1. Ié a fératá ménúmanaw meinisin?

JIOWA, i “ewe Kot mi let” me “ewe Kot mi manau,” ina alon ewe soufós Jeremaia. (Jeremaia 10:10) Pwal i ewe Chón Fératá ménúmanaw meinisin. Ekkewe chónláng ra apasa ngeni i: “Ka föri mettoch meinisin nge ren letipom ra fis o manau.” (Pwärätä 4:11) Iei alon King Tafit lón an kélún mwareiti Kot: “En ewe lepopun manau meinisin.” (Kölfel 36:9) Ina minne, manaw, eú liffang seni Kot.

2. Ifa usun Kot a atufichi manawach pwe epwe sópwósópwóló?

² Jiowa a pwal atufichi manawach. (Föför 17:28) A kan akkawora anach, únúmach, fénúach me ewe ásepwál sia ngasangaseri. (Álleani Föför 14:15-17.) A féri ekkena lón napanap pwe manaw epwe apwapwa. Nge sipwe unusen pwapwa ika sipwe silei án Kot kewe allúk me álleasochisiir.​—Aisea 48:17, 18.

3. Met ekiekin Kot usun án Epel ninniiló?

³ Kot a mochen ach sipwe osúfélú pwisin manawach me manawen ménúmanaw meinisin. Áwewe chék, lón fansoun Atam me Efa, néúr we itan Kain  a fókkun song ngeni pwiin we kúkkún Epel. Jiowa a éúréúra Kain pwe an song epwe tongeni efisi tipis watte nge Kain a tunaló ena éúréúr. A “ü ngeni pwin, a turufi o niela.” (Keneses 4:3-8) Jiowa a apwúngú Kain ren an nieló pwiin na.​—Keneses 4:9-11.

4. Ifa usun Kot a affata ewe ekiek mi pwúng usun manaw lón ewe Allúkún Moses?

⁴ Lap seni 2,000 ier mwirin, Jiowa a ngeni chón Israel chómmóng allúk pwe ar angang ngeni epwe pwúng me ren. Pokiten ewe soufós Moses a wisen atoura ngeniir ekkena allúk, fán ekkóch ra iteni Allúkún Moses. Eú me leir a apasa: “Kosap niela aramas.” (Tuteronomi 5:17) Ena a affata ngeni chón Israel pwe Kot a aúcheani manawen aramas, iwe aramas repwe pwal aúcheani manaw.

5. Epwe ifa ach ekiek usun kataan ménúkol lón luken iner?

⁵ Nge ifa usun manawen emén ménúkol esaamwo uputiw? Iwe, me ren ewe Allúkún Moses, emén a tipis ika a efisi málóón emén ménúkol lón luken inan we. Pwúngún, Jiowa a pwal mwo nge aúcheani manawen ménúkol resaamwo uputiw. (Álleani Kölfel 127:3; Jeremaia 1:5.) Weween, mi tipis kataan ménúkol lón luken iner.

6. Pwata sisap oput aramas?

⁶ Ach aúcheani manaw a wewe ngeni ach eáni ekiek pwúng usun aramas meinisin. Iei alon Paipel: “Eman mi oput pwiin, i eman chon niela aramas. Iwe, oua silei pwe eman chon niela aramas esap eäni manau esemüch lon manauan.” (1 Johannes 3:15) Ika sia mochen kúna manaw esemuch, sipwe unusen urusawu sókkun koput meinisin seni letipach, pún koput, iei populapen féfférún  akkachofesá. (1 Johannes 3:11, 12) A lamot ach sipwe káé le tongei aramas meinisin.

7. Ikkefa ekkóch féffér mi pwáraatá súfélúngaw ngeni manaw?

⁷ Nge epwe ifa usun sipwe pwal osúfélú pwisin manawach? Úrúrún aramas rese mochen máló nge ekkóch ra féri mettóch mi apwapwa me rer nge mi efeiengaw. Áwewe chék, chómmóng ra ún suupwa, ngúng puu, tittin káás, ún maruo me nóm wóón drug fán iten repwe pwapwa. Ekkena mettóch ra efeiengawa inisich, iwe fán chómmóng, aramas ra máló ren. Emén ese epini manaw ika a akkangei ekkena mettóch. Ekkena féffér ra limengaw me ren Kot. (Álleani Rom 6:19; 12:1; 2 Korint 7:1.) Sipwe péútaaló ekkena mettóch ika sia mochen apwapwaai Kot me angang ngeni. Inaamwo ika epwe weires nge Jiowa a tongeni álisikich. Iwe, a aúcheani ach achocho le túmúnúfichi manawach pwe ina eú liffang mi aúchea me ren.

