1. Denbaya ka hɛrɛ gundo ye mun ye?

JEHOVA ALA b’a fɛ i ka hɛrɛ sɔrɔ I ka denbaya kɔnɔ. A ka kuma kɔnɔ, n’o ye Bibulu ye, a ye laadilikanw di denbaya kɔnɔmɔgɔ kelen-kelen bɛɛ ma. Ala b’a fɛ denbaya kɔnɔmɔgɔ kelen-kelen bɛɛ ka jɔyɔrɔ min fa so kɔnɔ, a ye o ɲɛfɔ. Ni denbaya kɔnɔmɔgɔw b’u jɔyɔrɔ fa ka kɛɲɛ ni Ala ka laadilikanw ye, o bɛ hɛrɛ lase denbaya kɔnɔmɔgɔw bɛɛ ma. Yesu y’a fɔ ko: “Minnu bɛ Ala ka kuma lamɛn k’a kɛ, olu ye dubadenw de ye!”—Luka 11:28.

2. An ka kan ka sɔn mun de ma walisa denbaya kɔnɔmɔgɔw ka hɛrɛ sɔrɔ?

² Denbaya ka hɛrɛ bɛ bɔ min na kɛrɛnkɛrɛnnenya la, o ye ka sɔn a ma ko Jehova de ye denbaya ju sigibaga ye. Yesu ye ale de wele ko “an Fa.” (Matiyu 6:9) Denbaya o denbaya bɛ dugukolo kan, olu bɛɛ bɛ yen an sankolola Fa de barika la. O la sa, ale de b’a dɔn tigitigi fɛn min ka kan ka kɛ walisa denbaya kɔnɔmɔgɔw ka hɛrɛ sɔrɔ. (Efesekaw 3:14, 15) Bibulu dun bɛ mun fɔ denbaya kɔnɔmɔgɔ kelen-kelen bɛɛ jɔyɔrɔ ko la?

3. Hadamadenw ka denbaya daminɛna cogo min na, Bibulu bɛ o ɲɛfɔ cogo jumɛn na? Ani mun na an dalen b’a la ko Bibulu bɛ min fɔ o ko la, k’o ye tiɲɛ ye?

³ Jehova ye cɛ fɔlɔ Hadama ani muso fɔlɔ Hawa da, ka tila ka u di ɲɔgɔn ma i ko furucɛ ani furumuso. A y’u bila dugukolo yɔrɔ cɛɲumanba dɔ la, n’o tun ye alijinɛ ye, min tɔgɔ ye ko Edɛn nakɔ. A tilala k’a fɔ u ye k’u ka denw sɔrɔ. Jehova ko: “Aw ka bange ka caya ka dugukolo fa.” (Jenɛse 1:26-28; 2:18, 21-24) Hadama ni Hawa ka ko tɛ kuma dɔrɔn ye mɔgɔw bɛ min fɔ. Nsiirin fana tɛ, bawo Jenɛse bɛ min fɔ denbaya daminɛcogo kan, Yesu y’o sɛmɛntiya. (Matiyu 19:4, 5) Hali n’an bɛ gɛlɛya caman sɔrɔ, ani ko Ala tun b’a fɛ hadamaden ka diɲɛlatigɛ ka kɛ cogo min na, a tɛ o cogo la bi, o bɛɛ n’a ta, an k’a lajɛ kun min na denbaya kɔnɔmɔgɔw bɛ se ka hɛrɛ sɔrɔ.

4. (a) Denbaya kɔnɔmɔgɔ kelen-kelen bɛɛ bɛ se ka a ta kɛ cogo jumɛn na walisa denbaya ka hɛrɛ sɔrɔ? (b) Mun na a nafa ka bon denbaya ka hɛrɛ sɔrɔlila ka Yesu ka ɲɛnamaya kɛcogo kalan k’o dɔn?

