Ima tiyashcata ricui

Ima tiyashcata ricui

CAPÍTULO 12

Dios munashca shina causashunchij

Dios munashca shina causashunchij
  • ¿Diospaj amigo tucungapajca imatataj rurana cangui?

  • ¿Diabloca ima shinataj cantapish juchachishca?

  • ¿Diosca ima laya causaitataj millan?

  • ¿Dios munashca shina causangapajca imatataj rurana cangui?

1, 2. ¿Diosca picunatataj paipaj amigo cachun agllarca?

¿PICUNATATAJ cambaj amigo cachun agllanguiman? ¿Manachu can laya allita rurashpa causaj, alli yuyaita charij, cˈuyaj, mana llullaj gentecunata agllanguiman?

2 Ñaupa punllacunamantami Diosca huaquin gentecunata paipaj amigocuna cachun agllashca. Abrahamtaca ñucahuan alli apanacuj, ñuca amigo nircami (Isaías 41:8; Santiago 2:23-ta rezai). Davidmanta parlashpaca “paica ñuca shungu munashca shina cazujmi” nircami (Hechos 13:22). Profeta Danieltapish “canca yallitaj cˈuyashcami cangui” nircami (Daniel 9:23).

3. ¿Jehová Diospaj amigo tucungapajca imatataj rurana canchij?

3 ¿Jehová Diosca imamantataj Abrahamta, Davidta, Danieltaca ñuca amigocuna nirca? Abrahamtaca, ‘ñuca mandashcatami canca cazushcangui’ nircami (Génesis 22:18). Shinashpaca Jehová Diosca pai mandashcata shungumanta cazujcunatami paipaj amigo cachun agllan. Israelitacunataca: ‘Cancuna ñuca rimashcata cazujpica, cancunapaj Diosmi casha. Cancunapish ñuca agllashca runacunami canguichij’ nircami (Jeremías 7:23). Canpish Jehová Diosta cazushpaca paipaj amigomi tucungui.

JEHOVÁ DIOSCA PAIPAJ AMIGOCUNATA AYUDANMI

4, 5. ¿Jehová Diosca ima shinataj paita servijcunata ayudasha nin?

4 Jehovapaj amigo tucushpaca achca bendicioncunatami charishun. Bibliapi nishca shinaca, Jehová Diosca ‘tucui shunguhuan paita cazujcunapaj allita rurashpa, tucuita rurai tucuj cashcata ricuchingapajmi ricuracun’ (2 Crónicas 16:9). ¿Diosca ima shinataj canta ayudashpa pai tucuita rurai tucuj cashcata ricuchin? Salmo 32:8-pica: “Can mai ñancunallata purinataca ñucami entendichisha, ñucami yachachisha. Ñuca ñahuitaca canmanta manataj anchuchishachu” ninmi.

5 ¡Chashna sumajtami Jehová Diosca canta cuidasha nin! Can minishtishca consejocunatami cusha nin. Chaita pajtachijpica can alli causachunmi ayudasha nin. Llaquicuna japijpipish paica ayudasha ninmi (Salmo 55:22-ta rezai). Canpish tucui shunguhuan Diosta servishpaca David shinami: ‘Ñucaca tucui imapipish Mandaj Diostami puntapi churani. Chaimanta pai ñuca alli ladopi cajpimi, pi mana cuyuchinga’ nishpa cushilla sintiringui (Salmo 16:8; 63:8). Shina cajpica Diosca pai munashca shina causachunmi canta ayudai tucun. Shinapish Diosta pˈiñaj Diabloca Dios munashca shina ama causachunmi jarcasha nin.

DIABLOCA JUCHACHISHPAMI CˈAMIRCA

6. ¿Diabloca imata nishpataj gentecunata juchachirca?

6 Capítulo 11-pi ricushca shinaca, Diosca mana mandanachu can, llullami can, Adán Evallataj allitapish, mana allitapish agllachunca mana saquinchu nishpami Diabloca Diosta juchachirca. Adán, Eva juchapi urmashca qˈuipami cai Allpapica paicunapaj huahua huahuacunaca mirashpa catirca. Chai punllacunapimi Diabloca gentecunatapish juchachishpa cˈamirca. “Gentecunaca mana cˈuyaimantachu Diosta servin. Pitapish Diosmanta caruyachichun saquijpica ñucaca caruyachishallami” nircami. Bibliapi Job runamanta yachashpami Diablo chashna yuyashcata entendinchij. ¿Jobca pitaj carca? ¿Diabloca imata nishpataj Jobtaca juchachirca?