8. Pwata sipwe ekkekieki met esap wor feiengaw ren?

⁸ Ika sia aúcheani manaw, sipwe fókkun chúngú met aramas resap feiengaw ren. Sisap túmúnúngaw, sisap pwal umwesin féri mettóch mi efeiengaw fán iten chék apwapwa are eingeing. Sipwe túmúnúéch atun sia uwou tarakú nge sisap spiito pwe site ákseten. Sisap fiti urumwot mi efeiengaw are akkachofesá. (Kölfel 11:5) Iei án Kot allúk ngeni Israel lóóm: “Lupwen kopwe aüetä eu imw mi fö, kopwe föri eu tit won osun pwe kosap atoto won imwom tipisin nimanau, lupwen eman epwe turutiu me won o mäla.” (Tuteronomi 22:8) Áwewe chék, me ren ena kapasen emmwen, sipwe túmúnú latéén penasamen imwach  kewe pwe aramas rete ttumw wóón turuló me feiengaw. Ika mei wor waaom chitosa are mwoota, kopwe chekiéchú pwe pisekin kewe meinisin ra unus me múrinné. Kosap túmúnúngaw ngeni imwom are waaom pwe ete efeiengawok me aramas.

9. Ika sia aúcheani manaw, epwe ifa féfférúch ngeni man?

⁹ Nge ifa usun ren manawen man? A pwal pin me ren ewe Chón Fératá. A mut ngeni aramas ar repwe nieló man fán iten chék mwéngé, úf me túmúnún manawen aramas. (Keneses 3:21; 9:3; Ekistos 21:28) Iwe nge, mi ngaw ach awatamwááliir are nireló fán iten chék urumwot pún ekkeei féffér rese fókkun pwári pwe sia aúcheani manaw.—Än Salomon Fos 12:10.

10. Ifa usun Kot a affata pwe chcha a wewe ngeni manaw?

¹⁰ Mwirin án Kain nieló pwiin we Epel, iei alon Jiowa ngeni: “Chan pwiüm we a köriei seni won pwül.” (Keneses 4:10) Lupwen Kot a kapas usun chchaan Epel, a wewe ngeni manawen Epel. Kain a angei manawen Epel, iwe epwe kúna kapwúng ren. A usun itá nge chchaan Epel, are manawan, a sié ngeni Jiowa pwe epwe apwúngú ena féffér ese pwúng. Mwirin ewe Noter lón fansoun Noa we, Jiowa a pwal affata pwe chcha a wewe ngeni manaw. Mwen ewe Noter, aramas ra chék mwéngé uwaan atake, choweán iasai me féún irá. Mwirin ewe Noter, Jiowa a ereni Noa me néún kewe: “Üa ngenikemi ekewe man meinisin mi manau pwe ochämi.” Iwe nge, a allúkú ngeniir: “Eu chök, ousap fokun ochoch fituk mi cha, pun manau a chüen nom lon.” (Keneses 1:29; 9: 3, 4) A ffat pwe chcha a wewe ngeni manaw me ren Jiowa.

11. Seni fansoun Noa we, ifa án Kot allúk usun pinin chcha?

¹¹ Sia pwáraatá ach súféliti chcha ren ach sisap únúmi. Walupúkú ier mwirin án Kot ngeni Noa ewe allúk usun pinin ún chchaan man, a pwal allúkú ngeni chón Israel: “Are eman leimi . . . epwe liapeni man ika machang mi öchün ochoch, epwe asürala chan o pwölü ewe cha ngeni pwül. . . . Ousap ünümi chan eman mönümanau.” (Lifitikos 17:13, 14) A ffat meefien Jiowa: Néún kewe chón angang ra tongeni ochooch futuken man nge resap únúmi chchaar. Repwe ninatiw ewe chcha wóón pwúl, iwe usun itá nge repwe eliwini ngeni Kot manawen ewe man.

12. Fán emmwenien Kot, ifa ewe allúk usun chcha a kawor mwirin málóón Jesus we nge a chúen weneitikich ikenái?

¹² Chón Kraist ra pwal nóm fán ena sókkun allúk. Mwirin málóón Jesus we, ekkewe aposel me souemmwen ra pwúngúpwúngfengen wóón met sókkun allúk meinisin chón lón ewe mwichefelin Chón Kraist repwe álleasochisi. “Pun iei usun am ekiek me ewe Ngun mi Fel, pwe epwe och are am ausap iseta womi och osemi mi chou, pwe ekkeei chok mi lamot: oupwe tumunukemi seni asoren anumwal, o seni cha, o seni man mi maanfor [are “man a máló nge ese kokusuwu chchaan”], pwal seni lisou.” (Föför 15:28, 29; 21:25, TF) Ina popun, sipwe túmúnúkich “seni cha.” Me ren Kot, a chék léllé ngeni tipisin fel ngeni ululun kot chofona me lisowumwáál.

13. Eáni eú kapas áwewe mi affata pwe áeáán IV chcha a kapachelong lón ewe allúk mi pinei áeáán chcha.

¹³ Itá áeáán IV chcha a pwal kapachelong lón ena  allúk mi pinei áeáán chcha? Ewer. Áwewe chék: Ika emén tokter a erenuk pwe kosap ún sakaw, iwe itá weween pwe kosap únúmi sakaw nge kopwe tongeni opposaalong lón waan chchaom? Aapw! Iwe, pwal ina chék usun, pinin áeáán chcha a wewe ngeni ach sisap fókkun waalong lón inisich. Iwe, ewe allúk usun pinin áeáán chcha a wewe ngeni ach sisap mut ngeni emén an epwe ngenikich IV chcha.

