Wolo ɖenɖe tɔm wɛɛ yɔ

Wolo tɔm ñʋŋ ɖeɖe

ÑƲŊ HIU NƐ NAANZA

Mbʋ pʋpɔzʋʋ se ŋla nɛ ñɔ-hɔʋ wɛɛ koboyaɣ taa yɔ

Mbʋ pʋpɔzʋʋ se ŋla nɛ ñɔ-hɔʋ wɛɛ koboyaɣ taa yɔ
  • Ɛbɛ pɩwɛɛ se ŋla nɛ ŋkɛ walʋ kɩbanʋ?

  • Ɛzɩma halʋ pɩzɩɣ nɛ ɛla ɛ-tʋmɩyɛ camɩyɛ?

  • Ɛbɛ pɩwɛɛ se ŋla nɛ ŋkɛ caja yaa ɖoyo kɩbanʋ?

  • Ɛbɛ piya pɩzɩɣ sɩla nɛ koboyaɣ wɛɛ hɔʋ taa?

1. Ɛbɛ pɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ hɔʋ nɛ kihiɣ koboyaɣ?

YEHOWA ƐSƆ sɔɔlaa se ñɔ-hɔʋ ɛwɛɛ koboyaɣ taa. Bibl yɔɔdʋʋ tʋmɩyɛ nɖɩ Ɛsɔ ɖʋ paa hɔʋ taa tʋ weyi yɔ, ɖɩ-tɔm. Ye hɔʋ taa mba ɩlakɩ pa-tʋmɩyɛ ɛzɩ Ɛsɔ yɔɔdʋʋ yɔ, pehikiɣ kɛzɛsɩ kɩbanzɩ nɛ koboyaɣ. Yesu tɔm se: “Mba panɩɣ Ɛsɔtɔm nɛ pɔɖɔŋ tɩ-yɔɔ yɔ, mba pɛkɛnɩ koboyaɣ tɩnaa siŋŋ.”—Luka 11:28.

2. Ye ɖɩcaɣ se ɖɔ-hɔʋ ɛwɛɛ koboyaɣ taa yɔ, ɛbɛ pɩwɛɛ se ɖɩtɩlɩ?

2 Mbʋ kpem pɩsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖihiɣ koboyaɣ ɖɔ-hɔʋ taa yɔ lɛ se ɖɩtɩlɩ se Yehowa, weyi Yesu ya se “Ða-Caa” yɔ, ɛ-cɔlɔ hɔʋ lɩnaa. (Maatiyee 6:9) Ða-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ, ɛ-cɔlɔ ɛjaɖɛ yɔɔ hɔŋ tɩŋa lɩnaa. Ye mbʋ, pɩtʋʋ fɛyɩ se ɛsɩm mbʋ piyeki nɛ hɔŋ wɛɛ koboyaɣ taa yɔ. (Efɛɛzɩ 3:14, 15, NW) Ɛlɛ, ɛbɛ Bibl wɩlɩɣ se pɩkɛ paa hɔʋ taa tʋ weyi lɛ, ɛ-tʋmɩyɛ?

ƐSƆ CƆLƆ HƆƲ LƖNAA

3. Tɔm ndʋ Bibl kɛdɩ kajalaɣ hɔʋ yɔɔ? Nɛ ɛzɩma ɖɩlaba nɛ ɖɩna se tɔm ndʋ tɩkɛ toovenim?

3 Yehowa lɩzɩnɩ kajalaɣ abalʋ Aɖam nɛ kajalaɣ halʋ Ɛva se pacaɣ ɖama cɔlɔ nɛ pɛkɛ ɛyʋ nɛ ɛ-halʋ. Ɛɛsɩ-wɛ paradisuu kɩbaŋʋ nakʋyʋ taa tɛtʋ yɔɔ, payaɣ-kʋ se Edɛɛnɩ kaɖaɣ. Nɛ eheyi-wɛ se palʋlɩ piya. Yehowa heyi-wɛ se: “Ɩlʋlɩ, ihuu nɛ ɩwadɩ tɛtʋ yɔɔ.” (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 1:26-28; 2:18, 21-24) Tɔm ndʋ tɩtɩkɛ mʋɖɛ yem, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yesu wɩlaa se tɔm ndʋ Kiɖe Tɛɛ Tɔm takayaɣ kɛdɩɣ kajalaɣ hɔʋ yɔɔ yɔ, tɩkɛ toovenim. (Maatiyee 19:4, 5) Paa ɖɩwɛ kʋñɔmɩŋ sakɩyɛ taa nɛ ɖe-wezuu caɣʋ ɛfɛyɩ ɛzɩ Ɛsɔ kaaɖʋʋ kiɖe tɛɛ yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖihiɣ koboyaɣ hɔʋ taa. Yele nɛ ɖɩna mbʋ pɩlaba nɛ ɖɩyɔɔdʋʋ mbʋ yɔ.

