Wolo ɖenɖe tɔm wɛɛ yɔ

Wolo tɔm ñʋŋ ɖeɖe

ÑƲƲ HIU NƐ NAADOZO

Wɛɛnɩ Ɛsɔ lɩmaɣza wezuu yɔɔ

Wɛɛnɩ Ɛsɔ lɩmaɣza wezuu yɔɔ
  • Lɩmaɣza wena Ɛsɔ wɛnɩ wezuu yɔɔ?

  • Lɩmaɣza wena Ɛsɔ wɛnɩ hosi lɩzʋʋ yɔɔ?

  • Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩña wezuu?

1. Alɩzɩ mbʋ payɩ pɩwɛ wezuu yɔ?

NAYƲ Yeremii tɔm se: “[Yehowa] yɔ, ɛkɛ Ɛsɔ toovenim taa siŋŋ, ɛkɛ tam tam Ɛsɔ ɛzadʋ.” (Yeremiya 10:10) Pɩtasɩ lɛ, Yehowa Ɛsɔ kɛnɩ mbʋ payɩ pɩwɛ wezuu ɛjaɖɛ yɔɔ yɔ, pɩ-Lɩzɩyʋ. Ɛsɔ tiyiyaa samɩ-ɩ nɛ pɔtɔ se: “Ñalɩzɩnɩ kedeŋa ñɔ-sɔɔlɩm taa, kataafɛyɩ nɛ ñɔ-sɔɔlɩm taa ŋlɩzɩ-kɛ.” (Natʋ 4:11) Wiyaʋ Daviid ñete hendu nɛ ɛsa Ɛsɔ nɛ ɛtɔ se: “Ñɔ-cɔlɔ wezuu hiɖe wɛɛ.” (Keɣa 35:10) Ye mbʋ, wezuu kɛ kʋjɔʋ ŋgʋ kɩlɩnɩ Ɛsɔ cɔlɔ yɔ.

2. Ɛbɛ Ɛsɔ laba nɛ pɩɖɔkʋʋ ɖe-weziŋ?

2 Yehowa ɖɔɖɔ ɖɔkʋʋnɩ ɖe-wezuu. (Tʋma Labʋ 17:28) Ɛnʋ labɩna tɔɔnaɣ ŋga ɖɩtɔkɩ yɔ, lɩm mbʋ ɖɩñɔʋ yɔ nɛ tɛtʋ ndʋ ɖɩwɛ tɩ-yɔɔ yɔ. (Kalɩ Tʋma Labʋ 14:15-17.) Yehowa labɩ pɩtɩŋa camɩyɛ se ɖɩpɩzɩ nɛ ɖɩnɩɩ leleŋ ɖe-wezuu caɣʋ taa. Ɛlɛ, ye ɖɩñɩnɩɣ se ɖɩcaɣ wezuu nɛ ɖɩnɩɩ ki-leleŋ siŋŋ yɔ, pʋpɔzʋʋ se ɖɩkpɛlɩkɩ Ɛsɔ paɣtʋ nɛ ɖɩɖɔ tɩ-yɔɔ.—Izaayii 48:17, 18.

ÑA WEZUU

3. Pakʋ Aabɛɛlɩ lɛ, ɛbɛ Ɛsɔ laba?

3 Ɛsɔ ñɩnɩɣ se ɖɩña wezuu, paa pɩtɩɩkɛ ɖe-wezuu yaa lalaa ñɩŋgʋ yɔ. Aɖam nɛ Ɛva pa-alɩwaatʋ taa, pa-pɩyalʋ Kayɩnɩ kaakɔ pana siŋŋ nɛ e-neu Aabɛɛlɩ. Yehowa heyi Kayɩnɩ se ye ɛtɩkpa ɛ-tɩ yɔ, pana ana ayeki nɛ ɛla kɩwɛɛkɩm sɔsɔm. Ɛlɛ, Kayɩnɩ tikemsini Ɛsɔ. “Kayɩnɩ tɔlɩ e-neu Aabɛɛlɩ yɔɔ nɛ ɛkʋ-ɩ.” (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 4:3-8) Pɩ-yɔɔ Yehowa hɔm Kayɩnɩ nɩŋgbaaŋ.—Kiɖe Tɛɛ Tɔm 4:9-11.

