1. Heeshsho noore baala kalaqinohu ayeeti?

MASAALAANCHU Ermiyaasi, “Yihowa halaalaancho Maganooti” yiino. “Isi heeshshote Maganooti.” (Ermiyaasi 10:10) Hakkiinni saeno, Maganu Yihowa heeshsho noorira baalaho Kalaqaanchoho. Gordono heedhanno kalaqo iso togo yitino: “Duuchchanka kalaqoottona, kalaqamarano fajjoottohu ateetina.” (Ajuu[j]a 4:11) Nugusu Daawiti Maganoho galatu faarso faarsi wote, “Heeshshote buichcho atewiinniitina” yiino. (Faarso 36:9) Konni daafira, heeshsho Maganu uyino eltooti.

2. Maganu heeshshote heeˈneemmo gede assate maa assino?

² Qoleno heeshshote heeˈneemmo gede assannonkehu Yihowaati. (Soqqamaanote Looso 17:28) Inteemmo sagale, angeemmo waa, foolleemmo ayyarenna heeˈneemmo uulla uyinonkehu isooti. (Soqqamaanote Looso 14:15-17) Yihowa konne baala qixxeessinohu heeshsho hagiirsiissannota ikkitanno garinniiti. Heeshshonkenni lowo geeshsha hagiidhate kayinni, Maganu higge rosanna loosu aana hosiisa hasiissannonke.—Isayyaasi 48:17, 18.

3. Qayeeli Abeeli shiita Maganoho mayi macciishshamisi?

³ Maganu, uminketa ikko wolu heeshsho qullaawa assine laˈnammora hasiˈranno. Lawishshaho biˈre Addaaminna  Heewani waro, beettinsa Qayeeli maaˈnu rodiisira Abeelira lowo geeshsha hanqi. Yihowa Qayeeli, hanqisi lowo cubbiwa massannosita kule qorowisiisisi. Qayeeli kayinni kulloonnisita dihaarino. Isi ‘rodoosi Abeeli gane shiino.’ (Kalaqo 4:3-8) Qayeeli rodoosi shiino daafira Yihowa qorichchishinosi.—Kalaqo 4:9-11.

4. Lubbo qullaawa asse laˈˈa hasiissannota Maganu Muse Higge giddo kaajjishe kulinohu hiittoonniiti?

⁴ Kumunni kiirranni diri gedensaanni, Yihowa Isiraeelete gosa isi hasiˈranno garinni soqqantannosi gede addi addi higge uyinonsa. Isi tenne higge masaalaanchu Muse widoonni qole uyinonsa daafira, mito wote Muse Higgeeti yinanni. Muse Higge giddo mitte, “Shitooti” yitannote. (Marro 5:17) Tini higge, Maganu mannu heeshsho qullaawa asse laˈˈannotanna mannu qole wolu heeshsho hattonni qullaawa asse laˈˈa hasiissannosita Isiraeele buuxxanno gede assitinonsa.

5. Godowu gato huna lainohunni hiittoo lao heedhankera hasiisanno?

⁵ Godowa noo qaaqqi lubbo Maganu hiisse laˈˈannoyya? Muse Higge garinni, godowa noo qaaqqo shaa Maganu effire giwannoreeti. Godowa noo qaaqqi lubbo nafa Yihowa albaanni lowo waaga afidhino. (Wolaphpho 21:22, 23; Faarso 127:3) Konni daafira godowu gato huna soˈrote.

6. Manna giwa hasiissannonkekkihu mayiraati?

⁶ Wole manna dancha illenni laˈˈano, heeshsho qullaawa asse laˈˈate widira gaamantanno. Qullaawu Maxaafi togo yaanno: “Rodoosi giwannohu duuchchu lubbo [shiinoho]; lubbo shiinohura hegere heeshsho noosikkita egentinoonni.” (1 Yohaannisi 3:15) Hegere heeshsho afiˈra hasiˈneemmoha ikkiro, wodaninke giddonni manna giwate hedo woˈmunni woˈma fushshe huna hasiissannonke; korkaatuno duuchcha jaddora kaimu manna giwate. (1 Yohaannisi 3:11, 12) Mimmitinke ledo baxama rosa hasiissannonke.

