Skip to content

Skip to table of contents

KAPÍTULU 14

Matadalan atu halaʼo moris kontente nuʼudar família

Matadalan atu halaʼo moris kontente nuʼudar família
  • Mane presiza halo saida atu sai laʼen neʼebé diʼak?

  • Oinsá mak feto bele halaʼo didiʼak nia knaar nuʼudar feen?

  • Inan-aman neʼebé diʼak halo saida ba oan sira?

  • Oinsá mak oan bele ajuda atu halo família kontente?

1. Atu família sai kontente, importante atu sira halo saida?

MAROMAK JEOVÁ hakarak ita atu halaʼo moris família nian neʼebé kontente. Ninia Liafuan, Bíblia, fó matadalan ba ema ida-idak iha família laran, no esplika kona-ba knaar neʼebé Maromak fó ba sira. Kuandu sira ida-idak halaʼo sira-nia knaar tuir konsellu husi Maromak, família sei sai kontente. Jesus hatete: “Ksolok ba sira neʼebé rona Maromak nia liafuan no halo tuir!”—Lucas 11:28.

2. Atu halaʼo moris família nian neʼebé kontente, ita tenke hatene saida?

2 Atu halaʼo moris família neʼebé kontente, importante atu hatene katak família nia hun mak Maromak Jeová, ida neʼebé Jesus bolu “Aman”. (Mateus 6:9) Família hotu iha mundu neʼe iha tanba ita-nia Aman iha lalehan, no nia hatene duni saida mak halo família kontente. (Éfeso 3:14, 15) Se nuneʼe, saida mak Bíblia hanorin kona-ba ema ida-idak nia knaar iha família laran?

MAROMAK MAK FAMÍLIA NIA HUN

3. Bíblia esplika saida kona-ba oinsá mak família komesa? Tanbasá mak ita bele fiar katak istória neʼe loos?

3 Maromak Jeová kria ema primeiru, Adão no Eva, no halo sira sai feen no laʼen. Maromak fó sira hela-fatin neʼebé furak, jardín Eden, no haruka sira atu iha oan. Maromak Jeová hatete: “Iha oan no bei-oan bá no sai barak, no halo mundu nakonu.” (Gênesis [Kejadian] 1:26-28; 2:18, 21-24) Ida-neʼe laʼós istória neʼebé ema inventa deʼit, tanba Jesus hatudu katak istória kona-ba família primeiru neʼebé hakerek iha livru Gênesis mak loos. (Mateus 19:4, 5) Maski ita hasoru problema barak no ita-nia moris ohin loron laʼós hanesan buat neʼebé Maromak hakarak uluk, mai ita haree tansá mak ita bele harii família neʼebé kontente.

4. (a) Oinsá mak ema ida-idak iha família laran bele halo moris família sai kontente? (b) Atu iha família neʼebé kontente, tanbasá mak importante atu estuda kona-ba Jesus nia moris?

4 Ema ida-idak iha família laran bele hola parte atu halo família sai kontente hodi tuir Maromak nia ezemplu kona-ba hatudu domin. (Éfeso 5:1, 2) Maibé, oinsá mak ita bele halo tuir ezemplu husi Maromak neʼebé ita la haree? Ita bele aprende kona-ba Maromak Jeová nia hahalok, tanba nia haruka ninia Oan-Mane primeiru husi lalehan atu moris iha rai. (João 1:14, 18) Kuandu iha rai, Oan-Mane neʼe, Jesus Kristu, halo tuir nia Aman iha lalehan nia ezemplu, tan neʼe ema neʼebé haree no rona Jesus hanesan haree no rona Maromak Jeová. (João 14:9) Tan neʼe, hodi aprende kona-ba domin neʼebé Jesus hatudu no halo tuir ninia ezemplu, ita ida-idak bele hola parte atu halo moris família sai kontente liu.

EZEMPLU BA LAʼEN

5, 6. (a) Oinsá mak laʼen bele halo tuir Jesus nia ezemplu? (b) Saida mak ema tenke halo atu hetan perdua husi Maromak?

5 Bíblia hatete katak laʼen sira tenke hatudu laran-diʼak ba sira-nia feen hanesan Jesus hatudu laran-diʼak ba ninia dixípulu sira. Hanoin toʼok saida mak Bíblia haruka: “Laʼen sira, kontinua hadomi imi-nia feen, hanesan Kristu mós hadomi kongregasaun no fó nia moris ba kongregasaun . . . Nuneʼe mós laʼen sira tenke hadomi sira-nia feen nuʼudar sira-nia isin rasik. Ema neʼebé hadomi nia feen hadomi nia an rasik, tanba la iha mane ida neʼebé odi ninia isin rasik; maibé nia fó han no hafolin ida-neʼe, hanesan Kristu mós halo ba kongregasaun.”—Éfeso 5:23, 25-29.