4. Moyizi Paɣtʋ taa, ɛzɩma Ɛsɔ wɩlaa se wezuu wɛ ñɩm?

4 Pʋwayɩ pɩlabɩ pɩnzɩ kudokiŋ sakɩyɛ lɛ, Yehowa ha Izrayɛɛlɩ piya paɣtʋ se tɩsɩnɩ-sɩ nɛ sɩsɛɛ-ɩ camɩyɛ. Ɛsɔ kaacɛlɩ paɣtʋ ndʋ Moyizi na se ɛɖɛzɩ ɛ-samaɣ, pɩ-yɔɔ payaɣ-tʋ nabʋyʋ taa se Moyizi Paɣtʋ. Moyizi Paɣtʋ ndʋ tɩ-taa, natʋyʋ tɔŋ se: “Taakʋ ɛyʋ kaaʋ.” (Wayɩ Wayɩ Paɣtʋ 5:17) Pɩwɩlaɣ Izrayɛɛlɩ piya se ɛyʋ wezuu wɛ ñɩm Ɛsɔ ɛzɩdaa nɛ pʋpɔzʋʋ se kɩwɛɛ ñɩm ɖɔɖɔ ɛyaa lalaa ɛzɩdaa.

5. Hosi lɩzʋʋ wɛ ɖeu na?

5 Pɩɣa ŋga patɩlʋlɩtɩ-kɛ yɔ, kaka wezuu yɔ? Moyizi Paɣtʋ wɩlɩɣ se pɩfɛyɩ ɖeu se ɛyʋ ɛkʋ pɩɣa ŋga kɛwɛ ko-ɖoo lotu taa yɔ. Toovenim paa patɩlʋlɩtɩ pɩɣa yɔ, ke-wezuu wɛ ñɩm Yehowa ɛzɩdaa. (Kalɩ Egipiti Lɩʋ 21:22, 23; Keɣa 126:3.) Pʋ-tɔbʋʋ lɛ se hosi lɩzʋʋ kɛ kɩdɛkɛdɩm.

6. Ɛbɛ yɔɔ pɩfɛyɩ ɖeu se ɖɩpaɖɩ ɖo-koobiya?

6 Ye ŋñaŋ wezuu yɔ, ŋwɛɣnɩ lɩmaɣza kɩbana ɛyaa lalaa yɔɔ. Bibl tɔm se: “Weyi ɛpaɖɩɣ e-koobu yɔ, ɛkɛ ɛyʋ kʋyʋ. Piyele nɛ ɩsɩm mbʋ se ɛyʋ kʋyʋ nɔɔyʋ fɛyɩnɩ tam tam wezuu.” (1 Yohanɛɛsɩ 3:15) Ye ɖɩsɔɔlɩ wezuu maatɛŋ caɣʋ yɔ, pɩpɔzʋʋ se ɖɩlɩzɩ pana wena ɖɩwɛnɩ ɖo-koobiya yɔɔ ɖa-laŋa taa yɔ, a-tɩŋa. Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, paɖɩyɛ cɔlɔ kañatʋ lakasɩ sakɩyɛ lɩɣna. (1 Yohanɛɛsɩ 3:11, 12) Pɩkɛnɩ kɩjɛyʋʋ se ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩsɔɔlɩ ɖama.

