1. მიქ გაჭყუ ირნერ შურდგუმილი?

„იეჰოვა რე ჭეშმარიტო ღორონთი! თინა რე ცოცხალ ღორონთი“, — თქუ წინასწარმარაგადე იერემიაქ (იერემია 10:10). თეშ გარდა იეჰოვა ირნერ შურდგუმილიშ გუმაჭყაფალ რე. ზეციერ ქმნილებეფ ურაგადუნა თის: „ირფელ სი გაჭყი, სქან ნებათ არსებენს დო გორჩქინდ“ (გამოცხადება 4:11). ღორონთიშ ოდიდებელ ობირეშის დავით მეფექ თქუ: „სი რექ სიცოცხლეშ გუმაჭყაფალი“ (ფსალმუნი 36:9). ნამდვილო, სიცოცხლე ღორონთიშ საჩუქარ რე.

2. მუს ორთ ღორონთი სიცოცხლე შემნარჩუნანინ თიშო?

² იეჰოვა ჩქინ სიცოცხლეშ შენარჩუნებაშენ ხოლო ზრუნენს (საქმეები 17:28). თინა მარზენა ირფელს, მუთ სიცოცხლეშო რე აუცილებერი — ოჭკომალს, წყარს, ჰაერს. თიქ დედამიწა ხოლო გაჭყუ ჩქინ ოცხოვრებელო (წეკითხი საქმეეფიშ 14:15—17). იეჰოვა ირფელს ორთუ, ნამდა სიცოცხლექ ჩქინო სასიამოვნოქ ქიჸუას. მარა ცხოვრებას ბედნერეფ ვორდათ თიშენ, გეფჩინებაფუათ დო დეფცვათ ოკო ღორონთიშ კანონეფი (ესაია 48:17, 18).

3. მუჭო შეხვად ღორონთიქ აბელიშ ჸვილუას?

³ ღოროთის ოკო, ნამდა ვაფასენდათ ქოთ ჩქინ დო ქოთ შხვეფიშ სიცოცხლეს. თენა ჯგირო იძირე ადამ დო ევაშ სქუაშ, კაენიშ შემთხვევაშე. ართშა თის მანგარო მურთ გურქ მუშ უკლაშ ჯიმა აბელშე. იეჰოვაქ გაფრთხილ კაენი, ნამდა ჟღამ დიდ  ცოდაშა ქიმიჸონანდუ. მარა კაენქ ჸუჯშა ველეშქუ ღორონთიშ ნარაგად. ბიბლიას ინოჭარ: „ქიგიაშქ კაენქ აბელს დო დოჸვილუ“ (დაბადება 4:3—8). ჯიმაშ ჸვილუაშ გურშენ ღორონთიქ დასაჯ კაენი (დაბადება 4:9—11).

4. მუჭო იძირე „მოსეშ კანონშე,“ ნამდა ღორონთი აფასენს კოჩიშ სიცოცხლეს?

⁴ გემკორთ ანთასობით წანაქ დო იეჰოვაქ კანონეფ ქიმეჩუ ისრაელეფს, თინეფიშ მსახურება თიშო მოსაწონ ქოჸოფედუკონ თიშენ. თე კანონეფ მოსექ გინოჩ ისრაელეფს, ათეშგურშენ თის „მოსეშ კანონ“ ჯოხო. „მოსეშ კანონს“ ინოჭარუდ: „ვა ჸვილა“(კანონი 5:17). თე კანონშე ისრაელეფ ორწყედეს, ნამდა ღორონთი აფასენდ კოჩიშ სიცოცხლეს დო მუნეფქ ხოლო დაფასესკო ოკო ართიანიშ სიცოცხლე.

5. მუ აზრიშ ოკო ვორდათ აბორტშენ?

⁵ მუ ირაგადე დიო ვა დაბადებენ ფერ ბაღანაშ სიცოცხლეშენ? „მოსეშ კანონით“ ბრალ უღუდ თი კოჩის, ნამუშ მიზეზით მონკათ ოსურს ბაღანა მეშორებუდ. იეჰოვაშო ძვირფას რე დიდაშ ქვარას ელახენ თი ბაღანაშ სიცოცხლე ხოლო (წეკითხი გამოსვლაშ 21:22, 23; ფსალმუნი 127:3). თავრეშე იძირე, ნამდა აბორტიშ კეთება ღორონთის ვა მოწონს.

6. მუშენ ოკო ვა ბჯოგუდან მითინ?