14, 15. Met emén Chón Kraist epwe féri ika tokter a erá pwe mi lamot an epwe angei IV chcha? Iwe, pwata?

¹⁴ Epwe ifa usun ika emén Chón Kraist a feiengaw watte are epwe reirei? Nge ika ekkewe tokter ra apasa pwe epwe máló ika ese angei IV chcha? Pwúngún, ewe Chón Kraist ese mochen máló. Iwe, ren an esap péút seni manawan, liffangan we mi aúchea seni Kot, epwe tipeeú le angei ekkóch minen sáfei me minen álillis rese áeámwáálli ewe chcha. Ina minne, epwe kútta álillis seni pioing me angei sókkun sáfei ren siwilin chcha ika mei wor.

¹⁵ Itá Chón Kraist repwe atai án Kot allúk pwe repwe ekis attamaaló manawer lón ei ótót? Jesus a apasa: “Iö a mochen amanaua manauan, epwe pöüt seni. Nge iö a pölükü manauan fän itei, epwe küna manau.” (Mateus 16:25) Sise mochen máló. Nge ika sipwe sótun seláni manawach ren ach atai án Kot allúk, iwe a tongeni péút senikich manaw esemuch. Sipwe mirit ika sia eáni lúkúlúk wóón pwúngún án Kot allúk pwe ika sia máló, ewe Chón Liffangoto Manaw epwe chemenikich atun ewe manawsefál me eliwini ngenikich manaw, ewe liffang mi aúchea.​—Johannes 5:28, 29; Ipru 11:6.

16. Met néún Kot kewe aramas ra tipeppós le féri usun áeáán chcha?

 ¹⁶ Ikenái, néún Kot kewe chón angang mi tuppwél ra tipeppós le álleasochisi ewe allúk usun chcha. Rese fókkun ún chcha are angei IV chcha. * Ra fókkun lúkú pwe ewe Chón Fératá chcha a silei met epwe échitiir. Ka lúkú ena?

17. Lón Israel lóóm, ifa ewe eú chék popun Jiowa Kot a mutatá áeáán chcha?

¹⁷ Ewe Allúkún Moses a affata ewe eú chék popun mi fich sipwe áeá chcha. Iei án Jiowa allúk ngeni chón Israel lóóm usun ar fel ngeni i: “Pun manauen mönümanau meinisin a nom lon cha. Üa ngenikemi ei cha pwe oupwe föri asoren amusamusen tipis fän iten manauemi won ewe rongen asor. Iwe ren cha chök a fis amusamusen tipis.” (Lifitikos 17:11) A tongeni musoló án chón Israel tipis ren chék ar asoresini emén man me ninatiw och chchaan wóón ewe róng lón ewe imwenfel mangaku. Epwe pwal ina chék usun kókkótun mwirin wesilóón kaútáán án Kot we imwenfel. Ina ewe eú chék popun  mi pwúng repwe áeá chcha, weween lón ar kewe asor.

18. Met sókkun feiéch ninilóón chchaan Jesus we a atoto rech?

¹⁸ Chón Kraist mi enlet rese nóm fán ewe Allúkún Moses, ina popun rese asoresini man me ninatiw chchaar wóón eú róng. (Ipru 10:1) Iwe nge, áeáán chcha wóón ewe róng lón fansoun Israel lóóm a liosuetá án Jesus Kraist asor mi aúchea. Sia fen káé lón Sópwun 5 pwe Jesus a fangóló manawan we fán itach ren an asoresini chchaan we. Mwirin an feitá láng, a isetá ngeni Kot aúchean chchaan we mi niniló fán eú chék. (Ipru 9:11, 12) Ina lóngólóngun omusomusen ach tipis me ach ápilúkúlúkún manaw esemuch. (Mateus 20:28; Johannes 3:16) A ifa me watteen aúchean  áeáán chcha fán iten ena popun! (1 Petrus 1:18, 19) Sipwe tongeni kúna amanaw ren chék ach lúkú aúchean chchaan Jesus mi niniló.

19. Met sipwe féri pwe sipwe “limelimoch seni chaan aramas meinisin”?

¹⁹ A ifa me fókkun kilisouch ngeni Jiowa Kot ren an tong pún a liffang ngenikich manaw! Esap ina met epwe achchúngúkich le ereni aramas usun ar repwe tufichin kúna manaw esemuch ren ar lúkú án Jesus asor? Ach áppirú án Kot chúngú manawen aramas epwe amwékútúkich le féri ena fán mwasangasang me éttúres. (Álleani Isikiel 3:17-21.) Ika sipwe achocho le apwénúetá wisach na, sipwe tongeni aloni alon aposel Paulus lupwen a apasa: “Ngang mi limelimoch seni chaan aramas meinisin. Pun ua fen apasa ngenikemi usun letipen Kot meinisin nge use amwochu och.” (Föför 20:26, 27, TF) Ach kapas ngeni aramas usun Kot me minne a tipeni ina ewe al mi fókkun múrinné le pwári pwe sia fókkun aúcheani manaw me chcha.