1. ¿Kasa talataka atuma waya sümaa wapüshi?

TALATEESHII waya sümaa wapüshi nutuma Jeʼwaa. Makalaka niʼitaain suluʼu tü Wiwüliakat tü waainjüinjatkat otta tü nuchuntakat wamüin. Waainjale shia, anasü wakuwaʼipa sutuma. Müshi Jesuu: «Naya müleʼoka anaa amüin na aapakana nünüiki Maleiwa sünain noonooin sümaa» (Lucas 11:28).

2. ¿Kasa watüjaainjatka aaʼu süpüla talatüin waya sümaa wapüshi?

² Süpüla talatüin waya sümaa wapüshi, watüjaainjatü aaʼu nukumajalain Jeʼwaa tü apüshiikat. Sutuma tia, «Taata» Maleiwa müshi Jesuu nümüin Jeʼwaa (Mateo 6:9). Na apüshiikana nukumajala Maleiwa, makalaka nütüjaain saaʼu tü talatakalü atuma naya (Éfeso 3:14, 15, TNM). ¿Kasa nuchuntaka Maleiwa wamüin?

3. ¿Jamakuwaʼipat tü apüshiikat saashin tü Wiwüliakat? ¿Jamüsü shiimainka tia?

³ Nukumajala Jeʼwaa chi palajachikai wayuu otta tü palajatkat jierü, Adán otta Eva, kasaatka naya nutuma. Naapaka namüin wanee mma anasü chaaʼaya Edén otta kachoinjana  naya naashin. Müshi nia: ‹Kachonnii jia, jouluiwa na juuʼuliwoʼukana› (Génesis 1:26-28; 2:18, 21-24). Pütchikat tüü, nnojotsü süküjalain wayuu. Niiʼiyatüin Jesuu shiimain shia (Mateo 19:4, 5). Wainma tü alatakat wamüin maaʼulu otta nnojotsü alejatüin shia nutuma Maleiwa. Mayaapejeʼe müin shia, eeshii waya süpüla talatüin sümaa wapüshi. Wekirajaa sünain tia.

4. (1) ¿Kasa waainjainjatka süpüla talatüin waya sümaa wapüshi? (2) ¿Jamüsü anaka maʼin wekirajaale nüchiki Jesuu?

⁴ Süpüla talatüin waya sümaa wapüshi, washatüinjatü nukuwaʼipa Maleiwa otta aijiraainjana waya (Éfeso 5:1, 2). ¿Jamüsü süpüla washatüin nukuwaʼipa sümaa nnojoluin weʼrüin nia? Jaʼitaichi meʼrujuin nia, watüjaajeerü aaʼu tü naainjakat nükajee chi Nüchonkai (Juan 1:14). Nüchonkai chia, nüshatüin maʼin nukuwaʼipa chi Nüshikai. Naashin, weʼrüle nia otta waapajüle nünüiki, müshi weʼrakai Jeʼwaa sümaa waapajüin nünüiki (Juan 14:9). Wekirajaale nüchiki Jesuu sünain aipüralin nia jee washatüle nukuwaʼipa, talateena waya sümaa wapüshi.

5, 6. (1) ¿Kasa nüshatüinjatka nünainjee Jesuu chi eekai kaʼwayuusein? (2) ¿Kasa waainjainjatka süpüla motuin naaʼin Maleiwa waainjala?

⁵ Saashin tü Wiwüliakat, anainjatü sukuwaʼipa nuʼwayuuse chi wayuukai nutuma maʼaka naainjain shia Jesuu naka na nikirajüinkana. Jülüja paaʼin tü sümakat tü Wiwüliakat: ‹Jia tooloyuukana, ai jüpüla juʼwayuuse maʼaka naaʼin Cristo alin nüpüla na anoujashiikana otta naapajiraain naaʼu. Anakajaʼa aire jüpüla juʼwayuuse maa aka alin jia jüpülajiraa. Wanee wayuu nnojotsü kanain naaʼin niʼiruku, naaʼinmajüin shia. Akaajaa waya naaʼinmajüin Cristo› (Éfeso 5:23, 25-29).

