Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

TSHAPITA YA DIKUMI L’ANƐI

Woho wa monga la lɔsɛnɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ lo nkumbo kayɛ

Woho wa monga la lɔsɛnɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ lo nkumbo kayɛ
  • Kakɔna kahombama dia monga omi l’ɔlɔlɔ?

  • Ngande wakoka womoto mɛmba ɔkɛndɛ ande wa wadi dimɛna?

  • Ahombama dia monga ombutshi w’ɔlɔlɔ?

  • Ngande wakoka ana nkimanyiya dia nkumbo monga la lɔsɛnɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ?

1. Kakɔna kalɔmbama dia monga la lɔsɛnɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ lo nkumbo?

JEHOWA NZAMBI nangaka dia nkumbo kayɛ monga la lɔsɛnɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ. Ɔtɛkɛta ande mbishaka ose nkumbo tshɛ alako lo mɛnya ɔkɛndɛ walɔmba Nzambi onto l’onto dia nkotsha. Etena kakotsha ase nkumbo ɛkɛndɛ awɔ lo yoho yɔtɔnɛ la alako waki Nzambi, etombelo w’ɛlɔlɔ mongaka. Yeso akate ate: “Diɛsɛ le wanɛ woka ɔtɛkɛta wa Nzambi ndo wawokitanyiya!”​—Luka 11:28.

2. Dia monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ lo nkumbo ahombaso mbeya?

2 Dia monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ lo nkumbo, sho pombaka mbeya dia Jehowa mbakatonge nkumbo. Yeso akawete ate: “Shɛso.” (Mateo 6:9) Shɛso lele l’olongo mbakatonge nkumbo tshɛ ya la nkɛtɛ ndo nde mɛtɛ mbeyaka kɛnɛ kasha nkumbo ɔngɛnɔngɛnɔ. (Ɛfɛsɔ 3:14, 15) Ko Bible etshatɔ lo kɛnɛ kendana la ɔkɛndɛ wele la ose nkumbo tshɛ?

NZAMBI MBAKATONGE NKUMBO

3. Ngande wakɔndɔla Bible woho wakatatɛ nkumbo k’anto, ndo kakɔna kɛnya dia kɛnɛ katatɔ kekɔ mɛtɛ?

3 Jehowa akatonge anto wa ntondo, Adama l’Eva ndo akâkitsha kâmɛ oko wadi l’omi. Nde akâkitsha lo paradiso ka dimɛna efula lanɛ la nkɛtɛ kelɛwɔ ekambɔ k’Ɛdɛna, ndo akawatɛ dia vɔ mbota ana. Jehowa akate ate: “Nyuyali la diwutshi, nyufulaneli, nyuludia kete.” (Etatelo 1:26-28; 2:18, 21-24) Ɔsɔ kema ɔkɔndɔ kana shimu y’anyanya, nɛ dia Yeso akɛnya dia kɛnɛ kata dibuku di’Etatelo lo dikambo dia etatelo ka nkumbo kekɔ mɛtɛ. (Mateo 19:4, 5) Kânga mbahomanaso la ekakatanu efula ndo mbele lɔsɛnɔ laya bu oko wakasangoya Nzambi dia lɔ monga, tende lande na kele ase nkumbo koka monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ.

4. a) Ngande wakoka ose nkumbo tshɛ nkimanyiya di’ɔngɛnɔngɛnɔ monga lo nkumbo kawɔ? b) Lande na kele mbeka lɔsɛnɔ laki Yeso ekɔ ohomba efula dia nkumbo monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ?

4 Ose nkumbo tshɛ koka nkimanyiya di’ɔngɛnɔngɛnɔ monga lo nkumbo kawɔ naka vɔ mbokoya Nzambi lo mbokana ngandji. (Ɛfɛsɔ 5:1, 2) Ko lâsɔ, ngande wakokaso mbokoya Nzambi lam’ele hatokoke mbɛna? Sho koka mbeya woho wasala Jehowa akambo nɛ dia nde akatome Ɔnande l’enondo oma l’olongo oya la nkɛtɛ. (Joani 1:14, 18) Etena kakinde la nkɛtɛ, Ɔnɔsɔ, mbuta ate Yeso Kristo, akokoya She lele l’olongo dimɛna woho ɔnɛ wele onto lakɛnyi ndo lakahokamɛ awui waki Yeso aki paka oko nde ekɔ kâmɛ la Jehowa ndo ekɔ lo mpokamɛ awui watande. (Joani 14:9) Omalɔkɔ, mbeka awui wendana la ngandji kakɛnya Yeso ndo ndjela ɛnyɛlɔ kande, koka nkimanyiya ɔmɔmɔ l’atei aso dia monga la lɔsɛnɔ la nkumbo l’ɔngɛnɔngɛnɔ efula.

