Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

KAPÍTULU 13

Ariha huméi ibagari kei larihini Bungiu

Ariha huméi ibagari kei larihini Bungiu
  • Ida liña larihini Bungiu ibagari?

  • Ka lasaminarubei Bungiu luagu haragahoun irahüñü?

  • Ida liña warufuduni inebe lan ibagari woun?

1. Ka san adügübaliña sun ha gabagaribaña?

HEOWÁ “Búngiubei le inarüniti [...] le wínwanbei”, liña profeta Heremíasi (Heremíasi 10:10). Ligía giñe adügübalin sun le wínwanbei. Ariñagatiña sífirigu ha siélubaña: “Ladüga buguya adügübalin sun katei; lau bugundan badügei, lau giñe bugundan anihein lubéi sun le aniheinbei” (Arufudúni 4:11). Ariñagati urúei Dawidi lidan aban uremu lánina alawahani: “Ladüga bídanñein lubuñe ibagari” (Sálumu 36:9). Ligíati, aban lubéi idewesei ibagari lúmagiñeti Bungiu.

2. Ka ladügübei Bungiu lun wasigirun lau ibagari?

2 Heowá adügübei lun wasigirun lau ibagari (Adügaü 17:28). Ligía íchugubalin éigini le weigubei, duna le watubei, garabali le wawaragubei, luma ubóu le ñein lubéi wawinwanda (aliiha huméi Adügaü 14:15-17). Adüga lumuti lun gayara lan gunda lan ibagari. Ani, lúntima wagundaarun lau ibagari, mosu wasubudiruni lilurudun Bungiu ani gaganbadi wagíame lun (Isaíasi 48:17, 18).

INEBE LAN IBAGARI WOUN

3. Ka lasaminarubei Heowá luagu lafarúniwa Aweli?

3 Busenti Bungiu lun inebe lan ibagari woun, dandu wabagari kei habagari amu. Ariha wamá aban hénpulu. Aba lagañidun Kaín, liráü Adán tuma Ewa, luma Aweli, le lamulen. Aba leweridiruni Heowá lanügübei lan ligañi afigouha, ani madügünti Kaín gasu lau Bungiu. ‘Aba lachubarun Kaín luagun lamulen, aba láfaruni hilagubei.’ (Agumesehani 4:3-8.) Ariñagatu Bíbülia bei lani Heowá luagu áfarahani ligía (Agumesehani 4:9-11).

4. Ida liña larufuduni Lilurudun Moisesi ida luba lan warihini ibagari?

4 Saragu milu irumu lárigiñe, ruti Heowá lúrudu houn ísüraelina lun heseriwidúni kei aubei labusenra. Kei lúmagiñe lubéi Moisesi lederegerei Heowá sun burí lúrudu ligía resibi lumuti iri, Lilurudun Moisesi. Lidan wadarirei lúrudu le: “Máfaraha humá” (2 Lúrudu 5:17). Arufudahati eweridihani le houn ísüraelina gebegi lan ibagari lun Bungiu, mosu giñe gebegi lan habagari sun gürigia woun.

5. Ka lunbei wasaminaruni luagu haragahoun irahüñü?

5 Ka lasaminarubei Bungiu hawagu irahüñü ha úagili nasirua hamá? Ariñagati meha Lilurudun Moisesi wuriba lan lagidarún libagari aban irahü le magurahóungili (Áfuriduni 21:22, 23, TNM). * Anha, íbini ibagari lira gebegiti lun Heowá (aliiha huméi Sálumu 127:3). Mini lan le, wuriba lan haragahóun irahüñü.

6. Ka uagu moun lubéi iyereegu hamá amu gürigia woun?

6 Lun inebe lan ibagari woun, mosu giñe warufudun aba lubuidun igaburi houn ha híbiri gürigia. Ariñagatu Bíbülia: “Sun le iyereehabúbei lun líbiri, gáfarahati; ani subudi humuti luagu ua lan ni aban gáfarahati, lun gayara lan gabagari lan le magumuchaditi” (1 Huan 3:15). Anhein busén wabéi wawinwandun lun súnwandan, mosu wagidaruni iyereehabuni le wasandirubei hawagu amu gürigia tídangiñe wanigi, ladüga iyereehabuni lébunabei libe-agei anarimeni (1 Huan 3:11, 12). Ligíati mosu lubéi hínsiñegua wamá wámagua.

