Zende koyikaramo

Zende koyikaramo

EGAUNUNO 14

Omu no gwana ruhafo mepata lyoge

Omu no gwana ruhafo mepata lyoge
  • Yinke ya hepa po mokukara mugara gomuwa?

  • Ngapi omu na vhura mukadi a wapere ngomugolikadi?

  • Yinke ya hamena mo mokukara mukurona gomuwa?

  • Ngapi omu nava vhura vanona kugwederera koruhafo rwemepata?

1. Yisinke nsapi zokutwara koruhafo rwemepata?

JEHOVA KARUNGA kuna hara o kare noruhafo mepata lyoge. Nonkango dendi, Bibeli, kugava mavyukiso kwankenye gumwe mepata, ado kusingonona situmbukirwa esi ana hara Karunga nkenye gumwe a rugane. Tayi reta ruhafo rorunene nsene nkenye gumwe mepata a sikisa mo yitumbukirwa yendi kuliza nomapukururo gaKarunga. Jesus kwa tente asi: “Ava ava zuvhu nonkango daKarunga nye tava di pungura, yiwo po verago.”—Rukasa 11:28.

2. Mokugwana ruhafo mepata, yinke natu dimburura?

2 Mokugwana ruhafo mepata twa kona kudimburura asi Jehova, ogu a tumbura Jesus “Guhyetu,” yige ntundiliro zepata. (Mateusa 6:9) Nkenye epata pevhu kwa karera po morwa Guhyetu gemeguru—ntani age sili ga diva eyi ayi reta ruhafo mepata. (Vaefeso 3:14, 15) Yinke azi rongo Bibeli kuhamena situmbukirwa sankenye gumwe mepata?

EWAPAIKO LYEPATA KWA TUNDA KWAKARUNGA

3. Ngapi omu azi singonona Bibeli etameko lyepata, ntani morwasinke twa yi divira asi eyi zina kuuyunga usili?

3 Jehova kwa sitire vantu wokuhova, Adamu naEva, ntani ga va tulire kumwe ngovalikwali. Ga va tulire membo lyoparadisa zongwa zepevhu—mosipata saEdeni—ntani ga va tanterere va kare novana. Jehova kwa tente asi: “Livhareni mu zwide evhu.” (Genesis 1:26-28; 2:18, 21-24) Eli kapisi esimwititi tupu ndi rungano, Jesus ga pamekere usili kweyi za uyunga Genesis kuhamena ntundiliro zepata. (Mateusa 19:4, 5) Nampili kwa kuligwanekera nomaudigu gomanzi, ntani eparu ngesi kapisi yimo ga li harerere Karunga, tu zeni tu tare asi omu no vhura kugwana ruhafo mepata.

4. (a) Ngapi nkenye gumwe mepata na gwederera koruhafo rwemepata? (b) Kulironga eparu lyaJesus, morwasinke mulyo koruhafo mepata?

4 Nkenye gumwe mepata kuvhura kuvatera mokureta ruhafo mepata pokuhonena Karunga mokulikida eharo. (Vaefeso 5:1, 2) Ngapi nye natu vhura kuhonena Karunga, siruwo oso ose kapi atu mu mono? Ose kuvhura kulironga omu a kara Jehova morwa age ga tumine Mbeli zendi pevhu. (Johanesa 1:14, 18) Munwa ogu, Jesus Kristusa, apa ga kere pevhu, ga honenene oGuhwe vemeguru yipo nye pokumona nokupurakena kwaJesus kwa lifene ngwendi kuna kara kumwe naJehova nokumuzuvha. (Johanesa 14:9) Yipo nye, pokulironga kuhamena eharo eli ga likidire Jesus ntani nokukwama sihonena sendi, nkenye gumwe gwetu kuvhura kuvatera mokureta ruhafo mepata.

SIHONENA KOVAGARA

5, 6. (a) Nkedi zaJesus zokutekura mbungakriste, ngapi omu za kara sihonena kovagara? (b) Yisinke yokurugana mokugwana edongwenenopo lyononzo?

