1. Ndiani marure wo zviro zvese zvinorarama?

MUPOROFETIJeremiawakati:“[Jehovha]ndiMwariwokadi-kadi,ndiyenaMwari anopona.” (Jeremia 10:10) Kunja ka izvi, Jehovha Mwari Musiki wo zviro zvese zvinorarama. Zvisikwa zvo kudenga zvakati kwaari: “Makarura bzese. Bzakaruhwa, ngo kuda kwenyu bziriyo, bzorarama.” (Apokalipsi 4:11) Mu ndumbo yo kusimba Mwari, Mambo Dhavhidhi wakati: “Ngokuti ndimwi cinyuke co uhomi.” (Nduyo 36:10) Upenyu, cipo cinobva kuna Mwari.

2. Mwari anoitenyi kuti itusu tirarame?

² Jehovha anocijikira upenyu hwedu. (Maitiro o Vapostori 17:28) Iyena anotipa zvokuha zvatinoha, kumwa yatinomwa, mbhepo yatinofema, zve no nyika yatinogara. (Verenganyi Maitiro o Vapostori 14:15-17.) Jehovha wakaita izvi mu njira yokuti upenyu uve unodakajisa. Asi kuitira kuti tinase kubusa upenyu, tinodikana kujija mutemo ya Mwari nokupurukira.—Isaia 48:17, 18.

3. Mwari wakavona kudini ngo kufa ka Abheri?

³ Mwari anoda kuti tireremeje upenyu—wedu no wo vamweni. Inga muezaniso, kare mu njiku ya Adhamu na Evha, mwana wavo Khaini wakava akanyangajihwa kuno munukuna wake Abheri. Jehovha wakazivisa Khaini kuti hasha jake jaizoita kuti aite cishaishi cikuru. Khaini aazivi  kuteverera ngwajo yonayo. Iyena “wakamukira hama yake Abheri zve womuuraya”. (Genesi 4:3-8) Jehovha wakapanica Khaini muurai wo hama yake.—Genesi 4:9-11.

4. Mu mutemo ya Mosi, Mwari wakakonokejesa kudini mavonero akarungama anodikana kuithwa upenyu?

⁴ Zviuru zvomakore akapera, Jehovha wakapekeja vaIziraeri mutemo jaivabesera kuti vamushandire mu njira yaanotendera. Zvecivoneka kuti mutemo jaipekejwa pecishandiswa muphorofeti Mosi, nguva jimweni jinocidanijwa kuti mutemo ya Mosi. Umwe wo Mutemo wainanga kuti: “Ucadouraya.” (Deuteronòmio 5:17) Izvi zvakatatija vaIziraeri kuti Mwari anoreremeja upenyu wo vandhu ngokuti anoda kuti vandhu vanodikana kureremeja upenyu hwo vamweni.

5. Tinodikana kuvona kudini kubvisa mimba?

⁵ Tingati kudini ngo pamusoro po upenyu hwo mwana acito abahwa? Mukuzwirana no Mutemo wa Mosi, kuuraya mwana ari mundani ma mai vake zvainga zvakashata. Hina, upenyu uwo unosisira maningi pa meso pa Jehovha. (Verenganyi Exodo 21:22, 23; Nduyo 127:3.) Izvi zvinoda kureva kuti kubvisa mimba zvakashata.

6. Ngenyi ticikadikani kuzonda mudoni wedu?

⁶ Kureremeja upenyu, zvinobatanija kuvona zvakanaka vadoni vedu. Bhaibheri rinoti: “Ndiani anonyenya hama yake, muurai. Imwimwi munozozivavo kuti apana muurai anokwanisa kuva no uhomi hucingaperi.” (1 Johani 3:15), Kudari tecida upenyu ucikaperi, tinodikana kubvita muji uri wese wo cizondo ciri mu Mwoyo medu kuno vandhudoni, ngo kuti cizondo imuji wo ujipi. (1 Johani 3:11, 12) Zvinosisira maningi kuti tijijire kudisana umwe kuno umweni.