⁶ ქუვაფასენთ დო-ვარ სიცოცხლეს, თევრეშე იძირე, მუჭო ვოქცუთ შხვეფს. ბიბლიას ინოჭარ: „მიდგას მუშ ჯიმა ჯოგუნ, მაჸვილარ რე; თქვა გიჩქუნა, ნამდა ნამთინ მაჸვილარწკუმა ვა სკიდუ მარადიულ სიცოცხლე“ (1 იოანე 3:15). მარადიულ სიცოცხლე ქუმოკონა-და, ვა ბჯოგუდან ოკო ართიან, მუშენდა გოჯოგაფას მოჸუნს ირფელ გლახა (1 იოანე 3:11, 12). აუცილებერ რე, დიბგურუათ ართიანიშ ჸოროფა.

7. ნამ ჩვევეფ ოძირანს, ნამდა კოჩი ვაფასენს მუშ სიცოცხლეს?

⁷ ასე ქიფჩუათ, მუჭო შემლებუნა ჩქინ სიცოცხლეშ დაფასება. ღურა მითინს ვაკო, მარა სიამოვნებაშ გურშენ ბრელ რისკიშ თუდო გიორინუანს მუშ სიცოცხლეს. მაგალთო, ბრელ თუთუმს შუნს, ვარდა ნარკოტიკეფს ხვარენს. თენა მანგარო ოცილ ორგანიზმის დო შილებე თექ ღურაშ მიზეზიქ ხოლო ქიჸუას. კოჩიშ  თეცალ მოქმედება ნიშნენს, ნამდა თინა სიცოცხლეს ვაფასენს დო წმინდათ ვემირჩქინანს თის. თეცალ ჩვევეფი ღორონთის ვა მოწონს (წეკითხი რომაელეფიშ 6:19; 12:1; 2 კორინთელეფიშ 7:1). ჩქინ მსახურება ღორონთიქ ქიმიწონუასინ, თე ჩვევეფ ოკო მივოტუათ. თენა შილებე ძნელ რდას, მარა იეჰოვა მიმეხვარებნა. თინა აფასენს ჩქინ მონდომას, მუჟამს ვოცადუთ დუვაფასათ დო მუკულუათ თიშე მოჩამილ დიდებულ საჩუქარს — ჩქინ სიცოცხლეს.

8. მუშენ ოკო ფშუდან ირო ჩქინ დო შხვეფიშ უსაფრთხოება?

⁸ ქუვაფასენთ სიცოცხლეს-და, ირო ქუმკვოჯინეთ ჩქინ დუდის დო შხვაშ უსაფრთხოებაშენ ხოლო იფიფქრენთ; სიამოვნება მიბღათ თიშენ არდებულო ვემუექციებუთ დო გლახას ვა მუკინდუანთ ჩქინ სიცოცხლეს; ხანგურო ვეგლეპჸონანთ მანქანას დო ვემუაჸუნუთ სარისკო სპორტის (ფსალმუნი 11:5). ართ-ართ კანონს, ნამუთ იეჰოვაქ ისრაელს მეჩუნ, ინოჭარუდ: „ჸუდეს აშენენქინ თიმ დროს, აბარწას ბირკულ გუკეთი, ნამდა თევრეშე მითინქ ვეგთანთხას დო შხვაშ ზიზსხირქ ვეგიადვას სქან ოჯახის“ (კანონი 22:8). თე კონონს მოჩამილ პრინციპი მოგურუანა, ნამდა ჸუდე ირო ჯგირ მდგობარეობას რდას, მაგალთო, ეშალ დო ვარდა შხვა თიცალ ადგილეფი, სოვრეშეთ შილებე კოჩიქ გეგთანთხას დო დეღამაკას. მანქანა ქორჸუნს-და, ირო შეამოწმი, ქორე მიკაჯინალ-და, ქიმკაჯინ. ვართ სქან ჸუდეს დო ვართ სქან მანქანას ვა რდას ოკო ოშკურანჯი თიშა, ნამდა მითინ დემარცხებუ.

9. მუჭო მივექციებუთ ცხოველეფს, სიცოცხლეს ქუვაფასენთ-და?

⁹ მუ შილებე ფთქუათ ცხოველეფიშ სიცოცხლეშენ? ქიანაშ გუმაჭყაფალ ღორონთშო თინეფიშ სიცოცხლე ხოლო წმინდა რე. მარა ღორონთი ცხოველეფიშ ჸვილუაშ უფლებას თიმწკუმა მარზენა, მუჟამს ოჭკომალ დო მუკაქუნალ მოსაჭირუნა ვარდა თი დროს, მუჟამს თინეფ ოშქურანჯ რენა (დაბადება 3:21; 9:3; გამოსვლა 21:28). ვეშილებე ცხოველეფს სასტიკო მივექცუათ დო პჸილათ თინეფ დუდიშ ორთუაფალო. თენა ვეჸუაფუდ ვართ სიცოცხლეშ დო ვართ თიშ სიწმინდეშ დაფასება (იგავები 12:10).

