1, 2. Nyika zikombiso zo kari za vanhu lava Jehova a va wonileko kota vanghana vakwe va hombe.

MUNHU wo tshamisa kuyini loyi u mu navelako lezaku a maha munghana wa wena? Hi nga tiyiseka lezaku kuzilava u wa ta lava a wuhlengeli ga wo kari loyi a nga ni mawonela, kunavela, ni mahanyela yo fanana ni ya wena. Niku wena u wa ta byekelela a ku hlawula kota munghana loyi a nga ni matshamela ya ma nene, yo kota kutsumbeka ni wunene.

² A matimu ma komba lezaku Nungungulu i hlawulile vanhu vo kari kasi kuva vanghana vakwe va hombe. Hi xikombiso, Jehova i vitanile Abrahama a ku i xaka kutani munghana wakwe wa hombe. (Isaya 41:8; Jakobe 2:23) Nungungulu i wulile ku ngalo Davida “munhu wa mbilu ya mina” hi lezaku i wa hi munhu wa matshamela lawa Jehova a ma ranzako. (Mitiro 13:22) Niku Jehova i lo wona muprofeti Danieli kota ‘wo ranzeka nguvu.’ — Danieli 9:23.

3. Hikuyini Jehova a hlawulako vanhu vo kari lezaku va maha vanghana vakwe?

³ Hikuyini Jehova a wonileko Abrahama, Davida, na Danieli kota vanghana vakwe? Yena i te ngalo ka Abrahama: “Wena u lo ingisa a gezu ga mina.” (Genesisi 22:18) Hikwalaho Jehova i tshinelela lava va mahako lezi yena a zi lavako kabye hi kutikoramisa. Yena i lo wula lezi ka vaIsraeli: “Ingisani a gezu ga mina, zonake  nzi tava Nungungulu wa nwina, nwina mu tava vanhu va mina.” (Jeremia 7:23) Loku u ingisa Jehova, wenawu wa zi kota ku maha munghana wakwe!

4, 5. Xana Jehova i tiyisisa kuyini a vanhu vakwe?

⁴ Alakanyela a mabhinzu ya kuva ni wunghana na Nungungulu. A Biblia gi ngalo Jehova i lava zikhati zo “tiyisa lava va nga vakwe hi timbilu tabye tontlhe.” (2 Kronekele 16:9) Xana Jehova a nga ku tiyisa hi ndlela muni? A yinwe ndlela hi leyi yi nga ka Tisimu 32:8, laha hi gonzako lezi: “[Mina Jehova] nzi ta ku gonzisa nzi ku komba a ndlela leyi u to famba ha yona; nzi ta ku luleka, a mahlo ya mina na ma ku langutile.”

⁵ A hi ku tsakisa ka ndlela leyi Jehova a hi khatalelako ha yona! Yena i ta ku nyika a kongomiso wu lavekako ni ku ku hlayisa loku u wu lanzela. Nungungulu i lava lezaku u humelela kutimiseleni ka ziringo ni minzhingo ya wena. (Tisimu 55:22) Hikwalaho loku wena u tirela Jehova hi mbilu yontlhe, wa zi kota kuva ni kutiyiseka ko fana ni loku ka mutsali wa Tisimu loyi a ngaku: “Nzi na na Jehova mahlweni ka mina xontlhe xikhati; cima nzi nga ta tsekatsekiswa hakuva i le reveni ga mina ga xinene.” (Tisimu 16:8; 63:8) Ina, Jehova wa zi kota ku ku vuna a ku hanya hi ndlela leyi yi mu tsakisako. Kanilezi, kota lezi u zi tivako, ku na ni nala wa Nungungulu loyi a xuvako ku ku valela ku maha lezo.