ƐNYƐLƆ LE WAOMI

5, 6. a) Ngande wele kɛnɛ kasalɛ Yeso etshumanelo mbishaka waomi ɛnyɛlɔ? b) Atshukanyi ahombawɔ nsala dia nkondja edimanyielo ka pɛkato?

5 Bible mbutaka dia waomi pombaka nsɛna la wadɛwɔ oko wakasɛnaka Yeso l’ambeki ande. Tende dako nɛ diasha Bible: “Waomi, nyotetemale nanga wadɛnyu oko wakalange Kristo etshumanelo ndo wakandayakimɔ dikambo diatɔ. . . . Woho ɔsɔ mbele waomi pombaka nanga wadɛwɔ oko alemba awɔ hita. Onto lalanga wadɛnde ndjalangaka ndamɛ, nɛ dia ndooko onto lahetsha demba diande, koko nde dileshaka ndo dilɔngɔsɔlaka, oko wasalɛ Kristo etshumanelo.”​Ɛfɛsɔ 5:23, 25-29.

6 Ngandji koka Yeso etshumanelo kande mbishaka waomi ɛnyɛlɔ ka kokele. Yeso “akaalange polo l’ekomelo” ndo akakimɔ lɔsɛnɔ lande dikambo diawɔ, kânga mbakiwɔ komonga kokele. (Joani 13:1; 15:13) Woho akɔ wâmɛ mbele, waomi keketshamaka ɔnɛ: “Nyotetemale nanga wadɛnyu ndo tanyowaomalɛke nkɛlɛ k’efula.” (Kɔlɔsayi 3:19) Kakɔna kayokimanyiya omi dia nkitanyiya dako sɔ, djekoleko lo tena diahasale wadɛnde akambo la shɛnɔdi? Nde pombaka mbohɔ dia nde lawɔ salaka munga ndo mbohɔ nto kɛnɛ kahombande nsala dia nkondja edimanyielo kaki Nzambi. Ahombande nsala? Nde pombaka dimanyiya wanɛ wosalɛ kɔlɔ, mbidja ndo wadɛnde. Wadi nde lawɔ pombaka nsala woho akɔ wâmɛ. (Mateo 6:12, 14, 15) Onde wɛ ambɛna lande na kakate anto amɔtshi dia diwala di’ɔlɔlɔ diekɔ osanga w’anto ahende weya dimanyiyana?

7. Kakɔna kakeyaka Yeso, ndo ɛnyɛlɔ kakɔna kakandasha waomi?

7 Waomi pombaka mbeya nto dia Yeso akashaka ambeki ande nɛmɔ nshi tshɛ. Nde akeyaka elelo awɔ ndo ehomba awɔ wa l’emunyi. Ɛnyɛlɔ, etena kakawalɛmbɛ, Yeso akawatɛ ate: “Nyoyete totshu lo dihole dia diɛta kele nyotomuya yema.” (Makɔ 6:30-32) Ndo waomi mbahomba kanɛka wadɛwɔ woho ɔsɔ. Bible mbaelɛka ɔnɛ “dɔnga dia diwomba dioleki wɔdu” diahomba waomi ‘mbisha kɛnɛmɔ.’ Lande na? Nɛ dia ndo waomi ndo waa wadi wekɔ ekitɔ wa “woshasha waheyama mbɛdika wa lɔsɛnɔ.” (1 Petero 3:7) Waomi pombaka mbohɔ dia kɔlamelo mbasha onto nɛmɔ lo washo wa Nzambi, koko aha woho wende pami kana womoto.​—Osambo 101:6.

8. a) Woho akɔna wele omi “lalanga wadɛnde ndjalangaka ndamɛ”? b) Monga “demba ɔtɔi” alembetshiyande le omi ndo le wadi?

