Llapan kanqanman ëwari

Qallananchö tïtulukunaman ëwë

CAPÍTULO 12

Dios munanqannö kawë

Dios munanqannö kawë
  • ¿Imanöraq Diospa amïgon këman chankiman?

  • Nunakunapaq Satanás mana alli parlanqanqa, ¿imanirtaq mana alli qampaqwan?

  • ¿Ima rurëkunatataq Dios chikin?

  • ¿Imanötaq Dios munanqannö kawankiman?

1, 2. ¿Pikunataq Jehová Diospa kuyë amïgonkuna kayarqan?

¿IMANÖ nunatataq amïguïkipaq akrankiman? Qamnö pensaqta, munanqëki asheqta, qamnö alli kawëyoqtachi ashinkiman. Hinamampis honrado y alli humilde y kuyakoqtachi ashita munankiman.

2 Unë tiempopitam alli nunakunata Dios akrashqa kuyë amïgonkuna kayänampaq. Abrahán nunatam amigö nishpa qayarqan (leyi Isaías 41:8; Santiagu 2:23). Hina, “Davidtam shonqü tarin” nerqanmi, Pë munanqannö kaptin (Hechos 13:22). Y profeta Daniel nishqantapis “alläpa yachanëpaq” nunatanömi rikarqan (Daniel 9:23).

3. ¿Imanirtaq wakin nunakunataqa Jehová Dios akran amïgonkuna kayänampaq?

3 ¿Imanirtaq Abrahán, David y Daniel nunakunata amïgonkunatanö Jehová Dios rikarqan? Abrahán nunatam: “nenqätam wiyarqonki” nerqan (Génesis 22:18). Awmi, shonqunkunapita patsë mandanqanta ruraqkunamanmi Jehová Diosqa witin. Tsëmi, israelitakunatapis “nenqäta wiyayë y Diosnikikunam kashaq y qamkunaqa markämi kayanki” nerqan (Jeremías 7:23.) Jehová Diosta wiyakorqa amïgon këmanmi qampis chanki.

JEHOVÁ DIOSQA YANAPANMI AMÏGONKUNATA

4, 5. ¿Imanötaq sirveqninkunata kallpanwan Jehová Dios yanapan?

4 Yarpakurkï Jehová Diospa amïgon këqa alläpa alli kanqanman. Tsëmi Bibliachöqa, “Pëllata llapan shonqunkunawan kuyaqkunataqa kallpanwanmi yanapan” nimantsik (2 Crónicas 16:9). ¿Imanöraq qamtaqa Dios Yaya kallpanwan yanapashunkiman? Salmo 32:8 nishqanchömi willamantsik: “[Noqa Jehová Diosmi] käyikïniki qoshqëki, y alli nänipa purinëkipaqmi yachatsishqëki. Rikëkashqëkim willapänaqpaq” nishpa.

5 ¡Qamta Jehová Dios cuidëkushunëkitam kuyëllapa willëkushunki! Llapan wananqëki consëjokunatam pëqa qoshunki, y tsëta ruraptikeqa kushikïnikim qoshunki. Tsëmi, kawënikikunachö problemëkikunata altsanëkipaq y hipakïnikikunachö alleq tsarakunëkipaq yanapashïnikita Dios Yaya munan (leyi Salmo 55:22). Y llapan shonqïkiwan Jehová Diosta sirverqa salmista nenqannömi qampis ninki: “Imëpis nöpämanmi Jehovata churarqö. Derechächömi pëqa këkan, y manam ishkinätsiyämanqatsu”, nishpa (Salmo 16:8; 63:8). Awmi, Pë munanqannö kawanëkipaqqa kikin Jehová Diosmi yanapashunki. Pero, musyanqëkinöpis kënö kawanëkitaqa Diospa chikeqninmi mana munantsu.

SATANASPA TUMPAKÏNIN

6. ¿Ima mana allitataq Satanás parlarqan nunakunapita?

6 Capítulo 11 nishqanchö yachakonqantsiknömi Satanasqa, Jehová Diospa gobiernompita mana allita parlarqan. Mana alli gobernantem, ulim o llullam, tsëmi Adanwan Eva allita mana allita kikinkuna akrakuyänantapis haqintsu nishpam Jehová Diosta tumparqan. Punta teytantsikkuna hutsaman ishkiriyanqanchönam tsurinkuna mirar Patsaman huntar qallëkuyarqan. Tsënam imanir nunakuna Jehová Diosta serviyanqantapis Satanasqa mana allita parlarqan. Tsënö mana alli parlarqa, ‘nunakunaqa manam rasumpa kuyartsu Diosta serviyan. Y contranmanmi pï mëtapis churarïman ichikllapis permitïkamaptenqa’ neq cuentam nikarqan. Y Diablu tsënö pensanqantaqa musyatsimantsik Job nunapaq parlaq willakïmi. Pero ¿pitaq Jobqa karqan, y imanötaq Satanás mana alli parlanqanqa pëtapis hipatserqan?

