Exeni ambe enga jataka

Índisi jimbo nirani

KAPITULU 12

Ísï ireka je eska Tata Diosï na jeiapanhintajka

Ísï ireka je eska Tata Diosï na jeiapanhintajka
  • ¿Nénajtsï uá Tata Diosïri amigueni?

  • ¿Nénaksïni inchajpaski Satanasi imeri chkuanderakuarhu?

  • ¿Ambe jánguechani no jaiapanhiantasïni Jeoba?

  • ¿Nénajtsï uá irekani eska na jaiapanhintajka Jeoba?

1, 2. ¿Néksï jindespi máru enga Jeoba erakuapka paraksï imeri ambarhati amigueni?

¿NA JÁSÏ kʼuiripuntsï erakupirini para chári amigueni? Imani enga májkueni eratsipiringa eska cha, enga májkueni ambe tsitipiringa ka enga ambakiti jángua ma jatsipiringa. Ka jamberi imani enga jurhimbitipiringa ka enga sési kámpipiringa.

2 Desdeka kʼuiripu kueraanhaka, Tata Diosï méntkisï erakuasïndi máru kʼuiripuechani paraksï imeri ambarhati amigueni. Abraanini arhispti eska imeri amiguespka (arhinta je Isaías 41:8; Santiagu 2:23). Ka Tata Diosï uandaspti Dabidiri ambe, “jinde[sti] ma achati enga juchiti mintsita jeiapanhintajka”, jimboka Dabidi jindespka ima jásï kʼuiripu enga Tata Diosï jaiapanhintajka (Ukuecha 13:22). Ka profeta Danielini ísï exesïrendi komueska nema enga “kánikua jukaparhakuepka” (Daniel 9:23).

3. ¿Andisï Jeoba erakuajki máru kʼuiripuechani paraksï imeri amigueni?

3 ¿Andisï Jeoba erakupi Abraanini, Dabidini ka Danielini paraksï imeri amigueni? Abraanini arhispti: “Kurhajchaskari juchiti uandakuechani” (Génesis 22:18). Jiájkani, Jeoba imechantkusï andarherajti engaksï kaxumbikua jingoni újka ambe enga kurhakuajka. Ma uelta, Jeoba arhiaspti israelitechani: “Kurhajcha je juchiti uandakuani, ka ji niáraaka jindeni chári Tata Diosïni, ka chájtsï niáraaka jindeni juchiti ireta” (Jeremías 7:23). Ísï jimbo, engajtsï cha kurhajchaska Jeobani, chájtujtsï uáka imeri amigueni.

JEOBA UINHAPERANTAASÏNDI IMERI AMIGUECHANI

4, 5. ¿Néna xarhatasïni Jeoba uinhapikuani imeri iretani jimbo?

4 Eratsi je ambe enga arhikuekajka Tata Diosïri amigueni. Biblia uandasïndi eska Jeoba jirinhakuntasïnga néna úrani “imeri uinhapikua, imecha jimbo engaksï iámu mintsita jingoni marhuakujka” (2 Crónicas 16:9). ¿Néna uá Tata Diosï xarhatani imeri uinhapikuani chánksïni jimbo? Salmo 32:8 uandasïndi néna ísï uá: “[Ji, Jeoba,] mímixekuakini íntskuaka, ka arhistachiakakini náki xanharu jimbori jatsiski para nirani, ka jorhendaakakini. Ka juchiti éskuechaksïni méntku exeni jauati”.