7. Mittu manchi lubbo qullaawa asse laˈˈannokkita leellishannohu mitu mitu assooti hiikkonneeti?

⁷ Uminke heeshshono qullaawa asse laˈˈa hasiissannonke? Roore yanna mannu reya dibaxanno; ikkollana mitu manni hagiirreho yee reyo abbanno coye assanno. Lawishshaho, batinynyu manni sijaara aganno, caate qamaˈˈanno, woyi  boohaarshaho yee jallaagishshanno xagga adhanno. Togoori mannimma gawajjanno; qoleno reyo abbanno. Togoore assanno manchi, heeshsho qullaawu coyi gede asse dilaˈˈanno. Togoo assooti Maganu albaanni battete. (Roomu Sokka 6:19; 12:1; 2 Qorontoosi 7:1) Maganu hasiˈranno garinni isira soqqamate, togoo assootiwiinni xeertiˈra hasiissannonke. Togoo assootiwiinni xeertiˈra kabbaaddannoha ikkirono, Yihowa hasiissanno kaaˈlo aannonke. Qoleno heeshshonke isi uyinonketa muxxe elto assine laˈˈate assineemmo sharro kaffi asse laˈˈanno.

8. Dano abbannori kalaqamannokki gede ayeewoteno qorophpha hasiissannonkehu mayiraati?

⁸ Heeshsho qullaawa assine laˈneemmoha ikkiro, dano abbannori kalaqamannokki gede ayeewoteno qorophpha hasiissannonke. Gidde noonkekkire ikkanna hagiirreho woyi boohaarate yine calla gawajjo abbannore assa dihasiissannonke. Motorisayikile, biskilliite woyi makeena naddaˈneemmo wote qorophpha hasiissannonke. Qoleno busha godoˈlewiinni woyi finqillete ledo xaado afidhino ispoortewiinni xeertiˈra hasiissannonke. (Faarso 11:5) Biˈre Isiraeelete uyinoonniti Maganu higge togo yitanno: “[Fooqenniha woyi gimbenniha] haaro mine miˈnatto wote, mannu uwe reyenna minikkira mundeete eda abbiˈrattokki gede roqqo wori.” (Marro 22:8) Tenne higgera noohu xintu seeri garinni, minikki qooxeessira bale heedhuro mannu uwe gawajjamannokki gede beeshshi woyi qooxote huxxa huxxi; qoleno wolu gawajjo abbannori heeˈrannokki gede qorophphi. Motorisayikile, biskilliite, woyi makeenu heeˈrihero, gulufate seyinoro balaxxe buuxi. Minekki noori, motorisayikilekki, biskilliitekki woyi makeenikki ate aana woyi woleho dano abbannokki gede qorophphi.

9. Heeshsho qullaawa assine laˈneemmoha ikkiro, saadate hiittoo lao heedhankera hasiisanno?

⁹ Saadate lubbona hiitto asse laˈˈa hasiissannonke? Saadate lubbono Kalaqaanchu albaanni qullaawate. Sagaletenna uddanote woyi manna gawajjotenni gatisate yine saada shinara Maganu faqqadino. (Kalaqo 3:21; 9:3; Wolaphpho 21:28) Ikkollana, saada beebba assanna insa aana xelleqqisa, woyi godoˈlete yine calla shaa, heeshsho qullaawa ikkitinota mishate.—Lawishsha 12:10.

10. Maganu, lubbonna mundee xaado afidhinota xawisinohu hiittoonniiti?

¹⁰ Qayeeli rodoosi Abeeli shii gedensaanni, Yihowa togo yiisi: “Rodiikki mundee uullatenni anewa higge raartanni no.” (Kalaqo 4:10) Maganu Abeeli mundeere coyiˈri wote coyiˈranni noohu Abeeli lubboreeti. Qayeeli shiinoti Abeeli lubbooti; konnira qorichcha adha hasiissannosi. Abeeli mundee woyi lubbosi taaltino firde afiˈrate Yihowawa higge raartino gede kulloonni. Lubbonna mundee xaado afidhinota Nohi yannahu Baote Wayi gedensaannino kulloonni. Baote Wayira albaanni mannu, haqqete laalo, akaakilte, gidenna lewuze woyi ochcholoone itanno. Baote Wayi gedensaanni kayinni Yihowa Nohinna oososi togo yii: “Lubbote noori millissanno saada baala sagale ikkitoˈne. Albaanni akaakilte uummoˈnente gede, xa kore baala kiˈnera oommoˈne.” Ikkollana Maganu hoolino coyi no; isi togo yiino: “Lubbo [woyi heeshsho] yaano mundee giddo noo maala kayinni ittinoonte.” (Kalaqo 1:29; 9:3, 4) Kuni, Yihowa mittu manchi mundee woyi saadate mundee hattono ceannita lubbote gede asse laˈˈannota leellishanno.