6. Zini lezi Satani a zi lumbetileko vanhu?

⁶ A Xipimo 11 xa bhuku legi xi tlhamusele lezi Satani Diyabu a phikizisileko zona a wuhosi ga Nungungulu. Satani i lo lumbeta Nungungulu hi ku hemba wunwa a tlhela a kombisa ku khwatsi Jehova i wa nga mahi zona hi ku nga tsiki Adamu na Eva va ti hlawulela kusasa ni kubiha. Anzhako ka kuonha ka Adamu na Eva ni lezi a misava yi nga sangula ku tala hi pswalo wabye, Satani i lo vuxa kukanakana xungetano hi zigelo za vanhu vontlhe maringano ni ku tirela Nungungulu. Satani i lo va lumbeta aku: “A vanhu a va tireli Nungungulu hi ku mu ranza. Nzi nyike xikhati, u ta zi wona lezaku nza zi kota ku va maha vontlhe va vukela Nungungulu.” A tlhatlhambuto wa wanuna loyi a vitwako Joba wu komba lezaku  hi zalezo lezi Satani a nga kari a zi kholwa. I wa hi mani Joba, niku xana i wa patsekisile kuyini kuphikizeni ka Satani?

7, 8. (a) Zini zi mahileko Joba ave wo hambana ni vanwani vanhu va xikhati lexo? (b) Xana Satani i vuxisile kuyini a kukanakana hi zigelo za Joba za ku tirela Nungungulu?

⁷ Ku hunzile a xipimo xa 3.600 wa malembe kusukela xikhatini lexi Joba a hanyileko ha xona. Yena i wa hi wanuna wa mu nene, hi kota ya lezo Jehova i te ngalo: “A nga kona wa ku fana na yena laha misaveni, loyi a mbheleleko kululameni, loyi a chavako Nungungulu, a nyenya kubiha.” (Joba 1:8) Joba i wa kari a tsakisa Nungungulu.

⁸ Satani i vuxile a kukanakana hi zigelo za Joba za ku tirela Nungungulu. Diyabu i te ngalo ka Jehova: “A hi lezi u mu vikelako [Joba], yena ni yindlu yakwe, ni zilo zontlhe zakwe ke? U katekisile a canja gakwe, ni mitlhambi yakwe yi lo anza laha tikweni. Kanilezi hi nga nawuluta a canja ga wena, u khumba zontlhe lezi a nga nazo, na yena i ta ku rukatela kuwoneni ka wena.” — Joba 1:10, 11.

9. Xana Jehova i hlamulisile kuyini a kuphikiza ka Satani, niku hikuyini?

⁹ Zalezo Satani i lo phikiza lezaku Joba i wa tirela Nungungulu ntsena hi lezi a nga kari a bhinzula hi zona. Diyabu i tlhelile a lumbeta lezaku loku zi wa koteka a ku Joba a ringwa, Joba i wa ta vukela Nungungulu. Xana Jehova i hlamulisile kuyini a kuphikiza ka Satani? Kota lezi a mhaka yi nga kari yi khumba a zigelo za Joba, Jehova i lo vumelela Satani lezaku a ringa Joba. Hi ndlela leyo, zi wa ta ti komba zi ku dlunya lezaku hakunene Joba i wa ranza Nungungulu kutani ahihi.

10. Ziringo muni zi nga humelela Joba, niku xana yena i zi hlamulisile kuyini?

¹⁰ Hi kuhatlisa Satani i lo ringa Joba hi tindlela to tsalangana. A zifuyo zo kari za Joba zi lo yiviwa, ni zinwani zi lo dawa. A malanza yakwe yo tala ma lo dawawu. Lezo zi lo neha kuxaniseka hi tlhelo ga za kutihanyisa. A mhango yinwani yi humelele a xikhati lexi a vana va Joba va khume va ngafa hi kota ya bhubhutsa. Hambu lezi ku nga humelela a zimaho lezo zo chavisa, “Joba a nga onhangi, ge hambu ku nyika nanzu ka Nungungulu.” — Joba 1:22.

11. (a) Xana Satani i lumbetisile kuyini Joba hi khati ga wumbiri, niku xana Jehova i ku hlamulisile kuyini? (b) Xana Joba i mahile yini hikwalaho ka wubabyi gakwe go bayisa?