7. Ngo zvapi zviito zvimweni zvinokhombija kutama kureremeja upenyu?

⁷ Tingati kudini ngo kureremeja upenyu hwedu pacedu? Apana anodakarira kufa, asi vandhu vazinji vanodira pa ngozi upenyu hwavo vecipsaka kujidakajisa. Inga muezaniso, vazinji vanoshandisa foha, mbhanje kana mutombo jinodhakwisa no cidisiso co kuda kubungaija. Mutombo iji jinokhuvaza muviri zve kazinji jinouraya vaya vanojishandisa.  Mundhu ano cirovejeso co kujishandisa aaripi kuvona upenyu inga wakacena. Zviito izvi zvakasvipa pameso pa Mwari. (Verenganyi VaRoma 6:19; 12:1; 2 VaKorinto 7:1.) Kuti tishandire Mwari munjira inodavihwa, tinodikana kutiza zviito zvondhozvo. Pikija kuita kudaro kukava kwecinesa, Jehovha angatipa besero ratinoda. Zve iyena anoreremeja simba ratinoita kuti titaje upenyu hwedu inga cipo cinosisira cinobva kwaari.

8. Ngenyi tinodikana nguva jese tive tecingwarira maningi kungwaririka ko upenyu?

⁸ Kudari tecireremeja upenyu, nguva jese tinozova tecingwarira maningi kungwaririka ko upenyu. Atizovi vacikabhasopi zve atizodiri pa ngozi ngo kuda kudakajisa basi kana ngo kunyaukihwa. Atizotekenyi ticikabhasopi zve tinozotiza mutambo jino ngozi. (Nduyo 11:5) Mutemo wa Mwari ku vaIziraeri vo kare wainanga kudari: “Ukavaka nyumba ipsa, unodikana kudira rusosa panyezuru payo, kuti patame anowira pasi, ngokudaro auzovi no ndava yo ngazi.” (Deuteronòmio 22:8) Mukuzwirana no ciambi cakadihwa mu mutemo uwu, ngwariranyi ushoni kuti pamusuvo po nyumba yenyu patame kuva no zviro zvinokhugunya, zvinowisa no kukhuvaza maningi. Kudari muno karu yenyu kamare, ivanyi no gwinyiso rokuti yakakwana kuti ifambiswe. Mucasia nyumba yenyu no karu yenyu zvecibara ngozi kwamuri no vamweni.

9. Kudari tecireremeja upenyu, tinozotajisa kudini zvinyama?

⁹ Tingati kudini ngo pamusoro po upenyu hwo cinyama? Ihwonavo hwakacena kuno Musiki. Mwari anotendera kuuraiwa ko zvinyama no cidisiso co kuti vawane zvokuha zvo kusimira kana kuti kubvikira vandhu ku ngozi. (Genesi 3:21; 9:3; Exodo 21:28) Asi, kuva no cishatihwa no zvinyama kana kuti kudakajihwa ngo kuzviuraya basi, zvakashata zve zvinokhombija kurejareja kamare uceni hwo upenyu.—Mazwi Akangwara 12:10.

10. Mwari wakakhombijisa kudini kuti upenyu hwakabatana kamare no ngazi?

¹⁰ Khaini naapera kuuraya hama yake, Abheri, Jehovha wakabvunja  Khaini kuti: “Ngazi yo munukuna wako [iri] kumimira kondiri kubva mu mabvu!” (Genesi 4:10) Mwari paainanga ngazi ya Abheri wainga ecinangira upenyu hwa Abheri. Khaini wainga akabvisa upenyu hwa Abheri, zve wari Khaini waidikana kupanicwa. Zvaiita inga kuti ngazi ya Abheri, yainga yecicemera urungami kuna Jehovha. Kubatana ko upenyu no ngazi kwakakhombijwazve pakupera ko Ndambi yo nyiku ja Nowa. Ndambi icito yaitika, vandhu vaiha basi mucero, masakani, mucece, pomwe no manduwi. Pasure po Ndambi, Jehovha wakabvunja Nowa kuti: “Bzese bzinofamba bzino uhomi, bzinozoita bzokuha bzenyu; ndinokupa bzese ibzi, no mitivo mivixi.” Asi, Mwari wakadira mugano uwu: “Kaveta mucadoha nyama no mwiha [kana upenyu], bzinoti no ngazi.” (Genesi 1:29; 9:3, 4) Zvakajeka kuti Jehovha anobatanija kamare upenyu no ngazi yo cinyama.