11. Maganu Nohi yannanni kayise mundee ma assinannita hoolino?

¹¹ Mundee qullaawa assine laˈneemmohura ise ita dihasiissannonke. Yihowa Isiraeelete uyino Higge giddo togo yee hajajino: “. . . Ugaaxannohu ayee manchino gaxigala woyi intanni cea ugaaxe amadiro, mundee dune bushsha diwa hasiissannosi. . . . Isiraeelete ooso togo yoommo: ‘Ayee gari maali mundee ittinoonte.’” (Zelewaawuyaani 17:13, 14) Nohi saadate mundee itannokki gede 800 diri albaanni Maganu uyino hajajo xaano loossanno. Yihowa lao dahaabbinota diˈˈikkitino: Soqqamaanosi saadate maala ita dandiitanno, mundee kayinni diˈˈittanno. Insa mundee uulla duntanno; hatto assansa kalaqote heeshsho Maganunniwa qolate gedeeti.

12. Mundeetewiinni xeertiˈra lainohunni umi sanira qullaawu ayyaani uyinoti, xaa geeshsha loossanno hajajo hiitteeti?

¹² Togoo hajajo Kiristaanahono uyinoonni. Umi sanira Yesuusi harunsanno manni giddo noo cimeeyyenna hawaariyaate, Kiristaanu songo giddo noo roduuwi baalu hiittee hajajo agadha hasiissannonsaro wossanate gamba yitino. Togo yite  wossantino: ‘Ninkenna qullaawu ayyaani [konni hasiisanno coyi gobbaanni] wole qarrisanno coye bayisiinsammoˈnera dihasiˈneemmo. [Kaphphu magannara] kakkalloonni sagale ittinoonte, [qalxante reyitino saada maala] ittinoonte, [mundeetewiinni hattono soorrotewiinni xeertidhe].’ (Soqqamaanote Looso 15:28, 29; 21:25) Konni daafira ‘mundeetewiinni xeertiˈra’ hasiissannonke. Maganu lao garinni, mundeetewiinni xeertiˈra, kaphphu magannawiinninna foorretenni xeertiˈrate gede hasiissannote.

13. Mundeetewiinni xeertidhe yitanno hajajo, mundee nigu widoonni adhano hooltanno yineemmohu mayiraatiro lawishshunni kuli.

¹³ Mundeetewiinni xeertidhe yine uyinoonni hajajo mundee nigu widoonni adhano hooltannoni? Ee hooltanno. Lawishshaho, mittu hakimichchi alkoolete agiwiinni xeertiˈri yee hajajihero, agalla aggootina nigu widoonni marfetenni adhi yaasiitini? Hatto yaasi diˈˈikkino! Hatteente gede, mundeetewiinni xeertiˈrate yaa, mundee bisinke giddora ayee garinnino eˈannota hooˈlate yaate. Konni daafira, mundeetewiinni xeertidhe yitanno hajajo, ayiino mundee nigu widoonni aannonketa hooˈlineemmo gedeno assitannonke.

14, 15. Hakimootu mitto Kiristaancho mundee adha hasiissannohe yituro, isi ma assanno? Mayira?

¹⁴ Mittu Kiristaanchira dano iillitusiro, woyi oppirshiine assiˈra hasiissannosiha ikkirona? Miteekkite hakimootu kuni Kiristaanchi mundee adha hasiissannosi, hakkuyi kaˈa reyanno yitara dandiitanno. Kuni Kiristaanchi reya hasiˈrannokkiti dihuluullissannote. Maganu uyinositi muxxete elto yaano lubbosi reyitannota gatisate, mundee nookkiha wole hikkiminna adhanno. Konni daafira, mundeete bayichcho uyinanniti wole xagga heedhuro, hattee adhanno.

¹⁵ Mittu Kiristaanchi tenne alame aana heeshshosira shiima barra lexxate yee Maganu higge diigannoni? Yesuusi togo yiino: ‘Lubbosi [woyi heeshshosi] gatisiˈrara hasiˈrannohu duuchchu huˈnanno; lubbosi anera yee huˈnannohu duuchchu kayinni gatisiˈranno.’ (Maatewoosi 16:25) Reya dibanxeemmo. Ikkollana Maganu higge diinge xaa heeshshonke keeshshiishiˈrate woˈnaallummoro, hegere heeshsho hoongammora dandiineemmo.  Konni daafira, Maganu higge gara ikkitinota addaxxa hasiissannonke; ayee garinni reyinummorono, heeshsho aannonke Magani qaage kayisannonketanna muxxe ikkitino elto yaano heeshsho galagale aannonketa woˈmunni woˈma addaxxineemmo.—Yohaannisi 5:28, 29; Ibiraawuyaani 11:6.

