Fanatu ki te fakasologa

Fanatu ki te fakasologa o mataupu

MATAUPU E SEFULUFA

Te Faiga o Tou Kāiga ke Fia‵fia

Te Faiga o Tou Kāiga ke Fia‵fia
  • Ne a mea e ‵tau o fai ne se tagata avaga ‵lei?

  • E mafai pefea o fai se fafine mo fai se avaga ‵lei?

  • Ne a mea e aofia i mea kolā e ‵tau o fai ne se mātua ‵lei?

  • E mafai pefea o fesoasoani atu a tama‵liki ki te faiga o te kāiga ke fia‵fia?

1. Se a te mea e ‵tau o fai ko te mea ke ola fiafia ei te kāiga?

E MANAKO a Ieova te Atua ke fiafia tou kāiga. E tuku mai i tena Muna, ko te Tusi Tapu a pati fesoasoani mō tino taki tokotasi i te kāiga, kae e fakamatala mai i ei a mea e ‵tau o fai ne latou. Kafai e fai ne tino katoa a mea e ‵tau o fai e ‵tusa mo pati fakatonutonu a te Atua, e maua mai i ei a ikuga fakafia‵fia. Ne fai mai a Iesu, penei: “E sili atu te manuia [io me ko te fia‵fia] o tino kolā e faka‵logo ki te muna a te Atua, kae tausi ki ei.”—Luka 11:28.

2. Se a te mea e ‵tau o fakalagolago ki ei te fiafia o te kāiga?

2 E fakalagolago malosi eiloa te fiafia o te kāiga ki te iloaga me ne māfua mai te kāiga i a Ieova, telā ne fai mai Iesu me ko te ‵tou “Tamana.” (Mataio 6:9) E ola kāiga katoa i te lalolagi nei ona ko te ‵tou Tamana faka-te-lagi—kae e iloa ‵lei eiloa ne ia a mea kolā e fai ei ke fia‵fia a kāiga. (Efeso 3:14, 15) Ne a la mea e akoako mai i te Tusi Tapu e uiga ki mea kolā e ‵tau o fai ne tino taki tokotasi i te kāiga?

NE MĀFUA MAI I TE ATUA A KĀIGA KATOA

3. E fakamatala mai pefea i te Tusi Tapu a te māfuaga o kāiga katoa, kae e iloa pefea ne tatou me e tonu eiloa a te mea tenā?

3 Ne faite ne Ieova a te avā tino muamua, ko Atamu mo Eva, kae ne tuku fakatasi ne ia laua e pelā me se tauavaga. Ne tuku atu ne ia laua ki se koga gali, telā ko te palataiso i te lalolagi nei—ko te fatoaga o Etena—kae ne fai atu ki a laua ke fai lā tama‵liki. Muna a Ieova: “Fakatokouke otou tama‵liki, ko te mea ko otou fanau ke ‵nofo i te lalolagi.” (Kenese 1:26-28; 2:18, 21-24) A te mea tenei e se se tala ‵kai fua, me ne fakaasi mai ne Iesu me e ‵tonu a pati i te Kenese e uiga ki te kamataga o te olaga faka-te-kāiga. (Mataio 19:4, 5) E tiga eiloa e fe‵paki tatou mo fakalavelave e uke kae ko se fai foki te olaga nei e pelā mo te fuafuaga a te Atua, ke na onoono aka nei tatou ki te pogai koi mafai ei o maua te fiafia i loto i te kāiga.

4. (a) E mafai pefea o fesoasoani atu a tino taki tokotasi i te kāiga ki te faiga o olotou kāiga ke fia‵fia? (e) Kaia e tāua ‵ki ei a te sukesuke ki te olaga o Iesu ki te faiga o te kāiga ke fiafia?