10. მუჭო ოძირუ ღორონთიქ, ნამდა სიცოცხლე დო ზისხირ შქას კავშირ არსებენს?

¹⁰ აბელიშ ჸვილუაშ უკულ იეჰოვაქ კაენს უწუ: „სქან ჯიმაშ ზისხირ დიხაშე ეშმოძახანს“ (დაბადება 4:10). მუჟამს ღორონთიქ აბელიშ ზისხირ მიშინუ, თინა აბელიშ სიცოცხლეშენ იჩიებუდ. ჯიმაშ სიცოცხლეშ მიდაღალაშენ კაენქ ოკო დესაჯუკო. აბელიშ ზისხირ ანუ სიცოცხლე, თაშ ქოფთქუათინ, იეჰოვას ეშმაძახანდ დო სამართალს თხულენდ. ნოეშ დროს მოხვალამირ დიდწყარალაშ უკულ, ხოლო ართშა ქიძირ სიცოცხლე დო ზისხირ შქას კავშირქ. დიდწყარალაშა ხალხი ხვალე ხილს, ბოსტნეულს დო მარცვლეულს ჭკომუნდუ. მარა დიდწყარალაშ უკულ იეჰოვაქ ნოეს დო თიშ სქუალეფს უწუ: „აჰა, ოჭკომალო გიღუდან არძა შურდგუმილ ცხოველი“. თეშ უკულ ღორონთიქ თეცალ მითითება მეჩ თინეფს: „მარა ხორცი თიშ შურწკუმა — ზისხირწკუმა — ართო ვა ჭკომათ“ (დაბადება 1:29; 9:3, 4). თავრეშე კარაკანო იძირე, ნამდა ღორონთი ართიანწკუმა აკავშირენს სიცოცხლეს დო ზისხირს.

11. ნოეშ დროშე მოჸუნელ ზისხირიშ მუნერ გიმორინაფა ვა რდუ სწორ ღორონთიშ თაყვანიშმცემელეფშო?

¹¹ ზისხირს დუვაფასენთ, მუჟამს თის ოჭკომალო ვეგმიბრინუანთ. იეჰოვაქ ისრაელეფს ართ-ართ კანონს მითითება მეჩუ: „ისრაელეფშე მითინქ . . . ნადირუაშ დროს იჭკომენ ფერ მხეცი ვარდა მაფურინჯე ოჭოფ-და, ქაცალას თის ზისხირშე წირადუა დო ტვერით დოფორას . . . ვუწი ისრაელეფს: ვა ჭკომათ ხორციელიშ ზისხირი“ (ლევიანები 17:13, 14). სოდგარენ 800 წანაქ გემკორთ, მარა კინ ძალას რდუ ნოეშა მეჩამილ მითითება, ნამდა ვეშილებედ ზისხირიშ ოჭკომალო გიმორინაფა. დღაშცალო იძირედ, მუჭო უჯინედ იეჰოვა თე საკითხის — თიშ მსახურეფს შეულებდეს ცხოველიშ ხორციშ ჭკომუა, მარა უზისხირეთ. თინეფს ზისხირ დიხაშა ოკო დუბუნდესკო. თეგვარო, თაშ ქოფთქუათინ, ღორონთიშ გოჭყაფილ სიცოცხლე ღორონთის ართუდუ.

12. მუ მითითებაქ მიაჩ პირველ საუკუნეშ ქრისტიანეფს ზისხირიშ გურშენ, ნამუთ ამდღარშა ძალას რე?

¹² თეცალ მითითებაქ ქრისტიანეფს ხოლო ქიმიაჩეს. პირველ  საუკუნეს მოციქულეფქ დო შხვა ქომოლკათაქ, ნამუთ ხენჯღვერანდეს იესოშ მიმაჸუნალეფს, ეკიშაყარეს, ნამდა გეგნოჭყვიდესკო, ნამ მითითებეფს მიაჸუნკო კრებაშ არძა წევრიქ. თინეფქ ბოლოს თეცალ აზრიშა ქიმერთეს: „წმინდა შურქ დო ჩქი სწორაშე მიფრჩქინით, მუთუნ ვა დამვალებდესკო თქვანდა თი აუცილებერიშ მეტ, ნამდა დუდ შეკავათ კერპშენაწირშე, ზისხირშე, შკვიდაფილშე [ზისხირ ვა რე გიმოწირადილინ ფერ ხორცი] დო სიძვაშე“ (საქმეები 15:28, 29; 21:25). ათე მუხლეფშე ბგებულენთ, ნამდა დუდიშ შეკება რე საჭირო ზისხირშე. ღორონთიშ თოლს თეშ კეთება თიცალ მნიშვნელოვან რე, მუჭოთ კერპეფიშ თაყვანიშცემაშე დო სექსუალურ უზნეობაშე დუდიშ თხილუა.