11. Ngenyi kushandiswa ko ngazi kwakarambiswa ndi Mwari kubvira mu njiku ja Nowa?

¹¹ Itusu tinokhombija kureremeja ngazi ngo kutama kuiha. Pa Mutemo wakapa Jehovha kuno vaIziraeri, iyena wakati: “Ariwese . . . , akanyanga nyama nokuti xiri inotendehwa kuhiwa, anodikana kupopomeja ngazi yayo no kuifukija ngo mabvu. . . . Neni ndakabvunja vaIziraeli kuti: Mucazoha ngazi yo nyama iriyese, ngokuti kurarama ko nyama yese i ngazi: vese vanozoiha vanozourawa.” (VaLevi 17:13, 14) Mutemo wa Mwari wo kuti ngazi yo cinyama aidikani kuhiwa waingaya wakapuwa Nowa pakutanga, mu makore 800 akapera, wainga ucindoripo. Mavonero a Jehovha ainga akajeka: vashandiri Vake vaizoha havo nyama yo cinyama asi avacaidikana kuha ngazi. Ivona vaidikana kupopomeja pasi—zvokadi, kuhwirija upenyu hwo cisikwa kuna Mwari.

12. Mutemo wapi uri kundoshanda na nyamasi uno, wakapekejwa ngo mujimu mucena mu zana ro kutanga ngo pamusoro po ngazi?

¹² Mupango wakafanana, uripovo kuitira maKristu. Vapostori vaitungamirira pakati po vateveri va Jesu mu zana ro kutanga ro makore, akasunga mupango jaidikana kutevejwa ngo vese mu ungano yo ciKristu. Ivona vakaguma pambhejiso iyi: “Mujimu Mucena wadakajwa, pamwepo na itisu, kutama  kumuthwaja muthwaro umweni, uciripi wokudikana uu: Kuti muregere kuha nyama jakaphaxihwa [‘muezaniso’, BMAA]; mucaha rubende nokuti nyama jakakakwa, mutame kuhura.” (Maitiro o Vapostori 15:28, 29; 21:25) Ngo kudaro itusu tinodikana kuramba ticikahi “rubende.” Pa meso pa Mwari, kutama kwedu kuha ngazi kunosisira maningi, inga matizire atinoita kunamata zvithombe no kuhura.

13. Ipanyi muezaniso wokuti ngenyi mupango wokutama kushandisa ngazi unobatanija kudihwa ngazi.

¹³ Mutemo wokutama kushandisa ngazi unobatanijavo kudihwa ngazi here? Hina. Inga muezaniso: Ngatiti dhokodhea wamubvunja kuti munodikana kuregera kumwa maningi doro. Izvo zvaizoreva kuti imwimwi munodikana kusia basi kumwa doro, asi moita ngo kuringhwinisa ngo mu mujira? Haiwa! Mukufananavo, kutama kushandisa ngazi zvinoda kureva kuti amudikani kuinghwinisa mu muviri menyu ngo maitiro ari ese. Ngo kudaro mutemo wo kutama kushandisa ngazi unoreva kuti itusu atidikani kutendera kuti ari wese anghwinise ngazi mu mujira jedu.

14, 15.Kudari dhokodhea akananga kuti muKristu anodikana kudihwa ngazi, muKristu waizodavira kudini, zve ngenyi?

¹⁴ Zvakadini kudari muKristu akakhuvazika maningi kana kuti anoda kucekwa peresao huruwane? Ngatiti dhokodhea wananga kuti muKristuwo anodikana kuashira ngazi ngo kuti akatama kuidihwa iyena anozofa. Zvokadi kuti muKristu aadakariri kufa. Mukuvangisira kuti angwarire cipo ca Mwari co upenyu, iyena waizotendera mukhaindi umweni wo marapihwe acikabatanijwi kushaisha kushandiswa ko ngazi. Ngo kudaro, iyena angapsaka marapihwe akadaro, kudari ariyo, zve waizodavira mukhaindi jakasiana-siana, kuciripi marapihwe anobatanija ngazi.

¹⁵ MuKristu waizophwanya mutemo wa Mwari basi ngo kuda kuramba ecipona mu mugariro uno wo zviro here? Jesu wakati: “Ndiyani anoda kunditevera, ngaajirambe, ngaathware [mutanda wake] anditevere.” (Mateu 16:24) Itusu atidi kufa. Asi tikaeja kuponesa upenyu hwedu hwatinahwo wari ngo kuphwanya mutemo wa Mwari tinozova pa ngozi yo kuruza upenyu  hucingaperi.Ngo kudaro itusu tinokhombija ungwaru ngo kuthemba mutemo wa Mwari wakarungama, tecinyinda zvakazara kuti kudari tikafa ngo ciri cese haco, Mupi wo Upenyu wedu acazotirangarira pa rumuko zve wozotihwirijira cipo co upenyu.—Johani 5:28, 29; Vaheberi 11:6.