⁴ Ala b’a ka kanuya jira cogo min na, ni denbaya kɔnɔmɔgɔ kelen-kelen bɛɛ bɛ o cogo ladege, o bɛ se k’a to denbaya kɔnɔmɔgɔw bɛɛ bɛ hɛrɛ sɔrɔ. (Efesekaw 5:1, 2) Nka, ikomi an tɛ se ka Ala ye, an dun bɛ se k’a ladege cogo jumɛn na? An bɛ se k’a dɔn Jehova b’a ka kow kɛ cogo min na bawo a y’a Denkɛ fɔlɔ ci ka bɔ sankolo la ka na dugukolo kan. (Yuhana 1:14, 18) A Denkɛ Yesu Krisita tun bɛ dugukolo kan tuma min na, o ye a sankolola Fa ladege ka ɲɛ kosɛbɛ, fo Yesu yeli ni a lamɛnni tun bɛ i n’a fɔ ni e tun bɛ Jehova kɛrɛ fɛ, k’a lamɛn. (Yuhana 14:9) O la sa, Yesu ye kanuya min jira, n’an y’o dɔn, k’o ladege, an kelen-kelen bɛɛ bɛ se ka dɔ fara denbaya ka hɛrɛ kan.

5, 6. (a) Yesu ye jɛkulu minɛ cogo min na, mun na o cogo fɛ, a ye misali ɲuman jira furucɛw la? (b) Mun ka kan ka kɛ walasa ka jurumu yafa sɔrɔ?

⁵ Bibulu b’a fɔ ko furucɛw ka kan ka u musow minɛ i ko  Yesu ye a ka kalandenw minɛ cogo min na. An k’a lajɛ Bibulu bɛ min fɔ o ko la “Cɛw, a’ ye aw musow kanu, i ko Krisita ye egilisi kanu ka a yɛrɛ di a kosɔn cogo min na . . . O cogo la cɛw fana ka kan ka u musow kanu i ko u yɛrɛw farikolow. Min bɛ a muso kanu, o bɛ a yɛrɛkun kanu. Mɔgɔ si ma a yɛrɛ farisogo koniya abada, nka a b’a balo k’i janto a la, i ko Krisita fana b’a kɛ egilisi ye cogo min na.”—Anw de ye daɲɛw sɛbɛn k’a jɛgɛn; Efesekaw 5:23, 25-29.

⁶ Yesu ye a ka jɛkulu kalandenw kanu cogo min na, o cogo fɛ, a ye misali dafalen jira furucɛw la. Yesu tun ye “olu kanu fo a laban,” ka a ka ɲɛnamaya di saraka ye u kosɔn, k’a sɔrɔ u tun ye mɔgɔ dafabaliw ye. (Yuhana 13:1; 15:13) O cogo kelen na, Bibulu b’a fɔ k’a gɛlɛya furucɛw ma ko u ka taa a fɛ ka u ‘musow kanu, u kana juguya u ma.’ (Kolosekaw 3:19) Mun bɛ se ka furucɛ dɛmɛ ka tugu o laadilikan na, kɛrɛnkɛrɛnenya la n’a muso ye hakilintanyako dɔ kɛ waati min na? A hakili ka kan ka taa a yɛrɛ ka filiw la, ani a yɛrɛ ka kan ka min kɛ walisa Ala ka yafa a ma. A ka kan ka mun kɛ? A ka kan ka yafa mɔgɔw ma minnu ye a hakɛ ta, wa a muso sen bɛ o la. A jɛlen don ko muso fana ka kan ka yafa. (Matiyu 6:12, 14, 15) I ɲɛ b’a la kun min na dɔw y’a fɔ ko furuɲɔgɔn minnu bɛ yafa ɲɔgɔn ma, ko hɛrɛ bɛ o furu kɔnɔ wa?