5 ¡Exe je na engaksïni xáni uékperakua jingoni arhijka Jeoba eskaksïni kuájchakuaka! Jeobaksïni arhiati ambe engajtsï uáka, ka engajtsï úska, ima pendienti jauati parajtsï sési jarhani. Tata Diosïksïni uékasïndi jarhuatani parajtsï úni orhepani uérakuani tsʼéjkukuechani ka uandanhiatechani (arhinta je Salmo 55:22). Ísï jimbo, engajtsï mintsita jingoni marhuakuska Jeobani, uákajtsï ístu i ambe uandani: “Exesïrengani juchiti Tatani siemprini juchiti orhepani jimbo, ka jimboka ima jíndini jingoni jarhaska, ji nómbe no sési úkuarhinchaaka” (Ukuecha 2:25). Ísïsti, Jeobaksïni uáti jarhuatani parajtsï irekani eska ima na jaiapanhintajka. Peru eskajtsï na mítikia, jarhasti Tata Diosïri ikiatspiti ma enga no uéjka eskajtsï ísï uáka.

AMBE ENGA SATANASI UANDAPKA

6. ¿Ambe uandaspi Satanasi kʼuiripuecheri ambe?

6 Eskachi na exekia kapitulu 11 jimbo, Satanasi uandaspti eska Tata Diosï no jatsispka parajtsïni juramuchini. Uandaspti eska Jeoba chkuanderasïnga ka eska no sési juramusïnga, jimbokanha no jurajkusïrenga eska Adani ka Ebaksï erakukuarhipiringa ambe sésispi ka ambe no sésispi. Engaksï Adani ka Eba pekadori úkuarhipkia, Echerirhuksï úndaspti uánini Adani ka Ebaeri uájpecha. Jimajkani Satanasi uandaspti eska kʼuiripu interesi jimbosï marhuakujka Jeobani. Ísïspti enajki uandapi: “Kʼuiripu no marhuakusïndi Tata Diosïni uékperakua jimbo. Engajtsïni jurajkuska, ji uáka úni eska náki uéjki kʼuiripu ma, nóteru marhuakuaka Tata Diosïni”. Jobueri uandantskua xarhatasïndi eska Noambakiti ísï eratsisïrenga. Peru ¿néspi Jobu, ka néna inchajpaspi Satanasi imeri chkuanderakuarhu?

7, 8. a) ¿Ambe jimbo ménderuenispi Jobu ima kʼuiripuni jingoni enga ima tiempu irekapka? b) ¿Néna uandaspi Noambakiti eska Jobu interesi jimbosï marhuakuenga Tata Diosïni?

7 Tresmili seisientu uéxurhini ísïstia enga Jobu irekapka. I achamasï ambakiti kʼuiripu máespti, jimbosï Jeoba i ambe uandapti imeri ambe: “No jarhasti parhakpinirhu, nema enga májkuenika eska ima, i achamasï ambakiti kʼuiripuesti ka iámindu ambe jurhimbiti úsïndi, kurhajchasïndi ka janhanharhisïndi Tata Diosïni ka jánguarhintasïndi iámindu ambe sési úni” (Job 1:8). Jo ísïsti, Jeoba kánikua jaiapanhintasïrendi Jobuni.

8 Satanasi uandaxapti eska Jobu, interesi jimbosï marhuakuenga Jeobani. Jimbosï arhipti Jeobani: “¿Nori kuájchakuxaki tʼu [Jobuni] ka imeri kʼumanchikuani ka iámindu ambe enga xáni jatsikuarhika [...]? Újchakurasïngari iámindu ambe enga ima újka, ka úxakari eskaksï imeri animalicha sánderu uánikueuaka. Ísï jimbo, euanta iámindu ambe enga xáni jatsikuarhika ka exeakari na engakini xáni no sési arhiaka tʼungini eratiparini” (Job 1:10, 11).

9. ¿Néna mókukuntaspi Jeoba ambe enga Satanasi uandapka, ka andisï ísï úpi?

