1. Ino ty hahasambatsy ty fianakavia?

TEA Jehovah Ndranahary ho sambatsy ty fianakavianao. Ahità tari-dala ho an’olo kiraidraiky amy fianakavia ao noho ty raha tokony hataon-drozy, amy Safàny ao. Ho soa ty vokany, laha samby manoriky torohevitsy baka amy Ndranahary iaby rozy. Hoy Jesosy: “Ze mijanjy ty safà Ndranahary noho manoriky raha zay ro sambatsy!”—Lioka 11:28.

2. Ino ty tsy maintsy ekentsika mba hahasambatsy ty fianakaviantsika?

² Mba hahasambatsy ty fianakaviantsika, le tsy maintsy ekentsika fa Jehovah ro namoro ty fianakavia. Nikaihy Jesosy hoe “Babanay” ie. (Matio 6:9) Babantsika an-danitsy any io ro nampisy ty fianakavia iaby, ka hainy soa hoe ino ty hahasambatsy an-drozy. (Efesianina 3:14, 15) Ino ro ampianary ty Baiboly fa tokony hataon’olo kiraidraiky amy fianakavia ao?

3. Ino ty resahy amy Baiboly ao mikasiky ty niatomboha ty fianakavia, le manao akory ty ahaizantsika fa marina raha zay?

³ Nanamboatsy any Adama noho Eva, Jehovah. Rozy ro olombelo voalohany. Nataony mpivaly rozy roe, le napetrany  tamy zariday soasoa tan-tany etoy atao hoe Edena. Hoy ie tamin-drozy: “Miteraha maro, mihamaroa, fenò ty tany.” (Genesisy 1:26-28; 2:18, 21-24) Tsy tapasiry raha zay, satria nivola Jesosy fa marina ty raha resahy amy Genesisy ao mikasiky ty nanomboha ty fianakavia. (Matio 19:4, 5) Maro ty raha manahira antsika, sady tsy araky ty nitiava Ndranahary azy ty fiaina henanizao. Fe ho hitantsika fa afaky ho sambatsy ty fianakavia.

4. a) Ino ty tokony hataon’olo kiraidraiky amy fianakavia ao mba hahasambatsy an-drozy trano raiky? b) Manino tsika ro mila mianatsy mikasiky ty fiaina Jesosy?

⁴ Ho sambatsy ty fianakavia, laha samby mampiseho fitiava manahaky Ndranahary iaby ty olo kiraidraiky ao. (Efesianina 5:1, 2) Fe manao akory ty hanahafantsika azy, kanefa ie tsy hitantsika? Afaky mianatsy mikasiky azy tsika, satria nirahiny ho an-tany etoy Jesosy Anakiny talanolo iny. (Jaona 1:14, 18) Nanahaky Babany an-danitsy any iny anakiny io, ka sahala niaraky tamy Jehovah noho naharè azy ze olo nahita any Jesosy noho nijanjy azy. (Jaona 14:9) Midika zay, fa azontsika atao ty hahasambatsy ty fianakaviantsika, laha ianarantsika noho tahafintsika ty fomba nampisehoa Jesosy fitiava.

5, 6. a) Manao akory ty nandesa Jesosy ty fiangona, ka tokony horihy ty lahilahy manambaly? b) Ino ty tokony hatao laha teantsika hengà Ndranahary ty hadisoantsika?

⁵ Mivola ty Baiboly fa tokony handay ty valiny manahaky ty nandaisa Jesosy ty mpianatsiny ty lahilahy. Ho zao ty volaniny ao: “Nareo lahilahy, tiavo avao ty valinareo manahaky ty nitiava Kristy ty fiangona noho ty nanomezany ty vatany hamonjea azy ... Mitovy amy zay ro tokony hitiava ty lahilahy ty valiny manahaky ty vatany. Ze tea ty valiny le tea ty vatany. Fa tsy misy olo malay ty nofotsiny, fe mbo mamelo azy noho maneho fitiava azy, manahaky ty atao Kristy amy ty fiangona.”—Efesianina 5:23, 25-29.