8 Bible mbutaka dia omi “lalanga wadɛnde ndjalangaka ndamɛ.” Ekɔ ngasɔ nɛ dia Yeso akate dia pami la wadɛnde “waya bu ahende nto, koko waya demba ɔtɔi.” (Mateo 19:6) Diakɔ diele, awui wa dieyanelo pombaka nkomɛ paka lam’asawɔ. (Tokedi 5:15-21; Hɛbɛru 13:4) Vɔ koka nsala dikambo sɔ naka onto l’onto ndjakiyanya l’otema ɔtɔi dia nkotsha ehomba w’osekande. (1 Kɔrɛtɔ 7:3-5) Wohwelo ɔnɛ wekɔ ohomba efula: “Ndooko onto lahetsha demba diande, koko nde dileshaka ndo dilɔngɔsɔlaka.” Waomi pombaka nanga wadɛwɔ oko wayalangawɔ, ndo mbohɔka dia wayoyokoya la Yeso Kristo lele owandji awɔ.​—Ɛfɛsɔ 5:29; 1 Kɔrɛtɔ 11:3.

9. Dionga diakɔna diaki Yeso diɔtɛkɛtami lo Filipɛ 1:8, ndo lande na kahomba waomi monga la diɔ otsha le wadɛwɔ?

9 Ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akatɛkɛta dikambo dia “ngandji k’efula” kaki la Kristo Yeso. (Filipɛ 1:8) Ngandji kakokaka Yeso wamato wakakome ambeki ande kakâkeketsha ndo kakâkotola oya le nde. (Joani 20:1, 11-13, 16) Ndo waa wadi kombolaka dia waomɛwɔ mbalanga efula.

ƐNYƐLƆ LE WAA WADI

10. Ɛnyɛlɔ kakɔna kakatshikɛ Yeso waa wadi?

10 Nkumbo ekɔ oko tshunda. Ɔnkɔnɛ, dia tɔ kɛndakɛnda dimɛna, tɔ pombaka monga l’owandji. Kânga Yeso aki la Onto ɔmɔtshi lakandakitanyiyaka awui ande, mbuta ate ɔnɛ laki oko Owandji ande. Bible mbutaka ɔnɛ: “Owandji wa Kristo ele Nzambi” ndo “owandji wa womoto ele pami.” (1 Kɔrɛtɔ 11:3) Okitanyiya waki Yeso lo lowandji laki Nzambi wekɔ ɛnyɛlɔ ka dimɛna, nɛ dia sho tshɛ tekɔ la onto ɔmɔtshi lahombaso nkitanyiya.

11. Dionga diakɔna diahomba monga la wadi otsha le omɛnde, ndo etombelo akɔna wakoka monga la lɔkɛwɔ lande?

11 Apami salaka munga nɛ dia vɔ kema kokele ndo mbala efula hawotongaka ewandji wa nkumbo w’amɛna. Wadi ahombande nsala etena kɛsɔ na? Nde hahombe mɔnyɔla kɛnɛ kasala omɛnde kana nyanga dia mbɔsa dihole diande. Wadi pombaka mbohɔ dia yimba ya ki ndo ya memakana yekɔ la nɛmɔ di’efula lo washo wa Nzambi. (1 Petero 3:4) Etena kende la yimba ya ngasɔ, nde hatɛna wolo dia monga l’okitanyiya w’oshika kânga lo tena dia wolo. Ndo nto, Bible mbutaka ɔnɛ: “Wadi . . . pombaka monga la dilɛmiɛlɔ di’efula otsha le omɛnde.” (Ɛfɛsɔ 5:33) Ko kayotota naka omi hɔshi Kristo oko Owandji ande? Bible keketshaka waa wadi ɔnɛ: “Nyu wadi nyetawɔ awui wa waomɛnyu, kele wanɛ wahakitanyiya ɔtɛkɛta wa Nzambi kawokitanyiya aha kaanga la mbatɛ dui diɛsɛ la lɔkɛwɔ la wadɛwɔ, nɛ dia vɔ wayɛna la washo awɔ lɔkɛwɔ lanyu l’ɔlɔlɔ kaamɛ ndo dilɛmiɛlɔ dianyu di’efula.”​1 Petero 3:1, 2.

12. Lande na kele kema kɔlɔ dia wadi mbisha kanyi yotshikitanyi la y’omɛnde la dilɛmiɛlɔ tshɛ?

12 Oyadi omɛnde ekɔ ombetawudi kana kema, etena kele wadi la kanyi yotshikitanyi la y’omɛnde, nde ayɛnya dia nde nɛmiyaka omɛnde lo ntɛkɛta dikambo diakɔ la ɔkɔmi tshɛ. Kanyi yande mbeyaka monga dimɛna, ndo nkumbo k’otondo koka nkondja wahɔ naka omɛnde ndjietawɔ. Kânga mbaki kombetawɔ Abrahama kanyi yaki wadɛnde, Sara akasha kanyi ya dimɛna efula dia nkandola okakatanu ɔmɔtshi waki lo nkumbo, diakɔ diakatɛ Nzambi Abrahama ate: “Etawo tshe kaka[nda]kutedi.” (Etatelo 21:9-12) Lo mɛtɛ, etena kɔsa omi yɛdikɔ y’ekomelo yahalɔshana la ɛlɛmbɛ waki Nzambi, wadi ayɛnya okitanyiya ande lo ndjisukɛ.​—Etsha 5:29; Ɛfɛsɔ 5:24.