7, 8. a) ¿Jobca imamantataj alli runa carca? b) ¿Diabloca imata nishpataj Jobta juchachirca?

7 Jobca casi 3.600 huatacuna ñaupamanmi causarca. Paica alli runami carca. Jehová Diosca cashnami nirca: “Allpa pachapica ñucata servij Job shinaca pi shujtaj mana tiyanchu. Paica ima pandata mana ruraj, allita ruraj, ñucatapish manchaj, millaita ruranatapish pˈiñajmi” nircami (Job 1:8). Jehová Diosca achcatami Jobtaca cˈuyaj carca.

8 Diabloca Diospaj ñaupajpimi Jobtaca juchachirca. Paica mana cˈuyaimantachu canta servin nircami. “¿Manachu canllataj paitapish, paipaj familiacunandij, tucui imalla charishcacunatapish ama tuparichunllapish nishpa jarcaracungui? Paipaj maquihuan imata rurajpipish achcatamari bendiciangui. Chaimantami paipaj charinacunaca, allpapica yallitaj mirarishca. Shina cajpipish cunanca cambaj maquita chutashpa pai imalla charishcacunata quichuiri, manachu cantaca ñahui ñahui millai shimihuan cˈamin imami, ricungui” nircami (Job 1:10, 11).

9. a) ¿Jobta Diablo juchachijpica Jehová Diosca imatataj rurarca? b) ¿Jobca imatataj ricuchina carca?

9 Jehovahuan parlanacushpaca, can cuidashcallamantami Jobca canta servin nishpami Diabloca juchachirca. Shinallataj Jobta llaquichijpica paica canmanta caruyangami nircami. ¿Diablo chashna nijpica Jehová Diosca imatataj rurarca? Jehová Diosca Jobta Diablo llaquichichunmi saquirca. Chashnami cˈuyaimanta o paita cuidashcallamanta Diosta servicushcata Jobca ricuchina carca.

DIABLOCA JOBTAMI LLAQUICHIN

10. a) ¿Jobtaca ima llaquicunataj japirca? b) ¿Llaquicuna japijpica Jobca imatataj mana rurarca?

10 Diabloca achcatami Jobta llaquichi callarirca. Jobpaj tauca animalcunatami shuhuarcacuna, shujtajcunaca huañushpami tucurirca. Paita servijcunataca casi tucuicunatami huañuchircacuna. Chaimantami Jobca huajcha saquirirca. Qˈuipaca Diabloca ashtahuanmi Jobta llaquichirca. Jobpaj 10 churicunami shuj jatun acapanapi huañurcacuna. Shinapish Jobca “chai tucui llaquicuna shamujpipish, juchata mana rurarcachu, Mandaj Diostapish ima millaita mana rimarcachu” (Job 1:22).

11. a) ¿Imata nishpataj Diabloca Jobta ashtahuan juchachirca? b) ¿Jehová Diosca Diablo imata rurachuntaj saquirca? c) ¿Millai ungüi japijpipish Jobca imatataj rurarca?

11 Diabloca Jobta llaquichishpami catirca. Pai tucui charishcacunata chingachishpa, paipaj churicuna, servijcuna illaj saquirishpapish Diosmanta mana caruyashcachu, shinapish millai ungüihuan llaquichijpica Jobca Diosmanta caruyangami nishpami Diabloca juchachirca. Jehová Diosca millai ungüihuan Jobta Diablo llaquichichunmi saquirca. Millai ungüi japijpipish Jobca tucui shunguhuanmi Diospi crishpa catirca. “Huañungacamami ñucaca ima pandata mana rimasha” nircami (Job 27:5).

Diosmanta mana caruyashcamantami Jobca achca bendicioncunata chasquirca

12. ¿Diosmanta mana caruyashpaca Jobca imatataj ricuchirca?

12 Diablo llaquichicushcataca Jobca mana yacharcachu. Diosca mana mandanachu can nishpa Diablo juchachishcatapish mana tucuita entendircachu. Chaimantami Dios llaquichicushcata yuyarca (Job 6:4; 16:11-14). Shinapish Jehová Diospaj ñaupajpica Jobca allimi ricurirca. Llaquicuna japijpipish Diosmanta mana caruyashpami Jobca cˈuyaimanta Diosta servishcata, Diablo llulla cashcatapish ricuchirca.

13. ¿Job paita servishpa catishcamantaca Diosca imatataj ricuchirca?

