13-нҗи бап

Яшайша Худайың гарайшы ялы гарамак

Худай яшайша нәхили гараяр?

Худай чага айыртмаклыга нәхили гараяр?

Яшайша нәдип хормат гоймалы?

1. Әхли дири затлары ким яратды?

ЕРЕМИЯ пыгамбер Ехова: «Дири Худай» дийди (Еремия 10:10). Шейле-де Ехова әхли дири затларың Ярадыҗысы. Гөкдәки перишделер оны шөхратландырып шейле диййәрлер: «Чүнки хемме зады Сен яратдың. Әхлиси Сениң ислегиң билен дөреди, ярадылды» (Ылхам 4:11). Давут патыша хем Худая өвги айдып: «Яшайшың гөзбашы Сендедир» дийди (Зебур 36:9). Диймек, яшайыш Худайың совгады.

2. Худай яшайыш үчин бизе нәме берйәр?

² Ехова яшайыш үчин герек затлары хем берйәр (Ресулларың ишлери 17:28). Ол яшайыш үчин Ери яратды хем-де бизе иймит, сув ве хова берйәр (Ресулларың ишлери 14:15—17). Ехова бизи леззет алып яшар ялы яратды. Йөне яшайышдан леззет алмак үчин, Худайың кануныны өвренип, оны ерине етирмели (Ишая 48:17, 18).

ЯШАЙША ХОРМАТ ГОЙМАК

3. Худай Хабылың өлдүрилмегине нәхили гарады?

³ Худай өз яшайшымыза ве башга адамларың яшайшына хормат гоймагымызы ислейәр. Мысал үчин, гадым вагтларда Адам ата билен Хов энәниң оглы  Кабыл инисине гаты гахарланды. Ехова Кабыла газабың агыр гүнә элтҗекдигини дуйдурды. Эмма Кабыл Худая гулак асман, иниси Хабылы өлдүрди (Барлык 4:3—8). Ехова оңа адам өлдүрени үчин темми берди (Барлык 4:9—11).

4. Мусаның кануны Худайың яшайша гарайшыны нәдип гөркезйәрди?

⁴ Мүңлерче йыл геченсоң, Ехова Ысрайыл халкы догры сежде эдер ялы канун берди. Бу канун Муса пыгамбер аркалы берилди, шонуң үчин оңа Мусаның кануны хем дийилйәр. Мусаның канунында: «Адам өлдүрме» дийилйәр (Кануның гайталанышы 5:17). Бу табшырык ысрайыллылара Худайың яшайша хормат гойяндыгыны хем-де адамларам яшайша хормат гоймалыдыгыны гөркезйәрди.

5. Чага айыртмак болярмы?

⁵ Биз хениз догулмадык чага нәхили гарамалы? Мусаның кануны боюнча энесиниң гөвресиндәки чаганы өлдүрмек нәдогры. Гөршүмиз ялы, Ехова үчин яңы дүвүнчек болан чага хем гымматлы (Чыкыш 21:22, 23; Зебур 127:3). Шонуң үчинем чаганы айыртмак нәдогры.

6. Адамлары нәме үчин йигренмели дәл?

⁶ Адамлар билен говы гатнашыкда болмак хем яшайша хормат гоймакдыр. Мукаддес Язгылар: «Доганыны йигренйән киши ганхордыр, сиз хич бир ганхорда эбеди яшайшың галмаяныны билйәнсиңиз» диййәр (1 Яхя 3:15). Бизиң эбеди яшасымыз гелсе, йүрегимиздәки йигренҗи көки билен согруп айырмалы, чүнки йигренч көпленч зорлуга элтйәр (1 Яхя 3:11, 12). Адамлары сөймеги өвренмели.

7. Хайсы эндиклер яшайша хормат гоймаяндыгыңы гөркезйәр?