4. (a) Ɛbɛ hɔʋ taa tʋ paa weyi pɩzɩɣ ɛla nɛ koboyaɣ wɛɛ kɩ-taa? (b) Ye ɖɩcaɣ se ɖihiɣ koboyaɣ hɔʋ taa yɔ, ɛbɛ yɔɔ pɩcɛyaa ɖɩkpɛlɩkɩ Yesu wezuu caɣʋ?

4 Ye hɔʋ taa mba ɩsɔɔlɩ ɖama ɛzɩ Ɛsɔ sɔɔlʋʋ-ɖʋ yɔ, piyeki nɛ hɔʋ wɛɛ koboyaɣ taa. (Efɛɛzɩ 5:1, 2) Ɛlɛ ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ Ɛsɔ weyi ɖɩɩnaɣ-ɩ yɔ? Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩlɩ Yehowa lakasɩ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, etiyi ɛ-Pɩyalʋ kajalaɣ ñɩnʋ se ɛkɔɔ ɖɔ-cɔlɔ tɛtʋ yɔɔ. (Yohanɛɛsɩ 1:14, 18) Yesu Krɩstʋ, Ɛsɔ Pɩyalʋ ɛnʋ, ɛɛwɛ tɛtʋ yɔɔ lɛ, ɛmaɣzɩnɩ ɛ-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ ɖeyi ɖeyi. Nɛ ɖɩɩwɛ Yesu cɔlɔ nɛ ɖiwelisiɣni-i yɔ, pɩwɛ ɛzɩ Yehowa ɖɩɩwɛɛ nɛ ɖiwelisiɣna. (Yohanɛɛsɩ 14:9) Ye mbʋ, ye ɖɩkpɛlɩkɩɣ ɛzɩma Yesu wɩlɩ sɔɔlɩm nɛ ɖɩɖɔŋ ɛ-naataŋ taa yɔ, ɖa-taa paa weyi pɩzɩɣ nɛ ɛla nɛ koboyaɣ wɛɛ hɔʋ taa pɩkɩlɩ.

YESU KƐ KƖÐAƲ WALAA

5, 6. (a) Ɛzɩma Yesu cɔnɩ ɛgbɛyɛ yɔɔ yɔ, Ɛbɛ yɔɔ pɩkɛnɩ kɩɖaʋ walaa? (b) Ɛbɛ pʋpɔzʋʋ se ɛyʋ ɛla nɛ pekpeɣ-i ɛ-kɩwɛɛkɩm?

5 Bibl tɔm se pʋpɔzʋʋ se walaa ɩcɔnɩ pa-halaa yɔɔ ɛzɩ Yesu cɔnʋʋ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa yɔɔ yɔ. Bibl tasɩ walaa lɔŋ se: “Walaa mɩ, ɩsɔɔlɩ mɩ-halaa ɛzɩ Krɩstʋ sɔɔlʋʋ [ɛgbɛyɛ] nɛ ɛkpaɣ ɛ-tɩ nɛ ɛcɛlɩ ɖɩ-yɔɔ yɔ . . . Mbʋ ɖɔɖɔ pɩwɛnɩ walaa se pɔsɔɔlɩ pa-halaa ɛzɩ pa-maɣmaɣ po-tomnasɩ yɔ. Weyi ɛsɔɔlɩ ɛ-halʋ yɔ pɩtɩkɛ ɛ-tɩ ɛsɔɔlaa? Nɔɔyʋ eeniŋ e-tomnaɣ, ɛlɛ ɛcalɩɣ-kɛ nɛ ɛsandɩɣ-kɛ, ɛzɩ Krɩstʋ lakʋʋ [ɛgbɛyɛ] yɔ.”Efɛɛzɩ 5:23, 25-29.