13 Jobca Diosllatami servishpa catirca. Chashnami Diosca Diablo llulla cashcata ricuchirca. Shinallataj Jobca Diospaj alli amigo cashcatami ricuchirca. Chaimantami Jehová Diosca achcata bendiciarca (Job 42:12-17).

¿DIABLOCA IMA SHINATAJ CANTAPISH JUCHACHISHCA?

14, 15. ¿Tucui gentecunata Diablo juchachishcataca ima shinataj yachanchij?

14 Diabloca mana Jobllatachu juchachirca. Ashtahuanpish tucui ñucanchijtapishmi juchachishca. Chaimantami Proverbios 27:11-pica: “Ñuca huahualla, yachaisapa cayari. Chashna cashpamari ñucataca cushichingui. Ñucata pˈiñashpa rimajmanpish ima cutichinata charishamari” nin. Cai shimicunataca Job huañushca achca huatacuna qˈuipami Diosca quillcachirca. Shinashpaca Diabloca Jehová Diostapish, paita servijcunatapishmi juchachishpa caticushca. Dios munashca shina causashpaca Diablo llulla cashcatami ricuchishun. Jehová Diostapish cushichishunmi. ¿Canca Dios munashca shina causasha ninguichu? Cambaj causaipi cambiocunata rurana cashpapish, ¿manachu Diablo llulla cashcata ricuchishpaca achcata cushicungui?

15 Diabloca cashnami nirca: ‘Runaca mana huañusha nishpaca, tucui charishcahuanmi paipaj causaitaca quishpichisha ninman’ nircami (Job 2:4). “Runa” nishpaca, Diabloca mana Jobllatachu juchachirca, ashtahuanpish tucui gentecunatami juchachirca. Chashnami Diabloca, mana cˈuyaimantachu Diosta servicungui nishpa cantapish juchachishca. Llaquicuna japijpica Diosmanta caruyashpa, Diosta ama cazuchunmi Diabloca munan. ¿Diabloca ima shinataj Diosmanta caruyachisha nin?

16. a) ¿Diabloca ima trampacunahuantaj gentecunata Diosmanta caruyachisha nin? b) ¿Diabloca ima shinataj cantaca Diosmanta caruyachisha nin?

16 Capítulo 10-pi ricushca shinaca, Diabloca chˈican chˈican trampacunahuanmi gentecunata Diosmanta caruyachisha nin. Huaquinpica ‘león huacaricuj shinami, maijanta millpungapaj muyundijta mashcashpa purin’ (1 Pedro 5:8). Chaimantami cambaj amigocuna, familiacunaca Bibliamanta ama yachashpa catichu, yangamantami yachacungui nishpa jarcangacuna (Juan 15:19, 20). * Cutin huaquinpica, Diabloca ‘achij nicuj ángel shinami tucun’ (2 Corintios 11:14). Chashnami Dios munashca shina ama causachun uman. Shinallataj Diosta mana servi tucunichu nishpa llaquilla causachunmi Diabloca munan (Proverbios 24:10). ‘León huacaricuj shina’ o ‘achij nicuj ángel shina’ tucushpami Diabloca, llaquicuna japijpica gentecunaca Diosmanta caruyangami nishpa juchachin. ¿Canpish Diablo llulla cashcata Job shina ricuchisha ninguichu? ¿Diosllata servishcata ricuchingapajca imatataj rurana cangui?

JEHOVÁ MANDASHCATA CAZUSHUNCHIJ

17. ¿Imamantataj Dios mandashcacunata cazunchij?

17 Dios munashca shina causashpami Diablo llulla cashcata ricuchingui. ¿Dios munashca shina causangapajca imatataj rurana cangui? Bibliapica cashnami nin: “Taita Diostaca tucui shunguhuan, tucui almahuan, tucui fuerzahuan cˈuyangui” ninmi (Deuteronomio 6:5). Diosta ashtahuan cˈuyashpaca pai mandashca shinami causasha ningui. Apóstol Juanca cashnami nirca: ‘Diosta cˈuyashcataca pai mandashcacunata cazushpami ricuchina’ nircami. Diosta tucui shunguhuan cˈuyajpica, “pai mandashcacunata cazunaca mana sinchichu” ricuringa (1 Juan 5:3).

18. ¿Jehová Diosca imallatataj mandashca? ( Página 122-pi caj cuadrota ricui).