 ¹¹ Satani a nga mu tsikangi. Za koteka ku ngha yena a alakanyile lezaku hambulezi Joba a nga zi kota ku timisela a kuluza ka titshomba, malanza, ni vana vakwe, i wa ta vukela Nungungulu loku ku wo khwatsi i wo babya. Jehova i tsikile Satani aba Joba hi wubabyi go nyenyeza, ni go bayisa. Kanilezi, hambu ni zalezo a zi mahangi Joba a luza kukholwa kakwe ka Nungungulu. Hakunene, yena i wulile lezi hi kutiya: “Kala nzifa nzi ta ti wula loyi a nga hiko na nanzu.” — Joba 27:5.

12. Xana a mahanyela ya Joba ma kombisile kuyini lezaku a kuphikiza ka Diyabu ku wa hi mawunwa?

¹² Joba i wa nga zi tivi lezaku Satani hi yena a nga kari a vanga mihlomulo yakwe. Hi ku nga tivi khwatsi a kuphikiza ka Satani xungetano hi wuhosi ga Jehova, Joba i wa chava lezaku hi Nungungulu a nga kari a vanga zikarato zakwe. (Joba 6:4; 16:11-14) Hambulezo, yena i lo simama ni kutsumbeka kakwe ka Jehova. Niku a kulumbeta ka Satani kaku Joba i wa tirela Nungungulu hi zigelo za makangwa ku wonekile lezaku ku wa hi mawunwa hi lezi Joba a nga simama a tsumbekile!

13. Xana Jehova wa zi kota ku ngha a ti zwisile kuyini hi kutsumbeka ka Joba?

¹³ A kutsumbeka ka Joba ku nyikile hlamulo wa ntamu ka Jehova wa lezaku a hlamula a xiruko xa Satani. Joba hakunene i wa hi munghana wa Jehova, niku Nungungulu i mu chachazele hi kutsumbeka kakwe. — Joba 42:12-17.

14, 15. Hikuyini hi zi kotako ku wula lezaku a kuphikiza ka Satani ha Joba ku khumba vanhu vontlhe?

¹⁴ A mhaka ya kutsumbeka mahlweni ka Nungungulu leyi yi vuxilweko hi Satani yi wa nga kongomi Joba yece. Wenawu wa patseka. Lezo zi kombiwa hi kudlunyatekileko lomu bhukwini ga Mavingu 27:11, lomu a Mhaka ya Jehova yi wulako lezi: “Nwananga, tlhariha u maha a mbilu ya mina yi tsaka; kasi nza fela ku mu hlamula loyi a nzi rukako.” A magezu lawa, ma tsalilweko ka mazana ya malembe anzhako ka kufa ka Joba, ma komba lezaku Satani i wa simama ku ruka Nungungulu ni ku lumbeta malanza Yakwe.  Loku hi hanya hi ndlela leyi yi tsakisako Jehova, hakunene ha vuna a ku nyika hlamulo ka kulumbeta ka Satani ka mawunwa, niku hizalezo hi tsakisa mbilu ya Nungungulu. Xana u ti zwisa kuyini hi lezo? Zi wa nga ta ku tsakisa a ku vunetela ku hlamula a kulumbeta ka Diyabu, hambu loku lezo zi wula a ku cica zo kari wutomini ga wena?

¹⁵ Wona lezaku Satani i te ngalo: “Zontlhe lezi munhu a nga nazo i ta zi humesela wutomi gakwe.” (Joba 2:4) Hi ku wula a ku “munhu,” Satani i zi kombile zi ku dlunya lezaku a kuphikiza kakwe ku wa nga khumbi Joba yece kanilezi a vanhu vontlhe. Leyi i mhaka ya lisima nguvu. Satani i vuxile kukanakana hi kutsumbeka ka wena ka Nungungulu. Diyabu i wa ta ranza ku ku wona na u nga ingisi Nungungulu ni ku tsika a ndlela ya kululama loku ku humelela zikarato. Xana Satani a nga zi kotisa kuyini ku zama ku maha lezo?

16. (a) Xana Satani i tirisa tindlela muni lezaku a zama ku hambukisa vanhu hi ka Nungungulu? (b) Xana Diyabu a nga ti tirisisa kuyini a tindlela leto lezaku a ku vukela?

