Capita Mudri Drini Na

Geri Mungu ni Idri Nezu Ri

Munguni idri ne ngoni ya?

Munguni mva ofuza ne ngoni ya?

Ama ruta e’da idri ni ngoni ru ya?

“YEHOVA ni Mungu adaruri’i,” nabi Yeremia ’yo ni. “Eri Mungu idriruri’i.” (Yeremia 10:10) O’bazu ’da ma dria, Yehova Mungu ni vini o’bapi afa woro dria idriru ’diyi pini ri’i. Afa o’baza idriru ’bua ’diyi ’yoki erini ’dini: “Mi ’ba ndra afa dria mi’i, yi ovu ndra ’bazaru, yi ovu indi, mini lele ’dinirisi.” (E’yo Eceza 4:11) Ongo Mungu ma ru ekuzu ri ma alea, Opi Daudi ’yo ’dini: “Yi a’di idrini ovu mi vu ci.” (Zaburi 36:9) Ani e’yo ’disi, idri eri feta engapi Mungu vu ri.

² Yehovani vini fe amani o’azu idriru ni. (’Yeta 17:28) Eri nyaka amani nyari fe ni, yi amani mvu ri pie, oli amani se ri pie, azini nyaku amani o’azu drinia ’di pie. (’Yeta 14:15-17) Yehova ’ye ’diri geri ayiko fepi ama idri ni saaru risi. Te ecozu ayiko nyazu idri ma alea angiri, le ama ma oniki e’yo azita Munguni ma dria azini le ama ma obiki vutini.—Isaya 48:17, 18.

RUTA E’DAZU IDRI NI

³ Mungu le ama ma ruki idri—ama ngulupi niri azini ’ba azi ’diyi niri pie. Ecetasi, ewu ndra Adamu pi ngari ria Eva pie risi, eyi ma mva Kaini eca ndra a’okosi tu eri ma adripi Habili be. Yehova nga di Kaini ma bile ndu li kini  a’oko erini ’di eco nga eri ji ezata amboru ni ma alea. Kaini ga bilendu liza ’diri si. Nga di i ma adripi Habili ni gba kai ra. (E’doza 4:3-8) Yehova nga panga fe Kaini ni erini i ma adripi ni fu kai risi. —E’doza 4:9-11.

⁴ Eli alifu alifu ma vutia, Yehova nga azita fe ’ba Israelini ’diyi dri eyi ma aza kozu eri ma azi ngazu kilili beni. Erini ndra azita ’diyi ki fezu nabi Musa vu risi, ’ba di vini sawa azini si eyi omve Azita Musa niri. Azita Musa niri ma woko azi ’yo ’dini: “Mi ’di ’ba ku.” (Azita Amvizu 5:17) ’Diri ndra e’dazu ba Israelini ’diyi ni kini idri eri orodriru Mungu ma milea azini le ’ba ma ’duki vini idri ’ba azi ’diyi niri orodriru indi.

⁵ Te idri mva nga ’bani osile ku ri niri i ria? Ada, ka ovu azita ’bani fe Musa dri ’di si ria, ’bani fezu mva nga i andri ma alea rini drazu ri e’yo azi onzi ni. Ada, idri ’dale ri vini Yehova ni orodriru. (Efuza 21:22, 23; Zaburi 127:3) ’Di ma ifi kini mva ofuzu ri e’yo azi onzi ni.

⁶ Amani ruta fezu idrini ri ma ifi vini ruta fezu ’ba azi ’diyi ni indi. Biblia ’yo kini: “’Ba dria alu alu i adrini ngupi onziri eri ’ba ba fupiri, azini emi ni ra ’ba ’ba fupiri aluni ovuni idri ’dani ’dani be i ma alea ku.” (1 Yohana 3:15) Aka di idri ’dani ’daniri le, le ama ma nzeki nguta ’ba azi ’diyi ki nguzu onziri ama ma asia risi amve, a’dusikuni nguta ni fe ’bani e’yo adra ru ’diyi ki ’yezu ni. (1 Yohana 3:11, 12) Eri e’yo azi okporu tu ni amani o’bizu ama lezu ama eselea ceni ceni.