9 Satanasi uandaspti eska Jobu marhuakusïrenga Tata Diosïni, jimboka Tata Diosï íntskusïrenga ambe ma. Ka Satanasi ístu uandaspti eska enga tsʼéjkupiringa Jobuni, Jobu jurajkupiringa Tata Diosïni. ¿Jeoba néna mókukuntaspi Satanasini, enga ima i ambe uandapka Jobueri ambe? Satanasi uandaspti eska Jobu interesi jimbosï marhuakuenga Jeobani, jimbosï Jeoba jurajkupti eska Satanasi tsʼéjkupiringa Jobuni. Ísï úpirindi mítikuarhini Jobu uékasïreni sési jimbo Tata Diosïni o nómbe.

JOBU TSʼÉJKUNHASÏNDI

10. ¿Ambe tsʼéjkukuechani jatsiaspti Jobu, ka ambe úspi?

10 Satanasi jirejiresï uénaspti Jobuni mámaru ambe jimbo tsʼéjkuni. Úspti eskaksï imeri animalichani, ma parti sïpakuapiringa ka eskaksï ma parti uarhipiringa, ka eska sáno iámindu imeri jántspirichaksï uándikunhapiringa. Iámindu i ambe sántku ísï ambe jingoni jurajkuspti Jobuni. Tátsekua, Noambakiti máteru no sési jásï ambe jingoni tsʼéjkuspti, kʼéri ma tarhiata jurhaspti ka uándikuaspti imeri diesi uájpechani. Peru nájkiruka ini ambe nitamanchani japka, “Jobu no ma pekadu úspti, ka níjtu no sési uandani Tata Diosïri ambe” (Job 1:22).

11. a) ¿Ambe máteru ambe uékaski Satanasi xarhatani Jobueri ambe, ka ambe úspi Jeoba? b) ¿Ambe úspi Jobu enga Satanasi úpka eska no sési jásï pʼamenchapiringa?

11 Satanasi no kuatantaspti. Jamberi eratsipti eska Jobu úpiringa tekaantani tsïtakuarhini ambe enga jatsikuarhipka, uarhiranchani jántspirichani ka uájpechani, peru eska jurajkupiringa Tata Diosïni enga pʼamenchapiringa. Ísï jimbo, Jeoba jurajkuspti eska Satanasi úpiringa eska Jobu no sési jásï ma pʼamenchakua jukarapiringa. Peru nájkiruka i ambe nitamanchani japka, Jobu no méni jurajkuspti Tata Diosïni. Sánderu sési, kánikua jakajkukua jingoni uandaspti: “¡Jiájkani jamberi marhuakuaka Tata Diosïni iámu mintsita jingoni astakani uarhiaka!” (Job 27:5).

Jobu újchakuranhaspti, jimboka no méni jurajkuspka Jeobani

12. ¿Ambe mókuntskua íntspespi Jobu, Satanasiri chkuanderakuecheri?

12 Jobu no mítispti eska Satanasisï úni japka eska xáni no sési nitamakuarhepiringa. Ka jimboka no mítispka eska Satanasi uandaspka eska Jeoba no jatsiska parajtsïni juramuchini, Jobu eratsisïrendi eska Tata Diosïsï úni japka, eska xáni no sési nitamakuarhepiringa (Job 6:4; 16:11-14). Peru útasï xarhataspti eska no méni jurajkupiringa Jeobani. Ka ini ambe jimbo, úspti xarhatani eska Satanasi chkuanderaxapka, enga uandapka eska Jobu interesi jimbojkusï marhuakuenga Jeobani.

13. ¿Para ambe marhuaspi enga Jobu no méni jurajkupka Jeobani?

13 Enga Jobu ísï no méni jurajkupka Jeobani, marhuaspti paraka Jeoba úpiringa ambakiti mókuntskua ma íntskuni Satanasini, imani xáni no sési jásï chkuanderakuani jimbo enga uandapka. Jobu meru Jeobaeri amiguespti, ka Jeoba újchakuraspti jimboka no méni jurajkuspka (Job 42:12-17).

¿NÉNAKSÏNI INCHAJPASKI SATANASI?

14, 15. ¿Andichisï uandajki eska ambe enga Satanasi uandapka, no Jobunkusï arhikuekani japka sino ístu iámu kʼuiripuni?