4 E mafai eiloa o fesoasoani atu a tino taki tokotasi i te kāiga ki te faiga o te kāiga ke fia‵fia mai te fakaakoako atu ki te Atua i te fakaasiatuga o te alofa. (Efeso 5:1, 2) E mafai la pefea o fakaakoako atu tatou ki te Atua, me e se mafai o lavea ne tatou a ia? E mafai o iloa ne tatou a faifaiga a Ieova me ne uga mai ne ia tena Tama toekimua ke vau mai te lagi ki te lalolagi nei. (Ioane 1:14, 18) I te taimi ne nofo ei a ia i te lalolagi, a te Tama tenei, ko Iesu Keliso, ne fakaakoako faka‵lei atu eiloa ki tena Tamana faka-te-lagi. Ko tena uiga, a te lavea mo te fakalogologo atu ki a Iesu e fai eiloa pelā me e nofo atu koe i tafa o tena Tamana faka-te-lagi kae fakalogologo ki a Ia. (Ioane 14:9) Tela la, mai te iloiloga o te alofa telā ne fakaasi mai ne Iesu mo te tautali atu ki tena fakaakoakoga, e mafai ei ne tatou taki tokotasi o fai ‵tou kāiga ke fia‵fia.

TE FAKAAKOAKOGA ‵LEI MŌ TĀGATA A‵VAGA

5, 6. (a) E tuku mai pefea ne faifaiga a Iesu ki te fakapotopotoga se fakaakoakoga ‵lei mō tāgata a‵vaga? (e) Se a te mea e ‵tau o fai ke fakamagalo ei ‵tou mea ‵se?

5 E fai mai te Tusi Tapu me e ‵tau o ‵pau a faifaiga a tāgata a‵vaga ki olotou avaga mo faifaiga a Iesu ki ana soko. Mafaufau la ki te fakatakitakiga tenei i te Tusi Tapu: “A koutou e tāgata, ke a‵lofa koutou ki otou avaga, e pelā eiloa mo Keliso ne alofa ki te ekalesia, kae tuku atu foki tona ola mō te ekalesia . . . A tāgata e ‵tau o a‵lofa ki olotou avaga e pelā eiloa mo te lotou atafai ki olotou foitino ‵tonu. A te tagata e alofa ki tena avaga, e alofa foki ki a ia eiloa. E seai lele eiloa se tino e ita ki tena foitino. E atafai ‵lei ki ei, i te fagai ne ia kae fai faka‵lei ki ei, e pelā foki eiloa mo faiga a Keliso ki te ekalesia.”Efeso 5:23, 25-29.

6 A te alofa o Iesu ki te fakapotopotoga o ana soko, e tuku mai i ei se fakaakoakoga ‵lei katoatoa mō tāgata a‵vaga. Ne “alofa foki eiloa a ia [Iesu] ki a latou ke oko ki te fakaotiga,” mai te tuku atu o tona ola mō latou, faitalia eiloa me e se tāitāi o ‵lei katoatoa latou. (Ioane 13:1; 15:13) E tai penā foki eiloa te fakamalosiga ki tāgata a‵vaga: “E ‵tau mo koutou o a‵lofa ki otou avaga, kae sa fakasauā ki ei.” (Kolose 3:19) Se a te mea ka fesoasoani atu ki se tagata avaga ke faka‵logo faka‵lei ki pati fakatonutonu konā, maise eiloa māfai ko fakatamala tena avaga o fai a faka‵tauga ‵lei? E ‵tau o masaua ne ia ana mea ‵se mo te mea telā e ‵tau o fai ne ia ke mafai ei o fakamagalo a ia ne te Atua. Se a te mea tenā? E ‵tau o fakamagalo ne ia a tino kolā e fai mea ‵se ki a ia, kae e aofia i ei tena avaga. E tonu, e ‵tau foki mo te fafine o fai penā. (Faitau te Mataio 6:12, 14, 15) E a, ko maina koe me kaia ko fai mai ei a nisi tino me i te fakaipoipoga manuia, ko te fakaipoipoga telā e maua mai i ei se avā tino kolā e fia fakatau fakamagalo?

