Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

KAPÍTULU 14

Ida luba gunda lan hibagari kei familia

Ida luba gunda lan hibagari kei familia
  • Ka emegeirúbei lun buidu lan aban wügüri maríeiti?

  • Ida luba tagunfulirun oubafurugu lau tuadigimari?

  • Ka mini lubéi aban humá buiti úguchili o úguchuru?

  • Ida luba hídehan isaanigu lun gunda lan habagari kei familia?

1. Ka san lébunabei ugundani lidan familia?

BUSENTI Heowá Bungiu lun gunda hamá familia. Ligía, líchugunbei adundehani tidan Lererun, lun kada aban lílana familia ani afuranguagüda lumuti le lagurabahabei hámagiñe. Dan le gaganbadi hamá lun, buiti resultóu le lanügübei houn. Kei lariñaguni Hesusu: “Fuleseiwatimatiña ha aganbubalin ani adüga haméi le lubeibei Bungiu!” (Lúkasi 11:28).

2. Ka lunbei wasubudiruni lun gunda lan wabagari kei familia?

2 Lun gunda lan wabagari kei familia, mosu wasubudiruni Heowá lan adügübaliña familia. Hesusu guánarügü ariñagubei “Wáguchi” lan Bungiu (Matéu 6:9). Ítara liña, seremei Wáguchi le siélubei, añahein lubéi sun familia ha ubouagubaña ani subuditi lun ka lan adügübei lun gunda hamá (Éfesuna 3:14, 15). Ligíati, según tariñaguni Bíbülia, ka lagurabahabei Bungiu lúmagiñe kada lílana familia?

LAGUMESEHA FAMILIA

3. Ka tariñagubei Bíbülia luagu latatiraha ibagari kei familia, ani ida liña wasubudiruni inarüni lan?

3 Heowá adügübaliña furumiñetiña gürigia, Adán tuma Ewa, aba lamarieidagüdüniña. Aba líchugun aban lubuidun paraísu houn —le fuluri-agei Edén— lun hábiñeme, ru ligía gumadi houn lun garahüñügua hamá. Ariñagati houn: “Garahüñügua humá saragu, buíngüda huméi ubóu hau hirahüñü ani gumadi huméi” (Agumesehani 1:26-28; 2:18, 21-24). Mama aban úraga abahüdaguni le. Arufudati Hesusu inarüni lan le tariñagubei líburu Agumesehani luagu lagumeserun ibagari kei familia (Matéu 19:4, 5). Uguñe weyu gíbeti waturóbulin ani mítaranti ibagari kei meha labusenruni Bungiu furumiñe, íbini ítara gayaragili gunda hamá familia. Ariha waméi ka lan uagu.

4. a) Ida luba wídehan lun gunda lan wabagari kei familia? b) Lun gunda hamá familia, ka uagu súdini lubéi haturiahani libagari Hesusu?

4 Sun wagía gayarati wídehan lun gunda lan wabagari kei familia. Lun ítara lan, mosu wáyeihani Bungiu arufuda wagíame ínsiñeni wámagua (Éfesuna 5:1, 2). Ida lubati wáyeihani, ánhein marihin wabalin? Íbini inarüni lan marihin wamani gayarati wafurendeirun ida liña lan lóuserun, ladüga óunaha lumuti Liráü le ígiramaübei ubouagun (Huan 1:14, 18). Isaani le Hesukrístu, áyeiha lumuti Lúguchi le siélubei buidu darí lun larihíniwa lan o laganbúniwa, ítara liña kamá waganbuñein Heowá (Huan 14:9). Ligía gayara lubéi wídehan lun gúndaatima lan wabagari kei familia, ánhawa etenira lun ínsiñeni le larufudubei Hesusu áyeiha waméime lani hénpulu.

HÉNPULU HOUN WÜGÜRIÑA MARÍEITIÑA

5, 6. a) Ka hénpulu líchugubei Hesusu houn wügüriña maríeitiña lau ligaburi lóuseruniña lani disipulugu? b) Ka lunbei wadügüni lun feruduna lani Bungiu wafigoun?

5 Ariñagatu Bíbülia mosu lan lóuserunu wügüri loubafurugu kei lóuseruniña Hesusu lani disipulugu. Ariha huméi gumadi tídangiñeti Bíbülia le: “Hínsiñeta lúmari wügüri lun kei lueirin wínsiñe lun Kristu, wagía le liligilisin, aba líchuguni libagari wawagu [...]. Ítara liña lunti lan tínsiñedun lúmari wügüri lun kei línsiñe lúgubu guánarügü lun. Le hínsiñehabuti tun lúmari hínsiñeguati lungua. Úati gürigia meberesenti lau lúgubu guánarügü; hóugüdarügü lumuti, góunigilei. Ítara liña giñe ladüga Kristu tun liligilisin” (Éfesuna 5:23, 25-29).