Ɛnyɛlɔ kakɔna ka dimɛna kakatshikɛ Sara waa wadi?

13. a) Kakɔna kakeketsha Tito 2:4, 5 wamato wotshukami dia nsala? b) Kakɔna kata Bible lo dikambo dia okakitwanelo ndo dia odiakelo wa diwala?

13 Naka nde nkotsha ɔkɛndɛ ande, kete wadi koka nkimanyiya nkumbo lo toho efula. Ɛnyɛlɔ, Bible mɛnyaka dia wamato wotshukami pombaka “nanga waomɛwɔ ndo anawɔ, dia vɔ monga la yimba y’ɔlɔlɔ ndo ya pudipudi, dia vɔ nkamba elimu lawakawɔ, dia vɔ monga anto w’ɛlɔlɔ wetawɔ awui wa waomɛwɔ.” (Tito 2:4, 5) Wadi ndo mama kasala akambo lo yoho shɔ ayolangemaka nshi tshɛ ndo ayɔlɛmiyamaka oma le nkumbo kande. (Tokedi 31:10, 28) Koko, lam’ele diwala diekɔ osanga w’anto ahende wele kema kokele, ekakatanu ɛmɔtshi wa weke koka nkonya lo okakitwanelo kana lo odiakelo wa diwala. Bible mbetawɔka okakitwanelo l’ɔtɛ w’akambo amɔtshi. Koko okakitwanelo hahombe mbɔsama oko dui dia tshitshɛ, nɛ dia Bible ndakaka ɔnɛ: “Wadi hahombe nkakitɔna la omɛnde. . . . Ndo omi hahombe nkimɔ wadɛnde.” (1 Kɔrɛtɔ 7:10, 11) Ndo paka olonganyi ɔmɔtshi ambosala monanyi mbetawɔ Afundelo dia diwala mvɔ.​—Mateo 19:9.

ƐNYƐLƆ KA KOKELE LE AMBUTSHI

14. Yeso akandasalɛ ana, ndo kakɔna kakombola ana di’ambutshi awɔ mbasalɛ?

14 Yeso akatshikɛ ambutshi ɛnyɛlɔ ka kokele lo yoho yahombawɔ mbidjasɛ la anawɔ. Etena kakalange anto akina nshimba tɔkɛndakɛnda dia vɔ nsukana la Yeso, nde akate ate: “Nyotshike ana w’akɛnda waye le mi, tanyohembake mbashimba.” Bible mbutaka dia oma lâsɔ, nde “akɛmbɛ ana akɔ l’anya ande, akawawahɛ anya ndo akaatshɔkɔla.” (Makɔ 10:13-16) Lam’ele Yeso aketsha wenya kâmɛ la tɔkɛndakɛnda, onde nyu lawɔ hanyokoke mbetsha wenya kâmɛ la ananyu w’apami la wa wamato? Vɔ kombolaka dia nyu mongaka kâmɛ la wɔ wenya efula, koko aha wenya engana eto. Nyu pombaka ntshungola etena ka mbaetshaka, nɛ dia kɛsɔ mbalɔmba Jehowa ambutshi.​—Eohwelo k’Ɛlɛmbɛ 6:4-9.

15. Kakɔna kakoka ambutshi nsala dia nkokɛ anawɔ?

15 Oko wamboleka andja ɔnɛ ndana, ana wekɔ la ohomba w’ambutshi wâkokɛ oma le anto walanga mbasalɛ kɔlɔ, ɛnyɛlɔ wanɛ watayange ana dia mbeyana la wɔ la wolo. Tende woho wakakokɛ Yeso ambeki ande, wakandelɛka la ngandji tshɛ ate “anami wa ngandji.” Etena kakawawonde ndo kakiwɔ suke la mbodiaka, Yeso akasale woho w’ambeki ande minya demba. (Joani 13:33; 18:7-9) Naka wɛ ekɔ ombutshi, kete wɛ pombaka sɛnaka wolo lo kɛnɛ kalanga Diabolo salɛ anayɛ w’akɛnda. Wɛ pombaka tawaewudi ntondo. * (1 Petero 5:8) Nshi nyɛ mbamboleka demba, lonyuma ndo lɔkɛwɔ lawɔ monga lo wâle.