7. Ne a mea ne masaua ne Iesu, telā e tuku mai i ei ne ia se fakaakoakoga ‵lei mō tāgata a‵vaga?

7 E ‵tau foki o masaua ne tāgata a‵vaga me ne atafai atu faeloa a Iesu ki ana soko. Ne masaua ne ia olotou vāivāiga mo olotou manakoga faka-te-foitino. E pelā mo te taimi e tasi ne fi‵ta ei latou, ne fai atu a ia ki a latou, penei: “O‵mai ‵tou olo ki se isi koga, ko tatou ake eiloa o malō‵lō malie i ei.” (Maleko 6:30-32) E ‵tau foki o atafai faka‵lei atu ki fāfine a‵vaga. E fakamatala mai i te Tusi Tapu me e “vāi‵vāi latou,” telā ne fakatonu atu ei ki olotou a‵vaga ke ata‵fai atu ki ei mo te “āva.” Kaia? Me e maua fakatasi eiloa ne te tauavaga “a te meaalofa a te Atua ko te ola.” (1 Petelu 3:7) E ‵tau o masaua ne tāgata a‵vaga me ko te fakamaoni telā e fai ei se tino ke tāua i te kilokiloga a te Atua, faitalia me i te tino tenā se tagata io me se fafine.—Salamo 101:6.

8. (a) E “alofa” pefea se tagata avaga “ki tena avaga” kae “alofa foki ki a ia eiloa”? (e) Se a te mea e fakauiga ki ei a te “tasi” o te tauavaga?

8 E fai mai te Tusi Tapu me i te tagata avaga telā “e alofa ki tena avaga, e alofa foki ki a ia eiloa.” E fai penei ona ko te tauavaga “ko se toe tokolua laua, ka ko tasi,” e pelā mo pati a Iesu. (Mataio 19:6) Tela la, e se ‵tau o fia‵fai laua ki nisi tino, kae na ko laua fua. (Faataoto 5:15-21; Epelu 13:4) E mafai o fai ne laua te mea tenei mai te fakatau fakaasi atu o te alofa sē kaiū. (1 Kolinito 7:3-5) E aogā te fakamasauāga tenei: “E seai lele eiloa se tino e ita ki tena foitino. E atafai ‵lei ki ei, i te fagai ne ia kae fai faka‵lei ki ei.” E ‵tau mo tāgata a‵vaga o a‵lofa ki olotou avaga e pelā mo te lotou a‵lofa ki a latou eiloa, ona ko te iloaga me ka fakamasino aka latou ne te lotou ulu, ko Iesu Keliso.—Efeso 5:29; 1 Kolinito 11:3.

9. Se a te uiga o Iesu telā ne taku mai i te Filipi 1:8, kae kaia e ‵tau ei mo tāgata a‵vaga o fakaasi atu te uiga tenei ki olotou avaga?

9 Ne faipati te apositolo ko Paulo ki te ‘alofa katoatoa ne maua ne Keliso Iesu.’ (Filipi 1:8) A te alofa tonu o Iesu se uiga fakamalosi loto telā ne fia‵fia ki ei a fāfine kolā ne fai mo fai ana soko. (Ioane 20:1, 11-13, 16) Kae e ma‵nako eiloa a fāfine a‵vaga ki te alofa atafai mai olotou avaga.

TE FAKAAKOAKOGA ‵LEI MŌ FĀFINE A‵VAGA

10. E tuku mai pefea ne Iesu se fakaakoakoga ‵lei mō fāfine a‵vaga?

10 A te kāiga e fai pelā me se tamā fakapotopotoga. Kae e ‵tau o isi se ulu o te kāiga ko te mea ke tokagamalie a fakatokaga katoa i ei. Ke oko foki eiloa ki a Iesu, e isi se Tino telā e ‵tau o fakalogo a ia ki ei e pelā me ko tena Ulu. “Ka ko te Atua e sili foki i a Keliso,” e pelā eiloa mo “te tagata e sili foki i tena avaga.” (1 Kolinito 11:3) A te fakalogo o Iesu ki te takitakiga a te Atua se fakaakoakoga ‵lei, ona ko te mea e isi katoa ne tino kolā e ‵tau o faka‵logo tatou ki ei, io me e ma‵luga atu foki i a tatou.