⁶ Tü naainjakat Jesuu naka na nikirajüinkana, anasü nüshatüle shia chi eekai kaʼwayuusein. Mayaapejeʼe nnojoluin anain nakuwaʼipa na nikirajüinkana, «ayatshiijaʼa alin maʼi  naya nüpüla pejepa nükalia süpüla ouktaa naaʼujee» (Juan 13:1; 15:13). Sutuma tia, ‹alinjatü napüla naʼwayuuse na tooloyuukana, nnojoluinjana jashichin sümüin› (Colosas 3:19). Nnojorüle laülaain saaʼin nuʼwayuuse, ¿kasa naainjainjatka süpüla ayatüin alin shia nüpüla otta nnojoluin jashichijaain nia sümüin? Sotuinjatü naaʼin kaainjaralin nia. Süpüla motuin naaʼin Maleiwa tü naainjalakat, motuinjatü naaʼin palajana naainjala na waneeinnua otta saainjala nuʼwayuuse. Otta müsia tü nuʼwayuusekat saainjainjatü tia (paashajeʼera Mateo 6:12, 14, 15). Makalaka talatüin sümaa naʼwayuuse na motokana aaʼin tü kasa mojusü aainjünakat namüin.

7. ¿Kasa jülüjaka naaʼin Jesuu nanain na nikirajüinkana? ¿Jamüsü anaka süpüla nüshatüin tia chi eekai kaʼwayuusein?

⁷ Chi eekai kaʼwayuusein jülüjainjatü naaʼin sukuwaʼipa nuʼwayuuse maʼaka naainjain shia Jesuu naka na nikirajüinkana. Jülüjasü naaʼin tü isakat nachiki otta tü choʼujaakat namüin. Wanaa sümaa mapüsain maʼin naya, müshi nia namüin: ‹Jooʼuya eere yüütüülin süpüla jeemeraainjanain› (Marcos 6:30-32). Müinjatü sukuwaʼipa nuʼwayuuse chi wayuukai nutuma. Saashin tü Wiwüliakat ‹nnojotsü wanaawain sütsüin naaʼin na jieyuukana namaa na tooloyuukana›. Sutuma tia ‹kojutüinjatü› shia nutuma. ¿Jamüsü? Shia süka ‹katüinjatüin soʼu waneepia wanaa namaa› (1 Pedro 3:7). Sotuinjatü naaʼin chi wayuukai kojutüin waya nümüin Maleiwa woonoole waneepia sümaa nünüiki, nnojotsü shiain sutuma tooloyuuin jee jieyuuin wayuu (Salmo 101:6).

8. (1) ‹Aishi nia nüpülajiraa›, ¿jamüshi nümünaka chi wayuu aikai apüla nuʼwayuuse? (2) ¿Kasa sünainpünaaka ‹waneeinapain wayuu› chi wayuukai sümaa nuʼwayuuse?

⁸ Saashin tü Wiwüliakat, ‹aire nüpüla nuʼwayuuse wanee wayuu, aishi nia nüpülajiraa› süka «waneeinapain wayuu naya, nnojoliinapa katataʼawain» naashin Jesuu (Mateo 19:6). Makalaka na kaʼwayuuseshiikana ainkaweeinjana neʼe sümaa naʼwayuuse (Proverbios 5:15-21; Hebreokana 13:4). Süpüla  tia, nnojotsü jülüjainjatüin naaʼin tü choʼujaakat nümüin, shiainjatü tü choʼujaakat sümüin. Akaʼaya tü jietkat saainjainjatü tia (1 Corinto 7:3-5). Anasü maʼin tü pütchi münakat: «Nnojotsü kanain naaʼin niʼiruku, shia eeka naaʼinmajüin shia». Alinjatü nüpüla nuʼwayuuse chi wayuukai maʼaka alin nia nüpülajiraa otta sotuinjatü naaʼin nüsouktüinjachin nümüin Jesukürisüto, chi laülaakai naaʼu (Éfeso 5:29; 1 Corinto 11:3).

9. ¿Jarat tü nukuwaʼipa Jesuu aküjünakat suluʼu Filipos 1:8? ¿Jamüsü nüshatajatka shia chi eekai kaʼwayuusein?

⁹ Nüküjüin Pablo ‹alin maʼin na wayuukana nüpüla Cristo› (Filipos 1:8). Anasü naaʼin nümaa Jesuu sükajee aipüralin nia. Akaʼaya na jieyuu nikirajakana (Juan 20:1, 11-13, 16). Müshiʼiya na jieyuu kaʼwayuusekana, choʼujaasü namüin alin naya napüla naʼwayuuse.

10. ¿Kasa nashatüinjatka nünainjee Jesuu na jieyuu kaʼwayuusekana?