6 Ínsiñeni le larufudubei Hesusu houn lánigu, ruti aban buiti hénpulu houn wügüriña maríeitiña. Íbini meha gafigoun hamá, wéiriti “hínsiñe lun dagá lagumuhóun” ladüga ru lumuti libagari hawagu (Huan 13:1; 15:13). Ligía lariñawagúnbei houn wügüriña maríeitiña “hínsiñe hamá húmarigu hun, móusera humaña wuriba” (Kolosana 3:19). Kaba íderaguei wügüri maríeiti asigirei eweridihani le, dántima le tachararun loubafurugu? Mosu laritaguni íbini lan ligía charati, ani ánhein lan busén lubéi feruduna lani Bungiu, mosu lan ladügün aban katei. Kaba ladüga? Furumiñe mosu feruduna lániña ha adügübaña wuribati lun, íbini giñe loubafurugu. Tuguya mosu giñe tadügüni ligíameme (aliiha huméi Matéu 6:12, 14, 15). Ligía lariñawagunbei hóundarun lan biama gürigia gíchigaditiña ferudun, ligía ábanbei maríei gúndaati.

7. Ka mabulieidun lubéi Hesusu, ani ka uagu ru lubéi le aban hénpulu houn wügüriña maríeitiña?

7 Mosu giñe haritagun wügüriña maríeitiña súnwandan lan meha lasaminarun Hesusu hawagu lani disipulugu. Mabulieidun lumuti anihein lan katei hásiñarun adüga luma burí le hemegeirubei. Lidan aban ókaasion dan le buchá lubéi hawagu aba lariñagun houn: “Higougu, keimoun wemeraagua lidan aban fulasu le darangilati” (Márükosu 6:30-32). Gadünatu giñe oubafurugu lun ítara lan touserúniwa. Ariñagatu Bíbülia hawagu würiña “méretima hamá”—mini lan le, mégei hamá hóunigirun— ani rutu gumadi houn wügüriña maríeitiña lun híchuguni “hafulasun houn”. Ka uagu? Lugundun dandu ligía kei tuguya heresibirubei “ibagarimeme magumuchaditi” (1 Féduru 3:7). Mosu haritaguni wügüriña maríeitiña lúaragun lan gürigia adügübei lun gebegi lan ligibugiñe Bungiu, mama ladüga wügüri lan o würi (Sálumu 101:6).

8. a) Ka uagu gayara lubéi lariñawagun úmari lan “le hínsiñehabuti tun lúmari hínsiñeguati lungua”? b) Ka lilabei ítara hamá maríeitiña ‘kei ábanrügü gürigia’?

8 Ariñagatu Bíbülia wügüri lan “le hínsiñehabuti tun lúmari hínsiñeguati lungua”. Ladüga “mámaaña lubeiti biama, ábanrügaaña”, kei larufuduni Hesusu (Matéu 19:6). Ligíati, ha maríeitiña hounrügübei ha úmabaña hamarieida harufuda ínsiñeni lánina agamariduni (Ariñawagúni 5:15-21; Ebüréu 13:4). Lun libihín le, mosu letenirun kada aban hádangiñe lun le lemegeirúbei le aban, mámarügü luouguoun (1 Korintuna 7:3-5). Súdiniti le ariñawagúbei “úati gürigia meberesenti lau lúgubu guánarügü; hóugüdarügü lumuti, góunigilei”. Mosu hínsiñe tan lúmari lun kei línsiñegua lungua ani mosu laritaguni lóunabuba lan lun Hesukrístu le lichügüdina (Éfesuna 5:29; 1 Korintuna 11:3).

9. Ka ligaburi Hesusu uágubei ladimurehóua lidan Filipuna 1:8, ani ka uagu mosu lubéi harufuduni wügüriña maríeitiña ligíameme igaburi?

9 Adimurehati apostolu Pábulu luagu “lueirin ínsiñehabuni le líchugubei Hesukrístu” (Filipuna 1:8). Adügati meha línsiñehabu lun buidu lan hasandiragun gürigia houngua. Hínsiñeti meha houn lani disipulugu würiña ida liña lan lóuseruniña (Huan 20:1, 11-13, 16). Ítarameme, megeitiña würiña ha maríeihañabaña lóuseruniña hani weiriei lau ínsiñeni.