6 Ɛzɩma Yesu wɩlɩ sɔɔlɩm ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa yɔ, pɩkɛnɩ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ kiya walaa. Yesu “sɔɔlɩ-wɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ sɔɔlɩm kamaɣ yɔɔ”, pɩ-yɔɔ ɛkpaɣ e-wezuu nɛ ɛlaa pɔ-yɔɔ paa paakɛ kɩwɛɛkɩm laɖaa yɔ. (Yohanɛɛsɩ 13:1; 15:13) Mbʋ ɖɔɖɔ peheyi walaa se: “Mɩ abalaa ɩsɔɔlɩ mɩ-halaa, ɩtaalabɩ-wɛ ñaŋ.” (Koloosi 3:19) Ɛbɛ pɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ abalʋ nɛ ɛɖɔ paɣtʋ ndʋ tɩ-yɔɔ, kɔzɩ kɔzɩ ye ɛ-halʋ ɛɛlakɩ camɩyɛ nabʋyʋ taa yɔ? Pʋpɔzʋʋ se ɛtɔzɩ ɛ-maɣmaɣ ɛ-kɩwɛɛkɩm yɔɔ nɛ mbʋ pɩwɛɛ se ɛla nɛ Ɛsɔ kpeɣ-i pʋ yɔ, pɩ-yɔɔ. Ɛbɛ pɩwɛɛ se ɛla? Pʋpɔzʋʋ se ekpeɣ mba pɛwɛɛkɩnɩ-ɩ yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ se pʋpɔzʋʋ se ekpeɣ ɛ-halʋ ɖɔɖɔ. Pɩtʋʋ fɛyɩ, pʋpɔzʋʋ halʋ ɖɔɖɔ se ɛla mbʋ. (Kalɩ Maatiyee 6:12, 14, 15.) Lɛɛlɛɛyɔ ŋna mbʋ pɩ-yɔɔ nabɛyɛ tɔŋ se halʋ nɛ ɛ-walʋ pɔsɔɔlɩ ɖama kpeɣu yɔ, pehikiɣ koboyaɣ pe-nesi ɖɔkʋʋ taa yɔ?

7. Ɛzɩma Yesu maɣzaɣ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa yɔɔ yɔ, kɩɖaʋ ŋgʋ pɩhaɣ walaa?

7 Pɩwɛɣ ɖeu ɖɔɖɔ se walaa ɩtɩlɩ se Yesu maɣzaɣ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa yɔɔ paa ɛzɩmtaa. Ɛmaɣzaɣ pɛ-ɛjandʋ nɛ mbʋ pɩcɛyaɣ-wɛ po-tomnaɣ taa yɔ, pɩ-yɔɔ. Kɩyakʋ nakʋyʋ ɛnawa se pɩnɩ-wɛ lɛ, eheyi-wɛ se: “Ɩkɔɔ mɩ-maɣmaɣ kɩjaʋ yɔɔ nɛ ɩhɛzɩ pazɩ ɖenɖe pɩcaɣ ɖiɣ ɖiɣ yɔ.” (Maarkɩ 6:30-32) Mbʋ ɖɔɖɔ pɩwɛɛ se walaa ɩmaɣzɩ pa-halaa yɔɔ. Bibl tɔm se halʋ ‘kɩlɩ [abalʋ] ɛjandʋ” nɛ pʋpɔzʋʋ walʋ se ‘ɛɖʋ-ɩ hɩɖɛ.’ Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ halaa nɛ pa-walaa paka “wezuu kʋjɔʋ.” (1 Pɩyɛɛrɩ 3:7) Pʋpɔzʋʋ se walaa ɩtɔzɩ se paa ɛyʋ ɛtɩɩkɛ halʋ yaa abalʋ yɔ, e-siɣsiɣ wɛtʋ yekina nɛ ɛkɛ ɛyʋ kɩbanʋ Ɛsɔ ɛzɩdaa.—Keɣa 100:6.

8. (a) Ɛbɛ yɔɔ pɔtɔŋ se abalʋ “weyi ɛsɔɔlɩ ɛ-halʋ yɔ, ɛsɔɔlɩ e-tomnaɣ maɣmaɣ” na? (b) Pɔtɔm se halʋ nɛ ɛ-walʋ pɛkɛ “tomnaɣ kʋyʋmaɣ” yɔ, ɛbɛ pʋpɔzʋʋ se pala nɛ ɛbɛ pʋpɔzʋʋ se pataala?

8 Bibl heyiɣ abalʋ “weyi ɛsɔɔlɩ ɛ-halʋ yɔ [se] ɛ-tɩ ɛsɔɔlaa.” Pɩkɛ mbʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɛzɩ Yesu yɔɔdʋʋ yɔ, abalʋ nɛ ɛ-halʋ “patɩtasɩ kɛʋ naalɛ ɛlɛ tomnaɣ kʋyʋmaɣ.” (Maatiyee 19:6) Ye mbʋ, pɩtɩmʋna se pa-taa nɔɔyʋ ɛsʋnɩ ɛyʋ nɔɔyʋ nɛ pɩtasɩnɩ ɛ-walʋ yaa ɛ-halʋ. (Aduwa 5:15-21; Ebree 13:4) Ye abalʋ nɛ ɛ-halʋ pamaɣzɩɣ mbʋ pʋpɔzʋʋ lɛlʋ yɔ pɩ-yɔɔ yɔ, nɛ paamaɣzɩɣ pe-ɖeke pɔ-yɔɔ na yɔ, pɩsɩɣnɩ-wɛ hɔɔlʋʋ kʋnɛ kɩ-taa. (1 Kɔrɛntɩ 7:3-5) Pʋmʋnaa se pɔtɔzɩ tɔm tʋnɛ tɩ-yɔɔ: “Nɔɔyʋ eeniŋ e-tomnaɣ, ɛlɛ ɛcalɩɣ-kɛ nɛ ɛsandɩɣ-kɛ.” Pʋmʋnaa se abalaa ɩsɔɔlɩ pa-halaa ɛzɩ pa-maɣmaɣ yɔ. Pɔtɔzɩ se pakaɣ labʋ akɔnta pa-ñʋʋdʋ Yesu Krɩstʋ.—Efɛɛzɩ 5:29; 1 Kɔrɛntɩ 11:3.