⁷ Amani ruta e’dazu idri amani ma ngulupini ri ma ifi ngoni ya? ’Ba azi ta lepi drapi ni yo, te ’ba azi ki e’yo azi ecopi idri fupi ra ’dile ’diyi ki ’ye ayiko fezu eyini. Ecetasi, ’ba kakau ki taba se, marungi nya, azini afa ndu ndu fepi  ’bani atizu ’diyi ki ayu. Afa ’dile ’diyi ’ba ma rua eza azini eyi ’ba ayupi ’diyi ’di ra. Agu afa ’dinile ’diyi ’yepi ri feni adani ruta rua amani kilili ’di ni ku. ’Yeta ’dile ’diyi ovuni Mungu ma milea onyiru ku. (’Ba Rumia ’Diyi 6:19; 12:1; 2 ’Ba Korintoa ’Diyi 7:1) Aka di le Mungu ma azi nga geri mukesi, le ama ma kuki ’yeta ’dinile ’diyi woro ja. Afa ’dile ’diyi kuzuri ni tro ovuzu ewaru ti, Yehova eco azakoma amani lele ri fe ra. Eri vini o’a ayikosi nezu kini ama idri amani ayu geri e’dapi kini eri feta amboru engapi i vuri si.

⁸ Akaki ruta fe idrini, ama di nga sawa driasi asi ’ba idri amani ma ta mbazu. ’Dini angaki di afa ci ri ’ye sasa ku azini acani vini aparaka o’ba afa ecopi idri amani fupi ra ’diyi kisi lu avizu ’dini ni ku. Acaki di vini mutukari onzu geri onzi si ku kaniku avita azi ecopi idri fupi ra ’diyi ki avi ku. (Zaburi 11:5) Azita Munguni ’ba Israelini drio ’diyi driri ’yo ’dini: “Mi ka jo o’diru si, mi ma bi abi jo dri mini ma kalasi, ’ba kazu e’dezu driniasi, ari omvizu jo mini ma dria ’dini ku.” (Azita Amvizu 22:8) E’yo azita ’di ma alea risi, le afa azi madala pi le mi vile akua ’diyi ma ovuki ta mbazaru kililiru ’ba azi ni ecozu i sizuru ruani ku beni. Mi ka ovu mutukari be, le mi ni ra eri kililiru ’bani nzuzu. Le afa mini ovuzu eyi be akua kaniku mutukari pile ’diyi ma ecaki candi fezu mini kaniku ’ba azi ’diyi ni ku.

⁹ Te idri anyapa niri i ria? ’Diri vini kililiru O’bapi ni. Mungu fe ’bani anyapa ’dizu nyazaru azini afa suza isuzu kaniku ’ba eyini ecozu eyi ma agei ta mbazu beni. (E’doza 3:21; 9:3; Efuza 21:28) Te, o’azu anyapa pie adrasi kaniku eyi o’dizu avita edezu ri eri di ruta ako idri niri e’da.—E’yo O’baza 12:10.

 RUTA E’DAZU ARI NI

¹⁰ Kaini ni i ma adripi Habili ni ’dizu ’bo ri ma vutia, Yehova ’yo Kaini ni: “O’duko mi adripi ma ariniri wu ma bilia engazu nyakuarisi ’do.” (E’doza 4:10) Munguni e’yo nzezu Habili ma ari dria ri ma ifi, eri ndra e’yo nze Habili ma idri ma dria. Kaini fu ndra Habili ma idri ra, ani curu’do le Kaini ma isu panga ra. Eri ndra ekile Habili ma ari, kaniku idri ni, wu Yehova vu e’yo liza kililiru ri a’izu nile. Eciza ari pi ma eselea idri beri e’da vini ndra i Yi Tiza Noa ni ma vutia. De nga Yi Tiza ecani ku, ’ba yi ndra lu pati efi nya, tibi iniru ’diyi pie, azini afa azi efi kapi ’diyi pie a’dule. Yi Tiza ma vutia, Yehova ’yo Noa ni azini eri ma anzi yini kini: “Afa dria idri be acipi nyaku ma dria ’diyi nga ovu emi dri za ru. Ma fe afa dria emi dri ’bo, mani afa idiza ibiru felerile.” Te, Mungu ’ba azita ’diri: “Te emi ma nya za idrini be ku, ifini kini arini be, ’dini ku.” (E’doza 1:29; 9:3, 4) Adaru, Yehova ece di nditiri kini idri eri ari ma alea.