6 Jesus nia domin ba ninia dixípulu sira iha kongregasaun, hatudu ezemplu neʼebé perfeitu ba laʼen sira. Jesus “hadomi sira toʼo rohan”, hodi entrega ninia moris nuʼudar sakrifísiu ba sira, maski sira sala-naʼin. (João 13:1; 15:13) Hanesan neʼe mós, Bíblia hatete ba laʼen sira: “Kontinua hadomi imi-nia feen no keta sai hirus makaʼas ba sira.” (Koloso 3:19) Saida mak bele ajuda laʼen atu halo tuir konsellu neʼe, liuliu kuandu feen hatudu hahalok neʼebé ladún diʼak? Nia tenke hanoin-hetan kona-ba ninia sala rasik, no mós buat neʼebé nia tenke halo atu hetan perdua husi Maromak. Neʼe mak saida? Nia tenke fó perdua ba ema neʼebé halo sala hasoru nia, neʼe katak fó perdua mós ba nia feen. Klaru katak feen mós tenke halo hanesan neʼe ba nia laʼen. (Mateus 6:12, 14, 15) Sin, atu iha moris kaben nian neʼebé diʼak, laʼen no feen presiza prontu atu fó perdua ba malu.

7. Jesus sempre halo saida? Oinsá mak laʼen sira bele halo tuir Jesus nia ezemplu neʼe?

7 No mós, diʼak se laʼen sira la haluha katak Jesus sempre tau matan ba dixípulu sira-nia presiza. Porezemplu, kuandu sira kole, Jesus hatete: “Mai ita laʼo mesamesak ba fatin fuik ida atu deskansa uitoan.” (Marcos 6:30-32) Laʼen mós tenke halo hanesan neʼe ba nia feen. Bíblia hatete katak feen mak “fraku liu” no haruka laʼen atu hatudu “respeitu” ba nia. Tanbasá? Tanba feen no laʼen hotu sei simu “prezente moris nian”. (1 Pedro 3:7) Laʼen tenke hanoin-hetan katak iha fiar metin ba Maromak mak halo ema sai folin-boot iha Maromak nia oin, maski nia mak feto ka mane.—Salmo (Mazmur) 101:6.

8. (a) Laʼen neʼebé “hadomi nia feen hadomi nia an rasik”, neʼe katak sá? (b) Ba laʼen no feen, sai “isin ida deʼit” katak sá?

8 Bíblia hatete katak “ema neʼebé hadomi nia feen hadomi nia an rasik”. Ida-neʼe loos tanba laʼen no feen sira “laʼós tan naʼin-rua maibé isin ida deʼit”, hanesan Jesus hatete. (Mateus 19:6) Nuneʼe, sira labele halo relasaun seksuál ho ema seluk. (Provérbios [Amsal] 5:15-21; Ebreu 13:4) Tan neʼe importante katak sira naʼin-rua la hanoin kona-ba sira-nia an deʼit, maibé hanoin kona-ba kaben nia presiza. (1 Korinto 7:3-5) Ita hanoin nafatin konsellu neʼebé hatete: “La iha mane ida neʼebé odi ninia isin rasik; maibé nia fó han no hafolin ida-neʼe.” Laʼen presiza hadomi nia feen hanesan ninia an rasik, no hanoin nafatin katak sira sei hatán ba sira-nia ulun, Jesus Kristu.—Éfeso 5:29; 1 Korinto 11:3.

9. Jesus nia hahalok saida mak temi iha Filipe 1:8? Tanbasá mak laʼen tenke hatudu hahalok neʼe ba ninia feen?

9 Apóstolu Paulo koʼalia kona-ba “domin neʼebé Kristu Jesus hatudu”. (Filipe 1:8) Jesus hadomi ho laran no ida-neʼe fó kmaan ba ema, no feto sira neʼebé sai ninia dixípulu sente kontente kuandu hamutuk ho nia. (João 20:1, 11-13, 16) No feen hakarak duni nia laʼen atu hatudu domin ho laran.

EZEMPLU BA FEEN

10. Oinsá mak Jesus hatudu ezemplu ba feen?

10 Família mak hanesan organizasaun ida, no atu halaʼo didiʼak organizasaun neʼe, presiza iha ulun-naʼin ida. Jesus mós iha ulun-naʼin ida. “Kristu nia ulun mak Maromak”, hanesan neʼe mós “feto nia ulun mak mane”. (1 Korinto 11:3) Jesus hatudu ezemplu diʼak hodi hakruʼuk no halo tuir Maromak nuʼudar ninia ulun-naʼin. Nuneʼe mós, ita hotu tenke hakruʼuk no halo tuir ulun-naʼin ida.