7, 8. a) ¿Imanö kanqampitataq reqishqa karqan Job? b) Job, Jehová Diosta sirvenqampita ¿imatataq parlarqan Satanás?

7 Kima waranqa hoqta pachak pasashqa watakunachömi Jobqa kawarqan. Alläpa alli nunam karqan tsëmi Jehová Diospis nerqan: “Kë patsachöqa manam pëno kantsu, alli y mana hutsa ruraq, mana alli rurëkunapitaqa rakikashqa y llapan shonqunwan Dios sirveq” nishpa (Job 1:8). Awmi, Jehová Diosqa alläpam kuyaq Job nunata.

8 Diabluqa, imanir Job Jehová Diosta sirvenqampitam mana allita parlarqan. Tsëmi, Jehová Diosta nerqan: “¿Manaku [Jobta] y wayinta, llapan kapoqnintawan tsapänampaq hiruroq cercotanö qam churarqonki tsapäkïnikita[...]? Llapan ruranqantapis bendecirqonkim, animalninkunatapis miratserqonkim. Pero musyarinapaqqa, llapan kapoqninta makikiwan qochirïki, y mä, manakush cärëkichö maldecïkushunki” nishpa (Job 1:10, 11).

9. ¿Imatataq Jehová Dios rurarqan Diablu tumpakuptin, y imanir?

9 Jobqa imatapis chaskirllam Diosta servin y pruëbaman churakärerqa Diospa contranmi tikrarenqa nerqanmi Satanasqa. ¿Imatataq Jehová Dios rurarqan Diablu tsenö niptin? Job imanir Diosta sirvenqampita Satanas mana allita parlashqa kaptinmi, Jehová Dios permiterqan pruëbaman churananta. Tsënöpam, Diosta, Job kuyanqan o mana kuyanqampis musyakänan karqan.

JOB MANA ALLI KAWËMAN CHURAKÄRIN

10. ¿Ima hipakïkunapataq Job pasarqan, y imanöraq rikarqan?

10 Tsëllanam Satanasqa tukïläya hipakïkunaman churarerqan Jobta. Animalninkuna wanunanta suwayänanta y sirveqninkunata wanïkatsiyänantapis Satanasmi causëkorqan. Kë llapanqa waktsayëmanmi aparqan Jobta. Tsëpitanam fuerte vientowan Diabluqa wanïkatserqan chunka tsurinkunata. Pero tsë desgraciakunata pasëkarpis “Jobqa manam hutsallakorqantsu, ni Diosta culparqantsu” (Job 1:22).

11. a) ¿Ima mastataq Satanás rurarqan Jobta, y imatataq Jehová Dios permiterqan? b) Tsëläya qeshyanwan hipëkarpis, ¿imataq nerqan Job?

11 Satanasqa manam tsënöllatsu haqirerqan. Tsurinkunata, sirvientinkunata, animalninkunata y llapan kapoqninkuna oqranqanta aguantarpis, kikin Job qeshyarerqa Diospa contranmanmi churakärenqa nishpachi Satanás pensarerqan. Tsëmi, huk mana alli melanëpaq hipatsikoq qeshyawan Diablu pruëbaman churananta Jehová Dios permiterqan. Pero manam tsë llapanta pasëkarpis Dios Yayapita rakikarqantsu. Tsëpa rantenqa sinchipam nerqan: “¡Manam haqishaqtsu wanonqäyaqpis!” Diostaqa, nishpa (Job 27:5).

Fiel kanqampitam Jobqa bendicionkunata chaskerqan

12. ¿Imanötaq Job contestarqan Diablupa mana alli parlakïninta?

12 Jobqa manam musyarqantsu tsë llapan desgraciankuna pasëkanqanqa Satanaspa rurënin kanqanta. Jehová Diospita mana allikunata Diablu parlëkanqanta mana alleq musyarmi, kawëninchö pasëkanqankunapitaqa Dios castiguëkanqanta pensarerqan (Job 6:4; 16:11-14). Tsënö kaptimpis, Jehová Diospa nawimpaqqa alli shonquyoqllam këkarqan. Hinamampis tsë alli portakïninwanmi Jobqa rikätsikorqan, imatapis munarllam nunakunaqa Diosta serviyan nishpa Satanás parlanqanqa ardë kanqanta.

13. ¿Dios Yayallapaq Job kanqan, Satanás imanö kanqantataq rikatsikorqan?