 ⁶ Modely lavorary ho ahy ty lahilahy manambaly ty fitiava Jesosy ty fiangona, na ty mpianatsiny. ‘Teany zisiky farany rozy’, ka le nafoiny ho an-drozy ty ainy, ndre tsy lavorary aza rozy. (Jaona 13:1; 15:13) Ampirisihy koa ty lahilahy manambaly hoe: “Nareo lahilahy, tiavo avao ty valinareo le ka meloky marè aminy.” (Kolosianina 3:19) Ino ty hanampy ty lahilahy hanoriky torohevitsy io, lafa misy raha tsy mety atao ty valiny? Tokony ho tiaroviny fa mba manao raha tsy mety koa ie, sady misy raha tsy maintsy ataony laha teany hengà Ndranahary ty hadisoany. Ino raha zay? Tsy maintsy manenga ty hadisoan’olo nanao raha tsy mety taminy ie, ka tafilitsy amy zay ty valiny. Mila manao ho zay koa ty ampela. (Vakio Matio 6:12, 14, 15.) Zay mahavy ty olo sisany hivola hoe fiharoan’olo roe parè hifanenga hadisoa ty fanambalea.

7. Ino ty raha hay Jesosy, ahità fa nandiniky ty mpianatsiny ie? Manao akory ty hanahafa ty lahilahy manambaly any raha zay?

⁷ Tokony ho tiarovy ty lahilahy manambaly koa fa nandiniky ty mpianatsiny avao Jesosy. Hainy ty raha mety ho vitan-drozy noho ty raha ilàn-drozy. Lafa nivozaky ohatsy rozy, le nivola Jesosy hoe: “Ndao hisitaky amy pilasy mangingiky, le mangalà havozaha kelikely tse.” (Marka 6:30-32) Mila dinihy manahaky zay koa ty ampela. Ampitovỳ ty Baiboly amy “enta mora vaky” rozy, sady ampirisihy hanome “voninahitsy” an-drozy koa ty valin-drozy. Ino ty antony? Satria samby mana “fanomeza farany ze soa iny” rozy morovaly, “tsy ino zay fa ty fiaina.” (1 Petera 3:7) Tokony ho tiarovy ty lahilahy manambaly, fa mianky amy tsy fivalihan’olo raiky ro itiava Ndranahary azy, fa tsy hoe lahilahy ie na hoe ampela ie.— Salamo 101:6.

8. a) Manino ro volany fa ze lahilahy “tea ty valiny le tea ty vatany” koa? b) Ino ty dika hoe “nofotsy raiky avao” ty mpivaly?

⁸ Mivola ty Baiboly, fa “ze tea ty valiny le tea ty vatany.” Marina raha zay satria “tsy roe sasy” lahilahy iny noho ty valiny, “fa nofotsy raiky avao”, araky ty safà Jesosy. (Matio 19:6) Midika zay, fa tsy tokony hanao firaisa amin’olo hafa  rozy morovaly. (Ohabolana 5:15-21; Hebreo 13:4) Ho vitan-drozy raha zay, laha manome fahafaham-po ty valiny amy ze raha ilàny rozy, fa tsy tea tena. (1 Korintianina 7:3-5) Vatan-draha fampitiarova toy: “Tsy misy olo malay ty nofotsiny, fe mbo mamelo azy noho maneho fitiava azy.” Mila tea ty valiny manahaky ty vatany ty lahilahy, sady mila tiarovin-drozy koa fa hotsarà Jesosy Kristy azy lohan-drozy iny rozy.—Efesianina 5:29; 1 Korintianina 11:3.

9. Ino ty toetsy Jesosy resahy amy Filipianina 1:8 ao, le manino raha zay ro tokony hatao ty lahilahy amy ty valiny?

⁹ Niresaky mikasiky ty ‘fitiava Kristy Jesosy’ ty apostoly Paoly. (Filipianina 1:8) Nisy ampela nanjary mpianatsy Jesosy satria naninto an-drozy ty hasoam-panahiny. (Jaona 20:1, 11-13, 16) Ho falifaly koa ty ampela, laha soa fanahy ty valiny, ka tea noho mikarakara soa azy.