Wetshelo akɔna wakoka ambutshi nkondja oma lo woho wakasɛnaka Yeso la ana?

16. Wetshelo akɔna wakoka ambutshi nkondja oma lo yoho yakakandola Yeso ekakatanu waki l’ambeki ande?

16 L’otsho wa la ntondo ka Yeso mvɔ, ambeki ande wakawane nɛ dia wakalangaka mbeya ɔnɛ lakaleke woke l’atei awɔ. Lo dihole dia nde mbaomalɛ, Yeso akâsɛngasɛnga ndo akawasha ɛnyɛlɔ. (Luka 22:24-27; Joani 13:3-8) Naka wɛ ekɔ ombutshi, onde wɛ ambokoka mɛna woho wakokayɛ ndjela ɛnyɛlɔ kaki Yeso lo yoho yangolayɛ anayɛ? Mɛtɛ, vɔ wekɔ l’ohomba wa ohokwelo, koko ohokwelo akɔ pombaka mbishama ‘lo yɛdikɔ y’ɔlɔlɔ,’ koko aha pondjo la nkɛlɛ. Wɛ hahombe ntɛkɛta aha la nkanyiya, mbuta ate ntondja “aui a wutata watuhumuyaka untu uku yombo.” (Jɛrɛmiya 30:11; Tokedi 12:18) Ohokwelo pombaka mbishama lo yoho yakoka ɔnayɛ ndjɛna l’ɔkɔngɔ dia ohokwelo akɔ waki ohomba.​—Ɛfɛsɔ 6:4; Hɛbɛru 12:9-11.

ƐNYƐLƆ LE ANA

17. Lo toho takɔna takasha Yeso ana ɛnyɛlɔ?

17 Onde ana koka nkondja wetshelo oma le Yeso? Eelo! Oma lo ɛnyɛlɔ kande, Yeso akɛnya woho wahomba ana nkitanyiya ambutshi awɔ. Nde akate ate: “Akambo wakambetsha Papa mbatɛkɛtami.” Nde akate nto ate: “Dimi tosalaka nshi tshɛ kɛnɛ kawɔngɛnyangɛnya.” (Joani 8:28, 29) Yeso aki l’okitanyiya otsha le She lele l’olongo, ndo Bible mbutɛka ana dia nkitanyiya ambutshi awɔ. (Ɛfɛsɔ 6:1-3) Kânga mbaki Yeso ɔna la kokele, nde akakitanyiya ambutshi ande wa lanɛ la nkɛtɛ waki komonga kokele, mbuta ate Mariya la Yɔsɛfu. Dui sɔ diakakimanyiya dia ose nkumbo tshɛ kaki Yeso monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ.​—Luka 2:4, 5, 51, 52.

18. Lande na kele Yeso akakitanyiyaka She lele l’olongo nshi tshɛ, ndo waa na wonga l’ɔngɛnɔngɛnɔ etena kakitanyiya ana ambutshi awɔ ɛlɔ kɛnɛ?

18 Onde ana wambokoka mɛna toho takokawɔ nyomoleka monga oko Yeso ndo ngɛnyangɛnya ambutshi awɔ? Aha la tâmu, akɛnda mbeyaka mɛna wolo nkitanyiya ambutshi awɔ, koko kɛsɔ mbalanga Nzambi dia ana nsala. (Tokedi 1:8; 6:20) Yeso akakitanyiyaka She lele l’olongo nshi tshɛ, oyadi l’atei w’ekakatanu wa wolo. Mbala kɛmɔtshi, lolango laki Nzambi aki dia Yeso nsala dikambo dimɔtshi dia wolo efula. Diakɔ diakate Yeso ate: “Ominye dikɔhɔ nɛ [ɔkɛndɛ ɔmɔtshi].” Koko, Yeso akasale kɛnɛ kakalɔmbɛ Nzambi, nɛ dia nde akashihodia dia She akeyaka kɛnɛ koleki dimɛna le nde lo dikambo sɔ. (Luka 22:42) Etena kekawɔ dia monga l’okitanyiya, ana ngɛnyangɛnyaka ambutshi awɔ ndo Shɛwɔ lele l’olongo efula. *​—Tokedi 23:22-25.