¹¹ Ama e’da ama ruki ari ra ri amani nyaku risi. Azita ndra Yehova ni fe ’ba Israelini ’diyi driri ’yo ’dini: “’Ba dria alu alu . . . anyapa kani aria ’bani ecole nyale rari gbipi erini za ndariari, ma osu arini ra, ma ku nyaku drinia ci . . . e’yo ’disi ma ’yo anzi Israelini ma tia kini: ‘Emi ma nya ari afa rua ari beri vileri ni aluni ku.’” (’Ba Levini 17:13, 14) Azita Mungu ni ndra fe okorisi Noa dri ’ba ma nya ari ku eli 800, dridriru ri ndra nga kiri azi nga ria. Asisile Yehova ni ’dia ri ndra nditiri: Ati’bo erini ’diyi ecoki za nya ra, te ovuni ari ni be ku. Ma daki ari ni vaa nyakua—ifini, idri anyapa ’di niri omvizu vule Mungu vu.

¹² ’Ba Kristiani ru ’diyi nga kiri azita alu ’di ma vuti obi.  ’Ba ti opele ’diyi ki ’ba ’wara ndra ’ba Yesu ma vuti obipi ’diyi pi ma dri cepi eli turu aluzo okori ma alea ’diyi pie traki ndra eyi tualu ecozu azita le Kristiani dria ma obiki vutini ra ’diyi ngoki’ari opezu. Deki di e’yo nderi ’dini: “A’dusiku eri ovu onyiru Orindi Alatararu ma milia, ama ma milia indi, afa azini nzizaru agapi ra ’diyi ’bazu emi ombelia ku, pe lu e’yo amboru ’diyi a’dule emi ma ga afa mungu toko ’diyi edezu ’diyi pi si, ari pie, anyapa nzile nzi [kaniku ari ni kuzu za ma alea ri i] ’diyi pie azini ali ’baza pie.” (’Yeta 15:28, 29; 21:25) Le di ama ma ‘ga ari si.’ Amani ’yezu ’dile, Mungu ma milia ri tro tro amani siri’ba kaniku wura inzile inzi ’diyi pi kuzu ali o’baza be ja rile.

¹³ Azita ari gazu siri bi ari ’bazu ’ba ma rua ri indi ya? Ee. Ecetani ’dini: Ecetasi dakitari lu mini mi ku ewa ja. ’Di ma ifi kini mi ma mvu di ewa ku te mi eco ewa so mi rua sindani si ra ’dini ya? Ovuni ’dile ku! Geri alu ’dile risi, ari gazu siri ma ifi kini amani ecozu ari ’bazu ama rua aluni ku. Ani azita ari gazu siri ma ifi kini le ama ma fe ’ba azi ma su ari ama rua ’dini ku.

¹⁴ Te ’ba Kristianiru ri ka di ovu azo ru onzi onzi ani le di ’ba ma asi eri asi asi ria? Te dakitari kaki di ’yo le ’ba ma su ari eri ma rua ra kaniku eri nga dra ra. Ada ada, ’ba Kristianiru ri le vini dra ku. Te lezu Mungu ma feta idri orodriru ’di ma ta mbazu, eco geri azi ’ba atizu ndu ’bani alenia ari ayuzu ku ri a’i ra. Ani, eri di nga geri ’dale ri nda ka ovu ci risi azini eri nga aro azi ndu ndu ’diyi ki ayu ari ma paria.