16.VashandirivaMwarivanovangakuitenyingopamusoropo ngazi?

¹⁶ Nyamasi uno,vashandirivakagondeka va Mwari vakasunga kubatisisa kamare kutevera ndhungamiro jake ngo pamusoro po ngazi. Ivona avazoihi ngo maitiro ari ese. Ivona avazotenderi kuraphwa ngo ngazi. * Ivona vano gwinyiso rokuti Musiki wo ngazi anoziva zvakavanakira. Imwimwi munodavira kuti Mwari anozviitadi here?

17. KuIziraeri yo kare, ngo api mashadisihwe o ngazi aitendehwa ndi Jehovha Mwari?

¹⁷ Mutemo wa Mosi waikohomeja mashandisihwe amwe basi anosisira o ngazi. Ngo pamusoro po kunamata kwaidiwa ku valziraeri vo kare, Jehovha wakananga kuti: “Ngokuti kurarama [upenyu] ko muviri kuri mu ngazi. Ngazi iyo ndakamupa kuti muite ndiyona [cibairo] co kuripira uxaixi, mweciidururira panyezuru po dandiro, ngokuti ngazi inopona inofujura uxaixi.” (VaLevi 17:11) Povaishaisha vaIziraeri,  vaikwanisa kuregerehwa ngo kupa cinyama zve vodira ngazi imweni yo cinyameco pa dandiro mu tabherinake yakazova tembere ya Mwari. Mashadisihwe aifanera o ngazi kwainga basi ko mupiro.

18. Ngo rapi besero no makomborero atingawana kubva mu mupiro o ngazi ya Jesu?

¹⁸ MaKristu o cokwadi aaripi pasi po mutemo wa Mosi, hino avacapi mupiro yo zvinyama zve kudira ngazi pa dandiro. (Vaheberi 10:1) Asi, kushandiswa ko ngazi pa dandiro mu Israeri yo kare kwaiimirira kujipira kunovangisa maningi ko Mwana wa Mwari, Jesu kristu. Inga zvotakajija mu Cipauko 5 co bhuku iri, Jesu wakapekeja upenyu hwake hwomundhu no kutendera kuti ngazi yake basi ishande inga mupiro. Perapo, iyena wakakhwira mugore zve wakapa mupiro unomutego kuna Mwari wo ngazi yake kamwe basi. (Vaheberi 9:11, 12) Izvi zvakaita kuti tikwanise kuregerehwa zvishaishi zvedu zve no kufunungura  gwanja kuti tizowana upenyu ucingaperi. (Mateu 20:28; Johani 3:16) Kushandiswa ko ngazi uku kwakakhombija kuti zvaisisira maningi. (1 Pedru 1:18, 19) Tinokwanisa kuponeswa basi ngo rutendo ku mupiro wo ngazi ya Jesu.

19. Zvicinyi zvatinodikana kuita kuti tive ta “kacena kubva mu ngazi yo vandhu vese”?

¹⁹ Atibongesei Jehovha Mwari here ngo nasiriro yo rudo yo upenyu? Izvi azvitiitisi kuti tizwe tecida kubvunja vamweni ngo pamusoro po mukana wo kuwana upenyu ucingaperi hunobva pa kugonda mupiro wa Jesu here? Tikambhera ngo kuva no cido cakafanana no ca Mwari ngo pamusoro po upenyu hwo vadoni vedu, tinozovavo no cido co kubhuya no vamweni ngo pamusoro pazvo takavanga. (Verenganyi Ezekieli 3:17-21.) Kudari tikateveja mabasa aya ngo simba, itisu tinozoda kuva takavanga, inga zvakaita mupostori Pauro: “Ndibzo nyamasi ndinomubvunjisisa kuti andina ndava no ariwese wenyu angazopsejeka, ngokuti andizivi kuhwirira sure ndecitokotesa komuri kuda kwese ka Mwari.” (Maitiro o Vapostori 20:26, 27) Kubvunja vandhu ngo pamusoro pa Mwari zve no cidisiso cake cakanaka zvinotatija kuti tinoreremeja maningi upenyu no ngazi.