11. Ne a uiga e ‵tau o fakaasi atu ne se fafine avaga ki tena avaga, kae ne a mea e mafai o iku mai ona ko ana amioga ‵lei?

11 E fai ne tāgata sē ‵lei katoatoa a mea ‵se kae e masani foki o fakata‵mala latou ke fai pelā me ne ulu ‵lei o olotou kāiga. Kafai e penā loa, ne a mea e ‵tau o fai ne se fafine avaga? E se ‵tau o kotekote ne tou fafine tena avaga, io me e taumafai ke oso atu ki tena tulaga pule. Se mea ‵lei ke masaua ne se fafine avaga me e sili atu te tāua o te agaga filemu mo te loto maulalo i te kilokiloga a te Atua. (1 Petelu 3:4) Kafai e fakaasi atu ne ia te uiga tenā, ka faigofie atu tena fakalogo ki pulega kolā e talia ne te Atua, faitalia te faigata ke fai penā. E se gata i ei, e fai mai te Tusi Tapu, penei: “E ‵tau foki i fāfine o āva ki olotou avaga.” (Efeso 5:33) Kae e a māfai e se talia ne tou tagata ke fakalogo a ia ki a Iesu, e pelā me ko tena Ulu? E fakamalosi atu te Tusi Tapu ki fāfine a‵vaga, penei: “E ‵tau mo koutou o faka‵logo ki otou avaga, ko te mea kafai e isi ne tāgata mai i a latou e se tali‵tonu ki te muna a te Atua, e mafai o tosina mai latou ke tali‵tonu ona ko otou amioga. E se manakogina foki te fai‵pati o koutou ki ei, me e matea eiloa ne latou te ‵ma mo te ‵tonu otou amioga [“fakatasi mo te āva lasi, “NW”].”1 Petelu 3:1, 2.

12. Kaia e ‵lei ei ke fakaasi atu mo te āva ne se fafine avaga ana manatu?

12 Faitalia me ko tena avaga se tino talitonu io me ikai, e se fai pelā me e se āva te fafine māfai e fakaasi atu ne ia mo te atamai se manatu telā e ‵kese mai i te manatu o tena avaga. E mafai o tonu te manatu o tou fafine, kae kāti e mafai foki o aogā ki te kāiga kātoa māfai e fakalogo tena avaga ki a ia. E tiga eiloa ne seki lotomalie a Apelaamo i te taimi ne fai atu ei tena avaga, ko Sala, e uiga ki te faka‵leiga o se fakalavelave i te kāiga, ne fai atu te Atua ki tou tagata, penei: “Fai so se mea e fai atu ne Sala.” (Faitau te Kenese 21:9-12) E tonu, kafai ko fai ne se tagata avaga te ‵toe fakaikuga kae e se fe‵paki te mea tenā mo tulafono a te Atua, e ‵tau o fakalogo tena avaga ki a ia mai te ‵lago atu ki ei.—Galuega 5:29; Efeso 5:24.

Se a te fakaakoakoga ‵lei ne tuku mai ne Sala mō fāfine a‵vaga?

13. (a) Se a te mea e fakamalosi atu i te Tito 2:4, 5 ki fāfine a‵vaga ke fai? (e) Ne a muna a te Tusi Tapu e uiga ki te ‵nofo māvae mo te ‵talaga o te avaga?

