Go dayrɛkt to di men tin

Go dayrɛkt to di say we di difrɛn difrɛn atikul dɛn de

CHAPTA TƆTIN

Aw Wi Go Rɛspɛkt Layf Lɛk Aw Gɔd Rɛspɛkt Am?

Aw Wi Go Rɛspɛkt Layf Lɛk Aw Gɔd Rɛspɛkt Am?
  • Wetin sho se Gɔd rɛspɛkt layf?

  • Aw Gɔd de fil we pipul dɛn de pwɛl bɛlɛ?

  • Aw wi go sho se wi rɛspɛkt layf?

1. Na udat mek ɔltin we gɛt layf?

DI PRƆFƐT we nem Jɛrimaya se: “Na PAPA GƆD na di tru tru Gɔd; in na di Gɔd we de alayv.” (Jɛrimaya 10:​10) Apat frɔm dat, na Jiova Gɔd mek ɔltin we gɛt layf. Di enjɛl dɛn we de na ɛvin bin tɛl Gɔd se: “Na yu mek ɔltin ɛn yu mek dɛn ɛn gi dɛn layf bikɔs na dat yu want.” (Rɛvɛleshɔn 4:​11) We Kiŋ Devid bin de siŋ fɔ prez Gɔd, i bin siŋ se: “Na yu de gi layf.” (Sam 36:​9) So layf na gift we Gɔd de gi.

2. Wetin Gɔd dɔn du fɔ lɛ wi kɔntinyu fɔ liv?

2 Na Jiova bak de mek wi kɔntinyu fɔ liv. (Di Apɔsul Dɛn Wok [Akt] 17:​28) Na in de gi wi tin fɔ it, di wata we wi de drink, di briz we wi de blo, ɛn di grɔn we wi de. (Rid Di Apɔsul Dɛn Wok [Akt] 14:​15-17.) Jiova dɔn gi wi ɔl dɛn tin ya fɔ mek wi ɛnjɔy layf. Bɔt fɔ mek wi ɛnjɔy layf gud gud wan, wi fɔ lan bɔt Gɔd in lɔ dɛn, ɛn du dɛn.—Ayzaya 48:​17, 18.

AW YU GO SHO SE YU RƐSPƐKT LAYF?

3. Wetin Jiova bin du we Ken kil Ebɛl?

3 Gɔd want mek wi gɛt rɛspɛkt fɔ wi yon layf ɛn fɔ pipul dɛn layf. Fɔ ɛgzampul, Adam ɛn Iv dɛn pikin we nem Ken bin vɛks bad bad wan pan in smɔl brɔda we na Ebɛl. Jiova tɛl Ken se if i nɔ tek tɛm, in wamat go mek i du bad bad tin. Ken nɔ bin lisin to Jiova ɛn i ‘kil in brɔda.’ (Jɛnɛsis 4:​3-8) Jiova bin pɔnish Ken fɔ we i kil in brɔda.—Jɛnɛsis 4:​9-11.

4. Wetin de na di lɔ we Gɔd gi Mozis we sho se layf impɔtant to Gɔd?

4 Afta lɛk 2,400 ia so, Jiova bin gi lɔ dɛn to di Izrɛlayt dɛn so dat dɛn go wɔship am di we aw i want. Na Mozis Gɔd bin yuz fɔ gi di Izrɛlayt dɛn di lɔ dɛn. Na dat mek dɛn kin kɔl di lɔ dɛn, di lɔ we Gɔd gi Mozis. Jizɔs bin kot di lɔ we Gɔd gi Mozis we i se: “Una nɔ fɔ kil pɔsin.” (Matyu 5:​21) Dis lɔ sho di Izrɛlayt dɛn se layf impɔtant to Gɔd ɛn pipul dɛn fɔ rɛspɛkt dɛn kɔmpin dɛn layf.

5. Wetin mek i bad fɔ pwɛl bɛlɛ?

5 We pikin we de na in mama in bɛlɛ, in layf impɔtant to Gɔd? Di lɔ we Gɔd gi Mozis se i bad fɔ kil pikin we de na in mama in bɛlɛ. So dis sho se ivin pikin we dɛn nɔ bɔn yet, in layf impɔtant to Jiova. (Rid Ɛksodɔs 21:​22, 23; Sam 127:​3.) Dis dɔn ɛp wi fɔ no se i bad fɔ pwɛl bɛlɛ.