7. Yesu tun bɛ a janto mun ma, ani o bɛ misali jumɛn di furucɛw ma?

⁷ Furucɛw ka kan ka a kɔlɔsi fana ko Yesu tun bɛ bonya jira a ka kalandenw na tuma bɛɛ. U dan tun ye min ye, ani u mago tun bɛ fɛn minnu na, Yesu tun bɛ jateminɛ kɛ o kow kan. Misali la, u sɛgɛnna tuma min na, a y’a fɔ u ye ko: “A’ ye na an ka taa kungo kɔnɔ yɔrɔ dɔ la an dan na walisa aw ka lafiya dɔɔnin.” (Marka 6:30-32) Musow fana ka kan ni bonya ye, ani ko u cɛw ka u janto u la. Bibulu bɛ u jira i ko “minɛn min barika ka dɔgɔ.” A b’a gɛlɛya furucɛw ma ko u ka u “bonya.” Mun na? Bawo furucɛw ni furumusow ye “ɲɛnamaya nilifɛn ciyɛntaɲɔgɔnw ye.” (1 Piɛrɛ 3:7) Furucɛw ka kan ka u hakili to a la ko fɛn min b’a to mɔgɔ dɔ ka ko ka bon Jehova bolo, o tɛ ko o tigi ye cɛ walima muso ye, nka o ye o tigi ka kantigiya de ye.—Zaburu 101:6.

8. (a) Furucɛ “min bɛ a muso kanu, o bɛ a yɛrɛ kanu” cogo jumɛn na? (b) Ka kɛ “kelen” ye, o kɔrɔ ye mun ye furucɛ ni a muso bolo?

 ⁸ Bibulu b’a fɔ ko furucɛ “min bɛ a muso kanu, o bɛ a yɛrɛkun kanu.” A bɛ ten, katuguni Yesu y’a fɔ ko cɛ ni a muso “tɛ fila ye tun, fɔ kelen.” (Anw de ye daɲɛ sɛbɛn k’a jɛgɛn; Matiyu 19:6) O la sa, cɛnimusoya ka kan ka tɛmɛ furucɛ ni furumuso dɔrɔn de cɛ. (Ntalenw 5:15-21; Heburuw 13:4) U bɛ se ka o kɛ ni u bɛ hami fɔlɔ u furuɲɔgɔn mago la.(1 Kɔrɛntekaw 7:3-5) Nin kuma nafa ka bon kosɛbɛ ko: “Mɔgɔ si ma a yɛrɛ farisogo koniya abada, nka a b’a balo k’i janto a la.” Furucɛw ka kan ka u musow kanu i ko u bɛ u yɛrɛ kanu cogo min na, k’u hakili to a la fana ko u ka kan ka jɔ u ka wale kɔrɔ u kuntigi Yesu Krisita ɲɛkɔrɔ.—Anw de ye daɲɛw sɛbɛn k’a jɛgɛn; Efesekaw 5:29; 1 Kɔrɛntekaw 11:3.

9. Yesu jogo ɲuman jumɛn de fɔlen bɛ Filipekaw 1:8 na? Mun na furucɛw ka kan ka o jogo ɲumanw jira u kɛcogo fɛ u musow fan fɛ?

⁹ Ciden Paul kumana ‘Krisita Yesu ka kanuya’ kan. (Filipekaw 1:8) Kanuya min tun bɛ Yesu la, o tun ye jogo ɲuman ye min bɛ mɔgɔ dusu suma. O jogo ɲuman de diyara muso caman ye minnu kɛra a ka kalandenw ye. (Yuhana 20:1, 11-13, 16) Furumusow fana magoba bɛ u cɛw ka kanuya la.

10. Sira jumɛn fɛ Yesu ye misali ye furumusow fɛ?

¹⁰ Denbaya ye jɛkulu sugu dɔ de ye. Walisa o ka baara kɛ ka ɲɛ, fo kuntigi de ka kɛ a la. Hali Kuntigi bɛ Yesu la, a bɛ kolo min ye. “Krisita kuntigi ye Ala de ye” i ko “muso kuntigi y’a cɛ ye” cogo min na. (1 Kɔrɛntekaw 11:3) Yesu kololi min kɛra Ala ka kuntigiya kɔrɔ, o ye misaliba ye bawo kuntigi bɛ an bɛɛ la.