7. Lakasɩ nzɩ pɩzɩɣ nɛ sɩwɩlɩ se ɖɩɩñaŋ wezuu?

7 Ɛzɩma pɩwɛɛ se ɖɩcaɣ wezuu nɛ ɖɩwɩlɩ se ɖe-wezuu wɛ ñɩm ɖɛ-ɛzɩdaa? Nɔɔyʋ tɩsɔɔlɩ sɩm. Ɛlɛ ɛyaa sakɩyɛ ñɩnɩɣ pa-tɩ sɩm pɩtɩŋnɩ aleɣya naayɛ labʋ yɔɔ. Sakɩyɛ ñɔʋ taba yaa tabakʋʋyaɣ. Pɩkɛnɩ-wɛ aleɣya, ɛlɛ taba yaa tabakʋʋyaɣ kɔŋnɩ kʋdɔmɩŋ nɛ ɖoŋ ɖoŋ lɛ pɔkɔŋnɩ sɩm ɖɔɖɔ. Weyi e-wezuu kɛ kaɖɛ pʋyʋ ɛ-ɛzɩdaa yɔ, ɛɛñɔʋ taba yaa tabakʋʋyaɣ. Lakasɩ nzɩ sɩkɛ azuluma lakasɩ Ɛsɔ ɛzɩdaa. (Kalɩ Roma 6:19; 12:1; 2 Kɔrɛntɩ 7:1.) Ye ɖɩñɩnɩɣ se ɖɩsɛɛ Ɛsɔ nɛ ɛmʋ ɖɛ-sɛtʋ yɔ, pɩpɔzʋʋ se ɖise lakasɩ nzɩ. Pɩtɩla pɩlakɩ-ɖʋ kaɖɛ; ɛlɛ Yehowa sɩɣnɩ-ɖʋ. Ye ɖɩwɩlɩɣ ɖe-wezuu caɣʋ taa se wezuu kɛnɩ kʋjɔʋ kɩbaŋʋ ŋgʋ kɩlɩnɩ Yehowa cɔlɔ yɔ, pɩkɛdɩɣnɩ-ɩ.

8. Ɛbɛ yɔɔ pɩfɛyɩ ɖeu se ɖɩcaɣ ɖe-wezuu nɛ kaakendu?

8 Ye wezuu ɛkɛ kaɖɛ pʋyʋ ɖɛ-ɛzɩdaa yɔ, ɖɩñakɩ pana se kɛgbɛdɩsaɣ nakɛyɛ ɛtaatalɩ-ɖʋ. Ðɩɩcakɩ wezuu nɛ kaakendu nɛ ɖɩɩñɩnɩɣ ɖa-tɩ sɩm, leleŋ nɩɩyɩ nɩʋ yɔɔ. Ðɩñaŋ habɩyɛ yɔɔ paɣtʋ. Ðɩɩlakɩ ɖɔɖɔ ñam ñam aleɣya yaa aleɣya wena apɩzɩɣ nɛ akɔnɩ-ɖʋ sɩm yɔ. (Keɣa 10:5) Paɣtʋ ndʋ Yehowa kaaha Izrayɛɛlɩ piya yɔ, tɩ-taa natʋyʋ tɔŋ se: “Ye ŋma ɖɩɣa kɩfalaɣ kɔyɔ, ŋŋma koloŋa nɛ pʋcɔɔ pɩta nɛ pɩtalɩ lɔbɩtʋ, nɛ ŋtaakɔnɩ calɩm ña-ɖɩɣa yɔɔ nɛ ŋɖɔɔ wɛɛ se nɔɔyʋ tɔlɩ ɛ-ñʋʋ yɔɔ, kɔ-yɔɔ.” (Wayɩ Wayɩ Paɣtʋ 22:8) Paɣtʋ tʋnɛ tɩ-yɔɔ lɛ, ye ŋwɛnɩ taya ña-ɖɩɣa taa yɔ, ñaɣ pana nɛ awɛɛ camɩyɛ nɛ nɔɔyʋ ɛtaakpa a-yɔɔ nɛ ɛtɔlɩ nɛ pʋkʋ-ɩ. Sɩɩ-yɛ ɖɔɖɔ lone kɩbanɖɛ taa nɛ ataatuuli nɔɔyʋ. Ye ŋwɛnɩ lɔɔɖɩyɛ yɔ, ñaɣ pana nɛ ɖɩ-yɔɔ nabʋyʋ ɛtaakʋ nɔɔyʋ. Pɩtɩmʋna se ña-ɖɩɣa yaa ñɔ-lɔɔɖɩyɛ ɛkɔnɩ kɛgbɛdɩsaɣ ña-maɣmaɣ yaa lalaa yɔɔ.