¹⁶ Kota lezi zi tlhamuselweko lomu ka Xipimo 10, Satani i tirisa tindlela to hambanahambana lezaku a zama ku hambukisa vanhu ka Nungungulu. Hi tlhelo ginwe, yena i vukela vanhu “kota nghala leyi yi dzumako, a hlota loyi a ta nga mu khadamula.” (1 Pedro 5:8) Hikwalaho, a kucetelo wa Satani wa zi kota ku woneka a xikhati lexi a vanghana, a maxaka, kutani vanwani va solako mizamo ya wena ya ku gonza a Biblia ni ku tirisa lezi u zi gonzako. * (Johani 15:19, 20) Hi ka ginwani tlhelo, Satani “wa ti hunzula a ku khwatsi i ngelosi ya kuwonekela.” (2 Va Le Korinte 11:14) Diyabu wa zi kota ku tirisa tindlela ta wutlhari kasi ku ku khohlisa ni ku ku xengetela lezaku u tsika ku hanya hi ndlela leyi yi tsakisako Nungungulu. Yena kambe wa zi kota ku ku tsema-hlana, kuzilava hi ku ku maha u tizwa a ku khwatsi u nga ta zi kota ku tsakisa Nungungulu. (Mavingu 24:10) Kani kova lezaku Satani i tira kota “nghala leyi yi dzumako”  kutani kota “ngelosi ya kuwonekela,” a kuphikiza kakwe ka ha hi ka kunwe: Yena i wula lezaku loku wena u tlhangana ni minzhingo kutani ziringo, u ta tsika ku tirela Nungungulu. U nga zi kotisa kuyini ku hlamula a kuphikiza kakwe zinwe ni ku kombisa lezaku futsi wa tsumbeka ka Nungungulu, a ku fana ni lezi Joba a mahileko?

17. Hi xihi a xigelo xa hombe xa ku hlayisa milayo ya Jehova?

¹⁷ Wena u nga hlamula a kuphikiza ka Satani hi ku hanya hi ndlela leyi yi tsakisako Nungungulu. Xana lezo zi patsa yini? A Biblia ga hlamula: “U ta ranza Jehova Nungungulu wa wena hi mbilu yontlhe ya wena, ni muhefemulo wontlhe wa wena, ni ntamu wontlhe wa wena.” (Deuteronome 6:5) Laha a liranzo la wena hi Nungungulu li engetelako, u ta tlhela u navela nguvu a ku maha lezi yena a zi lavako ka wena. Mupostoli Johani i tsalile ku ngalo: “A ku mu ranza Nungungulu hi ku hlayisa milayo yakwe.” Loku u ranza Jehova hi mbilu ya wena yontlhe, u ta wona lezaku a “milayo yakwe a yi karati.” — 1 Johani 5:3.

18, 19. (a) Hi yihi a milayo yo kari ya Jehova? (Wona a kwadro gi nga ka phajina 122.) (b) Hi zi tivisa kuyini ku ngalo Nungungulu a nga lavi lezaku hi maha zilo lezi hi nga zi kotiko?

¹⁸ Hi yihi a milayo ya Jehova? A yo kari ya yona yi wulawula hi mahanyela lawa hi faneleko ku ma potsa. Hi xikombiso, wona a  kwadro “Potsa Lezi Jehova A Zi Vengako,” gi nga ka phajina 122. Kwalomo u ta kuma lezaku ku xaxametilwe mahanyela lawa a Biblia gi ma konako hi kudlunyatekileko. Hi mawonela yo sangula, a zo kari za lezi zi xaxametilweko zi nga ha woneka ku khwatsi a zi bihangi. Kanilezi anzhako ka kuva u ehleketile mitsalweni leyi yi longolokako nazo, u ta wona lezaku a milayo ya Jehova nja wutlhari. A ku cica mahanyela ya wena ku nga hava xikarato xa hombe nguvu xa ku cima a wu se nga tlhangana ni xinwani xo fana ni lexo. Hambulezo, a ku hanya hi ndlela leyi yi tsakisako Nungungulu ku neha kuxalala ni kutsaka ka hombe. (Isaya 48:17, 18) Niku lezo zilo u zi kotako ku zi maha. Hi zi tivisa kuyini lezo?