10. Manino Jesosy ro ohatsy soa ho ahy ty ampela?

¹⁰ Misy olo maromaro amy fianakavia ao, ka mila lohany mba hampandeha soa azy. Ndre Jesosy aza nana ty Lohany sady naneky azy. ‘Ndranahary ro loha Kristy’, tsy misy hafa amy ty hoe “ty lahilahy ro loha ty ampela.” (1 Korintianina 11:3) Azo alà tahaky ty fanekea Jesosy, a Ndranahary satria samby mana loha tsy maintsy ekè tsika iaby.

11. Ino ty tokony hataon’ampela manambaly, le ino ty mety ho vokany?

¹¹ Mety ho diso ty lahilahy satria tsy lavorary. Tsy voatery ho vitany iaby koa ty raha taky amy ty loham-pianakavia. Ka ino ty tokony hatao ty valiny? Tsy tokony hanambany azy ie, na hiezaky hangalaky ty pilasy ty loham-pianakavia. Tokony hotiaroviny, fa soa marè amy Ndranahary ty toetsy milamy noho tsy masiaky. (1 Petera 3:4) Ho mora aminy ty haneky any valiny, laha mana toetsy reo ie, ndre misy raha manahira. Hoy koa ty Baiboly: ‘Mila manaja soa ty valiny ty ampela.’ (Efesianina 5:33) Fe manao akory laha tsy maneky any Kristy ho Lohany lahilahy iny? Mampirisiky ty ampela manambaly  ty Baiboly hoe: “Ekeo ty valinareo mba ho voataonareo tsy amy safà ie, laha misy tsy manoriky ty safà masy, fa amy ty fandaisam-bata, satria ie mahita ty fandaisam-bata malio anananareo, noho ty fanajà laliky atoronareo.”—1 Petera 3:1, 2.

12. Afaky mivola ty hevitsiny va ty ampela? Ino ty antony?

¹² Tsy hoe tsy manaja valy ty ampela, laha mivola hevitsy tsy mitovy amy hevitsy ty valiny. Mila mifily soa ty safà ampiasàny avao ie. Azony atao raha zay, ndre mitovy finoa aminy ty valiny ndre tsy mitovy. Satria mety ho marina ty azy, sady mety hahasoa ty fianakavia ty hevitsy baka aminy. Tsy naneky ty hevitsy baka amy Saraha valiny ohatsy Abrahama, lafa nisy raha nanahira tan-tranon-drozy tao. Fe nivola taminy Ndranahary hoe: “Janjino ty safàny.” (Vakio Genesisy 21:9-12.) Ndre zay, le tokony haneky ty fanapaha-kevitsiny valiny avao ty ampela, laha mbo tsy mifanohitsy amy lalàna Ndranahary raha zay.—Asan’ny Apostoly 5:29; Efesianina 5:24.

13. a) Ampirisihy hanao ino ty ampela manambaly amy Titosy 2:4, 5 ao? b) Ino ro volany ty Baiboly mikasiky fisitaha noho fisaraha?

¹³ Misy raha maro azo ty ampela atao mba hikarakarany soa ty fianakaviany. Mivola ohatsy ty Baiboly, fa tokony ho “tea valy noho anaky, hieritseritsy soa, halio fandaisam-bata, hazoto hikarakara tokantrano, hanao raha soa, haneky ty valiny” ty ampela. (Titosy 2:4, 5) Laha orihy ty ampela manambaly amin’anaky raha reo, le ho tea azy noho hanaja azy avao ty fianakaviany. (Vakio Ohabolana 31:10, 28.) Fe olo roe tsy lavorary ro miharo amy fanambalea ao, ka mety ho tezitsy na hisaraky ty hiafaran-drozy. Engà ty Baiboly ho tezitsy na hifampisitaky ty mpivaly lafa manao raha lisatsy marè ty raiky amin-drozy. Fe tsy saky teatea le fa ho tezitsy, fa misy antony bevata. Mivola ty Baiboly hoe: “Tsy tokony hiala amy valiny ty ampela ... Le ty lahilahy tsy tokony hiala amy valiny.” (1 Korintianina 7:10, 11) Volany ty Soratsy Masy, fa ty fijangajanga avao ro antony ahazoa misara-baly.—Matio 19:9.