9. Ye wezuu ɛkɛ kaɖɛ pʋyʋ ɖɛ-ɛzɩdaa yɔ, ɛbɛ ɖɩɩlakɩ kpɩna?

9 Nɛ kpɩna wezuu yɔ? Kpɩna wezuu ɖɔɖɔ kɛ kaɖɛ pʋyʋ wondu Lɩzɩyʋ ɛzɩdaa. Ɛsɔ ha-ɖʋ nʋmɔʋ se ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkʋ kpɩna nɛ ɖɩtɔɔ a-nandʋ, yaa ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpaɣ a-tɔnʋʋ nɛ ɖɩñɛyɩ tokonaa. Ðɩpɩzɩɣ ɖɔɖɔ nɛ ɖɩkʋ kpɩna ye akɔŋnɩ-ɖʋ kaɖɛ yɔ. (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 3:21; 9:3; Egipiti Lɩʋ 21:28) Ɛlɛ, pɩtɩmʋna se aleɣya labʋ yɔɔ lɛ, ɖɩlabɩ-yɛ ñaŋ yaa ɖɩkʋ-yɛ. Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, pɩwɩlɩɣ se wezuu fɛyɩ ñɩm ɖɛ-ɛzɩdaa.—Aduwa 12:10.

ÑA CALƖM

10. Ɛzɩma Ɛsɔ wɩlaa se calɩm kɛ kaɖɛ pʋyʋ ɛzɩ wezuu yɔ?

10 Kayɩnɩ kʋ e-neu nɛ pɩtɛ lɛ, Yehowa heyi se: “Ñe-neu calɩm makɩ kubusi tataa nɛ pɩkpaɣ mɔn-cɔlɔ.” (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 4:10) Ɛsɔ tɔm se Aabɛɛlɩ calɩm, ɛlɛ toovenim taa lɛ Aabɛɛlɩ wezuu tɔm ɛyɔɔdaɣ. Kayɩnɩ lɩzɩ Aabɛɛlɩ wezuu. Pɩ-yɔɔ pɩpɔzʋʋ se pɔhɔ ɛ-nɩŋgbaaŋ. Pɩwɛ ɛzɩ Aabɛɛlɩ calɩm yaa e-wezuu wɛɛ pɩmakɩ kubusi nɛ pɩkpaɣ Yehowa cɔlɔ se ɛhʋʋ tɔm. Noa alɩwaatʋ taa Yehowa paɣzɩ wɩlʋʋ se calɩm kɛ kaɖɛ pʋyʋ ɛzɩ wezuu yɔ. Pʋcɔ nɛ Tɛʋ Sɔsɔʋ nɩɣ lɛ, ɛyaa tɔkaɣ tɩŋ pee, tɩŋ hatʋ nɛ tɔɔnasɩ pee ñɩnzɩ lɛɛsɩ. Tɛʋ Sɔsɔʋ wayɩ lɛ, Yehowa heyi Noa nɛ e-piya se: “Mbʋ piciɣdiɣ nɛ pɩwɛɛnɩ wezuu yɔ, pɩkaɣ kɛʋ mɩ-tɔɔnaɣ. Mɛncɛlɩɣ-mɩ pɩtɩŋa mbʋ yɔ, pɩ nɛ tɩŋ hatʋ.” Ɛlɛ, Ɛsɔ ɖʋ-wɛ paɣtʋ tʋnɛ: “Kɛlɛ ɩtaatɔɔ nandʋ nɛ ɩkpɛndɩnɩ ti-ciyam, pʋ-tɔbʋʋ se calɩm.” (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 1:29; 9:3, 4) Paɣtʋ ndʋ tɩwɩlɩɣ kpayɩ kpayɩ se calɩm kɛ kaɖɛ pʋyʋ Yehowa ɛzɩdaa ɛzɩ wezuu ɖɔɖɔ yɔ.