¹⁰ Choʼujaashi wanee wayuu laülaainjachika saaʼu nüpüshi. Akaʼaya Jesuu, eeshi wanee laülaashi naaʼu otta oonooshi nia sümaa nünüiki. «Chi laülaakai naaʼu Cristo, nia Maleiwa», maʼaka «chi laülaashikai saaʼu wane jierü, nia chi suʼwayuusekai» (1 Corinto 11:3). Oonooshi waneepia Jesuu sümaa nünüiki Maleiwa, chi Laülaashikai naaʼu. Washatüinjatü tia süka eein wanee laülaashi waaʼu otta woonooinjachi amaa anüiki.

11. ¿Jamüinjatü sukuwaʼipa wanee wayuu nümüin suʼwayuuse? ¿Kaseerü eeka sutuma anain sukuwaʼipa?

¹¹ Sükajee nnojoluin anain maʼin nukuwaʼipa chi wayuukai, eesü nnojorüle anain nutuma laülawaa saaʼu nüpüshi. Sutuma tia, ¿kasa saainjainjatka tü nuʼwayuusekat? Nnojotsü mojuinjatüin sünüiki nüchiki otta nnojotsü shiainjatüin aluwataweein. Sotuinjatü saaʼin kojutüin nümüin Maleiwa anamiale wanee wayuu (1 Pedro 3:4). Saainjale tia, mapüleejeerü sümüin soonooin sümaa nünüiki suʼwayuuse,  jaʼitairü alatüin kasa mojusü. Müsü tü Wiwüliakat: ‹Jia jieyuukana, anakajaʼa kojutüle jutuma juʼwayuuse› (Éfeso 5:33). Jama, ¿nnojorüle nücheküin Kürisüto süpüla laülaain naaʼu? Müsü tü Wiwüliakat sümüin tü eekat kaʼwayuusein: ‹Jüüjüü jia namüin juʼwayuuse. Mayaasüjee nayouktüin nünüiki Maleiwa. Eesü süpüla kapülain naaʼin nünüiki Maleiwa nayaawatüle saaʼu kojutüin nia jutuma› (1 Pedro 3:1, 2).

12. ¿Jamüsü nnojotka mojuin saashajaale tü jietkat nümaa suʼwayuuse sümaa kojutüin nia sümüin?

¹² Eejeerü kaʼi nnojotka paaʼinwain sünüiki tü jietkat nümaa suʼwayuuse, jaʼitaichi anoujain jee nnojorüle nunoujain. Saashajaale nümaa sümaa anain sünüiki, kojuteechi nia sümüin. Eesü anale tü sümakat otta aneerü nakuwaʼipa na napüshikana noonoole sümaa sünüiki. Saashin tü Wiwüliakat aashajaasü Sara nümaa Abraham, chi suʼwayuusekai süpüla nanoʼuteʼerüin wanee kasa alatüsü namüin. Mayaapejeʼe nnojoluin nücheküin tia, müshi Maleiwa nümüin: ‹Paaʼinra tü sümakat Sara› (Génesis 21:9-12). Nüneeküle chi suʼwayuusekai tü aainjünajatkat, anale shia nümüin Maleiwa, jaa müinjatü otta anainjatü sümüin (Aluwataaushikana 5:29; Éfeso 5:23, 24).

13. (1) ¿Kasa saainjainjatka tü eekat kaʼwayuusein saashin tü karalouktakat Tito 2:3-5? (2) ¿Jamüsü sünüiki tü Wiwüliakat süchiki tü akatajirawaakat otta tü ooʼulawaakat suulia kasaalüü?

¹³ Tü saainjakat tü eekat kaʼwayuusein, anasü maʼin sukuwaʼipa süpüshi sutuma. Saashin tü Wiwüliakat na jieyuu kaʼwayuusekana ‹neeʼiyatüinjatü naalii naʼwayuuse otta nachonnii. Laülaainjatü naaʼin, naaʼinmajüinjatü nepia, kamaneeinjana jee jüüjüüinjana namüin naʼwayuuse› (Tito 2:3-5). Saainjale tia, kojutüsü otta aisü shia napüla süpüshi (Proverbios 31:10, 28). Akanasaʼa napüshuaʼa na kaʼwayuuseshiikana nnojotsü anain maʼin nakuwaʼipa. Makalaka eein süpüla nakatajiraain otta nooʼulaain suulia kasaalüü. Saashin tü Wiwüliakat, eesü süpüla sükatajiraain wayuu sutuma wanee kasa eeka mojuin maʼin. Akatsaʼa tia, nnojotsü aainjünajatüin maalü. Müsü tü Wiwüliakat: ‹Jia jieyuukana, nnojo  jükatalaain nuulia juʼwayuuse. Otta jia tooloyuukana, nnojo juuʼulaain suulia juʼwayuuse› (1 Corinto 7:10, 11). Saashin tü Wiwüliakat, ooʼulaainjana suulia kasaalüü na wayuukana namaʼüjiraale nakuwaʼipa sümaa wayuu naata (Mateo 19:9).