11. Feen tenke hatudu hahalok saida ba nia laʼen? Rezultadu diʼak saida mak bele mosu kuandu feen hatudu hahalok diʼak?

11 Nuʼudar ema sala-naʼin, laʼen mós halo sala no dala barak hatudu hahalok neʼebé laloos nuʼudar ulun. Se nuneʼe, feen tenke halo saida? Feen labele hatún laʼen nia hahalok, liuliu iha ema seluk nia oin, no mós labele hanoin atu sai ulun. Feen tenke hanoin-hetan katak laran-maus no laran-diʼak mak folin-boot iha Maromak nia oin. (1 Pedro 3:4) Kuandu hatudu hahalok hanesan neʼe, sai fasil liu atu rona ninia laʼen hodi tuir Maromak nia hakarak maski dala ruma ida-neʼe susar. Liután neʼe, Bíblia hatete: “Feen tenke hatudu respeitu kleʼan ba ninia laʼen.” (Éfeso 5:33) Maibé oinsá se laʼen lakohi simu Kristu nuʼudar nia Ulun? Bíblia hatete ba feen sira: “Imi feen sira, hakruʼuk an ba imi-nia laʼen, atu nuneʼe, se sira la halo tuir Maromak nia liafuan, imi bele lori sira ba fiar laʼós liuhusi imi-nia liafuan maibé liuhusi imi-nia hahalok, tanba sira haree ho matan rasik imi-nia hahalok neʼebé moos hamutuk ho respeitu neʼebé kleʼan.”1 Pedro 3:1, 2.

12. Tansá la sala kuandu feen fó sai ninia hanoin ho respeitu ba ninia laʼen?

12 Maski laʼen mak fiar-naʼin ka laʼós fiar-naʼin, la sala ba feen atu fó sai ninia hanoin neʼebé la hanesan ho nia laʼen, naran katak nia koʼalia ho laran-diʼak. Karik feen nia hanoin mak loos no kuandu laʼen rona nia feen, sei iha rezultadu diʼak ba família tomak. Maski Abraão la gosta simu buat neʼebé ninia feen Sara hatete kona-ba oinsá atu rezolve problema iha família laran, Maromak hatete ba Abraão: “Rona ba nia.” (Gênesis [Kejadian] 21:9-12) Maibé, kuandu laʼen foti ona desizaun neʼebé la kontra Maromak nia ukun-fuan, feen sei halo tuir nia laʼen hodi apoia desizaun neʼe.—Apóstolu 5:29; Éfeso 5:24.

Sara fó ezemplu diʼak saida ba feen sira?

13. (a) Eskritura iha Tito 2:4, 5 hatete saida kona-ba feen sira? (b) Saida mak Bíblia hatete kona-ba haketak malu no soe malu?

13 Feen bele halo buat barak atu halaʼo didiʼak ninia knaar hodi tau matan ba família. Porezemplu, Bíblia hatete katak feen sira tenke ‘hadomi sira-nia laʼen, hadomi sira-nia oan, iha hanoin neʼebé loos, iha hahalok moos, halo serbisu iha uma laran, hatudu hahalok diʼak, no hakruʼuk an ba sira-nia laʼen’. (Tito 2:4, 5) Feen neʼebé halo nuneʼe sei simu domin no respeitu husi nia laʼen no oan sira. (Provérbios [Amsal] 31:10, 28) Maibé, tanba laʼen no feen hotu sala-naʼin, dala ruma sira hasoru problema boot tebes, no sira karik haketak malu ka soe malu. Bíblia fó duni razaun balu atu ema bele haketak malu. Maski nuneʼe, labele hanoin katak haketak malu mak dalan atu rezolve problema lalais, tanba Bíblia fó konsellu ba kaben-naʼin: “Feen labele haketak an husi nia laʼen; . . . no laʼen ida labele husik nia feen.” (1 Korinto 7:10, 11) No tuir Bíblia, kuandu feen ka laʼen halo sala-foʼer, ka relasaun seksuál ho ema seluk, neʼe mak razaun ida deʼit atu sira bele soe malu.—Mateus 19:9.