¹⁵ ’Ba Kristianiruri eco azita Munguni nyo lezu o’azu o’du were ewu ’di ma alea ra ya? Yesu ’yo ’dini: “’Ba ka le idri ini pa ra eri nga idri nde avi ra, te ’ba ka idri ini avi  e’yo manisi eri nga eri isu ra.” (Matayo 16:25) Ama lekini dra ku. Te akaki le ama idri curu’do ri ma ta mba Mungu ma azita nyoza si, ama drile ni vini nga ovu onzi idri ’dani ’dani ri avizu te. Le di ama ovuki ondua si, ama asi ’bazu Mungu ma azita kililiri ma dria, vini ovuzu okpo be kini kiriti aka tro dra ra ti, agu Idri Fepi amani ri nga ama e’yo ega ra o’du engata vurisi azini eri nga amani idri kililiru ri fe ra.—Yohana 5:28, 29; ’Ba Ebraniani 11:6.

¹⁶ Curu’do, ati’bo Munguni asi ada be ’diyi pa so kirikiri azita ari ma dria ri obizu. Eyi nyakini ari geri ci ’diniri ma aleasi ku. A’iki vini ari e’yo azo nisi ku. * Niki ra kini O’bapi ari niri ni afa ovupi amani orodriru ri ra. Mi a’i kini eri ’dini ri ra ya?

GERI ALU TOKO ARI AYUZU MUKE RI

¹⁷ Azita Musa niri ece vini geri alu a’dule ari ayuzu ri ra. Inzita ’ba Israelini drio ’diyi ni fe ri ma alea, Yehova ’yo ’dini: “A’dusiku rua ma idriri ari ma alia; azini ma fe eri emi dri ’bo pari edeta edezuri ma dria  e’yo onzi edezu emi orindi dri; a’dusiku arini e’yo onzi ede idri ma e’yosini.” (’Ba Levini 17:11) ’Ba Israelini ’diyi ka ki ndra ezata eza, eyi ndra anyapa owi azini ari ni ’ba pari edeta edezuri ma dria hema ma alea kaniku hekalu Munguni ma alea ezata eyini ogazu. ’Diri ndra geri alu a’dule ari ayuzu ri.

¹⁸ ’Ba Kristianiru ada ’diyi ovukini azita Musani ma palea ku ani feki di anyapa owizaru ku azini ’baki ari anyapa ni pari edeta edezuri ma dria ku. (’Ba Ebraniani 10:1) Te, ari ayuza ndra pari edeta edezuri ma dria ’ba Israelini drio ’diyi ni ri ndra eceta ru owita azi ngapi emupi orodriru Mungu ma mva Yesu Kristo niri ecezu. Amani ndra oni buku ’di ma Capita 5 ma alea ’bo rile, Yesu owi ndra idri  ini ’ba ada niri ama e’yo si erini i ma ari fe adazu owita ru risi. ’Di ma vutia nga di tu ’bua ari adaza erini ma orodri e’dazu Mungu ma drilea pale alu iriti coti. (’Ba Ebraniani 9:11, 12) ’Da nga di fe amani ezata amani ’diyi ki ogazu azini nzi geri amani idri ’dani ’dani ri isuzu. (Matayo 20:28; Yohana 3:16) Ari ’da ma ayuza ecadi okporu ndeni aga ra! (1 Petero 1:18, 19) Ama di nga ovu pazaru akaki lu a’ita amani ’ba Yesu ma ari adaza ma dria ria.