5 Bibeli kuuyunga asi vagara va hepa kutekura vakadi vawo moomu nga tekura Jesus varongwa vendi. Tarurura evyukiso eli lyoBibeli: ‘Vagara, omu hare vakadi veni, moomu ga hara Kristusa ngereka, yiyo ga lizumbilira mwarwazo monomfa . . . Vagara nawo ava hare vakadi vawo moomu va hara marutu gavene. Ogu ga hara mukadendi, mwene ga lihara. Nagumwe si ogu ga nyenga rutu rwamwene, nye age kurutekura oku ta ru pakere mbili, moomu a pakere mbili Kristusa ngereka zendi.’Vaefeso 5:23, 25-29.

6 Eharo lyaJesus lyokovarongwa vendi kutura po sihonena sosiwa kovagara. Jesus “kwa va harerere dogoro kouhura,” mokulizambera eparu lyendi kwawo, nampili awo kwa kere wokupira kusikilira mo. (Johanesa 13:1; 15:13) Mokulifana, vagara kuna kuvakorangeda asi: “Omu hare vakadi veni, nokuvapakera si nyanya.” (Vakorosi 3:19) Yinke nayi vatera mugara mokusikisa mo mapukururo aga, unene po nsene mukadendi pamwe kapi ana kurugana nonondunge? Ga hepa kudiworoka asi nage kurugana mapuko ntani ga kona kurugana yuma asi Karunga a mu dongwenena po. Yinke na rugana? Ga hepa kudongwenena po owo ava mu zonene, kukwatera mo mukadendi. Ano, mukadi nage ga kona kurugana yokulifana. (Mateusa 6:12, 14, 15) Ono mono nye asi morwasinke vamwe va uyunga asi nonkwara derago alyo elikwatakano lyovadongwenenipo vavali wovawa?

7. Yinke nga pakere sinka Jesus, yipo a ture po sihonena musinke kovagara?

7 Vagara va kona kukoneka asi Jesus narunye nga pakere varongwa vendi mbili. Nga pakere sinka nampili maupirankondo noyihepwa yawo yopanyama. Pasihonena, apa va rorokere, age ga uyungire asi: “Wizeni nyonelike kevega lyomaporeza, mu ka pwizumuke kanunu.” (Marukusa 6:30-32) Vakadi nawo va hepa epakero mbili. Bibeli kuvasingonona asi “va pira nonkondo” nokupangera vagara asi va “va fumadeke.” Morwasinke? Morwa vagara novakadi navenye ngava tambura kumwe “uhwi waKarunga womwenyo.” (1 Peturusa 3:7) Vagara va hepa kudiworoka asi eyi ayi ninkisa muntu a kare mulyo kwaKarunga ulimburukwi, kapisi yokukara mugara ndi mukadi.—Episarome 101:6.

8. (a) Ngapi omu ya kara asi mugara “ogu ga hara mukadendi, mwene ga lihara”? (b) Kukara “rutu rumwe tupu,” yisinke ayi tanta komugara namukadendi?

8 Bibeli kutanta asi mugara “ogu ga hara mukadendi, mwene ga lihara.” Yeeyi kuna kara asi mugara namukadendi ‘awo kapisi vavali, hawe, awo rutu rumwe tupu,’ ngamoomu ga yi likidire Jesus. (Mateusa 19:6) Kombinga zokuligwanekera panyama, nkenye gumwe ga hepa kuyirugana nomulikwali gwendi makura. (Yisewe 5:15-21; Vahebeli 13:4) Kuvhura a yi sikise mo nsene ta litura mo mokuhafesa mukwawo kupitakana mokulihafesa nyamwendi. (1 Vakolinte 7:3-5) Diworoka eyi: ‘Nagumwe si ogu ga nyenga rutu rwamwene, nye age kurutekura oku ta ru pakere mbili.’ Vagara va hepa kuhara vakadi vawo moomu tupu va lihara vene, mokudiworoka asi nawo va kona kuzeresa yirugana yawo komupangeli gwawo Jesus Kristusa.—Vaefeso 5:29; 1 Vakolinte 11:3.

9. Sikara musinke saJesus va tumbura moVaefeso 3:19, ntani morwasinke vagara va kona kulikida sikara esi kovakadi vawo?

9 Mupositoli Paurusa kwa uyungire kuhamena “eharo lyaJesus Kristusa.” (Vaefeso 3:19) Eharo lyaJesus kwa kere sikara sorufuwo, simwe esi sa kokere vakadi owo va ya kere varongwa vendi. (Johanesa 20:1, 11-13, 16) Ano vakadi awo kuhara eharo lyokutunda kovagara vawo.