EZEMPLU PERFEITU BA INAN-AMAN

14. Oinsá mak Jesus hatudu laran-diʼak ba labarik sira? Inan-aman presiza atu halo saida ba sira-nia oan?

14 Jesus fó ezemplu perfeitu ba inan-aman sira hodi hatudu laran-diʼak ba labarik sira. Kuandu ema hakarak hapara labarik sira atu hakbesik ba Jesus, nia hatete: “Husik labarik sira-neʼe mai besik haʼu. Keta koko atu hapara sira.” Bíblia hatutan tan dehan: “Nia hakoʼak labarik sira-neʼe no tau liman hodi fó bensaun ba sira.” (Marcos 10:13-16) Hanesan Jesus fó tempu ba labarik kiʼikoan sira, Ita mós bele fó tempu ba Ita-nia oan rasik, loos ka lae? Ema balu hanoin katak se sira hamutuk ho sira-nia oan ba tempu uitoan deʼit maibé halo ida-neʼe loron-loron, neʼe toʼo ona. Maibé, oan presiza atu hamutuk ho inan-aman ba tempu barak. Ita presiza gasta tempu barak atu hanorin sira, tanba Maromak Jeová haruka inan-aman atu halo nuneʼe.—Deuteronômio (Ulangan) 6:4-9.

15. Saida mak inan-aman bele halo atu proteje sira-nia oan?

15 Tanba mundu neʼe sai aat liután, oan sira presiza inan-aman neʼebé proteje sira husi ema neʼebé koko atu halo aat, hanesan ema neʼebé abuza labarik iha dalan seksuál. Hanoin toʼok oinsá mak Jesus proteje nia dixípulu sira, neʼebé nia bolu hanesan “Oan doben sira”. Kuandu ema kaer Jesus no atu oho nia, nia buka dalan atu hasees ninia dixípulu sira husi perigu. (João 13:33; 18:7-9) Nuʼudar inan-aman, Ita presiza matan-moris ba Diabu nia lasu neʼebé halo aat ba Ita-nia oan sira. Ita presiza fó avizu ba sira antes problema ruma mosu. * (1 Pedro 5:8) Ohin loron labarik sira hasoru perigu aat liu fali tempu uluk. Perigu sira-neʼe hanesan violénsia no buat neʼebé bele hapara sira atu adora Maromak, no buat neʼebé estraga sira iha dalan morál.

Saida mak inan-aman bele aprende husi Jesus nia hahalok ba labarik sira?

16. Saida mak inan-aman bele aprende husi dalan neʼebé Jesus korrije dixípulu sira-nia sala?

16 Iha kalan antes Jesus mate, ninia dixípulu sira haksesuk malu kona-ba sé mak boot liu iha sira-nia leet. Duké siʼak sira, Jesus kontinua hanorin ho domin hodi koʼalia ba sira no hatudu ezemplu neʼebé diʼak. (Lucas 22:24-27; João 13:3-8) Se Ita mak inan ka aman, oinsá mak Ita bele halo tuir Jesus nia ezemplu kona-ba korrije oan nia sala? Klaru katak oan sira presiza duni dixiplina, maibé inan-aman tenke fó dixiplina neʼebé loos, laʼós ho hirus. Ita lakohi atu koʼalia arbiru deʼit hodi hakanek oan nia fuan “hanesan sona ho surik”. (Provérbios [Amsal] 12:18; Jeremias [Yeremia] 30:11) Ita tenke fó dixiplina iha dalan neʼebé oan sira sei komprende katak dixiplina neʼe diʼak ba sira.—Éfeso 6:4; Ebreu 12:9-11.

EZEMPLU BA OAN SIRA

17. Jesus hatudu ezemplu perfeitu ba oan sira iha dalan saida deʼit?

17 Oan sira mós bele aprende husi Jesus ka lae? Sin, bele! Jesus rasik hatudu ezemplu kona-ba oinsá mak oan bele halo tuir inan-aman. Nia hatete: “Hanesan Aman hanorin ba haʼu, haʼu koʼalia.” Nia hatutan tan: “Haʼu sempre halo buat neʼebé fó ksolok ba nia.” (João 8:28, 29) Jesus halo tuir nia Aman iha lalehan, no Bíblia haruka oan sira atu halo tuir sira-nia inan-aman. (Éfeso 6:1-3) Maski Jesus moris nuʼudar oan neʼebé perfeitu, nia mós halo tuir José no Maria, ninia inan-aman neʼebé la perfeitu. Jesus nia hahalok neʼe ajuda ninia família tomak sai kontente tebes!—Lucas 2:4, 5, 51, 52.

18. Tanbasá mak Jesus sempre halo tuir nia Aman iha lalehan? Kuandu oan sira ohin loron halo tuir inan-aman, sira bele fó ksolok ba sé?