14. ¿Kasa naainjaka Jesuu naka na tepichikana? ¿Kasa choʼujaaka namüin na tepichikana?

¹⁴ Niiʼiyatüin Jesuu namüin na kachonshiikana tü sukuwaʼipainjatkat nachonnii natuma. Sükajee nnojoluin narütkeʼennüin na tepichikana nünainmüin Jesuu, müshi nia: ‹Kettshiʼiya nantaiwa tanainmüin›. Saashin tü Wiwüliakat ‹naapaain na tepichikana nütünaluʼumüin sünain niʼitaain najapü naaʼu jee nuchuntüin nümüin Maleiwa naaʼu› (Marcos 10:13-16). Sükajee nükatalüin Jesuu kaʼi napüla na tepichikana, müinjatia shia putuma. Nnojotsü motsomüinjatüin neʼe, choʼujaasü pükatalüin kaʼi süpüla pikirajüin naya süka nuluwataalain shia Jeʼwaa (paashajeʼera Éfeso 6:4).

15. ¿Kasa naainjainjatka na wayuukana süpüla naaʼinmajüin nachonnii?

¹⁵ Joutsü maʼin mojulawaa maaʼulu. Sutuma tia, paaʼinmajüinjana püchonnii suulia saainjünüin kasa mojusü  namüin otta suulia nataüjaanüin. Naaʼinmajüin Jesuu na nikirajüinkana, müshi nia namüin: «Tachonniwaa». Wanaa sümaa nütaʼünüin süpüla nuʼutünüin aaʼin, naaʼinmajüin naya (Juan 13:33; 18:7-9). Kachonle pia, jülüja paaʼin tü kasa naainjakat Satanaa süpüla naainjain kasa mojusü namüin püchonnii, paapira naya suulia (1 Pedro 5:8). * Aainjünüsü maʼin kasa mojusü namüin na tepichikana maaʼulu, ataüjaanüshii otta ooʼuleʼennüshii suulia anoujaa.

16. ¿Kasa shikirajaka anain na kachonshiikana tü naainjakat Jesuu namüin na nikirajüinkana?

¹⁶ Süpülapünaa ouktüin Jesuu, aʼülüjiraashii na nikirajüinkana süchiki jaralin kojutüin maʼin naʼakajee. Nnojoishi  jashichijaain Jesuu namüin, nüchiaain naya sümaa niiʼiyatüin alin naya nüpüla (Lucas 22:24-27; Juan 13:3-8). Kachonle pia, ¿kasa paainjainjatka süpüla püshatüin nukuwaʼipa Jesuu püchiaapa naya? Choʼujaasü püchiaain jee piʼyaatüin naya, akatsaʼa ‹nnojoluinjanain müliain maʼin naya› putuma, nnojotsü paainjainjatüin tia sümaa jashiee. Jülüja paaʼin tü pünüikinjatkat süpüla nnojoluinjanain müin ‹nasotunakai aaʼin süka shiʼichi chajaruuta› (Jeremías 30:11; Proverbios 12:18, TNM). Paainjainjatü tia süpüla natüjaain saaʼu aneerüin nakuwaʼipa sutuma (Éfeso 6:4; Hebreokana 12:9-11).

17. ¿Jamüsü anaka maʼin nukuwaʼipa Jesuu süpüla nashatüin na tepichikana?

¹⁷ Eesü süpüla nashatüin nukuwaʼipa Jesuu na tepichikana. Niiʼiyatüin noonooinjanain na tepichikana sümaa nanüiki nashi jee nei. Müshi nia: ‹Tü tamakat jümüin naapajala tamüin chi Tashikai süka taaʼinrüin weinshi tü kasa talatakat atuma naaʼin› (Juan 8:28, 29). Maʼaka noonooin Jesuu sümaa nünüiki chi Nüshikai, müinjana na tepichikana namüin nashi jee nei saashin tü Wiwüliakat (paashajeʼera Éfeso 6:1-3). Mayaapejeʼe niain Jesuu wanee jintüi anashi maʼin nuulia José, chi nüshikai otta María, tü niikat, oonooshi nia sümaa nanüiki. Sutuma tia, talatüshii naya (Lucas 2:4, 5, 51, 52).