14 Enga Satanasi uandapka Jobueri ambe, no Jobunkusï arhini japti. Sino ístu mándani juchantsïni. Ísï xarhatasïndi Tata Diosïri Karakata ixú Proverbios 27:11, enga uandajka: “Mímixekua xarhata juchiti uátsï ka tsípera juchiti mintsitani, parani ji úni mókukuntani imani engarini teresmarhuni jaka”. I uandakuecha engaksï karakuarhika máru sigluecha tátsekua enga Jobu uarhipka, xarhatasïndiksï eska Satanasi útasï seguirisïrenga ambe ma arhini Tata Diosïni ka ístu eska uandasïrenga útasï imecheri engaksï Jeobani marhuakuenga. Engachi ísï irekajka eska Jeoba na jaiapanhintajka, jarhuajpisïngachi paraka Jeoba mókukuntaaka Satanasini ka sésichi pʼikuastasïnga Tata Diosïni. ¿Nájtsï exesïni cha ini ambe? Nájkiruka uétarhiaka mójtakuni chári irekakuani, ¿a no eska kánikua sési japiringa úntsï jarhuajpeni para Jeoba úni mókukuantani Satanasiri chkuanderakuechani?

15 Exe je ambe enga Satanasi uandapka: “Iámindu ambe enga kʼuiripu jatsikuarhika, íntspiati para kuájpintani imeri tsípikuani” (Job 2:4). Enga Satanasi uandapka “kʼuiripu”, no Jobunkusï arhikuekani japti sino ístu iámindu kʼuiripuechani. I ambe kánikua jukaparhakuesti. Jimboka Noambakiti uandasïnga eska chájtu no uékperakua jimbo marhuakusïnga Tata Diosïni. Noambakiti kánikua tsitipirindi eskajtsï nóteru kurhajchaakia Tata Diosïni ka eskajtsï nóteru ísï irekaaka eska ima na jaiapanhintajka, enga cha no sési nitamakuarheni jauaka. ¿Ambe úpirini úrani Satanasi para i ambe úni?

16. a) ¿Ambe úrasïni Satanasi para kʼuiripu nóteru marhuakuni Tata Diosïni? b) ¿Ka néna úpirini úrani inde ambe chánksïni jingoni?

16 Eskachi na exekia kapitulu 10 jimbo, Satanasi mámaru ambe úrasïndi paraksï kʼuiripuecha nóteru marhuakunia Tata Diosïni. Ka ísï jámasïndi “eska ma leoni apejpiti enga jirinhani jámajka aberi néni anta” (1 Pedru 5:8). Ini ambe chájtsï uáka exeni, engaksï chári amiguecha, parienticha o engaksï máteru kʼuiripuecha no uékaaka eskajtsï cha jorhenguarhiaka Bibliaeri ambe ka eskajtsï ísï irekaaka eska Biblia na jorhentpejka (Juanu 15:19, 20). * Ka ístu, Satanasi méntkisï jánguarhintasïndi “ísï xarharani eska ma ánjili enga eramarhandikuarhu anapueka” (2 Korintu 11:14). Ísï jimbo, Noambakiti uáti mámaru jásï ambe jirinhakuntani paraksïni enganiarini ka para úni eskajtsï nóteru ísï irekaakia eska Tata Diosï na jaiapanhintajka. Ma ambe enga úrajka, jindesti eskajtsï desanimarikuarhiaka. Satanasi úpirindiksïni eratsitarani eskaksïni Tata Diosï no méni jaiapanhintaaka (Proverbios 24:10). Peru nájkiruka Satanasi ísï jámaaka eska ma “leoni apejpiti” o eska “ánjili enga eramarhandikuarhu anapueka”, imeri eratsikua méntkisï ariiuati: Satanasi uandasïndi eskajtsï cha jirejiresï jurajkuaka Tata Diosïni, engajtsï no sési nitamakuarheni jauaka o engajtsï tsʼéjkukuechani jatsiauaka. ¿Nénajtsï uá mókukuntani Noambakitini ka xarhatakuni eska cha no méni jurajkuaka Tata Diosïni, ísï eska Jobu na úpka?