6. Wetin mek i nɔ fayn fɔ gɛt bad at fɔ ɛnibɔdi?

6 Fɔ sho se layf na impɔtant tin, yu fɔ lɛk yu kɔmpin mɔtalman lɛk aw Gɔd lɛk am. Di Baybul se: “Ɛni bɔdi we nɔ lɛk in kɔmpin, na pɔsin we kin kil in kɔmpin mɔtalman, ɛn una no se ɛni bɔdi we de kil in kɔmpin mɔtalman, na pɔsin we nɔ gɛt di layf we go de sote go.” (Jɔn In Fɔs Lɛta 3:​15) If wi want fɔ gɛt layf we go de sote go, wi nɔ fɔ gɛt bad at fɔ ɛnibɔdi, bikɔs na bad at kin mek pipul dɛn du bad bad tin dɛn. (Jɔn In Fɔs Lɛta 3:​11, 12) I fayn fɔ mek wi lɛk wi kɔmpin mɔtalman.

7. Wetin na sɔm tin dɛn we pipul dɛn de du we de sho se dɛn nɔ gɛt wan rɛspɛkt fɔ layf?

7 Wi fɔ sho se wi gɛt rɛspɛkt fɔ wi yon layf. Nɔbɔdi nɔ want fɔ day, bɔt sɔm pan di tin dɛn we pipul dɛn de du fɔ mek dɛn fil fayn, na tin dɛn we go mek dɛn lɔs dɛn layf. Fɔ ɛgzampul, bɔku pipul dɛn kin smok sigrɛt ɔ tabaka, it snɔf, ɔ tek drɔgs. Dɛn tin ya nɔ fayn fɔ di bɔdi ɛn dɛn kin kil di pipul dɛn we de yuz dɛn. Ɛnibɔdi we de du dɛn tin ya, de sho se i nɔ gɛt wan rɛspɛkt fɔ layf. Dɛn tin ya we pipul dɛn de du na tin dɛn we nɔ klin na Gɔd in yay. (Rid Lɛta Fɔ Rom 6:​19; 12:​1; Sɛkɛn Lɛta Fɔ Kɔrint 7:​1.) If wi want fɔ sav Gɔd di rayt we, wi fɔ lɛf fɔ smok, it snɔf, ɔ tek drɔgs, pan ɔl we i nɔ kin izi fɔ lɛf dɛn tin ya. Jiova go ɛp wi fɔ lɛf dɛn ɛn i kin gladi we wi de tray fɔ ol wi layf fayn.

8. Wetin mek wi fɔ tek tɛm mek bad tin nɔ apin to wi ɔ ɔda pɔsin?

8 Fɔ sho se wi gɛt rɛspɛkt fɔ layf, wi nɔ fɔ du ɛnitin we go mek bad tin mit wi ɔ ɔda pɔsin. Wi nɔ fɔ kialɛs wit wi layf. Ɛn wi nɔ fɔ du sɔntin we go mek wi fil fayn, bɔt put wi layf pan denja. Wi go sho se wi layf ɛn ɔda pipul dɛn yon impɔtant, we wi drayv fayn. Wi nɔ fɔ rɔn pasmak we wi de drayv, yuz wi fon, ɔ drayv we wi dɔn drink rɔm. Dis min se wi fɔ tek tɛm we wi de drayv. Wan ɔda tin we go shɔ se wi gɛt rɛspɛkt fɔ layf na we wi nɔ de put an pan spɔt dɛn we go mek wi lɔs wi layf. (Sam 11:​5) Gɔd bin tɛl di Izrɛlayt dɛn se “we dɛn de bil nyu os, dɛn fɔ mek shɔ se dɛn mek relin [ɔ lo wɔl] rawnd di ruf, bikɔs if pɔsin fɔdɔm kam dɔn ɛn day, in blɔd go de na dɛn ed.” (Ditarɔnɔmi 22:​8) Fɔ sho se yu de obe da lɔ de, yu fɔ mek di stɛp dɛn we de na yu os fayn so dat pɔsin nɔ go fɔdɔm de ɛn wund insɛf ɔ brok pat pan in bɔdi. If yu gɛt motoka ɔ ɔnda, na fɔ mek shɔ se ɔltin de wok fayn pan am. Nɔ mek yu os, motoka ɔ ɔnda put yu layf ɛn ɔda pipul dɛn layf pan denja.