11. Kpaɣnɩ Noa alɩwaatʋ taa nɛ sɔnɔ, ɛbɛ Yehowa kizaa se pataakpaɣ calɩm nɛ palabɩna?

11 Ye ɖɩñaŋ calɩm yɔ, ɖɩɩtɔkɩ-pʋ. Yehowa ɖʋ paɣtʋ Izrayɛɛlɩ piya se: “Paa anɩ . . . ɛkʋ nam yaa sumaɣ tɛyɛ nɛ pɩha nʋmɔʋ se pɔtɔɔ kɔyɔ, ɛtʋɖɩ-ɩ nɛ calɩm kpe nɛ ehuuzi pɩ-yɔɔ tɛtʋ . . . Meheyi Izrayɛɛlɩ piya se: ‘Ɩɩkaɣ tɔɔʋ nandʋ natʋyʋ calɩm.’” (Levitiki 17:13, 14) Yehowa heyi Noa se pɩtɩmʋna se pɔtɔɔ calɩm nɛ pɩla pɩnzɩ 800 pʋcɔ nɛ ɛɖʋ paɣtʋ tʋnɛ Izrayɛɛlɩ piya. Ye mbʋ Yehowa lɩmaɣza tɩlɛɣzɩ. Yehowa paɣtʋ wɩlɩɣ kpayɩ kpayɩ se ɛ-sɛyaa pɩzɩɣ nɛ pɔtɔɔ kpɩna, ɛlɛ pɩtɩmʋna se pɔtɔɔ calɩm. Pɩpɔzʋʋ se pɛkpɛdɩ calɩm tataa nɛ pohuuzi pɩ-yɔɔ tɛtʋ nɛ pɩwɩlɩ se papɩsɩnɩ wezuu Ɛsɔ.

12. Pɩtɩŋnɩ fezuu kiɖeɖeu yɔɔ lɛ, paɣtʋ ndʋ paha calɩm yɔɔ kajalaɣ pɩnzɩ mɩnʋʋ taa? Nɛ halɩ nɛ sɔnɔ pɩwɛɛ se pɔɖɔ tɩ-yɔɔ?

12 Paha Krɩstʋ mba ɖɔɖɔ paɣtʋ calɩm yɔɔ. Kɩyakʋ nakʋyʋ apostoloowaa nɛ ɛyaa lalaa mba paaɖɛ nɔɔ Yesu wayɩ tɩŋɩyaa kajalaɣ pɩnzɩ mɩnʋʋ taa yɔ, pekpeɣlaa se pana se paɣtʋ ndʋ pɩpɔzʋʋ se Krɩstʋ mba tɩŋa ɩlabɩnɩ tʋmɩyɛ. Peeɖe pɔtɔm se: “Ða nɛ fezuu kiɖeɖeu ɖɩtɔmna se: Pataasɔzɩ-mɩ paɣtʋ natʋyʋ, ɛlɛ sɔsɔtʋ tʋnɛ yɔ ti-yeke: Ɩsɔ nandʋ ndʋ pakʋ sɩɩnaa yɔɔ yɔ, calɩm, yaa kpɩnɛ nɖɩ ɖɩ-calɩm tikpe yɔ tɩ-nandʋ, nɛ ikizi acɛyɛ labʋ.” (Tʋma Labʋ 15:28, 29; 21:25) Ye mbʋ, pɩpɔzʋʋ se ‘ɖɩsɔ calɩm.’ Ɛsɔ ɛzɩdaa lɛ, pɩkɛnɩ kɩjɛyʋʋ se ɖɩsɔ calɩm ɛzɩ pɩkɛnʋʋ kɩjɛyʋʋ ɖɔɖɔ se ɖise sɩɩnaa laʋ nɛ acɛyɛ labʋ yɔ.

Ye ɖɔkɔtɔ weyi ɛlakɩ-ŋ kɔyɛ yɔ ɛtɔm se ŋsɔ kpedesi, ŋtisiɣ se paɖʋ-kʋ ño-hola taa?