⁷ Яшайша хормат гойяндыгың нәмеде гөрүнйәр? Хич бир адамың өлеси геленок, эмма шонда-да  кәбирлери кейп үчин җаныны ховп астына саляр. Меселем, олар нас атярлар я-да чилим, неше, тиръек чекйәрлер. Шу затлар саглыга зыян етирйәр, көпленч өлүме-де элтйәр. Олара эндик эден адамлар яшайша хормат гоймаяр. Шейле зыянлы эндиклер Худайың өңүнде хапа (Римлилер 6:19; 12:1; 2 Коринтослылар 7:1). Худая ярамлы яшамак үчин бу эндиклери ташламалы. Олары ташламак еңил дүшмез. Эмма Ехова гүйч берип көмек эдер. Ол яшайша гыммат совгат хөкмүнде гарап, эдйән тагаллаларымызың гадыр-гымматыны билйәр.

8. Нәме үчин сересап болмалы?

⁸ Яшайша хормат гойсак, сересап боларыс. Биз гелеңсизлик эдип, йити дуйгулары берйән гөвүн ачмалар үчин җанымызы ховп астына салмарыс. Машыны сересаплы сүрерис хем-де спортуң ховплы ве зыянлы гөрнүшлеринден гача дурарыс (Зебур 11:5). Ысрайыллылара берлен канунда шейле дийилйәр: «[Үсти текиз] тәзе җай саланыңда, бири ондан йыкылып, сен онуң ганына галмаз ялы, үчегиң дашына туталга айла» (Кануның гайталанышы 22:8). Шу принципе эер-де, хич ким бүдрәп йыкылмаз ялы җайыңы хем-де басганчагыңы абат сакла. Машының бар болса ховпсуз сүрер ялы беҗер. Өйүң хем-де машының хич киме зыян етирмесин.

9. Яшайша хормат гойсак хайванлара нәхили гарарыс?

⁹ Эйсем, хайванлара нәхили гарамалы? Ярадыҗы үчин оларың хем җаны гымматлы. Худай хайванлары диңе иймит я гейим үчин я-да адамлара ховп саланда өлдүрмәге ругсат берйәр (Барлык 3:21; 9:3; Чыкыш 21:28). Хайванлара вагшылык этмек я-да олары гөвүн ачмак үчин өлдүрмек нәдогры. Шейле этмек, мукаддес яшайша хормат гоймазлыкдыр (Сүлейманың тымсаллары 12:10).

 ГАНА ХОРМАТ ГОЙМАК

10. Худай җан билен ганың бир зады аңладяндыгыны нәдип гөркезди?

¹⁰ Кабыл Хабылы өлдүренден соң, Ехова оңа: «Доганың ганы топракдан Мени гыгыряр» дийди (Барлык 4:10). Хабылың ганы онуң җаныны аңладяр. Кабыл, Хабылың җаныны аланы үчин, темми алмалыды. Башгача айданыңда, Хабылың ганы, ягны онуң җаны Еховадан адалатлылыгы талап эдйәрди. Ган билен җаның бир зады аңладяндыгы, Нухуң тупанындан соңам айдылды. Тупандан өң адамлар диңе миведир ир-иймиш иййәрди. Тупандан соң Ехова Нуха ве онуң огулларына: «Херекет эден хер хайван сизе иймит болар, гөк от ялы хеммесини сизе бердим. Йөне велин, эти онуң җаны, ягны ганы билен иймәң» дийип дуйдурды (Барлык 1:29; 9:3, 4). Гөршүмиз ялы, Ехова үчин җан билен ган бир зады аңладяр.

11. Нух пыгамбериң гүнлеринден бәри, ганы нәме этмелиди?

¹¹ Гана хормат гоймак үчин оны иймели я-да ичмели дәл. Ехованың ысрайыллылара берен канунында шейле дийилйәр: «Кимдир бири ийип болян гушы я-да хайваны тутса, онуң дамагыны чалып, ганыны ере гөммели... Мен Ысрайыл огулларына: эти ганы билен иймәң дийдим» (Левилилер 17:13, 14). Гөршүмиз ялы, хайванларың этини ганы билен иймезлик барада Нух пыгамбере берлен табшырык 800 йылдан соңам берҗай эдилмелиди. Ехованың гана гарайшы дүшнүкли. Онуң гуллукчылары хайванларың этини ийип билйәрди, йөне ганыны чыкармалыды. Башгача айданыңда, яшайшы Ярадыҗа гайтармак үчин ганы ере дөкмелиди.