11. Muso kɛcogo ka kan ka kɛ mun ye a furucɛ fan fɛ? O bɛ se ka mun kɛ a cɛ la?

¹¹ Cɛw dafalen tɛ, u bɛ fili. Tuma caman na fana, u tɛ dutigiw ye minnu bɛ misali ɲuman jira u ka kuntigiya kɛcogo fɛ. O la sa, furumuso ka kan ka mun kɛ? A man kan ka a furucɛ  mafiɲɛya, walima k’a ɲini ka kuntigiya kɛ a nɔ na. A bɛna a to a hakili la ko dususuma ni sabali de nafa ka bon kosɛbɛ Ala ɲɛ na. (1 Piɛrɛ 3:4) Ni a bɛ miiri o cogo la, a bɛna nɔgɔya a bolo ka kolo a cɛ ye i ko Ala b’a fɛ cogo min na, hali ni a ka gɛlɛn tuma minnu na. Ka fara o kan, Bibulu b’a fɔ ko: “Muso fana ka a cɛ bonya.” (Efesekaw 5:33) Nka ni cɛ dun ma sɔn Krisita la i ko a Kuntigi, muso ka kan ka mun kɛ? Bibulu bɛ furumusow laadi ko: “Musow, a’ ye kolo aw cɛw ye, walisa ni u dɔw ma Ala ka kuma kan minɛ, olu ka sɔn ka dannaya kɛ aw taama cogo kosɔn ni kuma tɛ, k’a masɔrɔ aw taama cogo senuma ni bonyali ye, u bɛ o filɛ.”—Anw de ye daɲɛ sɛbɛn k’a jɛgɛn; 1 Piɛrɛ 3:1,2.

12. Muso ka a hakililaw jira ni bonya ye, mun na o tɛ kojugu ye?

¹² Ni Furumuso cɛ kɛra dannabaga ye wo, walima ni a ma k’a ye wo, n’u ka hakilila tɛ kelen ye, a k’a ka hakilila jira ni bonya ye, o tɛ dɔgɔyali ye a cɛ ma. I b’a sɔrɔ muso hakilila tilennen don, ani ko o bɛ se ka denbaya kuuru bɛɛ nafa ni a y’a lamɛn. Don dɔ, Saran y’a hakilila jira gɛlɛya dɔ ɲɛnabɔcogo ɲuman kan min tun bɛ Ibrahima ka denbaya kɔnɔ. Ibrahima tun ma sɔn o ma, nka Ala y’a fɔ a ye ko: “Saran bɛ min fɔ i ye, i ka sɔn o bɛɛ ma. ” (Jenɛse 21:9-12) Ni cɛ ye ko min latigɛ a laban na, ni o tɛ Ala ka sariya sɔsɔ, muso b’a jira ko a kololen don a cɛ ye, ni a bɛ sɔn o ma.—Kɛwalew 5:29; Efesekaw 5:24.

13. (a) Tite 2:4, 5 bɛ dusu don muso furulenw kɔnɔ u ka mun kɛ? (b) Bibulu bɛ mun fɔ farali ni furusa kan.