16. Maganu soqqamaano mundee lainohunni ma assate sharro assitanno?

¹⁶ Xaa yannara, ammanantinori Maganu soqqamaano mundee lainohunni isi uyino biddishsha harunsate lowo sharro assitanno. Insa, mundee ayee garinnino diˈˈittanno. Qolteno mundee xaginaateho dihoroonsidhanno. * Mundee kalaqino Magani insara woyyanno coye afinota dihuluullantanno. Atina, woyyannohe coye afinohu Magano ikkinota ammanatto?

17. Biˈre Isiraeelete yannara, Maganu Yihowa hasiˈrannoti mundee garunni horoonsiˈnanniti mittichcho doogo hiitteeti?

¹⁷ Muse Higge mundee garunni horoonsiˈnannita mittichcho doogo xawisse kultanno. Yihowa biˈree Isiraeele iso magansiˈra hasiissannonsa gara kulanni togo yee hajajino: “Kalaqote lubbo [woyi heeshsho] mundeete giddo no; lubboˈnera maaro afidhinanni gede, ani umiˈya kakkalote bayichcho mundee [winxanni gede hajajoommo]; korkaatuno maaro abbitannoti mundeete.” (Zelewaawuyaani 17:11) Isiraeele cubbo loossuro, saada kakkalo  assite shiqishshe, hatte saada mundee giddo gama, hunda xaadooshshu dunkaani giddo, yannate gedensaanni kayinni Maganu beetemeqidese giddo kakkalote bayichcho wixxe maaro afidhanno. Mundee garunni horoonsiˈnannihu togoo kakkalo shiqishatenni callaati.

18. Duˈnantinotenni Yesuusi mundeenni mayi horonna atoote afiˈneemmo?

¹⁸ Addu Kiristaani Muse Higge hunda heeˈrannoha diˈˈikkino; konni daafira saadate kakkalo shiqishe mundee kakkalote bayichcho diwixanno. (Ibiraawuyaani 10:1) Ikkeennano, Isiraeelete yannara mundee kakkalote bayichcho winxe shiqinshanni kakkalo, muxxe ikkitinotera Maganu Beetti Yesuusi Kiristoosi kakkalora lawishshaho. Konni maxaafira ontikki fooliishshora ronsummonte gede, Yesuusi mundeesi kakkalo ikkite duˈnantanno gede asse heeshshosi ninkera sayise uyino. Hakkiinnino iimira haˈre, duˈnantino mundeesi waaga mitte hige duuchchu wotira Maganoho shiqishino. (Ibiraawuyaani 9:11, 12) Tenne  assasi cubbinkera maaro afiˈneemmo gede xinta ikkitino; qoleno hegere heeshsho afiˈneemmo faro fantinonke. (Maatewoosi 20:28; Yohaannisi 3:16) Mundee konni baxxino garinni loosu aana hosase lowo horo afidhino! (1 Pheexiroosi 1:18, 19) Gato afiˈra dandiineemmohu, duˈnantinoti Yesuusi mundee afidhino horo ammannummoro callaati.

19. ‘Mannu baalunku mundeenni keeraano’ ikkate maa assa hasiissannonke?

¹⁹ Maganu Yihowa muxxe elto ikkitino heeshsho uyinonke daafira lowo geeshsha galantammosira hasiisanno! Isira noonke galati, Yesuusi kakkalo ammanatenni hegere heeshsho afiˈra dandiinanni kaayyo noota wolu mannira kulleemmo gede dikakkayisannonke? Wolu manni heeshsho Maganu laˈˈanno garinni laˈˈa hasiˈneemmo daafira, tenne kaayyo wolootaho quqquxamatenninna diinaggetenni kulleemmo. (Hiziqeeli 3:17-21) Konne woˈmunni woˈma assineemmoha ikkiro, ninkeno hawaariya Phaawuloosi yii gede yaa dandiineemmo. Isi togo yiino: “Ani mannu baalunku mundeenni keeraanchoho; korkaatuno Maganu fajjo baala kiˈnera kulatenni badhera dihigoommo.” (Soqqamaanote Looso 20:26, 27, NW) Heeshshonna mundee qullaawa assine laˈneemmota leellinsheemmoti qara doogo, Maganunnirenna alaamasi mannaho kulate.