13. მაგალითით გენწყი, მუშენ ოხუ მითითება, დუდ შეკავით ზისხირშე, ზისხირიშ გინობუნაშე ვარიაშ თქუალას ხოლო.

¹³ ზისხირიშ გინობუნას ხოლო ოხუნო მითითება, ნამდა ქრისტიანეფქ დუდ ოკო შეკავან ზისხირშე? ქო. ქიმიპჸონათ თეცალ მაგალითი: ექიმქ გიწუ, ნამდა ოშუმალ ვაშვავა. ნიშნენსო თენა თის, ნამდა ოშუმალიშ შუმა ვეშილებე, მარა შილებე თიშ მიშაჸუნაფა ორგანიზმიშა ვენაშე? მუშო ოკო რაგად, ვარ. თეშნერო, ზისხირშე დუდიშ შეკება ნიშნენს, ნამდა თიქ მუთუნნერ შარათ ვა მოხვადას ოკო ჩქინ ორგანიზმის. თაშ ნამდა, მითითება, დუდ შეკავით ზისხირშე ნიშნენს ზისხირიშ გინობუნაშე ვარიაშ თქუალას ხოლო.

14, 15. მუჭო მიქციებ ქრისტიან, მუჟამს ექიმეფ ურაგადუნა, ნამდა ზისხირიშ გინობუნა ოსაჭირ დო მუშენ მიქციებ თინა თაშ?

¹⁴ მუჭო მიქციებ ქრისტიან, სერიოზულო დეღამაკ, ვარდა რთულ ოპერაცია ქასაჭირუნ-და? მაგალთო, ექიმეფ იჩიებნა, ნამდა თიქ ზისხირ ვეგნიბ-და, დოღურუ. მუშო ოკო რაგად, ქრისტიანს ღურა ვაკო. ღორონთშე მოჩამილ სიცოცხლე ვემიოდინუას თიშენ, თინა დეთანხმებ მკურნალობაშ შხვა მეთოდეფს, ნამუშ დროს საჭირო ვა რე ზისხირიშ გინობუნა. ქორე შეიოლებერ-და, თინა ეცადებ მიღას თეცალ სამედიცინო მოხვარა დო დეთანხმას ზისხირიშ მანგიორო შხვა საშვალებეფიშ გიმორინაფას.

¹⁵ გეგნურთანსო ქრისტიან ღორონთიშ კანონს, თე ქვეყნიერებას ჭიჭეთ მეტ ხანს ქიცხოვრასინ თიშენ? იესოქ თქუ: „მიდგას  მუშ შურიშ [სიცოცხლეშ] გინოსკილადა ოკო, მიოდინუანს თის, მარა მიდგა ჩქიმ გურშენ მიოდინუანს შურსინ, ქოძირუნს თის“ (მათე 16:25). ჩქი ღურა ვა მოკონა. მარა ჩქინ სიცოცხლეშ გინატებელო ღორონთიშ კანონს გეგნურთით-და, შილებე მარადიულ სიცოცხლე მივოდინუათ. თაშ ნამდა, უჯგუშ იჸუაფ, მივენდათ ღორონთიშ კანონს დო ბჯერდან, ნამდა დობღურათინ ხოლო, ჩქინ გუმაჭყაფალ, ნამუქით სიცოცხლე მაჩუქესინ, ქუგომშინანა დო დომრთინუანა თის (იოანე 5:28, 29; ებრაელები 11:6).

16. მუ აფუნა ღორონთიშ მსახურეფს გინოჭყვიდილ ზისხირწკუმა დაკავშირებით?

¹⁶ ამდღა ღორონთიშ ართგურ მსახურეფს გინოჭყვადილ აფუნა, მიაჸუნან ღორონთიშ მითითებას, ნამუთ ზისხირიშ გინობუნას ოხუ. ქრისტიანეფი ზისხირს ვართ ოჭკომალო გიმირინუანა დო ვართ ომკურნალებელო. * თინეფს წანა, ნამდა ზისხირ ხოლო ღორონთიშ გუნაჭყეფ რე. ათეშგურშენ თის უჩქუ, მუ რე ჩქინო უჯგუში. სი ქორჯერსო, თენა თაშ რენ?