9. If yu gɛt rɛspɛkt fɔ layf, aw yu go trit animal dɛn?

9 Animal dɛn layf bak impɔtant. Dɛn layf ivin impɔtant to Gɔd. Gɔd de gri fɔ mek mɔtalman kil animal fɔ it, fɔ mek klos, ɔ fɔ mek di animal nɔ du dɛn bad tin. (Jɛnɛsis 3:​21; 9:​3; Ɛksodɔs 21:​28) Bɔt i nɔ fayn fɔ trit animal dɛn bad ɔ kil dɛn fɔ natin. Dat de sho se yu nɔ gɛt wan rɛspɛkt fɔ layf.—Prɔvabs 12:​10.

SHO SE YU RƐSPƐKT BLƆD

10. Aw Gɔd sho se blɔd min layf?

10 Afta Ken kil in brɔda we na Ebɛl, Jiova tɛl am se: “Yu brɔda in blɔd de kray to mi frɔm di grɔn.” (Jɛnɛsis 4:​10) We Gɔd bin tɔk bɔt Ebɛl in blɔd, i min Ebɛl in layf. We Ken bin kil Ebɛl, Jiova bin pɔnish am fɔ dat. I bin tan lɛk se Ebɛl in blɔd ɔ in layf, de kray to Jiova fɔ fɛt fɔ am. Bifo di Ebi Ren bin kam, na frut ɛn ɔda tin dɛn nɔmɔ we pipul dɛn de plant, na in dɛn bin de it. Bɔt afta di Ebi Ren, Jiova bin tɔk sɔntin we sho se blɔd min layf. Jiova bin tɛl Noa ɛn in pikin dɛn se: “A dɔn gi [di animal] dɛn to una fɔ it.” Bɔt Gɔd bin tɛl dɛn wan tin we dɛn nɔ fɔ du. I se: “Una nɔ fɔ it ɛnitin we rɔ we gɛt blɔd pan am, bikɔs na di blɔd gɛt layf.” (Jɛnɛsis 1:​29; 9:​3, 4) Dis dɔn sho wi klia wan se to Jiova, blɔd min layf.

11. Us lɔ Gɔd bin dɔn put bɔt blɔd frɔm di tɛm we Noa bin de?

11 Fɔ sho se wi gɛt rɛspɛkt fɔ blɔd, wi nɔ fɔ it am. Jiova bin tɛl di Izrɛlayt dɛn se: “Ɛni Izrɛlayt ɔ fɔrina we tap wit dɛn we de go ɔntin ɔ kech bɔd fɔ it, fɔ dig ol, put di blɔd afta i dɔn kil di animal ɔ bɔd, ɛn kɔba am wit dɔti” . . . Jiova tɛl dɛn bak se dɛn “nɔ fɔ it ɛnitin we gɛt blɔd, as na we ɛnitin gɛt blɔd yu go se i gɛt layf.” (Lɛvitikɔs 17:​13, 14) Na Noa na bin di fɔs pɔsin we Gɔd tɛl nɔ fɔ it blɔd. I bin dɔn gi am da lɔ de 800 ia bifo i kam gi di Izrɛlayt dɛn di sem lɔ. Jiova bin want lɛ di wan dɛn we de sav am no se dɛn fɔ it animal bɔt dɛn nɔ fɔ it in blɔd. Dɛn fɔ tɔn di animal in blɔd na grɔn. We dɛn du dis, i jɔs tan lɛk se dɛn de gi di animal in layf bak to Gɔd.