9. Yesu wɛtʋ kɩbandʋ tɔm ndʋ pɔyɔɔdɩ Filiipu 1:8 taa? Ɛbɛ yɔɔ pɩwɛɛ se abalaa ɩwɩlɩ pa-halaa wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ?

9 Apostoloo Pɔɔlɩ kaayɔɔdɩ ‘sɔɔlɩm’ mbʋ pɩɩwɛ ‘Krɩstʋ laŋɩyɛ’ taa yɔ, pɩ-tɔm. (Filiipu 1:8) Yesu sɔɔlɩm kɩbambʋ mbʋ pɩkɛ wɛtʋ kɩbandʋ. Wɛtʋ ndʋ tiitukuni halaa mba papɩsɩ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa yɔ, pa-laŋa. (Yohanɛɛsɩ 20:1, 11-13, 16) Halaa ñɩnɩɣ kpem se pa-walaa ɩsɔɔlɩ-wɛ mbʋ nɛ pɛhɛndɩnɩ-wɛ.

YESU KƐ KƖÐAƲ HALAA

10. Kɩɖaʋ ŋgʋ Yesu ha halaa?

10 Hɔʋ wɛ ɛzɩ ɛgbɛyɛ yɔ, pʋcɔ nɛ kɩɖɔ camɩyɛ lɛ, pʋpɔzʋʋ se kɩwɛɛnɩ ñʋʋdʋ. Halɩ Yesu maɣmaɣ wɛnɩ ñʋʋdʋ weyi eluzuu ɛ-tɩ ɛ-tɛɛ yɔ. “Krɩstʋ ñʋʋdʋ lɛ Ɛsɔ” ɖɔɖɔ ɛzɩ “halʋ ñʋʋdʋ lɛ abalʋ” yɔ. (1 Kɔrɛntɩ 11:3) Ɛzɩma Yesu luzuu ɛ-tɩ Ɛsɔ tɛɛ yɔ, pɩkɛnɩ-ɖʋ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɖa-taa paa weyi lɛ, ɛwɛnɩ ñʋʋdʋ weyi pʋpɔzʋʋ se eluzi ɛ-tɩ ɛ-tɛɛ yɔ.

11. Wɛtʋ ndʋ pʋmʋnaa se halʋ ɛwɛnɩ ɛ-walʋ ɛzɩdaa? Wɛtʋ ndʋ tɩpɩzɩɣ nɛ tɩwazɩ we?

11 Abalaa tɩtalɩ pilim nɛ piyiɣdiɣ-wɛ ɖoŋ ɖoŋ. Pɩ-yɔɔ lɛ, paapɩzɩɣ se pɛkɛ hɔŋ ñʋndɩnaa mba palakɩ pa-tʋmɩyɛ camɩyɛ ɖeyi ɖeyi yɔ. Ye mbʋ, ɛbɛ pɩwɛɛ se halʋ ɛla? Pɩtɩmʋna se eni ɛzɩma ɛ-walʋ ñakɩ pana se ɛla ɛ-tʋmɩyɛ hɔʋ taa yɔ. Pɩwɛɣ ɖeu se halʋ ɛtɔzɩ se leleŋ nɛ hɛɛɛ wɛtʋ pamʋnɩ ñɩm Ɛsɔ ɛzɩdaa. (1 Pɩyɛɛrɩ 3:4) Ye halʋ ɛwɛnɩ wɛtʋ ndʋ yɔ, pɩsɩɣnɩ-ɩ nɛ eluzi ɛ-tɩ ɛ-walʋ tɛɛ pɩkɩlɩ; paa pɩtɩɩkɛ kaɖɛ alɩwaatʋ taa yɔ. Pɩtasɩ lɛ, Bibl tɔŋ se: “Paa halʋ weyi lɛ ɛña ɛ-walʋ.” (Efɛɛzɩ 5:33) Ɛlɛ pʋpɔzʋʋ halʋ se ɛla mbʋ ye ɛ-walʋ ɛtɩkɛ Krɩstʋ tʋ yɔ? Bibl heyi halaa se: “Halaa ɩña mɩ-walaa, nɛ pa-taa nabɛyɛ ikiziɣ se paamʋʋ tɔm kɔyɔ, pa-halaa pɩzɩ-wɛ nɛ pɔ-ɖɔnɛ kɩbanɖɛ, pɩtaakɛnɩ yɔɔdɩtʋ, panaɣ mi-kele kele wɛtʋ nɛ [mɩ-ñamtʋ sɔsɔtʋ, NW] lɛ.”—1 Pɩyɛɛrɩ 3:1, 2.