13 Satanaspa mana alli tumpakïnintam Jehová Diosqa alleq rikatserqan, Job pruëbakunata aguantanqanwan. Jobqa rasumpëpam Jehová Diospa amïgon karqan, y pëllapaq kanqampitam alläpa bendecïkorqan (Job 42:12-17).

NUNAKUNAPAQ SATANÁS MANA ALLI PARLANQANQA, ¿IMANIRTAQ MANA ALLI QAMPAQWAN?

14, 15. ¿Imanirtaq manam Jobllatatsu Satanás acusarqan sinöqa llapan nunakunatawanmi nintsik?

14 Satanás mana alli parlanqanqa manam Jobllapaqtsu karqan. Tsëqa noqantsikpaqwanmi karqan. Tsëmi Proverbios 27:11 nishqanchö Diospa Palabranqa alleq rikätsimantsik: “Yachaq kë wambrallä y shonqüta kushitsimï, qallapämar burlakëkämaqnïta contestanäpaq” nishpa. Job wanushqampita atska wata pasashqanchöna kë llapanta qellqayämonqanmi, Satanasqa mana allikunallata Diospita parlëkanqanta y sirveqninkunatapis tumpëkanqanllata musyatsimantsik. Jehová Dios munanqannö kawëkarqa, Satanás engañakoq kanqantam rikätsikushun y Jehová Diospa shonquntam kushitsishun. ¿Imanötaq qamqa tsëta rikanki? Kawënikita altsanëki kaptimpis, ¿manatsuraq Diablupa ulikïninta o llullakïninta rikatsikur yanapakonqëki alläpa shumaq kanman?

15 Yarpakurkï Satanás nenqanta: “kawëninrëkorqa llapan kapoqnintam Nunaqa qonqa” (Job 2:4). ‘Nuna’ nerqa, manam Jobllatatsu Satanasqa tumpëkarqan, sinöqa llapan nunakunatam. Awmi, Dios Yayallapaq qam kanqëkipitapis mana allillatam parlashqa. Imeka mana allipapis kawënikichö pasar Dios Yayata mana wiyakuptikeqa, imanöraq kushïkunman. ¿Imakunawanraq Satanás qamta ishkitsishunkiman?

16. a) ¿Ima toqllakunatataq Satanás churan Diospita nunakunata rakinampaq? b) ¿Imanötaq kë toqllakunawan Diablu, qamta ishkitsishunkiman?

16 Capítulo 10 nishqanchö rikanqantsiknömi, Satanasqa tukïläya toqllakunata churan Dios Yayapita nunakunata rakinampaq. Huk lädopaqa, “imeca mallaqashqa leonnomi qaparir qayarir, purican qamcunapa marcäquiniquicunata ushacäratsinanpaq” (1 Pedru 5:8). Y këtaqa mäkurinki Bibliapita yachakonqëkinö rurar qallëkuptiki amïguïkikuna, kastëkikuna y reqinakushqëkikuna chikishurniki qallëkuyaptinmi (Juan 15:19, 20). * Y huknin lädopanam, alli o ‘shumaq anjelman ticrarin’ Satanasqa (2 Corintios 11:14). Tsënömi ari, Diabluqa tukïläya toqllakunatam churan Dios Yayapita nunakunata rakikäratsir mana allikunaman ishkiratsinampaq. Huk toqllanqa qelanëmi. Itsapis, noqaqa manachi alli cristiano këman chämantsu nishpa pensaratsishunkiman (Proverbios 24:10). ‘Mallaqashqa leonno’ o “shumaq” angelnö karpis acusakïnenqa tsëllam, mana allikunapa kawënikichö pasar Diosta haqirinëkitam nikan. ¿Imanötaq Satanaspa mana alli parlakïninta, Job ruranqannö rikätsikunkiman?

JEHOVÁ MANDAMANQANTSIKTA WIYAKUSHUN

17. ¿Imarëkurtaq Jehová Diospa leyninkunata wiyakuntsik?

17 Dios munanqannö kawarmi Satanas tumpakoq kanqanta rikätsikunki: ¿Imanötaq këtaqa rurankiman? Bibliam nimantsik: “Jehová Diosnikillatam kuyanëki llapan shonqïkiwan, llapan kawënikiwan, y llapan kallpëkiwan”, nishpa (Deuteronomio 6:5). Diosta más kuyanqëkimanmi, llapan mañashonqëkita rurëta munanki. Tsëmi Apóstol Juan qellqarqan: ‘mandacushqancunata cäsucurnenqa, Diostam cuyantsic’, nishpa. Llapan shonqïkiwan Jehová Diosta kuyaptikeqa “mandacushqancunaqa manam sasatsu” o ajatsu (1 Juan 5:3).

18, 19. a) Willakaramï ima rurëkunata Jehovä chikinqanta (rikäri “ Jehová Dios chikenqanta ama rurashuntsu” neq recuadruta). b) ¿Alläpataku Jehová Dios mañakun?