ABAN HÉNPULU HOUN OUBAFURUGU

10. Ka hénpulu líchugubei Hesusu houn oubafurugu?

10 Aban óundaruni familia, ani lun lawanserun mégeiti aban ichügüdinaü lun lalidihani. Íbini Hesusu gachügüdinati ani redeiti lábugiñe lagumadihan ladüga ‘Bungiu lichügüdinabei Kristu’ ítara kei ‘wügüri lan tichügüdina lúmari’ (1 Korintuna 11:3). Súnwandan lerederun Hesusu lábugiñe lagumadihan Bungiu le Lichügüdina. Ítara liña líchugun aban buiti hénpulu woun, ladüga sun wagía gachügüdinatiwa ani mosu werederun lábugiñe lererehan.

11. Ka igaburi lunbei tarufuduni oubafurugu lun tani weiriei, ani ka resultóu gayarabei lanügüni lubuidun tusan?

11 Ladüga figóu, charatiña wügüriña maríeitiña, ani lidan saragu ókaasion míchutiña aban hénpulu buiti kei ichügüdinaü. Ka lunbei tadügüni oubafurugu lidan burí ókaasion ligía? Mama lunti tadimurehan luagu lau mabahüdǘni ni lun tálugun talidihaniña familia. Mosu taritaguni wéiri lan lebegi sífiri gálumati ani darangilati lun Bungiu (1 Féduru 3:4). Anhein ítara liña lubéi higaburi, ménrengutimabei hun herederun lábugiñe lalidihan hani weiriei, íbini lidan turóbuli hénrenguti. Ariñagatu Bíbülia: “Lun giñe inebe lan túmari würi tun” (Éfesuna 5:33). Ánheinti maha lubéi lun Kristu kei lichügüdina? Ariñagatu Bíbülia: “Gaganbadi humá houn húmarigu, lun ánhein lan máhagiña lubéi lun uganu lánina asalbaruni, gayara láamuga hayabin lun hafiñerun luagu Kristu, luágurügü husan, láurügüme harihini lubuidun hóuserun lau inebesei luma laruma higaburi” (1 Féduru 3:1, 2).

12. Ka uagu mariban lubéi tariñaguni oubafurugu le tasaminarubei lau inebehabu?

12 Ñeinbei dan múaradunboun lan oubafurugu luma túmari, kristiánu lan yebe o mama lan kristiánu. Anhein tóunigira ligaburi tariñaguni le tasaminarubei lun, mama tarufuduña minebeni. Gayarati tinarün lan ani lanügüba lan buiti houn sun familia anhein adüga gasu tau. Abahüdahatu Bíbülia luagu amuriaha tan Sara luma tani weiriei, Abüraámü, lun ladügün aban katei le lunbei larensehan aban turóbuli hábiñe, íbini mínsiñe lan le tariñagubei lun ariñagati Bungiu lun: “Adügabei sun le tamuriahan Sara buma” (aliiha huméi Agumesehani 21:9-12). Ani dan le desidírühali túmari aban katei le mídinti kóntüra lilurudun Bungiu, rédeitu oubafurugu lábugiñe lererehan ani íderagua tumuti (Adügaü 5:29; Éfesuna 5:24).

Ka uagu aban lubéi hénpulu buiti Sara houn oubafurugu?

13. a) Ka katei lariñagubei Titu 2:4, 5 lun hadügün oubafurugu? b) Ka tariñagubei Bíbülia luagu fánreinguaü luma ígiraguni?

13 Súdiniti tuadigimari oubafurugu lun buidu lan letenirúniwa houn familia. Aban hénpulu, ariñagatu Bíbülia houn würiña maríeitiña lunti lan “hínsiñe hamá hámarigu houn, hínsiñe harahüñü houn; lun buidu lan hachügü, haruma hagía, aranseha hagía hábiñe, areida hagía, gaganbadi hagíame houn hámarigu” (Titu 2:4, 5). Gañeintu oubafurugu to úguchuru ínsiñeni luma inebesei hámagiñe tufamilia dan le tóuseruniña ítara (aliiha huméi Ariñawagúni 31:10, 28). Gama lumoun, sun maríeitiña gafigountiña. Ligíati, gayarati ladügün somu turóbuli wéiriti lun hafanreinragun o hígiragun, ígiratu Bíbülia lun hadügüni. Gama lumoun, moun lumuti lanügǘn katei le kei ni kata ladüga eweridihatu Bíbülia lun “mígirun tani würi túmari. [...] Moun lumuti giñe lígirunu wügüri lúmari” (1 Korintuna 7:10, 11). Ígiratu lun hígiragun maríeitiña ánheingubeirügü adügaali lubéi aban hádangiñe magíaguni (Matéu 19:9).