13. Tɩŋnɩ kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔɔ nɛ ŋwɩlɩ se pɔtɔm se pɔsɔ calɩm yɔ, pɩpɔzʋʋ ɖɔɖɔ se pataaɖʋ-pʋ.

13 Calɩm sɔmtʋ ndʋ tɩpɔzʋʋ ɖɔɖɔ se pataaɖʋ ɛyʋ calɩm yaa we? Ɛɛɛ. Ðɩkpaɣ kɩɖaʋ kʋnɛ: Ye ɖɔkɔtɔ nɔɔyʋ eheyi-ŋ se ŋsɔ kpedesi yɔ, ŋnɩɣ pɩ-taa suwe? Ŋtaañɔɔ-kʋ ɛlɛ ŋtisi nɛ paɖʋ-ŋ kʋ ño-hola taa? Aayɩ, yaa we? Mbʋ ɖɔɖɔ pɔtɔm se ɖɩsɔ calɩm yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ se ɖitaayele pɩsʋʋ ɖɔ-tɔnʋʋ taa kaaʋ. Calɩm sɔmtʋ tɔbʋʋ ɖɔɖɔ lɛ se ɖɩtaaha nɔɔyʋ nʋmɔʋ se ɛɖʋ-ɖʋ calɩm.

14, 15. Ye ɖɔkɔtɔnaa iheyi Krɩstʋ tʋ nɔɔyʋ se pʋpɔzaa se paɖʋ-ɩ calɩm yɔ, ɛbɛ pɩwɛɛ se ɛla? Ɛbɛ yɔɔ pɩwɛɛ se ɛla mbʋ?

14 Kpaɣ se pɩkʋ Krɩstʋ tʋ nɔɔyʋ sakɩyɛ yaa pɩwɩɣ-ɩ nɛ pɩwɛɛ se palabɩ-ɩ tʋmɩyɛ. Nɛ ɖɔkɔtɔnaa heyi-i se ye etitisi nɛ paɖʋ-ɩ calɩm yɔ, ɛsɩkɩ. Ɛbɛ pʋpɔzʋʋ se ɛla? Toovenim, Krɩstʋ tʋ nɔɔyʋ tɩsɔɔlɩ sɩm. Paa Krɩstʋ tʋ weyi ɛsɔɔlaa se ɛñaɣ pana nɛ ɛcaɣ wezuu. Pɩ-yɔɔ lɛ, etisiɣ se patɩŋnɩ nʋmɔŋ weyi ɩɩpɔzʋʋ calɩm ɖʋʋ yɔ, ɩ-yɔɔ nɛ pawaa ɛ-kʋdɔŋ. Ye mbʋ, ɛpɩzɩɣ nɛ etisi se palabɩ-ɩ kɔ lɛɛna wena awɛɛ yɔ. Ɛlɛ eetisiɣ nɛ paɖʋ-ɩ calɩm.

15 Krɩstʋ tʋ pɩzɩɣ nɛ etisi nɛ eyele Ɛsɔ paɣtʋ hɔɔlʋʋ se ɛcaɣ wezuu alɩwaatʋ pazɩ yem ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-yɔɔ? Yesu tɔm se: “Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, weyi ɛcaɣ ehuuzi e-wezuu yɔɔ kɔyɔ, ɛkaɣ-kʋ lesuu, weyi elesiɣ e-wezuu mɔ-yɔɔ yɔ, ɛkaɣ-kʋ naʋ.” (Maatiyee 16:25) Ða-taa nɔɔyʋ tɩsɔɔlɩ sɩm. Ɛlɛ ye ɖɩñɩnɩɣ se ɖɩlɔ Ɛsɔ paɣtʋ nɛ ɖɩcaɣ wezuu yɔ, ɖiihikiɣ wezuu maatɛŋ. Pɩkɩlɩɣ ɖeu se ɖɩtaa liu Ɛsɔ paɣtʋ; tɩwɛ siɣsiɣ. Ye ɖɩlabɩ mbʋ yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtaa liu se paa nabʋyʋ ɛlaba nɛ ɖɩsɩ yɔ, weyi ɛha-ɖʋ wezuu yɔ, ɛkaɣ tɔzʋʋ ɖɔ-yɔɔ nɛ efezi-ɖʋ sɩɖaa fezuu wiye.—Yohanɛɛsɩ 5:28, 29; Ebree 11:6.