12. Шу гүнлер I асырдакы ялы ган бабатда хайсы табшырыгы берҗай этмели?

¹² Бу табшырык месихчилере хем дегишли. Б. э.  I асырында ресуллар ве ёлбашчылык эдйән доганлар месихчилериң хайсы табшырыклары ерине етирмелидиги барада маслахата йыгнандылар. Олар шейле карара гелдилер: «Мукаддес рух ве биз сизиң үстүңизе ваҗып болан шу затлардан башга хич бир зады йүклемезлиги унадык: Бутлара гурбан эдилен иймитлерден, гандан, боглан хайванларың этинден [ганы чыкарылмадык эт], зынадан гача дуруң» (Ресулларың ишлери 15:28, 29; 21:25). Гөршүмиз ялы, месихчилер гандан гача дурмалы. Худай үчин бу табшырык бутпаразлыкдан ве зынадан гача дурмалы диен табшырыклар ялы ваҗып.

13. Гандан гача дурмалы диен табшырык ган гойбермезлиги-де аңладярмы? Дүшүндир.

¹³ Гандан гача дурмалы диен табшырык ган гойбермезлиги-де аңладярмы? Хава. Айдалы, лукман саңа спиртли ичги ичмели дәл дийди. Эгер-де сен оны ичмән дамардан гойберсең, догры болармы? Элбетде, ёк! Шонуң ялы-да «гандан гача дурмалы» диен табшырык хем ганы хич хили гөрнүшде уланмазлыгы аңладяр. Бу табшырыгы ерине етирйән месихчи ган гойбермез.

14, 15. Эгер лукманлар ган гойбермели дийселер, месихчи нәме эдер ве нәме үчин?

¹⁴ Эгер месихчиниң ягдайы агыр я-да операция эдилмели болса, онда нәме этмели? Айдалы, лукман ган гойбермесек, кеселли адам өлер диййәр. Элбетде, месихчиниң өлеси геленок. Шол себәпли ол җаныны, ягны Худайың берен совгадыны горамак үчин гансыз беҗерише разы болар. Месихчи ган гойбермегиң дерегине, башга говы беҗериши гөзләр.

¹⁵ Месихчи өмрүни узалтмак үчин Худайың кануныны бозармы? Иса пыгамбер шейле дийди: «Чүнки ким җаныны халас этмек ислесе, оны йитирер, йөне ким  җаныны Мениң угрумда йитирсе, оны халас эдер» (Матта 16:25). Бизиң өлесимиз геленок. Йөне җанымызы халас этмек үчин Худайың кануныны бозсак, бакы яшайшы йитирерис. Биз Ехованың канунының адалатлыдыгына шүбхеленмели дәл. Биз бир себәп билен өлсек-де, Ярадыҗымызың ядындагына ве дирелтҗекдигине ынанмалы (Яхя 5:28, 29; Еврейлер 11:6).

16. Худайың гуллукчылары ганың уланышына нәхили гараярлар?

¹⁶ Шу гүнлер Худайың вепалы гуллукчылары ган барадакы гөркезмә эерйәрлер. Олар иймитиң дүзүминде ган болса иймезлер. Шейле-де өзүни беҗертмек үчин ган гойбертмезлер *. Олар ганың догры уланышыны Худайың говы билйәндигине ынанярлар, чүнки ганы Худай яратды. Сенем мунуң билен ылалашяңмы?

ГАНЫҢ ДОГРЫ УЛАНЫЛЫШЫ

17. Ехованың кануны боюнча, ган хайсы максат үчин ниетленди?