ABAN HÉNPULU BUITI HOUN AGÜBÜRIGU

14. Ida liña lóuseruniña Hesusu irahüñü, ani ka hemegeirubei irahüñü hámagiñe hagübürigu?

14 Ruti Hesusu hénpulu buiti houn agübürigu luagu ida luba lan hóuseruniña harahüñü. Dan le hálugunbei fiú gürigia lun heredehaniña luéi hayarafadun lun ariñagati houn: “Ígira humá lun hayabin irahüñü numoun, mamahara humá”. Abahüdaha tumuti Bíbülia le ladügübei lárigiñe “aba lanügüniña larünarugu, aban labiniruniña lau líchuguni lúhabu hawagu” (Márükosu 10:13-16). Ariha wamuti sügǘ lan Hesusu dan hama irahüñü, ma lunti giñe hadügüni ligíameme hau hirahüñü? Mégeitiña hirahüñü lun hásügürün bandi dan hama. Súdiniti hásügürün dan arufudaha houn, ladüga ligía lóunahabei Heowá houn agübürigu (aliiha huméi 2 Lúrudu 6:4-9).

15. Ka lunbei hadügüni agübürigu lun hadouragun hau harahüñü?

15 Wuribatimahali ubóu. Ligía, mégei habéi irahüñü hóunigiruniwa hawéi ha álugubaña hadügün dañu houn, kéiburi, ha abusenrutiña háguraguniña. Daruguati Hesusu hau lani disipulugu, ha unbaña lagúara lau ínsiñeni “nirahüñü”. Dan le hárügüdünbalin, murusun dan lubaragiñe háfaruni, álugati manera lun líderaguniña anuraha (Huan 13:33; 18:7-9). Anhein garahüñü hubéi, teni humá lun furumiñeguarügü dañu le lálugubei Mafia ladügün houn. Wéridi humaña luéi peliguru (1 Féduru 5:8). * Úagili amu dan, peligurutima lan hábagari irahüñü, hamadagua luma Bungiu, luma laruman hagaburi, kei guentó.

Ka gayarabei hafurendeiruni agübürigu lídangiñe ligaburi lóuseruniña Hesusu irahüñü?

16. Ka gayarabei hafurendeirun agübürigu lídangiñe manera le aubei lóunaba Hesusu lun hachararun lani disipulugu?

16 Guñoun lubaragiñe lounwen Hesusu, asigenehatiña lani disipulugu ka lan hádangiñe wéirigutimabei. Magañidunti hama, arufudaharügüti houn lau ínsiñeni dandu lau dimurei kei lau lani hénpulu (Lúkasi 22:24-27; Huan 13:3-8). Anhein garahüñü hubéi, ida luba háyeihani Hesusu dan le hererehan houn? Inarüni mégei hamá habeichuniwa, gama lumoun kei lariñaguni Bungiu: “Béirügü nubadibu keisi badüna”, ligíati mabeicha humaña lau higañi. Samina humá furumiñe lubaragiñe hadimurehan luéi ítara humá kei ha “abuleseihatiña láurügü hererun” (Heremíasi 30:11; Ariñawagúni 12:18). Dan le habeichuni irahü adüga huméi lun gunfuranda lani ligíatima lan buídubei lun (Éfesuna 6:4; Ebüréu 12:9-11).

ABAN HÉNPULU HOUN ISAANIGU

17. Ka uagu aban lubéi hénpulu buiti Hesusu houn isaanigu?

17 Gayarati san hafurendeirun isaanigu lúmagiñe Hesusu? Anha, lau lani hénpulu arufudahati mosu lan gaganbadi hamá houn hagübürigu. Ariñagati Hesusu: “Madügün nan ni kata lidan niri, luéidigia le larufudahabei Núguchi nun [...] ladüga adüga nani le aubei lagundaara súnwandan” (Huan 8:28, 29). Ítara kei meha gaganbadi lan lun Lúguchi le siélubei, ítara luba hadügün isaanigu gasu hau hagübürigu, ladüga ligía lan tariñagubei Bíbülia (aliiha huméi Éfesuna 6:1-3). Íbini meha mafigoun lan, gaganbaditi houn lagübürigu, Hosé tuma María, gürigia gafigountiña. Chóuruti ideha lan, lun gunda hamá sun lufamilia (Lúkasi 2:4, 5, 51, 52).