16. Ɛbɛ Ɛsɔ sɛyaa ɖʋ pa-taa se palakɩ calɩm yɔɔ?

16 Sɔnɔ, Ɛsɔ sɛyaa mba pɛwɛ siɣsiɣ yɔ, petisaa se pɔɖɔŋ paɣtʋ ndʋ Ɛsɔ ɖʋ calɩm yɔɔ yɔ, tɩ-yɔɔ. Paatɔkɩ-pʋ. Paatisiɣ ɖɔɖɔ se ɖɔkɔtɔnaa ɩɖʋ-wɛ calɩm. * Panawa se weyi ɛlabɩ calɩm yɔ, ɛsɩm mbʋ pɩwazɩɣ-wɛ yɔ pɩkɩlɩ. Ña ɖɔɖɔ ŋtisiɣ-tʋ mbʋ?

NƲMƆƲ KƲÐƲMƲƲ ŊGƲ KƖ-TAA PƲMƲNAA SE PALA CALƖM NƐ TƲMƖYƐ YƆ

17. Izrayɛɛlɩ piya alɩwaatʋ taa, hɔɔlʋʋ kʋyʋmʋʋ ŋgʋ taa Yehowa tisaa se palabɩnɩ calɩm tʋmɩyɛ?

17 Moyizi Paɣtʋ wɩlaa se hɔɔlʋʋ kʋyʋmʋʋ taa papɩzɩɣ nɛ palabɩnɩ calɩm nɛ tʋmɩyɛ camɩyɛ. Yehowa kaaɖʋ paɣtʋ natʋyʋ Izrayɛɛlɩ piya nɛ ɛtɔ se: “Nandʋ wezuu wɛ calɩm taa. Calɩm mbʋ, mɛncɛlɩ-mɩ pʋ se ilizi altaaru yɔɔ mi-weziŋ yɔɔ; mbʋ yɔ calɩm pahɩzɩɣnɩ kɩwɛɛkɩm, wezuu yɔɔ.” (Levitiki 17:11) Ye Izrayɛɛlɩ piya ɩlabɩ kɩdɛkɛdɩm nabʋyʋ yɔ, pʋpɔzʋʋ se palaa kpɩnɛ naɖɩyɛ. Nɛ pʋwayɩ lɛ pakpaɣ ɖɩ-calɩm pazɩ nɛ pelizi kɩlaʋ pɩyɛ nɖɩ ɖɩɩwɛ kediɣzaɣ kuduyuu yaa pʋwayɩ Ɛsɔ kuduyuu tɛɛ yɔ, ɖɩ-yɔɔ. Kɩlaŋ ɛnɩ, ɛ-hɔɔlʋʋ taa yeke papɩzaɣ se palabɩnɩ calɩm tʋmɩyɛ camɩyɛ.