14. Manao akory ty fandaisa Jesosy ty ajà? Ino ro ilà ty ajà baka amy baba noho reniny?

¹⁴ Modely lavorary ho ahy ty baba noho reny ty fifandrambesa Jesosy tamin’ajà. Lafa nisakanan’olo tsy ho aminy eny ty ajà, le hoy ty asany: “Engao ty ajà hamonjy ahy fa ka sakàna.” Volany ty Baiboly fa ‘nitrotro ajà reo ie, ka nitsofiny rano rozy, sady nametrahany tana.” (Marka 10:13-16) Laha Jesosy aza nanoka fotoa ho an’ajà, vo handraky va ty baba noho reny? Fe mila anokananao fotoa mihintsy ty anakinao fa tsy hoe ty ambiambim-potoanao avao ro iaraha amin-drozy. Mila manoka fotoa hampianara an-drozy iha, satria zay ro ampanovy Jehovah ty baba noho reny.—Vakio Deoteronomia 6:4-9.

15. Manao akory ty hiarova ty baba noho reny ty anakin-drozy?

¹⁵ Mihamanjeky avao ty raha raty an-tany etoy, ka mila fiarova baka amy ty baba noho reniny ty ajà. Misy olo mpanimba ajà, ohatsy, hoe azy mpandrava ajà rey. Diniho ty raha natao Jesosy lafa niaro ty mpianatsiny ie. Teany rozy, sady nikaihiny hoe “anako teako marè.” Nataony ze nahafahan-drozy nilay, tamy fotoa nanambora noho hamonoa azy. (Jaona 13:33; 18:7-9) Mitandrema nareo baba noho reny satria ta hanimba ty anakinareo ty Devoly. Mila anarinareo soa  rozy tany mbo tsy avy ty loza. * (1 Petera 5:8) Atahora ho tra-doza marè ty ajà henanizao, ndre amy ty vatany zay, ndre amy ty fifandrambesany amy Ndranahary, ndre amy ty fandaisam-batany.

16. Ino ty azo ty baba noho reny ianara baka amy Jesosy tamy ty fananarany ty mpianatsiny?

¹⁶ Tamy haly taloha ty nahafatesa Jesosy, le nialy hevitsy mpianatsiny reo hoe ia ro anabo marè amin-drozy. Fe tsy neloky an-drozy Jesosy, fa nisoa fanahy tamin-drozy, ka nanampy  an-drozy. Nananatsy moramora an-drozy ie, sady nanome modely horihin-drozy. (Lioka 22:24-27; Jaona 13:3-8) Laha baba iha na reny, manao akory ty hanahafanao azy, lafa mananatsy ty anakinao iha? Marina aloha fa mila anary rozy, fe tokony atao “antonony” fa tsy atao an-keloky. Tsy tokony hampiasa safà tsy voadiniky “manahaky fitsiboky ty sabatsy” iha. (Jeremia 30:11; Ohabolana 12:18) Tokony ho hay ty anakinao lafa afarafara any, fa nahasoa azy vatany ty fananara nataonao.—Efesianina 6:4; Hebreo 12:9-11.

17. Ino ty raha azo ty ajà ianara baka amy ty raha natao Jesosy?

¹⁷ Afaky miana-draha baka amy Jesosy koa va ty ajà? Eka! Natoro Jesosy tamy ty raha nataony, fa mila manoriky safà ty baba noho reniny ty ajà. Hoy Jesosy: ‘Ze nampianary Baba ahy ro volaniko.’ Nivola koa ie hoe: “Manao ty raha teany avao aho.” (Jaona 8:28, 29) Nanoriky ty safà Babany an-danitsy any iny Jesosy. Volany ty Baiboly koa ty ajà mba hanoriky ty safà baba noho reniny. (Vakio Efesianina 6:1-3.) Lavorary Jesosy, fe norihiny avao ty safà Josefa noho Maria, baba noho reniny ndre tsy lavorary aza olo reo. Azo antoky fa nanday hasambara tamy fianakavian-dry Jesosy tao raha zay!—Lioka 2:4, 5, 51, 52.