7. Ka burí bisiu arufudubei minebeni lun ibagari?

7 Ida lubagia inebe lan wabagari woun? Hibe-agei gürigia mabusenruntiña hounwen, gama lumoun añahein ru hamuti habagari lidan peliguru lau hagundan. Kéiburi ha ayusurubaña iyuri, sígaru o düroga, hisebáharime. Katei burí le gádei lumuti átuadi, ani lidan saragu ókaasion áfara lumutiña ha ayusurubalin. Ha ganibalin bisiu burí le úati sagüráu lan ibagari houn. Ligibugiñe Bungiu, wíyeti échuni burí le (aliiha huméi Rómana 6:19; 12:1; 2 Korintuna 7:1). Mosu wígiruni échuni burí le, lun weseriwiduni Bungiu kei aubei labusenra íbini weiri lan ligürewein woun. Gayaraati líchuguni Heowá ídemuei le wemegeirubei woun ani gebegiti sun áfaaguni le wadügübei lun lun wóuseruni wabagari kei aban idewesei wéiriti lebegi lúmagiñe.

8. Ka uagu mosu lubéi wóuchun lun ñein lan ichouruni súnwandan?

8 Anhein inebe lubéi ibagari woun, wóuchuba lun ñein lan ichouruni súnwandan. Úabei meke wamá, máhurerun wabéi giñe wabagari luagu isebáhari. Mabugahan waboun wakarün lau mekeeni, máhurerun wagíame huraraü peliguruti (Sálumu 11:5). Ariñagati meha aban lídangiñe lúrudu le líchugubei Heowá houn binadu ísüraelina: “Danme lábunagun aban hídangiñe aban muna iseri, lunti líchugun baríeiru geyegua lau tábulugu; ítara, ha éiguadutiña ñéingiñe aba hounwen, madurunbaña liduheñu lidan” (2 Lúrudu 22:8). Lidan lúrudu le anihein aban gumadi le lunbei ladundehanün. Kei hénpulu, anhein anihein lubéi esütépu tuagu huban, kipu huméi aranseñu, luéi léiguadun somu gürigia ñéingiñe lun labuleseirun. Anhein gakarün hubéi, chouru huméi ua lan megéiti tuagu. Mígira humá lun tanügün huban o hikarün peliguru hun, ni houn amu gürigia.

9. Anhein inebe lubéi ibagari woun, ida luba wóuseruniña animaalugu?

9 Agia habagari animaalugu? Sagüráuti giñe lun Heowá. Ígirati hafarún animaalugu lun libihíniwa éigini, daüguaü o luéi hadügün dañu houn gürigia (Agumesehani 3:21; 9:3; Áfuriduni 21:28). Ha óuserutiña animaalugu lau furundei o háfaraguniña lúnrügü isebáhari, harufuduña ua lan sagüráu lan ibagari houn (Ariñawagúni 12:10).

INEBELÁ HITAÜ WOUN

10. Ida liña larufuduni Bungiu luagu lídanñein lan hitaü ibagari?

10 Dan le lafarúnbalin Kaín Aweli, ariñagati Heowá lun: “Lita bamulen le báwiyurubei múarugun lagúarahaña nun lun naguseragüdünibu” (Agumesehani 4:10). Dan lariñagunbei Heowá lita Aweli, ladimurehaña luagu libagari. Gidalá buga Kaín libagari lamulen, ani mosu labeichúniwa luéigiñe. Ítara liña kamá hamuga lamuriahaña lita Aweli luma Heowá lun laguseragüdüni Kaín. Arufudúayati lárigiñe Guran dan lan le ladimurehóun luagu hitaü ladimurehounña lan luagu ibagari. Lubaragiñe Guran, furuda heigiboun gürigia, ilaü kéiburi türigu, luma tin sun tuwuyeri nadü. Gama lumoun sánsiti aban katei lárigiñe. Ariñagati Heowá lun Noé luma houn lirahüñü: “Gayaraati héiginiña sun hawuyeri animaalugu”. Gama lumoun, ru lumuti eweridihani le: “Moun lumuti héigini animaalu lau lita, ladüga lídanñein lita libagari” (Agumesehani 1:29; 9:3, 4). Furanguti, lun Heowá lídanñein lan hitaü ibagari.

11. Ka eweridihani luagu layusuruniwa hitaü líchugubei Bungiu lúmagiñe lidaani Noé?

11 Lau meigín lan hitaü larufudúa inebewa lan. Ariñagati Heowá lidan Lúrudu le líchugubei houn ísüraelina: “Furumiñeguarügü [...] le agaliruduti aban animaalu o aban lan dunuru geigúaditi, gasu láwiyuruni lita líliru ábame ladouragun lau, lau sagoun [...]. Ligía nariñagunbei hun lun meigin humá hitaü” (Fádirigu 17:13, 14). Eweridihani luagu meigín lan lita animaalu, le líchugubei Heowá lun Noé kéiburi 800 irumu lubaragiñe, gebegigili meha. Furanguti meha le lasaminarubei Heowá: gayarati heigin lubúeingu hágürügü animaalugu, gama lumoun, moun lumuti héigini hata. Mosu meha háwiyuruni múarugun, kéisigubeirügü hagiribudagüdüñein lan libagari animaalu ligía lun Bungiu.