18. Wazasɩ nzɩ Yesu calɩm kpɛdʋʋ kɔŋnɩ-ɖʋ?

18 Krɩstʋ mba toovenim mba tɩtasɩ wɛʋ Moyizi Paɣtʋ tɛɛ. Ye mbʋ paatasɩɣ laʋ kpɩna se pakpaɣ a-calɩm nɛ pelizi kɩlaʋ pɩyɛ naɖɩyɛ yɔɔ. (Ebree 10:1) Ɛlɛ, ɛzɩma paalakaɣnɩ calɩm tʋmɩyɛ kɩlaʋ pɩyɛ yɔɔ Izrayɛɛlɩ piya alɩwaatʋ taa yɔ, pɩsɩŋnɩ kɩlaʋ kɩbaŋʋ ŋgʋ Ɛsɔ Pɩyalʋ Yesu Krɩstʋ laba yɔ. Ɛzɩ ɖɩɩnaʋ takayaɣ kanɛ ka-ñʋʋ 5 taa yɔ, Yesu kpaɣ e-wezuu nɛ ɛha nɛ eyele se pɛkpɛdɩ ɛ-calɩm nɛ pɩkɛnɩ kɩlaʋ. Pʋwayɩ lɛ, ɛkpa ɛsɔdaa nɛ ɛwɩlɩ Ɛsɔ ñɩm mbʋ ɛ-calɩm mbʋ pɩwɛna yɔ. (Ebree 9:11, 12) Mbʋ yekina nɛ pekpeɣ-ɖʋ ɖa-kɩwɛɛkɩm nɛ ɖihiɣ ɖɔɖɔ wezuu maatɛŋ. (Maatiyee 20:28; Yohanɛɛsɩ 3:16) Ɛzɩma palabɩnɩ calɩm tʋmɩyɛ hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩ-taa yɔ, mbʋ kɩlɩnɩ cɛyʋʋ! (1 Pɩyɛɛrɩ 1:18, 19) Ye ɖɩwɛnɩ tisuu calɩm mbʋ Yesu kpɛdaa yɔ, pɩ-yɔɔ yɔ, pi-yeke koŋ pɩpɩzɩɣna nɛ pɩha-ɖʋ wezuu maatɛŋ.

Ɛzɩma ŋpɩzɩɣ nɛ ŋwɩlɩ se ŋñaŋ wezuu nɛ calɩm?

19. Ɛbɛ pɩwɛɛ se ɖɩla nɛ “ɖitaapisi ɖa-tɩ nɛ . . . nɔɔyʋ calɩm”?

19 Pʋpɔzʋʋ se ɖɩwɩlɩ ɛsɩmɩyɛ kpem Yehowa mbʋ ɛlaba se ɖihiɣ wezuu yɔ, pɩ-yɔɔ. Pɩɩpɔzʋʋ se tɔm tʋnɛ tiseɣti-ɖʋ nɛ ɖiheyi lalaa mbʋ pala nɛ pehiɣ wezuu maatɛŋ pɩtɩŋnɩ Yesu kɩlaʋ yɔɔ yɔ? Ye ɖɩwɛnɩ lɩmaɣza wena Yehowa wɛnɩ lalaa wezuu yɔɔ yɔ, pɩkaɣ-ɖʋ seɣtuu nɛ ɖɩsɩnɩ lalaa nɛ pehiɣ wezuu. (Kalɩ Ezekɩyɛɛlɩ 3:17-21.) Ye ɖɩlakɩ tʋmɩyɛ nɖɩ nɛ ɖa-laŋɩyɛ tɩŋa yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩyɔɔdɩ ɛzɩ Pɔɔlɩ yɔ se: “Mentipisi man-tɩ nɛ mɩ-taa nɔɔyʋ calɩm. Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, mentikitini ma-wayɩ kaaʋ, kɩyakʋ ŋgʋ pʋpɔzaa se meheyi-mɩ Ɛsɔ tamaɣ pilim yɔ.” (Tʋma Labʋ 20:26, 27) Ye ɖiheyiɣ lalaa Ɛsɔ nɛ ɛ-tamaɣ pɔ-tɔm yɔ, pʋbʋ lɛ ɖɩwɩlɩɣ kpem se ɖɩwɛnɩ lɩmaɣza kɩbana wezuu nɛ calɩm pɔ-yɔɔ.

^ tay. 16 Ye ŋsɔɔlaa se ŋtɩlɩ nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ papɩzɩɣ patɩŋna nɛ pala ɛyʋ kɔyɛ nɛ paaɖʋʋ-ɩ calɩm yɔ, ɩ-tɔm sakɩyɛ yɔ, cɔnɩ takayaɣ ŋga Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa lɩzaa nɛ payaɣ-kɛ se Comment le sang peut-il vous sauver la vie ? yɔ, kɔ-hɔɔlɩŋ 13-17 yɔɔ.