba yenka ne, bino byajinga bya kushinawina ne bantu bonse. Kino ke kishinka kyanema bingi. Satana uzhinauka bingi bulumbuluke bwenu kwi Lesa. Diabola ukeba’mba mu musatukile Lesa ne kuleka jishinda jaoloka umvwe paikala makatazho. Satana weseka byepi pa kuba’mba obe kino?

16. (a) Ñanyi mashinda Satana o engijisha kufumishamo bantu kwi Lesa? (b) Diabola wakonsha kwingijisha byepi ano mashinda kwi anweba?

16 Byonka byo kyaambiwapo mu Kitango 10, Satana wingijisha mashinda apusana pusana kufumishamo bantu kwi Lesa. Ulukukañana “nobe bokwe wimba, upitañana na kusaka ye ayuka kuja.” (1 Petelo 5:8) Onkao mambo, bufinda bwa kwa Satana bwakonsha kumwekela mu bakwenu, balongo benu, nangwa bantutu bakwabo inge ke bemukanye kufunda Baibolo ne kwingijisha byo mufunda. * (Yoano 15:19, 20) Kabiji Satana “wialula nobe malaika wa kyeya.” (2 Kolinda 11:14) Satana wakonsha kwingijisha mashinda a bujimbijimbi a kwimujimbaikilamo ne kwimutwajilamo mungi kufuma mu bwikalo butokesha Lesa pa muchima. Wakonsha ne kulefulañana, kampe kwimulengela ke mwiumvwe’mba kuba mwatokesha Lesa pa muchima ne. (Byambo bya Mana 24:10) Kikale Satana ubena kuba nobe “bokwe wimba” nangwa nobe “malaika wa kyeya,” luzhinauko lwanji lukijitu lumo: Wamba’mba umvwe ke mupite mu meseko, mukaleka kwingijila Lesa. Mwakonsha kumwesha byepi’mba luzhinauko lwanji lwa bubela ne kumwesha bulumbuluke bwenu kwi Lesa, byonka byaubile Yoba?

KULAMA MIKAMBIZHO YA YEHOBA

17. Ñanyi ene mambo a kulamina mikambizho ya Yehoba?

17 Mwakonsha kumwesha’mba luzhinauko lwa kwa Satana lwa bubela kupichila mu kwikala bwikalo butokesha Lesa pa muchima. Kino kilumbulula ka? Baibolo wakumbula’mba: “Obewa ukamutemwe Yehoba Lesa wobe na muchima wobe yense, ne na mweo wobe yense ne na bulume bonse bonse.” (Mpitulukilo ya mu mizhilo 6:5) Butemwe bwenu bwa kutemwa Lesa inge bwabaya, mukakeba kuba bintu byo akeba’mba mube. Mutumwa Yoano wanembele’mba: “Kutemwa Lesa ko ko kuno, amba, tulame mikambizho yanji.” Umvwe mwa mutemwa Yehoba na muchima wenu yense, mukatana kuba’mba “mikambizho yanji kechi yakatazha” ne.—1 Yoano 5:3.

18, 19. (a) Ñanyi mikambizho imo ya Yehoba? (Monai kabokoshi ” Chinai Bintu Byoashikwa Yehoba.”) (b) Twayuka byepi amba Lesa kechi witukebela kuba byavula ne?

18 Mikambizho ya Yehoba yo yepi? Mikambizho imo yavwangamo byubilo byo twafwainwa kuchinuzhuka. Kya kumwenako, monai kabokoshi pa peja 122, kaji na mutwe wa kuba’mba “ Chinai Byoashikwa Yehoba.” Mu kano kabokoshi musakutanamo byubilo Baibolo byo akanya. Pa kwibimona kimye kitanshi, byubilo bimo byatanchikwamo kechi byakonsha kumonwa’mba byatamishatu ne. Bino panyuma ya kulangulukalangulukapo pa binembelo byamweshiwa, popo mwakonsha kumona maana aji mu mizhilo ya Yehoba. Kupimpula byubilo byenu kwakonsha kwikala kintu kimo kyashupa bingi kyo mukyangye kubapo ne. Pano bino, kwikala bwikalo butokesha Lesa pa muchima kuleta bingi lusekelo. (Isaya 48:17, 18) Kabiji ke kintu kyo mwakonsha kuba. Twayuka byepi byobyo?