12. Ɛbɛ yɔɔ pɩtɩwɛɛkɩ se halʋ ɛyɔɔdɩ ndʋ ɛmaɣzɩɣ yɔ nɛ ñamtʋ?

12 Ye halʋ ɛyɔɔdɩ tɔm natʋyʋ nɛ ñamtʋ nɛ nɔɔ leleŋ, ɛlɛ tɩwɛ ndɩ nɛ ndʋ ɛ-walʋ maɣzɩɣ yɔ, pɩtɩkɛ kaañamtʋ; paa ɛ-walʋ ɛkɛ Krɩstʋ tʋ yaa ɛtɩkɛ Krɩstʋ tʋ yɔ. Pɩtɩla ndʋ halʋ maɣzɩɣ yɔ, ndʋ wɛnɩ ɖeu nɛ ye ɛ-walʋ ɛkpaɣ-tʋ nɛ ɛlabɩnɩ tʋmɩyɛ yɔ, tɩkaɣ wazʋʋ hɔʋ tɩŋa. Saara kaapɔzɩ Abraham se ɛla nabʋyʋ nɛ pɔ-hɔʋ taa kaɖɛ naɖɩyɛ sɩŋ lɛ, Abraham titisi. Peeɖe Yehowa heyi Abraham se: “Ndʋ Saara pɔzʋʋ-ŋ yɔ, nɩɩnɩ-ɩ.” (Kalɩ Kiɖe Tɛɛ Tɔm 21:9-12.) Toovenim ye abalʋ ɛsɛtɩ tɔm natʋyʋ taa nɛ tɔm ndʋ tɩɩkaɖɩɣnɩ Ɛsɔ paɣtʋ yɔ, pʋmʋnɩ ɛ-halʋ se eluzi ɛ-tɩ nɛ ɛɖɔ tɩ-yɔɔ.—Tʋma Labʋ 5:29; Efɛɛzɩ 5:24.

Kɩɖaʋ kɩbaŋʋ ŋgʋ Saara ha halaa?

13. (a) Ɛbɛ tɔm ndʋ tɩwɛ Tiiti 2:4, 5 taa yɔ, tutuzuu halaa mba pawalaa yɔ se pala? (b) Suwe Bibl yɔɔdʋʋ ɖama yaʋ nɛ ɖama kizuu pɔ-yɔɔ?

13 Ye halʋ ɛlakɩ mbʋ pɔpɔzʋʋ-ɩ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwazɩ ɛ-hɔʋ pɩdɩɩfɛyɩ. Bibl heyi halaa mba pawalaa yɔ se “pɔsɔɔlɩ pa-walaa nɛ pe-piya . . . pataawɛɛ ɛza naɣ naɣ, ɛlɛ patɩlɩ pa-tɩ ɖɔkʋʋ. Pɛkɛ mɩzaɣ nɔɔ tʋmlaɖaa nɛ ɛyaa kɩbama nɛ pañaŋ pa-walaa.” (Tiiti 2:4, 5, ABT) Halʋ yaa ɖoyo ɛlakɩ mbʋ yɔ, ɛ-hɔʋ taa ñɩma kaɣ-ɩ sɔɔlʋʋ nɛ pañamɩ-ɩ tam. (Kalɩ Aduwa 31:10, 28.) Halʋ nɛ ɛ-walʋ patɩtalɩ pilim, pɩ-yɔɔ lɛ, kaɖɛ naɖɩyɛ pɩzɩɣ nɛ ɖɩkɔɔ nɛ pɩla se paya ɖama yaa pekizi ɖama. Bibl ha nʋmɔʋ se nabʋyʋ taa halʋ nɛ ɛ-walʋ papɩzɩɣ nɛ paya ɖama. Ɛlɛ pɩtɩmʋna se pakpaɣ ɖama yaʋ mbʋ ɛzɩ pɩkɛ aleɣya tɔm, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Bibl tɔŋ se: “Halʋ ɛtaakʋyɩ ɛ-walʋ yɔɔ. . . Walʋ ɛtaaɖɔɔnɩ ɛ-halʋ.” (1 Kɔrɛntɩ 7:10, 11) Bibl yɔɔdaa se acɛyɛ yeke koŋ pɩzɩɣna nɛ pɩla nɛ halʋ nɛ ɛ-walʋ pekizi ɖama.—Maatiyee 19:9, ABT.

YESU KƐ KƖÐAƲ LƲLƖYAA

14. Ɛbɛ Yesu lakaɣ piya? Ɛbɛ lʋlɩyaa pɩzɩɣ nɛ paha pe-piya?