KURHAJCHA JE JEOBAERI JURAMUKUECHANI

17. ¿Andichisï kurhajchajki ambe engajtsïni Jeoba arhijka?

17 Engajtsï ísï irekaska eska Tata Diosï na jaiapanhintajka, uákajtsï mókukuntani Satanasini. ¿Ambejtsï uá? Bibliaksïni arhisïndi: “Uékaakari chiiti Tata Diosïni méntku iámindu chiiti mintsita jingoni, ka iámindu alma jingoni, ka iámindu chiiti eratsikua jingoni” (Mateu 22:37). Enga cha úndaaka uékani Tata Diosïni, sánderujtsï tsitiaka úni ambe engaksïni Tata Diosï arhiaka. Apostuli Juanu karaspti: “Jimboka para Diosïni uékani, jindeska eskaksï uáka eska imajtsïni na juramuchijka”. Engajtsï cha uékaska Jeobani iámu mintsitani jingoni, exeakajtsï eska “no kʼuetsapiti ambe[ska] engajtsïni ima juramuchijka” (1 Juanu 5:3).

18, 19. a) ¿Nákiskiksï máru Jeobaeri mandamientuecha? (Exe je rekuadruni “ Asï ú je ambe enga Jeoba no jaiapanhintajka”.) b) ¿Nénachi mítiski eskajtsïni Jeoba no kánikua ambe kurhachesïnga?

18 Peru, ¿nákiskiksï Jeobaeri juramukuecha? Máruksï juramukuecha uandasïndi ima amberi engachi no jatsika para úni. Andijtsïsï no exejki ini rekuadruni enga uandajka “ Asï ú je ambe enga Jeoba no jaiapanhintajka”. Jima jukanharhiasti máru úkuechani, enga Biblia úndajka eskaksï no sési jarhaska. Engajtsï exeauaka, úpiringajtsï eratsini eskaksï máru no xáni no sésiska. Peru engajtsï eratsiantaska indeni textuechani engaksï jima jaka, exeakajtsï eskaksï kánikua ambakitiska Tata Diosïri juramukuecha. Jamberijtsï jatsiaka para mójtakuni ambe ma chári irekuarhu, ka jamberi i ambe kánikua úkua jukaati para cha. Peru imecha engaksï ísï irekajka eska Tata Diosï na jaiapanhintajka, kánikuaksï sési pʼikuarherasïndi ka sésiksï irekasïndi (Isaías 48:17, 18). Ka chájtsï uáka ísï úni. ¿Nénachi mítiski?

19 Jimbokajtsïni Jeoba no méni kurhachesïnga ambe ma engachi no uáka úni (arhinta je Deuteronomio 30:11-14). Jeoba sánderu sési mítisti eska jucha, ambe engachi újka úni ka ambe nómbe (Salmo 103:14). Ka ístujtsïni Jeoba uáti íntskuni imeri uinhapikuani parachi úni kurhajchani. Apostuli Pablu karaspti: “Diosï mintsinharhikuesti, ka nóksïni jurajkuati eskajtsï jukari tsʼéjkunhaaka sino xántku eskajtsï xáni uáka tekaantani, jimboka engajtsï tsʼéjkunhani jauaka, jimajkanimindu Diosïksïni jánhastaa[ti] nani engajtsï na uáka kuájpikuarhini” (1 Korintu 10:13). Jeobajtsïni íntskuati imeri “uinhapikua enga xáni kʼéri ambeka” parachi úni tekaantani iámindu ambe (2 Korintu 4:7).