19 Yehoba kechi witukebela kuba byavula byo twakonsha kukankalwa kuba ne. (Mpitulukilo ya mu mizhilo 30:11-14) Wayuka bulume bwetu byo buji ne kupelelela kwetu kukila ne byo twiyuka atwe bene. (Masalamo 103:14) Kabiji Yehoba wakonsha kwitupa bulume bwa kumukokela. Mutumwa Paulo wanembele’mba: “Lesa ye wa kishinka, kechi akemuleke’mba, mumone lweseko lwakila pa bulume bwenu ne: bino mu lweseko ukemumwena ne jishinda ja kupulukilamo, amba mumone mwa kwilukonshesha.” (1 Kolinda 10:13) Pa kuba’mba emukwashe kuchinchika, Yehoba wakonsha ne kwimupa “bukata bwine bwa bulume.” (2 Kolinda 4:7) Panyuma ya kuchinchika meseko avula, Paulo waambile’mba: “Nakonsha kuba byonse mwi aye unkosesha.”—Filipai 4:13.

KWIKALA NA BYUBILO BYOATEMWA LESA

20. Ñanyi byubilo byoatemwa Lesa byo mwafwainwa kwikala nabyo, kabiji mambo ka o byanemena?

20 Mu kutokesha Yehoba pa muchima mwavwangwa bintu byavula bingi kechi kuchinuzhukatu bintu byoashikwa ne. Mwafwainwa ne kutemwa bintu byoatemwa. (Loma 12:9) Nanchi bantu bo mukeba kwikala balunda nenu kechi boba balanguluka byonka byo mulanguluka, batemwa byo mwatemwa, kabiji baji na byubilo byo muba ne nyi? Ne Yehoba nanji bobo akeba bantu bayewo mutundu. Onkao mambo temwai bintu byoatemwa Yehoba. Bintu bimo byoatemwa byalondololwa mu Masalamo 15:1-5, motutanga pa mambo a boba bo atela Lesa amba balunda nanji. Balunda nanji Yehoba bamwesha byubilo byo atela Baibolo amba “bipangwa bya Mupashi.” Mwavwangwa byubilo nabiji, ‘butemwe, lusekelo, mutende, kukoka muchima, lusa, buwame, bukishinka, bukimote, ne kwikanya.’—Ngalatiya 5:22, 23.

21. Ki ka kikemukwasha kwikala na byubilo byo atemwa Lesa?

21 Kutanga ne kufunda Baibolo kimye kyonse kukemukwasha kwikala na byubilo byo atemwa Lesa. Kabiji kufunda bintu byo akeba Lesa kukemukwasha kulangulukanga byonka byoalanguluka. (Isaya 30:20, 21) Umvwe kemukoseshe butemwe bwenu bwa kutemwa Yehoba, popo mukakebesha kwikala bwikalo butokesha Lesa pa muchima.

22. Ki ka kyo mukamwesha umvwe mwaikala bwikalo busangajika muchima wa Lesa?

22 Kikebewa kwibikako pa kuba’mba mwikale bwikalo busangajika Yehoba. Baibolo wapashañanya kupimpula bwikalo bwenu ku kuvula bumuntu bwa kala ne kuvwala bupya. (Kolose 3:9, 10) Bino pa mambo a mikambizho ya Yehoba, nyimbi wa masalamo wanembele’mba: ‘Pa kwiilama paji mfweto ikatampe.’ (Masalamo 19:11) Ne anweba mukatana’mba muji mfweto ikatampe bingi mu kwikala bwikalo butokesha Lesa pa muchima. Mu kuba kino, mukamwesha’mba luzhinauko lwa kwa Satana lwa bubela ne kusangajika muchima wa Yehoba!

^ jifu. 16 Kino kechi kilumbulula’mba aba bemulengulula batangijilwa na Satana ne. Pano bino Satana ye lesa wa panopantanda, kabiji byonse bya panopantanda biji mu bulume bwanji. (2 Kolinda 4:4; 1 Yoano 5:19) Onkao mambo twakonsha kuketekela’mba kwikala bwikalo butokesha Lesa pa muchima kechi be kutemwa ku bavula ne, kabiji bamo bakemulengululanga.