Dui diakɔna diahomba akɛnda nkana yimba etena kahembamawɔ?

19. a) Ngande wahemba Satana ana? b) Etombelo akɔna wakoka monga la lɔkɛwɔ la kɔlɔ laki ana le ambutshi?

19 Diabolo akahembe Yeso, ndo sho koka monga l’eshikikelo dia nde koka mpemba ndo akɛnda dia vɔ nsala kɛnɛ kele kɔlɔ. (Mateo 4:1-10) Satana Diabolo kambaka la tɔsɛngiya t’oma le asekanyu takoka monga wolo nshika ntanga. Lâsɔ, ekɔ mɛtɛ ohomba efula diaha ana mbekesanɛ l’anto wa kɔlɔ! (1 Kɔrɛtɔ 15:33) Ɔnaki Jakɔbɔ la womoto lakawelɛka Dina akekesanɛka la wanɛ waki kɔtɛmɔlaka Jehowa, ko dikambo sɔ diakayelaka ofukutanu wa mamba. (Etatelo 34:1, 2) Ohokanyiya pâ kakoka monga la nkumbo naka ɔtɔi ɔmɔtshi wa l’atei atɔ amboyakimɔ l’awui wa mindo wa dieyanelo!​—Tokedi 17:21, 25.

SHEKE Y’ƆNGƐNƆNGƐNƆ WA LO NKUMBO

20. Dia monga la lɔsɛnɔ la nkumbo l’ɔngɛnɔngɛnɔ, kakɔna kahomba ase nkumbo tshɛ nsala?

20 Naka ase nkumbo nkamba la alako wa lo Bible, kete ekakatanu wa lo nkumbo mongaka wɔdu nkandola. Diakɔ diele, nkitanyiya alako asɔ ekɔ sheke y’ɔngɛnɔngɛnɔ wa lo nkumbo. Ɔnkɔnɛ, waomi nyolange wadɛnyu ndo nyowasale akambo oko wasalɛ Yeso etshumanelo kande. Waa wadi, nyetawɔ awui wa waomɛnyu, ndo nyoyele ɛnyɛlɔ ka womoto l’ɔlɔlɔ lɔtɛkɛtshiwɔ lo Tokedi 31:10-31. Ambutshi, nyetshake ananyu. (Tokedi 22:6) Ambutshi w’apami, ‘nyɔlɔmbɔlɛ nkumbo yanyu lo yoho ya dimɛna.’ (1 Timɔte 3:4, 5; 5:8) Ana, nyokitanyiya ambutshi anyu. (Kɔlɔsayi 3:20) Ndoko onto l’atei wa nkumbo lele kokele, nɛ dia anto tshɛ salaka kɔlɔ. Lâsɔ, nyonge l’okitshakitsha ndo nyɔlɔmbanake edimanyielo.

21. Naa elongamelo ka diambo kele la ntondo kaso, ndo ngande wakokaso monga la lɔsɛnɔ la nkumbo l’ɔngɛnɔngɛnɔ oma ko kakianɛ?

21 Lo mɛtɛ, Bible kekɔ l’alako ndo la wetshelo w’ɔlɔlɔ efula wendana la lɔsɛnɔ la nkumbo. Ndo nto, tɔ mbetshaka awui wendana l’andja w’oyoyo waki Nzambi ndo la Paradiso ka la nkɛtɛ kayolola l’anto wele l’ɔngɛnɔngɛnɔ watɛmɔla Jehowa. (Ɛnyɛlɔ 21:3, 4) Ande elongamelo ka diambo kele la ntondo kaso lee! Oma ko kakianɛ, sho koka monga la lɔsɛnɔ la nkumbo l’ɔngɛnɔngɛnɔ naka sho nkamba la wetshelo waki Nzambi wele l’Ɔtɛkɛta ande, mbuta ate lo Bible.

^ od. 15 Ekimanyielo kendana la woho wa nkokɛ ana tanemaka lo tshapita 32 ya dibuku Etshama oma le Ombetsha a Woke, diakatondjama oma le Ɛmɛnyi wa Jehowa.

^ od. 18 Naka ombutshi ambɔlɔmba ɔna dia nsala dui dimɔtshi diahɔtɔnɛ l’ɛlɛmbɛ waki Nzambi, kete etena kɛsɔ ɔna hahombe nkitanyiya dui diakɔ.​—Etsha 5:29.