18. Indikarü huméi ka lan uagu súnwandan lubéi gaganbadi lan Hesusu lun Lúguchi le siélubei ani ka agundaarubaña dan le gaganbadi hamá isaanigu.

18 Ida luba hayeihani isaanigu Hesusu lun gunda hamá hagübürigu? Hadügübei ánhaña gaganbadi houn, íbini hénrengubei lan houn ligía labusenrubei Bungiu hadügün (Ariñawagúni 1:8; 6:20). Súnwandan gaganbadi lan Hesusu lun Lúguchi le siélubei. Dan le lóunahanbalin adüga aban katei hérenguti ariñagati lun: “Sefu bana luéi uniñein gífiti le”. Lamuriahaña lau lira lun lalíbüreruni luéi lagunfuliruni gumadi le. Íbini ítara, adüga lumuti lugundan Bungiu, ladüga chouru lani subudi lan lun Lúguchi kátima lan buídubei (Lúkasi 22:42). Isaanigu ha gaganbadibaña gúndaagüda hamutiña dandu hagübürigu kei Háguchi le siélubei, Heowá (Ariñawagúni 23:22-25). *

Ka katei lunbei hasaminaruni isaanigu dan le hagagibudagun luma óuchawaguni?

19. a) Ida liña lóchaguniña Satanási nibureintiña? b) Ida liña hasandiragun agübürigu houngua dan le wuriba lan hóuserun hasaanigu?

19 Hóuchagua lumuti Mafia Hesusu, gayarati wachoururuni lóchagubaña lan giñe nibureintiña lun hadügün katei wuribati (Matéu 4:1-10). Kei subudi lani hénrengu lan lawandun hínchahan panaagu lun ladügǘn katei wuribati, ligía layusurunbalin. Ligía súdini lubéi hadisedun hawéi hagübüri umadagu (1 Korintuna 15:33). Kei Dina, to liráü Hakobu aba toundarun hama gürigia ha máhuduraguntiña lun Heowá, barüti le saragu turóbuli tun (Agumesehani 34:1, 2). Nibureinti, saminabá luagu wéiri lan hasufurirun familia dan le ladügün aban hádangiñe magíaguni (Ariñawagúni 17:21, 25.)

LE ADÜGÜBEI LUN GUNDA HAMÁ FAMILIA

20. Lun gunda lan ibagari kei familia, ka lunbei ladügüni kada aban hádangiñe lílana?

20 Ménrengubei laransehóun turóbuli múnada ánhein asigirúa teweridihan Bíbülia. Ligíaba adüga lun gunda lan ibagari kei familia. Ligíati, wügüriña maríeitiña, hínsiñeta houbafurugu hun ani óusera humoun kei lóuseruniña Hesusu lánigu. Oubafurugu, lábugiñe humá lererehan hani weiriei ani áyeiha huméi hénpulu tani oubafurugu to uáguboun ladimureha Ariñawagúni 31:10-31. Agübürigu, arufudaha humá houn hisaanigu (Ariñawagúni 22:6). Ichügüdinaü: “Lunti gayara lániña tílana luban agumadira buidu” (1 Timutéu 3:4, 5; 5:8). Isaanigu, gaganbadi humá houn hagübürigu (Kolosana 3:20). Úati lílana familia macharati. Ligíati ǘnabugu wamá amuriaha wagíame ferudun.

21. Ka lubuidun ibagari wagurabahabei liabin ámuñegü, ani ida luba gayara lan wagundaarun lidan wabagari kei familia uguñe weyu?

21 Chóuruti gibe lan eweridihani gebegiti tidan Bíbülia lun ibagari kei familia. Adimurehatu woun luagu aban iseri ubóu lúmagiñeti Bungiu luma luagu Paraísu ubouagu le lunbei labuinchun hau lubúeingu Heowá ha gúndaatiña (Arufudúni 21:3, 4). Ma lubuidun ibagari le wagurabahabei! Íbini guentó gayarati gunda lan wabagari kei familia ánhawa asigirei adundehani le líchugubei Bungiu tidan Bíbülia.

^ par. 15 Lidan kapítulu 32 tidan líburu Aprendamos del Gran Maestro, hadügün gefentiña luagu Heowá, hadeiruba eweridihani lun hadouragun hau hirahüñü.

^ par. 18 Ánhaña amuriaha agübürigu luma isaani lun ladügün aban katei le kóntürati lilurudun Bungiu ligíarügübei gayara lan maganbadi lan houn (Adügaü 5:29).