SIHONENA KOVAKADI

10. Ngapi omu ga tura po Jesus sihonena kovakadi?

10 Epata alyo egendeseso, ntani mokugenda monaruwa, lya hepa mupangeli. Nampili Jesus kulimburukwa koMupangeli gwendi. “Karunga yige mupangeli gwaKristusa,” ngamoomu tupu “mugara mupangeli gomukadi.” (1 Vakolinte 11:3) Ulimburukwi waJesus koupangeli waKarunga awo sihonena sosiwa, morwa natuvenye twa kara nomupangeli ogu natu limburukwa.

11. Nkareso musinke na kara nazo mukadi kwamugara gwendi, ntani yinke ngano nayi tunda mo monkareso zendi?

11 Vagara wokupira kusikilira mo kulipuka ntani kapi ava kara nkenye apa vapangeli wovawa. Yinke nye na vhura kurugana mukadi? Kapisi a sense eyi a rugana yendi ndi a hetekere kugusa upangeli wendi. Mukadi ga kona kudiworoka asi mpepo za tenda zombili kwa kara nomulyo kwaKarunga. (1 Peturusa 3:4) Pokulikida mpepo zangoso ngayi mu rerupira mokulikida ulimburukwi, nampili momaukaro goudigu. Kugwederera ko, Bibeli kuuyunga asi: “Mukadi hena a fumadeke yendi.” (Vaefeso 5:33) Ngapi nye nsene mugara kapi ana kutambura Kristusa ngoMupangeli gwendi? Bibeli kukorangeda vakadi asi: ‘Omu limburukwe kovagara veni, asi vamwe mo ava va dira kupura nonkango daKarunga, ngayi va tezwilise po yikara yovakadi vawo, awo va hana kuuyunga, nsene va mona ukuhuki netjirokarunga lyeni.’—1 Peturusa 3:1, 2.

12. Morwasinke kapisi epuko komukadi a pwagese magano gendi mefumadeko?

12 Mugara gwendi a kare asi mupuli ndi muhapuli, mukadi kapi ana kulikida ediro efumadeko nsene ta gava nombili egano eli lya lisigi neli lyayendi. Egano lyendi nampo mouhunga, ntani epata nalinye kuvhura kugwanena mo uwa nsene yendi a mu purakena. Nampili ngomu Abirahamu kapi ga yi kwatesere ko apa mukadendi ga retesere po egano lyokukohonona po udigu umwe wemepata, Karunga ga mu tanterere asi: “Nkenye eyi na ku tantera Sara, yi rugana.” (Genesis 21:9-12) Nye, mugara nsene ta tura po etokoro eli ali dili kulirwanesa noveta zaKarunga, mukadendi ta likida ulimburukwi wendi mokulikwatesa ko.—Yirugana 5:29; Vaefeso 5:24.

Sihonena musinke sosiwa ga gava Sara kovakadi?

13. (a) Yisinke ava korangeda vakadi wokukwara mwaTitusa 2:4, 5 nava rugana? (b) Yinke azi uyunga Bibeli kuhamena eligaunuko nelizumbo?

13 Mokusikisa mo situmbukiro sendi, mukadi kuvhura kurugana yoyinzi mokupakera sinka epata. Pasihonena, Bibeli kulikida asi vakadi wokukwara va kona ‘kuhara vagara vawo novana vawo nokupangera marutu gawo, va kare vakuhuki, va kare vagolikadizuni, va zuvhe yovagara vawo.’ (Titusa 2:4, 5) Mukadi ndi zinya ogu a sikisa mo eyi nga gwana eharo nefumadeko lyokukarerera lyepata lyendi. (Yisewe 31:10, 28) Nampili ngoso, ngamoomu nonkwara elikwatakano lyovantu wokudira kusikilira mo, maukaro gamwe gomadigu kuvhura kuretesa po eligaunuko ndi elizumbo. Bibeli kwa pulisira eligaunuko momaukaro gamwe tupu. Nye, eligaunuko kapisi sininke somawoko-woko, morwa Bibeli kupukurura asi: “Mukadi nokuzumba si yendi. . . . Ano mugara nage ga ha zumba mukadendi.” (1 Vakolinte 7:10, 11) Ano konda zelike zopatjangwa zokulizumba ntudi nsene gumwe govalikwali a hondera.—Mateusa 19:9.