12. Us lɔ di oli spirit gi di apɔsul dɛn we wisɛf fɔ obe?

12 Kristian dɛnsɛf fɔ obe dis sem lɔ. Di apɔsul dɛn ɛn ɔda bigman dɛn bin gɛt wan mitin fɔ disayd us lɔ dɛn ɔlman na di kɔngrigeshɔn fɔ obe. Na dis dɛn se: “Gɔd in Spirit nɔ want mek wi put mɔ lod pan una ɛn wisɛf nɔ want du dat, bɔt una fɔ kip dɛn Lɔ ya: una nɔ fɔ it ɛni bif we dɛn dɔn sakrifays to dɛn yon gɔd, una nɔ fɔ it bif we gɛt blɔd pan am [animal we dɛn nɔ pul in blɔd we dɛn kil am], una nɔ fɔ it blɔd, ɛn una nɔ fɔ liv fri layf.” (Di Apɔsul Dɛn Wok [Akt] 15:​28, 29; 21:​25) So wi “nɔ fɔ it blɔd” atɔl. Dis lɔ impɔtant to Gɔd lɛk di lɔ we se wi nɔ fɔ wɔship ɔda gɔd ɛn wi nɔ fɔ liv fri layf.

If dɔktɔ tɛl yu mek yu nɔ drink rɔm, yu go mek dɛn put rɔm insay drip ɛn put am na yu bɔdi?

13. Gi ɛgzampul we de sho se we di Baybul se wi nɔ fɔ it blɔd, min bak se wi nɔ fɔ tek blɔd.

13 We Gɔd in lɔ se wi nɔ fɔ it blɔd, i min bak se wi nɔ fɔ tek blɔd. Fɔ ɛgzampul, if dɔktɔ se mek yu nɔ drink rɔm, yu go put di rɔm insay drip ɛn mek dɛn put am na yu bɔdi? Nɔ, nɔto dat di dɔktɔ min. Semweso, we di Baybul se wi nɔ fɔ it blɔd, i min se wi nɔ fɔ put blɔd insay wi bɔdi ɛnikayn we. So di lɔ we se wi nɔ fɔ it blɔd min se wi nɔ fɔ gri mek ɛnibɔdi put blɔd insay drip ɛn put am na wi bɔdi.

14, 15. If dɔktɔ tɛl pɔsin fɔ tek blɔd, wetin di pɔsin go du? Wetin mek i go du so?

14 If pɔsin gɛt bad bad aksidɛnt ɔ dɛn fɔ du ɔpreshɔn pan am, i fɔ tek blɔd? If di dɔktɔ se di pɔsin go day if i nɔ tek blɔd, wetin i go du? Di pɔsin nɔ go want fɔ day. Fɔ lɛ i nɔ go day, i go tek ɔda tritmɛnt dɛn we nɔ gɛt blɔd. So, i go fɛn ɔda dɔktɔ ɔ ɔspitul we go gi am ɔda tritmɛnt we nɔ gɛt blɔd.

15 Yu tink se i fayn fɔ lɛ pɔsin pwɛl Gɔd in lɔ jɔs bikɔs i want fɔ sev in layf fɔ de smɔl tɛm na dis wɔl? Jizɔs bin se: “Ɛnibɔdi we de tray fɔ sev in layf go lɔs am; bɔt ɛnibɔdi we lɔs in layf fɔseka mi, go gɛt di tru layf.” (Matyu 16:​25) Wi nɔ want fɔ day. Bɔt if wi pwɛl Gɔd in lɔ fɔ sev wi layf, wi nɔ go gɛt da layf we go de sote go. So fɔ sho se wi gɛt sɛns, wi fɔ biliv se Gɔd in lɔ na fɔ wi yon bɛtɛ wan. Ɛn wi biliv bak se ilɛksɛf wi day, Gɔd go mɛmba wi ɛn gi wi layf bak.—Jɔn 5:​28, 29; Di Ibru Pipul Dɛn 11:​6.

16. Wetin di wan dɛn we de wɔship Gɔd dɔn mekɔp dɛn maynd fɔ du bɔt blɔd?

16 Tide, di wan dɛn we de wɔship Gɔd di rayt we dɔn mekɔp dɛn maynd fɔ obe Gɔd in lɔ bɔt blɔd. Dɛn nɔ de it blɔd ɛnikayn we. Ɛn dɛn nɔ de tek blɔd we dɛn sik. * Dɛn biliv se Papa Gɔd we mek blɔd no wetin gud fɔ dɛn. Yu biliv se Gɔd no wetin gud fɔ yu?