17. ხვალე მუ მიზანით რდუ იეჰოვა ღორონთიშო მისაღებ ზისხირიშ გიმორინაფა ჯვეშ ისრაელს?

¹⁷ მოსეშ კანონით ზისხირიშ სწორაშე გიმორინაფა შილებედ ხვალე ართ შემთხვევას. თაყვანიშმცემლობაშ გურშენ იეჰოვაქ ისრალეფს უწუ: „ხორციელიშ შური [სიცოცხლე] თიშ ზისხირს  რე; მა თინა სამსხვერპლოშო დაიწესით, ნამდა შესრულას გიშაჸიდირიშ წესიქ თქვან შურეფშო, მუშენდა ზისხირს შეულებ გიშაჸიდირი“ (ლევიანები 17:11). მუჟამს ისრაელეფ ცოდენდესინ, თინეფს ცოდეფქ ქეპატიესკონ თიშენ, მსხვერპლო ცხოველ ოკო შეუწირებუდესკო დო თიშ ზისხირ კარეშ, ვარდა უმოს გვიანო, ღორონთიშ ტაძარიშ სამსხვერპლოს ოკო დუბუნდესკო. ზისხირიშ გიმორინაფა შილებედ ხვალე შეწირუაშ დროს.

18. მუ ჯგირობუას მომღანა იესოშ დუნაბუნა ზისხირი?

¹⁸ ჭეშმარიტ ქრისტიანეფს ვახუნა მოსეშ კანონი, ათეშენ თინეფს ვემეთხუებუნა ცხოველეფიშ შეწირუა დო ვართ თინეფიშ ზისხირიშ დობუნა სამსხვერპლოს (ებრაელები 10:1). ჯვეშ ისრაელს სამსხვერპლოს ზისხირიშ დობუნა მიოწურუანდ უმოს ძვირფას მსხვერპლშა, ნამუსით ღორონთიშ სქუა, იესო ქრისტე მეჩანდუ. მუჭოთ თე წიგნიშ მა-5 დუდშე გებგით, ჩქინ გიშაჸიდირალო ზისხირიშ დობუნათ იესოქ მუშ სიცოცხლე დათმუ. თეშ უკულ თიქ ზეცაშა ემაღალ დო ღორონთის მუშ დუნაბუნა ზისხირიშ  ფასი ხვალე ართშა გეგნოჩუ (ებრაელები 9:11, 12). ზუსტას თეშ საფუძველშა მეპატიებუნა ცოდეფ დო გუმანწყუმუნა მარადიულ სიცოცხლეშ შარა (მათე 20:28; იოანე 3:16). ზისხირიშ თეშნერო გიმორინაფას მართალო დიდ მნიშვნელობა უღუ! (1 პეტრე 1:18, 19). გინოსქილადაშ ხვალე ართ შარა არსებენს, ქიბრწმუნათ ოკო იესოშ დუნაბუნა ზისხირი.

19. მუშ კეთება რე აუცილებერ, ნამდა სუფთა ვორდათ „არძაშ ზისხირშე“?

¹⁹ ჩქი დიდ მარდიელ ოკო ვორდათ იეჰოვა ღოროთნიშ, ნამუქით თეშმადიდა ჸოროფა გიმირჩქინ დო სიცოცხლე მაჩუქეს! ვა მარზენდანიო ოკო თენა სტიმულს, ნამდა შხვას ხოლო ქივეჩუათ მარადიულ ცხოვრებაშენ, ნამუთ იესოშ მსხვერპლიშ საფუძველშა მიღუნა? ღორონთცალო ქუვორეთ დაინტერესებელ ხალხიშ გინოსქილადათ-და, თეს მონდომებულო დო გურგედვალირო გუვაკეთენთ (წეკითხი ეზეკიელიშ 3:17—21). თე დავალებას შურ დო გურით გუვაკეთენთ-და, ჩქი მოციქულ პავლეცალო თამამას მარაგადენა: „სუფთა ვორექ არძაშ ზისხირშე, მუშენდა დუდ ვა დამზოგებ თქვანო, ღორონთიშ არძა განზრახვაშენ გირაგადუდით“ (საქმეები 20:26, 27). ხალხწკუმა ღორონთიშ დო თიშ განზრახვეფშენ რაგადი, არძაშ უჯგუშ საშვალება რე თიშ ოძირაფალო, ნამდა ვაფასენთ სიცოცხლეს დო ზისხირს.