SIHONENA SOSIWA KOVAKURONA

14. Ngapi omu nga tekura Jesus vanona, ntani yinke va hepa ko vanona kovakurona?

14 Jesus ga tulire po sihonena sosiwa kovakurona monkedi ezi nga tekura vanona. Apa vapeke va hetekere kukondera vanona mokuwiza kwaJesus, age ga uyungire asi: “Sigeni vanona va wize kwange. Mwa ha va silika.” Bibeli kuuyunga asi makura “ta va dingilikida mawoko gendi, ta ga va kambeke a va tungike.” (Marukusa 10:13-16) Mokumona asi Jesus ga tulire po siruwo sokukara novanonagona, ngano kapi no vhura kuruganena yokulifana novana vanyamoge ndi? Awo va hepa siruwo soge sosinzi, kapisi turuwogona tupu. Wa hepa kulitulira po siruwo sokuvaronga, morwa yiyo ga pangera Jehova vakurona va rugane.—Deuteronomium 6:4-9.

15. Yinke nava vhura kurugana vakurona mokupopera vana vawo?

15 Ngomu una kudonapa uzuni ou, vanona va hepa vakurona ava nava va popera kovantu wokuhara kuhepeka vanona paruhonda. Tarurura omu ga poperere Jesus varongwa vendi, ava nga tumbura neharo asi “vanona.” Apa va mu kwete ntani ngano va mu dipage, Jesus ga wapaikilire varongwa vendi mokutjwayuka. (Johanesa 13:33; 18:7-9) Ngomukurona, wa hepa kuvangarara keheteko lyoMuzonaguli mokukoresa vana woge. Wa hepa kuvapukurura komeho zosiruwo. * (1 Peturusa 5:8) Ukalinawa wawo wopanyama nou wopampepo kuna kara mosiponga ntaantani kupita pwanare.

Yinke nava vhura kulirongera ko vakurona konkedi ezi ga tekwire Jesus vanona?

16. Yinke nava vhura kulirongera ko vakurona konkedi ezi ga kohwenene po Jesus mapuko govarongwa vendi?

16 Momasiku komeho zokufa Jesus, varongwa vendi kwa lipatanene asi yilye gomunene po mokatji kawo. Mevango lyokuvahandukira, meharo Jesus ga twikilire kuvalihenga kupitira mononkango nomosihonena. (Rukasa 22:24-27; Johanesa 13:3-8) Nsenesi ove o mukurona, kuvhura o mone omu no vhura kukwama sihonena saJesus monkedi ezi o vyukisa vana woge ndi? Yosili, awo va hepa episuro, nye wa kona kuvapisura “mouhunga” ntani narumwe si mehandu. Hova tanko kugazara o dire kuuyunga nonkango ‘dokuwurura ngwendi rufuro.’ (Jeremiya 30:11; Yisewe 12:18) Episuro lya kona kuligava monkedi ezi munoge konyima a mone asi lina wapere.—Vaefeso 6:4; Vahebeli 12:9-11.

SIHONENA KOVANONA

17. Mononkedi musinke ga tulire po Jesus sihonena sosiwa kovanona?

17 Kuvhura vanona va lirongere ko kwaJesus ndi? Yimo, kuvhura! Mosihonena samwene, Jesus ga likidire omu vanona va kona kulimburukwa kovakurona vawo. Age kwa uyungire asi: “Eyi ani uyunga yeeyi ga ronga nge Tate.” Ta gwederere ko asi: “Ame kurugana nkenye apa eyi ga hara.” (Johanesa 8:28, 29) Jesus kwa limburukwire koGuhwe vemeguru, ntani Bibeli kutantera vanona mokulimburukwa kovakurona vawo. (Vaefeso 6:1-3) Nampili ngomu Jesus ga kere munona gokusikilira mo, age ga limburukwire vakurona vendi, oJosefa naMariya, owo va dilire kusikilira mo. Yosili oyo ya reterere ruhafo kwankenye gumwe gemepata lyaJesus!—Rukasa 2:4, 5, 51, 52.