18 ¿Imapaqtaq Diospa mandamientonkuna yanapamantsik? Wakinkunaqa kawënintsikchö mana allikunata mana ruranapaqmi kayan. Tantiyarinapaq rikäri “ Jehová Dios chikenqanta ama rurashuntsu” nishqan recuadruta. Biblia prohibinqan mana alli rurëkunam tsëchöqa qellqarëkan. Rikäriptikeqa, itsa wakinqa alläpa mana allinötsu kayanman. Pero tsëchö këkaq textokunata leirir pensariptikeqa, Diospa leyninkuna alläpa alli kanqantam yachakurinki. Itsapis kawënikita altsanëki kanman y tsëqa manachi faciltsu kanman. Pero Dios munanqannö kawëkaqkunaqa alläpa kushikïtam tariyashqa (Isaías 48:17, 18). Y tsëtaqa qampis taririnkimanmi. ¿Imanötaq musyantsik?

19 Mana rurëta puëdenqantsiktaqa Jehová Dios manam mañamantsiktsu (leyi Deuteronomio 30:11-14). Kikintsikpitapis masmi Pëqa reqimantsik, y mëyaq puëdenqantsiktapis musyanmi (Salmo 103:14). Hinamampis munanqanta ruranapaqmi kallpanta qomantsik. Apóstol Pablum qellqarqan: “Teyta Diosnintsicman marcäcushqaqa musyanmi meyaqlla awantanantsicpaq caqta. Tsemi tentasion chacaramuptinpis, yanapecamäshun imanopapis mana ishquinantsicpaq”, nishpa (1 Corintios 10:13). Alleq tsarakunapaqmi ‘poderninwan’ Jehová Dios yanapëkamäshun (2 Corintios 4:7). Tsënömi Pablupa kawëninchöpis karqan, tsëmi: “Imecapaqpis listum quecä, [...] callpanwan yanapamaptin”, nishpa nerqan hipakïkunata pasarir (Filipenses 4:13).

JEHOVÁ DIOSTA KUSHITSENQAN RURËKUNATA ASHISHUN

20. Dios kushitseq, ¿ima rurëkunatataq rurankiman y imanirtaq alläpa preciso?

20 Jehová Diosta kushitsinapaqqa manam Pë chikenqanta chikïllatsu. Hina kuyashwanmi pë kuyanqantapis (Romanos 12:9). ¿Alli pensaq y alli ruraq nunakunawanqa manaku kushi kushi kanki? Jehová Diospis tsënömi kushikun. Tsëmi Pë kuyanqankuna kuyëta yachakunëki. Salmos librum willamantsik imanö Dios kuyanqan nunakuna kayänanta (leyi Salmo 15:1-5). Bibliachö, espïritupa rurëninkuna nenqantam Jehová Diospa amïgonkunaqa rurayan, kë espïritupa rurëninkunata rurarqa: “Cuyanacuyanmi. Cushi cushim cawacuyan. Alli pasaquichomi cawayan. Allapa pasensiacoqmi cayan. Alli shonquyoqmi cayan. Juclaya nunam cayan, änicushqantapis cumpliyanmi, y umildim cayan, y peqancunatapis alli tsaräcoqmi cayan” (Gálatas 5:22, 23).

21. ¿Imataq yanapashunki Jehová munanqannö kawanëkipaq?

21 Kë alli rurëkunata ruranëkipaqqa Bibliapitam alleq yachakunkiman. Hinamampis qampita Jehová shuyaranqanta yachakurnenqa Pënömi pensanki (Isaías 30:20, 21). Jehová Diosta más kuyarqa, pëtam kushitsita munanki kawënikichö.

22. ¿Imatataq chaskinki Dios munanqannö kawarqa?

22 Jehová Dios munanqannö kawanapaqqa alleqmi sinchikushwan, mana alli kawënintsikkunata haqiqa qacha röpata qotukurir huk limpio ropata yakakoqnömi nimantsikmi Bibliachöqa (Colosenses 3:9, 10). Tsëmi salmistaqa nerqan: “Wiyakichöqa alli pägom kan”, nishpa (Salmo 19:11). Dios munanqannö kawarqa atska bendiciontam chaskinki. Hinamampis Satanaspa mana alli parlakïnintam contestanki, tsënöpam Jehová Diospa shonqunta kushitsinki.

^ par. 16 Llapan chikishoqnikikunataqa Satanasmi dominëkan ninantsu manam këqa. Pero, llapan mana allipa diosnenqa Satanasmi, Diospita rakikashqa nunakunaqa makinchömi këkäyan (2 Corintios 4:4; 1 Juan 5:19). Tsëmi, llapan nuna kushitsitatsu shuyarantsik Dios munanqannö kawarqa.