¹⁹ Ama ecoki ovu ayikosi tu Yehova Munguni amani feta letaru idrini ri fezu risi! ’Di ecodi amani okpo fe muzu e’yo nde ’diri oluzu ’ba azi ’diyi pini ecozu vini idri ’dani ’dani ri isuzu a’ita ’bazu owita Yesu niri ma dria risi ku ya? Yiki Munguni ’ba ada siri nga amani ava fe azini okpo fe muzu e’yo ’diri ’yezu ra. (Ezekieli 3:17-21) Akaki di azi ’diri nga asi driasi, ama di nga ’yo ’dini, ekile ndra ’ba ti pele Paulo ni ’yo rile: “Ma mani alaru, ’ba aluni ma ari ovuni ma dria ku, ma kuni ndra e’yo dria Munguni eceleri oluzu emi dri ku.” (’Yeta 20:26, 27) Amani e’yo oluzu Mungu ma dria azini asisile erini be ri di geri azi angiri ndepi ni amani ruta e’dazu idri ni azini ari ni ri.

[E’yo sile eleleru ri]

E’YO BIBLIA NI IMBARI

▪ Idri eri feta engapi Mungu vu ri. —Zaburi 36:9; E’yo Eceza 4:11.

▪ Mva ofuza eri onzi, mva nde ’di ma idri ni ovuzu Yehova ma milea orodriru risi. —Efuza 21:22, 23; Zaburi 127:3.

▪ Ama ruta e’da idri ni akaki afa ecopi eri fupi ra ’diyi ki ’ye ku risi azini ari nyazu ku risi.—Azita Amvizu 5:17; ’Yeta 15:28, 29.

Zita e’yo onizu ’diyi]

1. A’di o’ba afa woro idriru ’diyi ni ya?

2. Afa Munguni ’ye ama idri tambazu ri a’du afa ni ya?

3. Mungu ne ndra drata Habili niri ma e’yo ngoni ya?

4. Azita Musa niri ma alea, Mungu ece ndra orodri idri niri ngoni ru ya?

5. Le ama ma neki e’yo mva ofuza niri ngoni ya?

6. Le ama nguki ’ba azi ’diyi ki onzi ku a’du ma e’yo si ya?

7. ’Yeta azi e’dapi kini afekini ruta idrini ku ’diyi ki ngoki ya?

8. Le ama ma o’aki mile be e’yo idri ma ta mbazu risi a’du ma e’yo si ya?

9. Akaki ruta fe idri ni ra, ama nga o’a anyapa pie ngoni ya?

10. Mungu ece icita idri pini ari beri ngoni ru ya?

11. Geri ari ayuzu Mungu ni oga si ndra e’dozu ewu Noa nisi ri ngoi ya?

12. Azita ari ma dria ndra orindi alari ni fe eli turu aluzo okori ma alea nga kiri azi ngapi kpere ewu ’di ma aleari ngo’i ya?

13. Mi fe eceta ecozu azita ari gazu siri pi ma ifi ari sozu ’ba ma rua ku ri be ri siki eyi sisi ri ecezu.

14, 15. Dakitari ka ki ’yo kini le ’ba ma su ari ’ba Kristianiru ni ma rua ecekokoru, eri nga ega ngoni, azini a’du ma e’yo si ya?

16. E’yo ari ma dria ati’bo Munguni ’diyi ni pa sozu kirikiri ri ngoni ya?

17. Suru Israelini drio ri ma alea, geri alu a’dule Yehova Munguni a’i ’ba ma ayu ani ari ra ri ngo’i ya?

18. Orodri azini tusu coza amani nga isu Yesu ma ari adaza si ri ngoi ya?

19. Le ama ma ’yeki di a’du afa ni ecozu ovuzu “ari ’ba woro ni be ama dria ku”?

 [Sanduku/​E’da peji ma alea ’diyi 126]

AMA RUTA E’DA IDRINI ▪ ’bani mva osipi ku ri ma idri fuzu ku risi ▪ amani ’yeta onzi ’ba azi ’diyi ki nguzu ri nzezu ama asia te risi ▪ ’bani ’yeta onzi ’diyi ki kuzu ja risi

[E’da peji ma alea ri 131]

Mi ma dakitari ka ’yo mi ku ewa ja, mi eco a’i ’bani eri sozu mi rua ra ya?

[E’da peji ma alea ri 132]

Mi eco ruta e’da idri pini ari be ngoni ngoni ya?