12. Ka lúrudu luáguti hitaü ichugúbei lau sífiri sandu lidan furumiñeti sígulu, ani huugili uguñe weyu?

12 Ru waali aban lúrudu libe lira woun wagía kristiánugu. Lidan furumiñeti sígulu, aba hóundaragun apostolugu hama amu wügüriña ha alidihabaliña lani Hesusu disipulugu, lun desidírü hamá kaba lan burí gumadi hasigira sun kristiánugu. Nihán desidírü habéi: ‘Maribanti larihín lun sífiri sandu luma woun, michugúniwa lan amu ihürügu hun luéidigia murusun katei le lunbei hadügüni: Lun meigin humá hágürügü animaalu ha adagarawagüdütiña houn guáriua, meigin huguyame hitaü, ni animaalu ha tigiwarügütiña [le máwiyurunbei ita lárigiñe lafarún], magamaridun huguyame gürigia ha mamarieidúntiña huma’ (Adügaü 15:28, 29; 21:25). Ligía mosu lubéi maha wamá lun hitaü. Súdiniti le ligibugiñe Bungiu, ítara kei súdini lan wadisedun luéi láhudurawagun houn guáriua luma luéi déneiguaü.

Anhein ariñaga surusia hun lun matun humá binu, hebelagüdüñein hamuga lidoun hílagüle?

13. Ka uma gayara lan konpararü wamani, anihein lan lásügüragüdüniwa hitaü lidoun úgubu, lidan eweridihani lun wamahadun lun hitaü?

13 Anihein san lásügüragüdüniwa lita aban gürigia lidoun lúgubu amu lidan lúrudu luáguti máhawa lan lun hitaü? Anha. Konpararü waméi. Anhein hamuga ariñaga surusia hun lun matun humá binu, miniti san lira, íbini lan siñá lan hátuni, gayarabei lan hádaruni lidoun húgubu luéigiñe hílagüle? Uá. Ítarameme, maha wamá lun hitaü, miniti mebelaagüdün wabéi lan lidoun wágubu. Ligíati, lun gaganbadi wamá lun lúrudu le moun lumuti wígirun lun lichugún hitaü wawagu.

14, 15. Anhein hamuga ariñaga aban surusia lun aban kristiánu mosu lan líchugun hitaü luagu, kaba hamuga ladüga ani ka uagu?

14 Kábati asusereda ánhein wéiri lubéi labuleseirún aban kristiánu o mégeiti operarua lan? Samina wamá lun hamuga lariñagun surusia lun lóunweba lan anhein mibihin hitaü. Subudi wamuti mabuseerun lan kristiánu ligía lounwen. Kei busén lubéi lakipuruni libagari, aban lubuidun idewesei lúmagiñeti Bungiu, lánharuba leresibirun arani hámagiñe surusia le maganati hitaü. Ligíati, lánharuba lubéi leresibirun arani le ayusurubei leweñegua hitaü le gayara lumuti ibiha.

15 Ladüraagubei funa san kristiánu lilurudun Bungiu lun labagaridun murusunya dan lidan ubóu le? Ariñagati Hesusu: “Le abusenruti lesefuruni libagari, leferidirubei; ánheinti le eferidiruti libagari [...] nuéigiñe [...] lasalbarubei” (Márükosu 8:35). Úati ni aban wádangiñe busenti lounwen. Gama lumoun, ánhawa áluga wesefuruni wabagari lau wadüraaguni lilurudun Bungiu, gayarabei weferidiruni ibagari le magumuchaditi. Sábiutiwa ánhawa afiñera sunsuinagubei luagu liricha lilurudun Bungiu. Gayarati wachoururuni ánhawa lan ounwe, Bungiu le íchugubalin ibagari laritaguba wawagun lidan águyuguni, ábameti lagiribudagüdüni lubuidun edewehani le woun (Huan 5:28, 29; Ebüréu 11:6).

16. Ka katei luáguti hitaü desidírü hamaalibei lubúeingu Bungiu?

16 Desidírühaña lubúeingu Bungiu ha úaraguabaña gaganbadibaña lan lun lilurudun Bungiu luáguti hitaü. Ligíati méigin habalin maha hagía lun layusuruniwa lun lagaranihóun houn. * Chouru hamuti subudi lani Bungiu le adügübalin hitaü ka lan buídutimabei houn. Afiñetün san ítara liña lan?