18. Nanino Jesosy ro nanoriky avao ty safà Babany an-danitsy any iny, ia koa ro falifaly lafa manoriky ty safà ty baba noho reniny ty ajà?

¹⁸ Afaky manday hasambara ho ahy ty baba noho reniny ty anaky laha manahaky Jesosy. Ino ty tokony hataon-drozy? Mila manoriky ty safà ty baba noho reniny ty tanora, ndre mety ho sarotsy aminy aza raha zay kindraiky satria zay ro tea Ndranahary hataony. (Ohabolana 1:8; 6:20) Nanoriky ty safà Babany an-danitsy any iny avao Jesosy ndre tamy fotoa sarotsy aza. Nisarotsy taminy ty nanao ty raha nampanovy Ndranahary azy ndraiky andro, ka hoy ie: “Alao amiko kopy toy [na raha nampanovy azy].” Fe naneky avao Jesosy, satria hainy fa hahasoa azy raha zay kanao nampanovy babany azy. (Lioka 22:42) Ho falifaly ty baba noho reny laha manoriky ty  safàny ty anakiny. Ho zay koa Baba an-danitsy any iny. *—Ohabolana 23:22-25.

19. a) Manao akory ty ampilirany Satana fankam-panahy amy ty ajà? b) Manao akory ty baba noho reny lafa raty fandaisam-bata ty anakiny?

¹⁹ Nampilitsy fakam-panahy tamy Jesosy ty Devoly, ka azo antoky fa hampilitsy fakam-panahy amy tanora koa. (Matio 4:1-10) Mety hampiasà Satana ty nama mba hitaoma an-drozy hanao raha raty, sady mety ho sarotsy amy ty tanora ty hanohitsy raha zay. Midika zay, fa mila mitandrina ty ajà mba tsy hinama amy naman-draty! (1 Korintianina 15:33) Zatsy ninama tamin’olo tsy nanompo Jehovah Dina, anakampela Jakoba iny, ka nanjary nampisy raha manahira maro. (Genesisy 34:1, 2) Eritsereto ty mety ho alahelo ty fianakavia, laha misy maloto fandaisam-bata ty amin-drozy ao!—Ohabolana 17:21, 25.

20. Ino ty tsy maintsy ataon’olo kiraidraiky amy fianakavia ao mba hahasambatsy an-drozy trano raiky?

²⁰ Ho moramora amy fianakavia ty mialy amy raha manahira,  lafa manoriky ty torohevitsy amy Baiboly ao rozy. Zay ro lakilè mahasambatsy ty fianakavia. Nareo lahilahy, tiavo ty valinareo, le andeso manahaky ty fandaisa Jesosy ty fiangona rozy. Nareo ampela, ekeo ty valinareo, ka tahafo valy soa resahy amy Ohabolana 31:10-31 ao iny. Nareo baba noho reny, tezao soa ty anakinareo.(Ohabolana 22:6) Nareo baba, ‘mahaiza manday ty fianakavianareo.’ (1 Timoty 3:4, 5; 5:8;) Nareo anaky, oriho ty safà ty baba noho reninareo. (Kolosianina 3:20) Samby tsy lavorary ty olo kiraidraiky amy fianakavia ao, ka mety hanao raha diso. Ampirisihy tsika mba hiambany, ka hangataky fanengàm-pahadisoa amin’olo trano raiky amintsika.

21. Ino ty raha soa mbo ho avy tamanintsika? Ino ty atao mba hahasambatsy ty fianakaviantsika henanizao?

²¹ Misy torohevitsy soa maro ho ahy ty fianakavia amy Baiboly ao. Volany ao koa fa hanory tontolo vaovao Jehovah. Ho feno olo sambatsy noho manompo azy tany toy sady hovany paradisa. (Apokalypsy 21:3, 4) Hasoan-draha lahy zay! Fe fa afaky ho sambatsy ty fianakaviantsika henanizao, laha manoriky ty torohevitsy Ndranahary amy Baiboly ao tsika.