14 Ɛzɩma Yesu leɣyaɣni piya yɔ, pɩkɛnɩ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ lʋlɩyaa. Nabɛyɛ ɖaŋaɣ piya ajamaa se sitaawolo Yesu cɔlɔ lɛ, Yesu heyi-wɛ se: “Iyele nɛ piya ajamaa kɔɔ mɔn-cɔlɔ, ɩtaaɖaŋ-sɩ.” Bibl tasɩ yɔɔdʋʋ se peeɖe lɛ “etukuni piya nɛ ɛlaɣyɩ sɩ-yɔɔ nesi nɛ ɛwazɩ sɩ-yɔɔ.” (Maarkɩ 10:13-16) Ye Yesu kaakpaɣ alɩwaatʋ nɛ ɛ nɛ piya pacaɣ yɔ, pɩtɩmʋna se ña ɖɔɖɔ ŋkpaɣ alɩwaatʋ nɛ ña nɛ piya nzɩ ña-maɣmaɣ ŋlʋlaa yɔ, ɩcaɣ yaa we? Pɩtɩkɛ alɩwaatʋ pazɩ pɩpɔzɩ piya, pɩwɛɛ se ŋkpaɣ alɩwaatʋ sakɩyɛ nɛ ña nɛ sɩ ɩcaɣ. Pʋpɔzaa se ŋkpaɣ alɩwaatʋ nɛ ŋwɩlɩ-sɩ Ɛsɔtɔm, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, mbʋ Yehowa pɔzɩ lʋlɩyaa se pala.—Kalɩ Wayɩ Wayɩ Paɣtʋ 6:4-9.

15. Ɛbɛ pʋpɔzʋʋ se lʋlɩyaa ɩla nɛ pakandɩyɩ pe-piya yɔɔ?

15 Kɩdɛkɛdɩm wɛɛ pʋɖɔʋ ɖɛ-ɛjaɖɛ yɔɔ, pɩ-yɔɔ pʋpɔzʋʋ se lʋlɩyaa ɩkandɩyɩ pe-piya yɔɔ camɩyɛ nɛ ɛyaa ɛzɩ mba pasʋʋnɩ piya yɔ, pataawɛɛkɩ-sɩ. Yesu kaakandɩyɩ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa yɔɔ camɩyɛ. Ɛya-wɛ nɛ sɔɔlɩm se “men-piya kɩbanzɩ.” Alɩwaatʋ ndʋ pakpa Yesu nɛ pañɩnɩɣ se pakʋ-ɩ yɔ, ɛñaɣ pana nɛ peyele ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa nɛ pɛɖɛɛ. (Yohanɛɛsɩ 13:33; 18:7-9) Mɩ mba ɩkɛ lʋlɩyaa yɔ, pʋpɔzʋʋ se ɩɖaŋ mi-piya yɔɔ nɛ Yiliyu ɛtaapɩzɩ nɛ ɛlabɩ-sɩ kɩdɛkɛdɩm. Pʋpɔzʋʋ se ɩha-sɩ paɣtʋ ndʋ tɩsɩɣnɩ-sɩ nɛ sɩɖɔkɩ sɩ-tɩ kpam yɔ. * (1 Pɩyɛɛrɩ 5:8) Ða-alɩwaatʋ taa piya wezuu sʋ kaɖɛ taa, tomnaɣ, fezuu nɛ wezuu kɩbaŋʋ caɣʋ hɔɔlɩŋ taa kpem.

Ɛbɛ lʋlɩyaa pɩzɩɣ nɛ pɛkpɛlɩkɩ ɛzɩma Yesu leɣyaɣni piya yɔ, pɩ-taa?

16. Ɛzɩma Yesu sɩnɩ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa mantɩtalɩ pilimwaa yɔ, ɛbɛ pɩkpɛlɩkɩɣ lʋlɩyaa?

16 Ðoo wena a-taa pakpa Yesu yɔ, ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa hɔŋaɣ tɔm se pana se pa-taa lɛ, akɛ sɔsɔ. Ɛlɛ Yesu tɩkɔ-wɛ nɛ pana. Ɛsɩnɩ-wɛ nɛ pamaɣzɩ tɔm ndʋ ɛɛtɛm-wɛ heyuu nɛ kɩɖaʋ ŋgʋ ɛɛtɛm-wɛ haʋ yɔ, pɔ-yɔɔ. (Luka 22:24-27; Yohanɛɛsɩ 13:3-8) Ŋŋhɔŋ ñe-piya nɩŋgbaaŋ lɛ, ɛzɩma ŋpɩzɩɣ nɛ ŋla ɛzɩ Yesu yɔ? Pɩkɛ toovenim se pʋpɔzʋʋ se ŋhɔ ñe-piya nɩŋgbaaŋ, ɛlɛ taahɔmɩ-ɩ nɛ pana. Pɩwɛɛ se ‘ŋhɔ pa-nɩŋgbaaŋ ɛzɩ pʋmʋnaʋ yɔ.’ Pɩtɩmʋna se ŋyɔɔdɩnɩ ñe-piya nɛ kañatʋ nɛ ñɔ-tɔm “loŋ ɛzɩ laɣɖɛ yɔ.” (Yeremii 30:11; Aduwa 12:18) Ye ŋhɔm ñe-piya nɩŋgbaaŋ yɔ, pʋwayɩ lɛ, pʋpɔzʋʋ se sɩ-maɣmaɣ sɩnɩɩ pɩ-taa se ŋŋwɛnɩ toovenim.—Efɛɛzɩ 6:4; Ebree 12:9-11.