ÁBANRÜGÜÑEIN AYUSURUNI BUITI LUN HITAÜ

17. Lidan binadu ísüraeli kárügüñein meha un layusurúa hitaü?

17 Furanguti meha larufuduni Lilurudun Moisesi, ábanrügüñein lan manera buiti lun layusuruniwa hitaü. Dan le líchugunbalin Heowá adundehani houn ísüraelina lun láhudurawagun lun ariñagati: “Sun le gabagaribei, lau hitaü le lídanbei labagarida, ani ru naali hitaü ligía hun luagu latarü lun gayaraabei lan hafayeihan luagu hibagari lau, ladüga hitaü lafayeihabei ibagari” (Fádirigu 17:11). Danha le hafigouhan ísüraelina, gayaratiha heresibirun ferudun ánhaña íchiga aban animaalu, aba lanügǘn lídangiñe lita animaalu ligía luagun latarü le tídanbei kianpu lánina óundaruni, lau lásügürün dan luagun latarü le tídanbei litenpulun Bungiu. Lídanrügüñein meha manera le layusurua hitaü.

18. Ka burí buiti luma abinirúni gayarabei weresibiruni seremei láwiyuruni Hesusu lita?

18 Mama mosu hasigiruni kristiánugu lilurudun Moisesi, ligíati, madagaragüdün habéi animaalugu manügün haméi hata luagun aban latarü (Ebüréu 10:1). Gama lumoun, yusuwati meha hitaü lidan binadu Ísüraeli kei sínbolu lani aban sákürifisiu gebegitimati le meha lunbei ladügǘniwa lárigiñe: le lani Hesukrístu le Liráü Bungiu. Kei wafurendeiruni lidan kapítulu 5, derege lumuti Hesusu libagari wawagu dan le láwiyurunbalin lita keisi aban sákürifisiu. Lárigiñe, aba lamudeirun sielun ani aba líchuguni lebegi hitaü le meha láwiyurubei lun Bungiu aban wéiyaasu lun sun dan (Ebüréu 9:11, 12). Ítara liña ladügün lun gayara lan ferudunawa lan wafigoun daraléi üma lun wawinwandun lun súnwandan (Matéu 20:28; Huan 3:16). Chóuruti anihán lan layusurún hitaü le súdinitimabei (1 Féduru 1:18, 19). Ánhawa afiñera luagu lebegi lita Hesusu le láwiyurubei ligíarügübei wasalbarun.

Ida luba warufuduni inebe lan ibagari luma hitaü woun?

19. Ka lunbei ladügüni aban kristiánu lun ‘masandiragun lan lungua lau duru’ luagu libagari ni aban gürigia?

19 Ma lueirin weteingiruni Wabungiute hínsiñehabuti luagu edewehani lánina ibagari! Eteingiruni ligía mosu hamuga ladügün lun wadimurehan houn amu luagu ánhaña lan afiñera luagu lani Hesusu sákürifisiu, gayarabei lan hawinwandun lun súnwandan. Ani wadimurehaba lau ubebeni, ladüga ítara kei Heowá, gebegiti habagari gürigia wáledi woun (aliiha huméi Esekiéli 3:17-21). Ánhawa agunfulira lau buligasion le lau úaraguni, gayarabei wariñagun kei apostolu Pábulu: “Masandiragun nan nungua lau duru luéigiñe ni aban hídangiñe, ladüga subudigüda naali sun laransehan Bungiu hun, maramuduntina ni kata huéi” (Adügaü 20:26, 27). Anha, aban manera buídutimati lun warufuduni inebe lan hitaü luma ibagari woun, wadimurehan houn amu gürigia luagu Bungiu luma lisuini.

^ par. 5 Áfuriduni 21:22, 23: “Ánhaña ageindagua bián wügüriña hámagua, habuleseirame aban würi dageinatu, adüga ítara lun tágurahan lubaragiñe dan, anhein ua óunweti, mosu lafayeiruni le gadurunbei sun damichi le ladügübei ítara kei lamuriahani tani würi tuguya weiriei hagibugiñe aguseragüdütiña. Ánheinti ñein óunweti, mosu lafayeirúniwa ibagari luagu ibagari”.

^ par. 16 Anhein busén hubéi lanwoun ariñahani luagu amu burí arani le ayusurubei leweñegua hitaü aliiha humoun garüdia ¿Cómo puede salvarle la vida la sangre?, páhina 13-17 hadügün gefentiña luagu Heowá.