18. ¿Jamüshi noonooka waneepia Jesuu sümaa nünüiki chi Nüshikai? ¿Jaralii na talatakana natuma na tepichi jaa makana?

¹⁸ Süpüla nashatüin na tepichikana nukuwaʼipa Jesuu otta talatüin natuma nashi jee nei, jaa müinjana naya. Jaʼitairü kapüleein namüin, naainjainjatü shia naashin Maleiwa (Colosas 3:20). Oonooshi Jesuu waneepia sümaa nünüiki chi Nüshikai, jaʼitairü alatüin kasa mojusü nümüin. Wanaa sümaa naainjinnüin wanee kasa kapüleesü, müshi nia: «Anasüje puuʼuleʼerüle toulia tü müliaa teʼreetkat jooluʼu». Nuchuntüin nümüin Maleiwa nnojoluinjatüin naainjain tia  kasa kapüleekat. Akaisaʼa nia, naainjain tü keeʼireekat naaʼin Maleiwa süka nütüjaain saaʼu niain chi Nüshikai atüjaain saaʼu tü kasa anakat (Lucas 22:42). Na tepichi jaa makana, talatüshi nashi, nei otta chi Nashi iipünaajachikai natuma (Proverbios 23:22-25). *

19. (1) ¿Kasa niʼitaaka Satanaa süpüla nuuʼulaküin naaʼin na tepichikana? (2) ¿Jamüsü naaʼin na wayuukana namaʼüjiraale nakuwaʼipa nachonnii?

¹⁹ Ooʼulakünüsü naaʼin Jesuu nutuma chi Yolujaakai, meena na tepichikana, nuuʼulakeerü naaʼin süpüla naainjirüin kasa mojusü (Mateo 4:1-10). Niʼitaain na waneeinnua süpüla napüleeruain naaʼin na tepichikana süka nütüjaain saaʼu kapüleein maʼin shia namüin. Sutuma tia, anasü maʼin nayouktüle na tepichikana aleewaa sümaa wayuu manoujainsat (2 Corinto 6:14). Alatüsü tia sümüin Dina, nüchon Jacob. Sutuma tia, sülataka wainma kasa mojusü (Génesis 34:1, 2). Jia tepichikana, jalia jia suulia amaʼüjirawaa akuwaʼipaa, mojeerü maʼin naaʼin jüshi otta jii jaaʼinrüle tia (Proverbios 17:21, 25).

20. ¿Kasa naainjainjatka na wayuukana süpüla talatüin naya sümaa napüshi?

²⁰ Mojujiraale waya wepialuʼu, wanoʼuteʼera shia süka tü  sümakat tü Wiwüliakat. Maʼaka wekirajaain paala, waainjüle shia, talateena waya sümaa wapüshi. Jia tooloyuukana, ai jüpüla juʼwayuuse otta kojutü shia jutuma maʼaka naainjain Jesuu naka na anoujashiikana. Jia jieyuukana, jüüjüü jia namüin juʼwayuuse otta jüshata sukuwaʼipa tü jierü suluʼukat Proverbios 31:10-31. Jia kachonshiikana, jikiraja jüchonnii (Éfeso 6:4). Jia shikiishiikana jüpüshi, ‹laülaa jia napüleerua jüpüshi› (1 Timoteo 3:4, 5; 5:8). Jia tepichikana, joonoo sümaa nanüiki jüshi otta jii (Colosas 3:20). Napüshuaʼa na wayuukana eeshii naainjale kasa mojusü. Sutuma tia, nnojo yaletayaain waaʼin, waashajaa namaa na waneeinnua süpüla motuin naaʼin waainjala.

21. ¿Kasa eeinjatka mapeena? ¿Kasa waainjainjatka süpüla talatüin waya sümaa wapüshi maaʼulu?

²¹ Shiimain tia, wainma pütchi anasü süküjaka tü Wiwüliakat süpüla waainjain shia sümaa wapüshi. Otta müsia, süküjüin süchiki tü mma jeketüinjatkat eeinjanale talatüin na anoujakana nünain Jeʼwaa (Alateetkat Mapeena 21:3, 4). ¡Anakatche maʼin tü eeinjatkat mapeena! Maaʼulu yaa, eeshii süpüla talatüin waya sümaa wapüshi waainjüle tü nümakat Maleiwa sükajee tü Wiwüliakat.