¹³ Ni muso y’a jɔyɔrɔ fa, a bɛ se ka na ni nafa caman ye denbaya kɔnɔ. Misali la, Bibulu b’a jira ko muso furulenw “ka u cɛw ni u denw kanu, ko u ka kɛ muso hakilimanw jɛlenw ye, ko u ka kɛ so kɔnɔ baarakɛlaw ye, ka kɛ hinɛmaw ye, ka kolo u yɛrɛw cɛw ye.” (Tite 2:4, 5) Muso walima denba min bɛ ten, o bɛna a ka denbaya kɔnɔmɔgɔw ka kanuya n’u ka bonya sɔrɔ, ka taa a fɛ. (Ntalenw 31:10, 28) Ikomi furu ye mɔgɔ dafabali fila ka jɛ ye, o la sa, kow bɛ se ka juguya kosɛbɛ fo ka na ni farali walima furusa ye. Bibulu b’a yamaruya farali ka kɛ ko dɔw la. Nka, farali tɛ manamanako ye, bawo Bibulu b’a fɔ  ko: “Muso kana fara a cɛ la . . . Cɛ fana kana a muso bila.” (1 Kɔrɛntekaw 7:10, 11) Ni mɔgɔ furulen yɛ jɛnɛya kɛ, Bibulu kɔnɔ, o ko kelenpe dɔrɔn de la furusa yamaruyalen bɛ.—Matiyu 19:9.

14. Yesu ye denmisɛnw minɛ cogo jumɛn na? Denmisɛnw mago bɛ mun de la ka bɔ u bangebagaw yɔrɔ?

¹⁴ Yesu ye denmisɛnw minɛ cogo min na, o cogo fɛ, a ye misali ɲumanba jira bangebagaw la. Tuma min na mɔgɔw y’a ɲini ka denmisɛnw bali walisa u ka gɛrɛ Yesu la, a ko: “A’ y’a to denmisɛnw ka na ne ma, aw kana u bali.” O kɔfɛ, Bibulu b’a fɔ ko a ye “denmisɛnw ta a kɔnkɔn na, ka a bolow da u kan ka dubaw kɛ u ye.” (Marka 10:13-16) Ikomi Yesu ye waati ta denmisɛnw kama, yala aw man kan ka o ɲɔgɔn kɛ ni aw denkɛw ni aw denmusow ye wa? U mago tɛ aw ka waati dɔɔnin dɔrɔn na dɛ, u mago bɛ aw ka waati fanba de la. Aw ka kan ka waati ta ka u kalan, bawo Jehova b’a ɲini bangebagaw fɛ u ka o de kɛ.—Dutɛrɔnɔmɛ 6:4-9.

15. Bangebagaw bɛ se ka mun kɛ walisa ka u denw lakana?

¹⁵ Ikomi nin diɲɛ bɛ ka juguya ka taa a fɛ, denmisɛnw mago bɛ bangebagaw la minnu bɛ u tanga mɔgɔw ma minnu  b’a ɲini ka kojugu kɛ u la, i n’a fɔ minnu bɛ bin u kan, cɛnimusoya sira la. Yesu ye a ka kalanden minnu lakana, a y’u wele ni mandiya ye ko “denmisɛnw.” Yesu minɛna tuma min na, ni a ni fagali tun man jan, a ye fɛɛrɛ kɛ walisa u ka kalandenw to ka taa. (Yuhana 13:33; 18:7-9) N’i ye dentigi ye, i ka kan ka u kɔlɔsi walisa k’a dɔn Sitanɛ b’a ɲini cogo min na ka kojugu kɛ i ka denmisenw na. I ka kan ka kɔn ka u lasɔmi Sitanɛ ka fɛɛrɛjuguw ko la. * (1 Piɛrɛ 5:8) Ko minnu bɛ se ka kɛ farati ye denmisɛnw bolo u farikolo ta fan fɛ, u ka alako ta fan  fɛ ani u ka jogoɲumanya ta fan fɛ, o faratiw ma deli ka bonya i ko a ka bon bi cogo min na.