¹⁷ Муса пыгамбериң кануны боюнча, ган диңе бир максат үчин ниетленди. Ехова гадымы ысрайыллылара шейле табшырык берди: «Бедениң җаны гандадыр, Мен сизе оны  җаныңызы сатын алар ялы, гурбан эдилйән ер үчин ниетледим, чүнки ган җаны сатын аляр» (Левилилер 17:11). Гүнәлериниң өтүлмеги үчин ысрайыллылар малы гурбан этмелиди ве онуң ганы билен мукаддес чадырдакы гурбан эдилйән ере сепмелиди. Бирнәче йылдан соң болса, бу кануны ыбадатханада ерине етирмелиди. Гөршүмиз ялы, ганы диңе гурбан эдилйән ерде уланылмалыды.

18. Иса Месихиң дөкен ганы нәмә ёл ачды?

¹⁸ Хакыкы месихчилер Мусаның кануны боюнча яшамаярлар, шонуң үчин олара гурбан бермек ве гурбан эдилйән ере ган сепмек герек дәл (Еврейлер 10:1). Эмма ганың шейле уланылышы, Худайың Оглы Иса Месихиң хас гымматлы гурбан бермелидигини гөркезйәрди. 5-нҗи бапдан билшимиз ялы, Иса Месих ганының дөкүлмегине разы болуп, бизиң үчин  җаныны гурбан этди. Соңра ол гөге барып, дөкен ганының бахасыны Худая хемишелик хөдүрледи (Еврейлер 9:11, 12). Бу бизиң гүнәлеримизиң өтүлмегине ве эбеди яшайша ёл ачды (Матта 20:28; Яхя 3:16). Дөкүлен ган гөр, нәхили гымматлыды! (1 Петрус 1:18, 19). Чүнки Иса Месихиң дөкен ганына иман этсек халас боларыс.

19. Биз «бүтин адамларың ганындан тәмиз» болар ялы нәме этмели?

¹⁹ Биз Ехова аҗайып яшайшы берени үчин миннетдар! Бу Иса Месихиң гурбанына иман эдйәнлериң эбеди яшап билҗекдигини гүррүң бермәге хөвеслендирмейәрми? Яшайша Ехованың гарайшы ялы гарасак, гутулыш хабарыны ыхлас билен вагыз эдерис (Хезекиел 3:17—21). Бу ише ыхласлы япышсак, Павлус ресул ялы: «Бүтин адамларың ганындан тәмиздигиме гүвә гечйәрин. Чүнки мен Худайың бүтин ырадасыны вагыз этмеги сизден гайгырмадым» дийип билерис (Ресулларың ишлери 20:26, 27). Адамлара Худай ве онуң ниетлери барада гүррүң берип, Ехованың совгат берен яшайшыны ве ганыны гыммат сайяндыгымызы гөркезерис.

[Чыкгыт]

МУКАДДЕС ЯЗГЫЛАР НӘМЕ ӨВРЕДЙӘР?

▪ Яшайыш — Худайың совгады (Зебур 36:9; Ылхам 4:11).

▪ Худай хениз догулмадык чаганы гыммат гөрйәни үчин, оны айыртмак нәдогры (Чыкыш 21:22, 23; Зебур 127:3).

▪ Җанымызы ховп астына салмазлык ве эти ганы билен иймезлик — яшайша хормат гоймакдыр (Кануның гайталанышы 5:17; Ресулларың ишлери 15:28, 29).

[Макаланың сораглары]

 [Чарчува\ 126 Сахыпадакы сурат]

БИЗ ЯШАЙША ХОРМАТ ГОЙСАК

▪ хениз догулмадык чаганың яшайшыны гыммат саярыс

▪ йүрегимиздәки йигренҗи көки билен согруп айрарыс

▪ хапа эндиклери ташларыс

[131 Сахыпадакы сурат]

Лукман саңа спиртли ичги ичмели дәл дийсе, сен оны ичмән дамардан гойберсең догры болармы?

[132 Сахыпадакы сурат]]

Яшайша ве гана нәдип хормат гоюп боляр?