¹⁹ Jehova a nga tshuki a lava lezaku hi maha zilo lezi hi nga zi kotiko. (Deuteronome 30:11-14) Yena wa zi tiva khwatsi lezi hi zi  kotako ku maha ni lezi hi nga zi kotiko a ku hunza hina venyi. (Tisimu 103:14) A ku hunza lezo, Jehova wa zi kota ku hi nyika ntamu lezaku hi mu ingisa. Mupostoli Paule i tsalile lezi: “Nungungulu i tsumbekile, a nga ta vumela a kuva mu ringwa ku hunza a ntamu wa nwina; kanilezi i ta mu mahela a ndlela ya kupona loku wuta nzhingo, kasi mu ta zi kota ku wu rwala.” (1 Va Le Korinte 10:13) Kasi ku ku vuna ku timisela, Jehova futsi wa zi kota ku ku nyika “a ntamu lowu wa hombe.” (2 Va Le Korinte 4:7) Anzhako ka kuva a timisele minzhingo yo tala, Paule i zi kotile ku wula lezi: “Nza zi kota ku maha zilo zontlhe ha Kristu loyi a nzi tiyisako.” — Va Le Filipi 4:13.

20. Hi wahi a matshamela ma tsakisako Nungungulu lawa u faneleko ku ma anzisa, niku hikuyini ma hi ya lisima?

²⁰ Hakunene, kasi ku tsakisa Jehova ka patseka zilo zinwani za kuhunza ku potsa lezi a zi vengako. Wena kambe u fanele ku ranza lezi a zi ranzako. (Va Le Roma 12:9) Xana a wu tizwi na u tshinelekile ka lava va nga ni mawonela, kunavela, ni mahanyela yo fanana ni ya wena? Jehova na yenawu i ti zwisa lezo. Hikwalaho gonza a ku ranza zilo lezi Jehova a zi ranzako. Zo kari za zilo lezo zi hlawutelwa ka bhuku ga Tisimu 15:1-5, laha hi lerako xungetano hi lava  Nungungulu a va wonako kota vanghana vakwe. A vanghana va Jehova va kombisa lezi a Biblia gi zi wulako ku ngalo “mihanzu ya Moya.” Yona yi patsa a matshamela yo kota “liranzo, ni kutsaka, ni kurula, ni kutimisela, a wunene, ni kusasa, ni kutsumbeka, [ni “kukholwa,” NM], ni kuolova, ni kutikhoma.” — Va Le Galatia 5:22, 23.

21. Zini zi to ku vuna a ku anzisa matshamela lawa Jehova a ma ranzako?

²¹ A ku lera ni ku gonza a Biblia hi kukhanzakanya zi ta ku vuna a ku anzisa matshamela lawa Jehova a ma ranzako. Niku a ku gonza lezi Nungungulu a zi lavako ku ta ku vuna a ku zwananisa a maalakanyo ya wena ni kupimisa ka Nungungulu. (Isaya 30:20, 21) Loku u tiyisa khwatsi a liranzo la wena ka Jehova, a kunavela ka wena ko lava ku hanya hi ndlela leyi yi tsakisako Nungungulu ku tava ka hombe.

22. Ku ta maheka yini hi loku u hanya hi ndlela leyi yi tsakisako Nungungulu?

²² Ku laveka kutikarata kasi ku hanya hi ndlela leyi yi tsakisako Jehova. A Biblia gi fananisa a ku cica ka wutomi ga wena ni ku runzuwula a wumunhu ga kale u ambala legi ga giswa. (Va Le Kolosi 3:9, 10) Kambe xungetano hi milayo ya Jehova, muyimbeleli wa Tisimu i tsalile ku ngalo: ‘Loyi a yi hlayisako i na ni nchachazelo wa hombe.’ (Tisimu 19:11) Wenawu u ta wona lezaku a ku hanya hi ndlela leyi yi tsakisako Nungungulu ku na ni bhinzu ga hombe. Hi ku maha lezo, u ta nyika hlamulo ka kuphikiza ka Satani u tlhela u tsakisa mbilu ya Jehova!