DI WANGREN WE FƆ YUZ BLƆD

17. Wetin na di wangren tin we Jiova bin tɛl di Izrɛlayt dɛn fɔ du wit blɔd?

17 Insay di lɔ we Gɔd gi Mozis, i sho di wangren we aw fɔ yuz blɔd. We Jiova bin de tɔk bɔt aw di Izrɛlayt dɛn fɔ wɔship am, i bin se: “Na di blɔd di layf de.” Ɛn i tɛl dɛn se “ in dɔn gi dɛn fɔ put na di ɔlta fɔ pul sin na dɛn sɔl [ɔ layf]. Na di blɔd de beg fɔ dɛn.” (Lɛvitikɔs 17:​11) We di Izrɛlayt dɛn sin, Gɔd bin de fɔgiv dɛn if dɛn kil animal ɛn put sɔm pan di animal in blɔd na di ɔlta we bin de na Gɔd in Os. Na dɛn sakrifays dɛn de nɔmɔ na bin di wangren we fɔ yuz blɔd.

18. Us bɛnifit wi go gɛt we Jizɔs dɔn sakrifays in blɔd ɔ in layf fɔ wi?

18 Nɔto di lɔ we Gɔd gi Mozis tru Kristian dɛn de obe tide. So dɛn nɔ de kil animal ɛn put di blɔd na ɔlta. (Di Ibru Pipul Dɛn 10:​1) Bɔt di blɔd we di Izrɛlayt dɛn bin de put na di ɔlta bin de sho se tɛm go kam we Gɔd in Pikin we na Jizɔs Krays, go kam sakrifays in layf fɔ mɔtalman. Wi bin dɔn lan na Chapta 5 se Jizɔs bin kam sev mɔtalman we i sakrifays in blɔd ɔ in layf. Afta dat, i go na ɛvin ɛn gi di layf we i dɔn sakrifays, to Gɔd. Na wan tɛm nɔmɔ i du dis. (Di Ibru Pipul Dɛn 9:​11, 12) Dis dɔn mek Gɔd de fɔgiv wi sin dɛn ɛn i dɔn gi wi di chans fɔ gɛt layf we go de sote go. (Matyu 20:​28; Jɔn 3:​16) Fɔ tru, di tin we Jizɔs in blɔd dɔn du, rili impɔtant! (Pita In Fɔs Lɛta 1:​18, 19) Wi go gɛt layf we go de sote go we wi biliv se Jizɔs bin dɔn kam sakrifays in blɔd ɔ in layf fɔ wi.

Aw yu go sho se yu rɛspɛkt layf ɛn blɔd?

19. Wetin wi fɔ du fɔ mek wi nɔ gɛt di “blem” we Gɔd go kɔndɛm pipul dɛn?

19 Wi de tɛl Jiova Gɔd plɛnti tɛnki fɔ we i gi wi layf! Yu nɔ tink se dis fɔ mek wi tɛl ɔda pipul dɛn se dɛnsɛf gɛt di chans fɔ gɛt layf we go de sote go, if dɛn biliv se Jizɔs bin dɔn kam sakrifays in layf fɔ wi ɔl? If wi bisin bɔt wi kɔmpin mɔtalman di we aw Gɔd want, wi fɔ yuz wi trɛnk ɛn du dis wok kwik kwik wan. (Rid Izikɛl 3:​17-21.) If wi du dis wok gud gud wan, wi go ebul tɔk wetin di apɔsul Pɔl bin tɔk. I bin se: “Una fɔ blem unasɛf if Gɔd kɔndɛm una mek una day. Una no se a nɔ kin ayd natin wɛn a de tɛl una ɔl wetin Gɔd go du.” (Di Apɔsul Dɛn Wok [Akt] 20:​26, 27) Fɔ tɛl pipul dɛn bɔt Gɔd ɛn di tin dɛn we i want fɔ du, na fayn we fɔ sho se wi rɛspɛkt layf ɛn blɔd.

^ par. 16 If yu want fɔ no bɔt ɔda tin dɛn we pɔsin go tek if i nɔ want fɔ tek blɔd, na fɔ rid pej 13 to pej 17 na wan buk we dɛn kɔl How Can Blood Save Your Life? Na Jiova Witnɛs dɛn mek am.