16. Yesu ye a ka kalandenw ka dafabaliyako ɲɛnabɔ cogo min na, bangebagaw bɛ se ka mun kalan o fɛ?

¹⁶ Yesu sara don min na, o su, Yesu ka kalandenw ye ɲɔgɔn sɔsɔ walisa k’a dɔn, jɔni de ye mɔgɔba ye ka tɛmɛ tɔw bɛɛ kan olu cɛ ma. Yesu ma dimin u kɔrɔ. Nka, a ka kumaw fɛ ani a kɛcogo fɛ, a taara a fɛ ni kanuya ye ka u ni u hakili jira ɲɔgɔn na. (Luka 22:24-27; Yuhana 13:3-8) N’i ye dentigi ye, yala i ɲɛ b’a la i bɛ se ka Yesu ladege cogo min na, n’i bɛ ka i den kolo wa? Tiɲɛ don ko u mago bɛ kololi la, nka u ka kan ka kolo ‘ni hakili ye’ n’o ye ka o kɛ hakɛ bɛnnen na. O man kan ka kɛ abada ni dusubɔ ye. I tɛna kumaw fɔ minnu bɛ mɔgɔ jogin i ko “tɛlɛ da duman.”. (Jeremi 30:11; Ntalenw 12:18) I ka kan k’i den kolo cogo la min b’a to den yɛrɛ bɛna a ye kɔfɛ ko o tun bɛnnen don.—Efesekaw 6:4; Heburuw 12:9-11.

17. Sira jumɛn fɛ, Yesu ye misali ɲuman jira denmisɛnw na?

¹⁷ Yala denmisɛnw bɛ se ka fɛn dɔ kalan ka bɔ Yesu yɔrɔ wa? Ɔwɔ, u bɛ se ka fɛn dɔ kalan ka bɔ a yɔrɔ. Yesu y’a jira a taamacogo fɛ, denmisɛnw ka kan k’u bangebagaw kan minɛ cogo min na. A ko: “Ne Fa ye ne kalan cogo min na, ne bɛ nin kow fɔ ka kɛɲɛ ni o de ye.” A y’a fɔ ka fara a kan ko: “Ne b’a diyaɲeko kɛ tuma bɛɛ.” (Yuhana 8:28, 29) Yesu tun kololen bɛ a sankolola Fa ye. Bibulu b’a fɔ denmisɛnw ye ko u ka u bangebagaw kan minɛ. (Efesekaw 6:1-3) Hali ni Yesu tun ye mɔgɔ dafalen ye, a ka denmisɛnya kɔnɔna na, a ye a bangebagaw Yusufu ni Mariyama kan minɛ, olu minnu tun ye hadamaden dafabaliw ye. Siga t’a la, ko o y’a to Yesu ka sokɔnɔmɔgɔ kelen-kelen bɛɛ ye hɛrɛ sɔrɔ.—Luka 2:4, 5, 51, 52.

18. Mun na Yesu ye a sankolola Fa kan minɛ tuma bɛɛ? Jɔni de nisɔn ka di ni denmisɛnw bɛ u bangebagaw kan minɛ?

¹⁸ Yala denmisɛnw ɲɛ b’a la cogo minnu fɛ u bɛ se ka kɛ i n’a fɔ Yesu, ka u bangebagaw nisɔndiya wa? Tiɲɛ don ko tuma  dɔw la a bɛ se ka gɛlɛya denmisɛnw bolo ka u bangebagaw kan minɛ, nka Ala b’a fɛ u ka o kɛ. (Ntalenw 1:8; 6:20) Yesu ye a sankolola Fa kan minɛ tuma bɛɛ, hali ko gɛlɛnw na. Don dɔ, Ala sago tun don Yesu ka ko dɔ kɛ min tun ka gɛlɛn kɛrɛnkɛrɛnnenya la. Yesu y’a fɔ ko: “I ka nin tɔɔrɔ jifilen [ko wajibiyalen] mabɔ ne la.” Nka, Ala tun ye min ɲini Yesu fɛ, a ye o kɛ, bawo a tun b’a dɔn ko min ka fisa kosɛbɛ, a Fa tun bɛ o dɔn. (Luka 22:42) Ni denmisɛnw bɛ kanminɛli dege, u bɛna u bangebagaw ni u sankolola Fa nisɔndiya kosɛbɛ. *—Ntalenw 23:22-25.