JU JE IMA JÁSÏ KʼUIRIPUENI ENGA TATA DIOSÏ JAIAPANHINTAJKA

20. ¿Ambe ka ambechi jatsiski para xarhatani enga Tata Diosï jaiapanhintajka ka andisï xáni jukaparhakue i ambe?

20 Parachi úni jaiapanherantani Jeobani, no soluchi jatsiska para kurhunhini ambe enga ima kurhunhijka. Ístuchi jatsiska para uékani ambe enga Jeoba jaiapanhintajka (Roma 12:9). ¿Nójtsï sánderu agustu pʼikuarherasïni imecha jingoni engaksï májkueni eratsijka, májkueni ambe tsitijka ka májkueni ambakiti jángua ma jatsijka eska cha? Jeobajtu májkueni úsïndi. Jimbosï uétarhijti eskajtsï jorhenguarhiaka uékani imani ambe enga Jeoba jaiapanhintajka. Salmo 15 jimbo, uandasïndi néchanisï Jeoba ísï exeajki komueska imeri amiguecha ka ístu uandasïndi nákiskiksï máru ambe enga Jeoba jaiapanhintajka (arhinta je Salmo 15:1-5). Jeobaeri amiguechaksï úsïndi ambe enga Biblia uandajka, enga jindeka ambe “enga Espiritu Santu úrpijka”, komueska: “uékpini, ka tsípini, ka pínandikua jatsini, ka ióni tekaantani, ka sési kámpini, ka ambakini, para Diosïni mintsikani, ka kaxumbini, ka pʼíngukuarhini” (Galasia 5:22, 23).

21. ¿Ambeksïni jarhuataa parajtsï xásïini eska Tata Diosï na jaiapanhintajka?

21 Ma ambe engaksïni jarhuataaka parajtsï xásï kʼuiripueni enga Tata Diosï jaiapanhintajka, jindesti jorhenguarhini Bibliani ka pauani pauani arhintani. Engajtsï na jorhenguarhipani jauaka ambe engaksïni Jeoba kurhachijka, niáraakajtsï májkueni exeni ambe ma eska Jeoba na exejka (Isaías 30:20, 21). Engajtsï sánderu uékaska Jeobani, sánderujtsï tsitiaka ísï irekani eska ima na jaiapanhintajka.

22. ¿Ambejtsï andaa engajtsï irekaska eska Jeoba na uékajka?

22 Uétarhisïndi jánguarhintani para ma i ísï irekani eska Jeoba na jaiapanhintajka. Biblia uandasïndi eska mójtakuni mámaru ambe juchari irekakuarhu, ísïska komueska pʼíntani na enga jásïpka ma, ka jimbanhentani, májkueni eska ma na pʼíntajka xukuparhakuani ma enga nóteru marhuajkia, ka enga jimbanhi ma jukantajka (Kolosasi 3:9, 10). Peru Salmista i ambe uandaspti Jeobaeri mandamientuecheri ambe: “Enga ma kurhajchaaska, kʼéri kóntperata ma intsïnhaati” (Salmo 19:11). Enga cha ísï irekaska eska Jeoba na jaiapanhintajka, chájtujtsï uáka uánikua kóntperatechani intsïnhaani. Ka ístujtsï uáka mókukuntani Satanasiri chkuanderakuani ka uákajtsï sési pʼikuastani Jeobaeri mintsitani.

^ párr. 16 I ambe no arhikuekasïndi eska Satanasisï incharhiajka imechani engaksï no uékajka eskajtsï jorhenguarhiaka Bibliani. Peru ima diosïsti i parhakpiniri ka iámu parhakpini imeri jájkirhu jarhasti (2 Korintu 4:4; 1 Juanu 5:19). Ísï jimbo, uákachi erokuarhini eskaksï uánikuecha no tsitiaka ísï irekani eska Tata Diosï na jaiapanhintajka ka jimboksïsï jauati kʼuiripuecha engaksï no tsitiaka eskajtsï jorhenguarhiaka Bibliani.