18. Morwasinke ga limburukwire Jesus narunye koGuhwe vemeguru, ntani wolye ava hafa apa vanona ava limburukwa kovakurona vawo naina?

18 Vanona kuvhura va dimburure omu nava vhura kukara ngwendi Jesus nokuhafesa vakurona vawo ndi? Yimo, pamwe udigu kovanona kulimburukwa vakurona vawo, nye oyo yiyo ana hara Karunga vanona va rugane. (Yisewe 1:8; 6:20) Jesus narunye nga limburukwa koGuhwe vemeguru, nampili momaukaro gomadigu. Siruwo simwe, apa ga here Karunga asi Jesus a rugane sininke soudigu, Jesus kwa uyungire asi: “Ninka runyando oru ru pitakane nge.” Nampili ngoso, Jesus ga rugene eyi ga mu pulire Karunga, morwa ga nongwenene asi oGuhwe va divire yoyiwa po. (Rukasa 22:42) Pokulironga mokukara valimburukwi, vanona ngava hafesa unene vakurona vawo ntani naGuhyawo gemeguru. *Yisewe 23:22-25.

Yinke va kona kugazara vanona nsene tava va heteke?

19. (a) Ngapi omu a heteke Satana vanona? (b) Ukaro womunona wokunyata, yinke nau vhura kuretera vakurona?

19 Muzonaguli ga hetekere Jesus, ntani nose kuvhura tu kare nousili asi nga heteka vanona mokurugana yepuko. (Mateusa 4:1-10) Satana Muzonaguli kuruganesa makondjeso govakaume, aga naga vhura kukara udigu kurwanesa. Mulyo asi vanona va ha tura po ukaume novantu wovadona! (1 Vakolinte 15:33) MunwaJakopo Dina ga tulire po ukaume kumwe nowo ngava dili kukerera Jehova, ntani eyi ya twaredesere komaudigu gomanzi. (Genesis 34:1, 2) Gazara ko tupu omu epata ngano nali zuvha kukora nsene gumwe gwamo ngano tali hameke moruhonda!—Yisewe 17:21, 25.

NSAPI ZOKUTWAREDERA KORUHAFO RWEPATA

20. Mokukara noruhafo mepata, yinke na rugana nkenye gumwe gemepata?

20 Nsene va ruganesa mapukururo gomoBibeli, maudigu gemepata ureru kugakohonona po. Mousili, kusikisa mo mapukururo gangoso yizo nsapi zokutwaredera koruhafo rwepata. Yipo nye vagara, hareni vakadi veni, ntani nokuvatekura moomu a tekura Jesus mbungakriste. Vakadi, limburukweni koupangeli wovagara veni, ntani kwameni sihonena somukadi gokuwapera esi va singonona moYisewe 31:10-31. Vakurona, rongeni vana veni. (Yisewe 22:6) Vaguhya, ‘gendeseni nawa mambo geni.’ (1 Timoteusa 3:4, 5; 5:8) Ntani vanona, limburukweni vakurona veni. (Vakorosi 3:20) Kwato gumwe gemepata ga sikilira mo, yeeyi navenye kuninka mapuko. Yipo nye linunupikeni, mu lihundire egusiropo.

21. Meho musinke zongwa zina kara pepi, ntani ngapi omu natu vhura kugwana ruhafo mepata ngesi?

21 Yosili, kombinga zepata, Bibeli kwa kara nomapukururo nomagano gomanzi gomawa. Kugwederera ko, azo kuturonga kuhamena uzuni woupe waKarunga ntani noparadisa zepevhu ezi ngazi zura vantu wokuhafa wokukerera Jehova. (Ehororo 21:3, 4) Eh, meho musi zongwa zina kara pepi! Nampili ngesi, ose kuvhura kugwana ruhafo mepata pokutambura mapukururo gaKarunga gomoNonkango dendi, Bibeli.

^ para. 15 Evatero mokupopera vanona kuligwana megaununo 32 lyobuke Learn From the Great Teacher, ezi va nduruka Nombangi daJehova.

^ para. 18 Ntudi nsene mukurona a pura munona mokuteza po veta zaKarunga, ngano nayi kara uhunga komunona mokudira kulimburukwa.—Yirugana 5:29.