YESU KƐ KƖÐAƲ PIYA

17. Kɩɖaʋ kɩbaŋʋ ŋgʋ Yesu ha piya?

17 Ɛzɩ Yesu kɩɖaʋ pɩzɩɣ nɛ kɩwazɩ piya yaa we? Ɛɛɛ. Ɛzɩma Yesu caɣ wezuu yɔ, pɩwɩlɩɣ piya ɛzɩma pʋpɔzʋʋ se sɩña sɩ-lʋlɩyaa yɔ. Yesu kaatɔm se: “Mɔyɔɔdʋʋ ndʋ Caa wɩlɩ-m yɔ na.” Ɛtasɩ yɔɔdʋʋ se: “Malakɩ tam mbʋ pɩwɛ-ɩ ɖeu yɔ.” (Yohanɛɛsɩ 8:28, 29) Yesu ñaŋaɣ ɛ-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ. Bibl pɔzʋʋ piya se sɩña sɩ-lʋlɩyaa ɖɔɖɔ. (Kalɩ Efɛɛzɩ 6:1-3.) Yesu kaakɛ pɩɣa ŋga kɛwɛ pilim yɔ, ɛlɛ ɛñaŋaɣ ɛ-lʋlɩyaa Yosɛɛfʋ nɛ Maarɩɩ mba paakɛ ɛyaa mantɩtalɩ pilimwaa yɔ. Pɩtʋʋ fɛyɩ se mbʋ labɩna nɛ pɔ-hɔʋ wɛɛ koboyaɣ taa!—Luka 2:4, 5, 51, 52.

18. Ɛbɛ yɔɔ Yesu ñaŋaɣ ɛ-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ tam? Nɛ ye piya ɩñaŋ sɩ-lʋlɩyaa sɔnɔ yɔ, anɩ pɩkɩlɩɣ labʋ leleŋ?

18 Piya pɩzɩɣ nɛ sɩñɩnɩ nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ sɩtɩŋɩɣna nɛ sɩmaɣzɩnɩ Yesu nɛ sɩ-lʋlɩyaa taa la leleŋ yɔ. Pɩkɛ toovenim se nabʋyʋ taa lɛ, pɩwɛɣ piya kaɖɛ se sɩña sɩ-lʋlɩyaa, ɛlɛ mbʋ ɖeyi ɖeyi Ɛsɔ sɔɔlaa se sɩla. (Aduwa 1:8; 6:20) Yesu ñaŋaɣ ɛ-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ camɩyɛ. Halɩ paa takɩm alɩwaatʋ taa ɖɔɖɔ ɛñaŋaɣ-ɩ. Kɩyakʋ nakʋyʋ Ɛsɔ sɔɔlɩm labʋ labɩ-ɩ kaɖɛ kpem. Peeɖe ɛtɔm se: “Ðɛnɩ mɔ-yɔɔ caɖaɣ [Ɛsɔ paɣtʋ natʋyʋ] kanɛ yɔ.” Ɛlɛ Yesu labɩ mbʋ Ɛsɔ pɔzaɣ-ɩ yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛna mbʋ se Ɛsɔ sɩmnɩ mbʋ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwazɩ-ɩ yɔ. (Luka 22:42) Ye piya ɩkpɛlɩkɩ ñamtʋ yɔ, sɩ-lʋlɩyaa nɛ sɩ-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ, pa-taa lakɩ leleŋ pɩdɩɩfɛyɩ. *Aduwa 23:22-25.

Ye pɩtakɩɣ piya evelisi yɔ, ɛbɛ yɔɔ pʋpɔzʋʋ se sɩmaɣzɩ?

19. (a) Ɛzɩma tɩyɛ Sataŋ takɩɣ piya? (b) Ye piya ɩcakɩ wezuu kɩbaŋʋ yɔ, ɖoŋ weyi pɩwɛɣnɩ sɩ-lʋlɩyaa yɔɔ?