18 Iha dalan saida deʼit mak labarik sira bele halo tuir Jesus hodi halo inan-aman kontente? Maski dala ruma labarik no joven sira sente susar atu halo tuir inan-aman, maibé Maromak hakarak oan sira atu halo tuir inan-aman. (Provérbios [Amsal] 1:8; 6:20) Jesus sempre halo tuir ninia Aman iha lalehan nia hakarak, maski nia hasoru situasaun neʼebé susar. Dala ida, kuandu Maromak hakarak Jesus atu halo buat ida neʼebé susar tebes, Jesus husu: “Aman, se Ita hakarak, hasai tiha kopu neʼe [buat ida neʼebé Maromak hakarak] husi haʼu.” Maski nuneʼe, Jesus halo tuir Maromak nia hakarak, tanba nia hatene katak nia Aman hatene saida mak diʼak liu ba nia. (Lucas 22:42) Hodi aprende atu halo tuir, oan sira bele fó ksolok ba sira-nia inan-aman no mós ba sira-nia Aman iha lalehan. *Provérbios (Amsal) 23:22-25.

Joven sira tenke hanoin kona-ba saida kuandu hasoru tentasaun?

19. (a) Oinsá mak Satanás intenta oan sira? (b) Inan-aman sente oinsá kuandu oan halo hahalok aat?

19 Hanesan Diabu intenta Jesus, nia sei intenta mós labarik no joven sira atu monu ba sala. (Mateus 4:1-10) Diabu Satanás intenta joven sira liuhusi sira-nia kolega, tanba nia hatene katak susar ba joven sira atu tahan hasoru situasaun hanesan neʼe. Tan neʼe, importante tebes ba joven sira atu la habelun ho sira neʼebé iha hahalok ladiʼak! (1 Korinto 15:33) Jacob nia oan-feto naran Dina halimar beibeik ho ema neʼebé la adora Maromak Jeová, no ida-neʼe lori problema barak ba ninia família. (Gênesis [Kejadian] 34:1, 2) Hanoin toʼok, se ema ida husi família monu ba hahalok aat hanesan sala-foʼer, família hotu sei sai laran-triste tebes!—Provérbios (Amsal) 17:21, 25.

MATADALAN BA MORIS KONTENTE NUʼUDAR FAMÍLIA

20. Atu halaʼo moris kontente nuʼudar família, ema ida-idak tenke halo saida?

20 Kuandu ita halo tuir matadalan husi Bíblia, sai fasil liu atu rezolve problema sira iha família laran. Loos, halo tuir matadalan sira-neʼe mak importante liu atu halaʼo moris kontente nuʼudar família. Tan neʼe, laʼen sira, hadomi imi-nia feen, no hatudu laran-diʼak ba nia hanesan Jesus hatudu laran-diʼak ba ninia dixípulu sira. Feen sira, hakruʼuk an ba imi-nia laʼen nuʼudar ulun, no banati-tuir ezemplu kona-ba feen matenek neʼebé temi iha Provérbios (Amsal) 31:10-31. Inan-aman sira, fó treinu ba imi-nia oan. (Provérbios [Amsal] 22:6) Aman sira, ‘tau matan ba imi-nia umakain iha dalan neʼebé diʼak’. (1 Timóteo 3:4, 5; 5:8) No oan sira, halo tuir imi-nia inan-aman bá. (Koloso 3:20) Iha família laran, la iha ema ida neʼebé la halo sala. Tan neʼe ita hotu presiza haraik an hodi husu perdua ba malu.

21. Esperansa saida mak ita iha kona-ba futuru? Oinsá mak ita bele halaʼo moris família neʼebé kontente agora?

21 Loos duni, Bíblia iha matadalan diʼak tebes kona-ba moris nuʼudar família. Liután neʼe, Bíblia hanorin mai ita katak iha futuru mundu neʼe sei sai jardín furak neʼebé nakonu ho ema neʼebé adora Maromak Jeová ho laran-haksolok. (Apokalipse 21:3, 4) Sin, ita iha esperansa kapás tebes! Ohin loron mós, ita bele halaʼo moris kontente nuʼudar família hodi halo tuir matadalan husi Maromak nia Liafuan, Bíblia.

^ par. 15 Ita bele hetan informasaun kona-ba oinsá mak inan-aman bele proteje oan sira husi livru Belajarlah dari sang Guru Agung, kapítulu 32. Livru neʼe husi Testemuña ba Jeová, no iha mós iha lia-portugés.

^ par. 18 Kuandu inan-aman haruka oan atu halo buat ruma neʼebé kontra Maromak nia ukun-fuan, ida-neʼe deʼit mak razaun neʼebé loos atu oan la halo tuir inan-aman.—Apóstolu 5:29.