18 ¿Imallatataj Jehová Diosca mandashca? Paica imata mana rurana cashcatami mandashca. Por ejemplo, página 122-pi  “Dios millashca ruraicunamanta caruyashunchij” nishca cuadrota ricui. Chaipica Biblia yachachishca shina imata mana rurana cashcatami ricuchin. Huaquin ruraicuna mana jucha shina ricurijpipish, chai cuadropi ricurij versocunata rezashpaca Dios mandashcacuna valishca cashcatami entendingui. Chaita ricushpaca cambaj causaipichari cambiocunata rurana cangui. Chaita rurana sinchi shina ricurijpipish, Dios munashca shina causajcunaca cushillami causan (Isaías 48:17, 18). Canpish cushilla causai tucunguimi. ¿Imamantataj chaita ninchij?

19. ¿Jehová Diosca imamantataj ñucanchij pajtachi tucushcallata mandashca?

19 Jehová Diosca ñucanchij pajtachi tucushcallatami mandashca (Deuteronomio 30:11-14-ta rezai). Paica ñucanchij imata rurai tucushcata, imata mana rurai tucushcatapish yachanmi (Salmo 103:14). Shinallataj paita cazungapaj ñucanchij minishtishca fuerzatapish cunmi. Apóstol Pabloca cashnami nirca: “Diosca pajtachij cashcamantami, chai millai munaicunataca cancuna apai tucunallata saquinga. Paillatajmi chai millai munaimanta llujshichun mishachinga” nircami (1 Corintios 10:13). Ñucanchijta ayudangapajca Jehová Diosca ‘tucuita rurai tucuna’ podertami cunga (2 Corintios 4:7). Chai poderhuanmi apóstol Pablotapish ayudarca. Jehová Dios paipaj poderhuan ayudashcamantami Pabloca, “tucui imatapish rurai tucunimi” nirca (Filipenses 4:13, NM).

DIOS CˈUYASHCATA CˈUYASHUNCHIJ

20. a) ¿Imatataj Dios cˈuyashca shina cˈuyana cangui? b) ¿Dios cˈuyashcata cˈuyanaca imamantataj alli can?

20 Jehová Dios millashca ruraicunamanta caruyashca cashpapish, mana chaillapichu saquirina canchij. Dios cˈuyashcatami cˈuyana canchij (Romanos 12:9). ¿Manachu can laya allita rurashpa causaj, alli yuyaita charij, cˈuyaj, mana llullaj gentecunahuan cashpaca cushilla sintiringui? Ari. Diospish chashnallatajmi can. Chaimantami pai cˈuyashcata cˈuyana cangui. Salmo 15-pica, Diospaj amigocuna ima shina cana cashcatami ricuchin (Salmo 15:1-5-ta rezai). Shinallataj Diospaj amigocunaca, espíritu santo ayudajpimi granota pˈucuchij shina paicunapaj causaipica, ‘cˈuyaita, cushi canata, sumaj causaita, mana utca pˈiñarinata, alli shunguta, alli canata, crinata, manso shunguta, quiquinllataj jarcarinatapish’ ricuchin (Gálatas 5:22, 23).

21. ¿Dios cˈuyashcata pajtachishpa causangapajca imatataj rurana canchij?

21 ¿Dios cˈuyashcata pajtachishpa causangapajca imatataj rurana canchij? Bibliatami tucui punllacuna rezana, ashtahuan yachana canchij. Jehová Dios imallata mandashcata yachashpaca, pai yuyashca shinami canpish yuyangui (Isaías 30:20, 21). Jehová Diosta ashtahuan cˈuyashpaca, pai munashca shinami causasha ningui.

22. ¿Dios munashca shina causashpaca: a) imatataj chasquishun? b) imatataj ricuchishun? c) pitataj cushichishun?

22 Jehová Dios munashca shina causangapajca achcatami fuerzarina canchij. Bibliapi nishca shinaca, mauca churanata anchuchishpa mushuj churanata churarij shinami mauca causaita huashaman saquishpa ñucanchij causaita mushujyachina canchij (Colosenses 3:9, 10). David nishca shinaca: “Chaicunata cazujpajca, sumaj japinami tiyan” (Salmo 19:11). Dios munashca shina causashpaca achca bendicioncunatami chasquishun. Diablo llulla cashcatami ricuchishun. Jehová Diostapish achcatami cushichishun.

  

^ par. 16 Canta jarcasha nij gentecunaca mana Diablo tˈangashcamantachu jarcangacuna. Shinapish Diablomi cai pachapaj dios can, paimi cai pachata mandacun (2 Corintios 4:4; 1 Juan 5:19). Chaimantami gentecunaca Dios munashca shina ama causachun nishpa cantapish jarcasha ningacuna.