19 Yiliyu kaatakɩ Yesu. Ɛɖʋ ɛ-taa ɖɔɖɔ se ɛtakɩɣ piya evelisi tɩŋa payɩ nɛ etuzi-sɩ nɛ sɩla kɩdɛkɛdɩm. (Maatiyee 4:1-10) Sataŋ Yiliyu pɩzɩɣ nɛ ɛtɩŋnɩ ɖɔ-hɔʋ taa mba yɔɔ nɛ ɛtakɩ-ɖʋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɛnawa se ɖɩsɔɔlɩ-wɛ pɩdɩɩfɛyɩ. Pɩtasɩ lɛ, pɛwɛnɩ ɖoŋ nɩɩyɩ ɖɔ-yɔɔ. Pɩkɛnɩ kɩjɛyʋʋ ɖɔɖɔ se piya ɩtaaɖʋ ɛgbaɣdɩyɛ nɛ ɛyaa kɩdɛkɛdaa. (1 Kɔrɛntɩ 15:33) Yakɔɔb pɛlɛ Diina kaaɖʋ ɛgbaɣdɩyɛ nɛ ɛyaa mba paasɛɣ Yehowa yɔ lɛ, pɩkɔnɩ-ɩ kaɖɛ. (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 34:1, 2) Maɣzɩ nɛ ŋna ɛzɩma hɔʋ pɩzɩɣ nɛ kɩsʋʋ kʋñɔŋ taa ye kɩ-taa nɔɔyʋ ɛtɔlɩ kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ kpaca nakʋyʋ taa yɔ!—Aduwa 17:21, 25.

MBƲ PƖLAKƖ NƐ HƆƲ WƐƐ KOBOYAƔ TAA SIŊŊ YƆ

20. Ɛbɛ pʋpɔzʋʋ se hɔʋ taa tʋ paa weyi lɛ ɛla nɛ hɔʋ wɛɛ koboyaɣ taa?

20 Ye hɔʋ ɛɖɔŋ Bibl paɣtʋ yɔɔ yɔ, pɩsɩɣnɩ-kʋ kaɖɛ alɩwaatʋ taa. Toovenim taa lɛ, Bibl paɣtʋ yɔɔ ɖɔm cɔlɔ hɔʋ taa koboyaɣ lɩɣna. Ye mbʋ, walaa, ɩsɔɔlɩ mɩ-halaa, ɩcɔnɩ pɔ-yɔɔ ɛzɩ Yesu cɔŋnʋʋ ɛ-ɛgbɛyɛ yɔɔ yɔ. Halaa, iluzi mɩ-tɩ mɩ-walaa tɛɛ nɛ ɩtɩŋ halʋ kpekpeka tʋ weyi pɔyɔɔdɩ ɛ-tɔm Aduwa 31:10-31 taa yɔ, ɛ-kɩɖaʋ. Lʋlɩyaa, ɩsɩɣzɩ mi-piya lɔŋ. (Aduwa 22:6) Cajanaa, ‘ɩtɩlɩ [mɩ]-ɖɩɣa ɖɔkʋʋ.’ (1 Timootee 3:4, 5; 5:8) Nɛ piya, ɩña mɩ-lʋlɩyaa. (Koloosi 3:20) Nɔɔyʋ fɛyɩ hɔʋ taa se ɛtalɩ pilim. Putuluu paa weyi. Pɩ-yɔɔ pʋpɔzʋʋ se iluzi mɩ-tɩ nɛ ɩkpaɣ mɩ-kɩwɛɛkɩm nɛ ikpeɣ ɖama.

21. Lidaʋ kɩbaŋʋ ŋgʋ ɖɩwɛna? Nɛ ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖihiɣ koboyaɣ sɔnɔ?

21 Toovenim taa lɛ, paɣtʋ sakɩyɛ wɛ Bibl taa; tɩpɩzɩɣ nɛ tɩsɩnɩ hɔŋ. Bibl yɔɔdɩ ɖɔɖɔ paradisuu ŋgʋ kɩ-taa ɛyaa kaɣ sɛʋ Ɛsɔ nɛ taa leleŋ yɔ, kɩ-tɔm. (Natʋ 21:3, 4) Pɩkɛ lidaʋ kɩbaŋʋ kpem, yaa we? Ye ɖɩɖɔŋ paɣtʋ ndʋ tɩwɛ Ɛsɔtɔm taa yɔ, tɩ-yɔɔ yɔ, halɩ sɔnɔ maɣmaɣ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖihiɣ koboyaɣ ɖɔ-hɔʋ taa.

^ tay. 15 Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa takayaɣ ŋga payaɣ se Écoute le grand Enseignant yɔ, ka-ñʋʋ 32 wɩlɩɣ lʋlɩyaa ɛzɩma pala nɛ pakandɩyɩ pe-piya yɔɔ yɔ.

^ tay. 18 Ye lʋlɩyaa iheyi pe-piya se sɩtaala Ɛsɔ sɔɔlɩm yɔ, peeɖe lɛ, pɩtɩmʋna se piya iwelisini-wɛ.—Tʋma Labʋ 5:29.