19. (a) Sitanɛ bɛ denmisɛnw kɔrɔbɔ cogo jumɛn na? (b) Ni denmisɛnw kɛcogo man ɲi, o bɛ se ka mun kɛ u bangebagaw la?

¹⁹ Sendonbaga ye Yesu kɔrɔbɔ. An bɛ se ka da a la ko a bɛna denmisɛnw fana kɔrɔbɔ walisa u ka kojugu kɛ. (Matiyu 4:1-10) O la sa, a bɛ se ka tɛmɛ denmisenw lamini mɔgɔw fɛ, a ka gɛlɛn u ma ka ban minnu bolo. O la sa, a nafa ka bon kosɛbɛ denmisɛnw kana u jɛɲɔgɔnw kɛ mɔgɔw ye minnu bɛ kojugu kɛ. (1 Kɔrɛntekaw 15:33) Yakuba denmuso Dina y’a jɛɲɔgɔnw kɛ mɔgɔw ye minnu tun tɛ Jehova bato. O nana ni bɔnɛ caman ye. (Jenɛse 34:1, 2) Ni denbaya kɔnɔmɔgɔ dɔ ye jɛnɛya kɛ, o bɛ se ka denbaya kɔnɔmɔgɔ tɔw tɔɔrɔ cogo min na, e ka miiri o la.—Ntalenw 17:21, 25.

20. Denbaya kɔnɔmɔgɔ kelen-kelen bɛɛ ka kan ka mun kɛ walisa denbaya ka hɛrɛ sɔrɔ?

²⁰ Denbaya ka kunkow bɛ ɲɛnabɔ nɔgɔya la ni u bɛ Bibulu ka laadilikanw sirataama ka tɛmɛ n’u tɛ a sirataama. Tiɲɛ na, Bibulu ka laadilikan sirataamani de ye denbaya ka hɛrɛ gundo ye. O la sa, Furucɛw, aw ka aw muso kanu, ka u minɛ i ko Yesu ye a ka jɛkulu minɛ cogo min na. Furumusow, aw ka sɔn aw cɛw ka kuntigiya ma. Muso kisɛ min ka ko ɲɛfɔlen bɛ Ntalenw 31:10-31 na, aw ka o ladege. Bangebagaw, aw ka aw denw kolo. (Ntalenw 22:6) Denfaw, aw ‘ka aw yɛrɛ ka so mara koɲuman.’ (1 Timote 3:4, 5; 5:8) Ani denmisɛnw, aw ka aw bangebagaw kan minɛ. (Kolosekaw 3:20) Denbaya kɔnɔmɔgɔ si dafalen tɛ, bawo u bɛɛ bɛ fili. O la sa, aw ka kɛ mɔgɔ majiginnenw ye: Aw ka yafa ɲini nɔgɔn fɛ.

21. Dakabanako jumɛnw b’an ɲɛ? An ka denbaya bɛ se ka hɛrɛ sɔrɔ kabini sisan cogo jumɛn na?

²¹ Tiɲɛ na, kunnafoni jɔnjɔnw de bɛ Bibulu kɔnɔ ka ɲɛsin denbaya ka hɛrɛ ma. Ka fara o kan, Bibulu bɛ kuma fana Ala ka diɲɛ kura ni alijinɛ kan min bɛna sigi dugukolo kan yan, n’o bɛna fa Jehova batobagaw la minnu bɛɛ bɛ hɛrɛ la. (Jirali 21:3, 4) O ye dakabanakow ye dɛ minnu b’an ɲɛ! Kunnafoni minnu bɛ sɔrɔ Ala ka kuma kɔnɔ, n’o ye Bibulu ye, n’an bɛ tugu olu la, kabini sisan, an ka denbaya bɛ se ka hɛrɛ sɔrɔ.