13 I te fakataunuga o ana tiute, e mafai o uke ‵ki eiloa a mea e fai ne se fafine avaga i te tausi atu ki te kāiga. E pelā mo te mea e fakamalosi atu ki fāfine a‵vaga i te Tusi Tapu ke “a‵lofa ki olotou avaga mo tama‵liki, ke loto pulea kae amio ‵lei, ke fai latou mo fafine ‵lei o te kāiga, e a‵lofa kae faka‵logo foki ki olotou avaga.” (Tito 2:4, 5) Kafai e amio penei se fafine avaga ka āva atu eiloa a tino o tena kāiga ki a ia. (Faitau te Faataoto 31:10, 28) Ona ko te mea e se ‵lei katoatoa a tino a‵vaga katoa, ka isi ne taimi faiga‵ta kāti e iku atu ei ki te nofo māvae mo te ‵talaga o te avaga. E isi ne taimi e talia ei ne te Tusi Tapu ke māvae a tino a‵vaga. Kae e se ‵tau o manatu mā‵mā ki te nofo māvae, me e polopoloki mai te Tusi Tapu, penei: “A te fafine avaga, e se ‵tau mo ia o tiakina tena avaga. . . . e penā foki te tagata, e se ‵tau mo ia o tiaki tena avaga.” (1 Kolinito 7:10, 11) Kae ko te mulilua o se tino e tokotasi i te tauavaga, ko te pogai faka-te-Tusi Tapu fua e tasi mō te ‵talaga o te avaga.—Mataio 19:9.

SE FAKAAKOAKOGA ‵LEI MŌ MĀTUA

14. E pefea a faifaiga a Iesu ki tama‵liki, kae se a te mea e ‵tau o maua ne tama‵liki mai olotou mātua?

14 Ne tuku mai ne Iesu se fakaakoakoga ‵lei katoatoa mō mātua e auala i ana faifaiga ki tama‵liki. I te taimi ne taumafai ei a nisi tino ke taofi aka a tama‵liki ke se olo atu ki a Iesu, ne fai atu ei a ia, penei: “Tuku tama‵liki ke o‵mai ki a au! Sa taofigina latou.” E fai mai te Tusi Tapu me ne “kopi ne ia a tama‵liki, kae puke atu ona lima ki a latou takitokotasi o fakamanuia atu latou.” (Maleko 10:13-16) Ona ko te mea ne fakamāumāu ne Iesu a taimi mō tama‵liki, e a, e se ‵tau foki o fai penā koe ki au tama‵liki? E uke ‵ki eiloa a taimi e ‵tau o fakamāumāu fakatasi mo latou, kae e se ne nāi taimi fua. E ‵tau o fakamāumāu ne koe a taimi e uke ke akoako atu ei latou, me tenā eiloa te mea e fakatonu mai ne Ieova ke fai ne mātua.​—Faitau te Teutelonome 6:4-9.

15. Ne a mea e mafai o fai ne mātua ke puipui ei olotou tama‵liki?

15 Ona ko te gasolo aka o masei te lalolagi tenei, e ‵tau eiloa o maua ne tama‵liki a mātua kolā ka puipui i ei latou mai tino kolā e taumafai o fakalogo‵mae atu, e pelā mo tino kolā e manea‵nea sāle ne latou a tama‵liki. Mafaufau la ki te auala ne puipui ei ne Iesu ana soko, kolā ne taku ne ia mo te alofa ki “tama‵liki.” I te taimi ne puke fakapagota ei a ia kae ko pili foki o tamate, ne fakatoka ne Iesu se auala ke faka‵sao ei ana soko. (Ioane 13:33; 18:7-9) E pelā me se mātua, e ‵tau o matapulapula koe ki taumafaiga a te Tiapolo ke fakapakia atu ki au tama‵liki. Ke na fakailoa atu ki a latou me ne a mea fakama‵taku e mafai o ‵tupu ki a latou. * (1 Petelu 5:8) E seai eiloa se taimi mua e sili atu tena fakamataku ki te tokagamalie o latou i te feitu faka-te-foitino, te feitu faka-te-agaga, mo te feitu tau amioga i lō aso nei.

Ne a mea e mafai o fakaakoako ki ei a mātua mai faifaiga a Iesu ki tama‵liki?

16. Ne a mea e mafai o fakaakoako ki ei a mātua mai faifaiga a Iesu ki vāivāiga o ana soko?

16 I te po mai mua o te mate o Iesu, ne fakatau kinau ana soko me ko oi te tino e sili i a latou. I lō te kaitaua atu ki a latou, ne tumau eiloa a Iesu i te fakaasi atu o te alofa ki a latou i ana pati mo faiga. (Luka 22:24-27; Ioane 13:3-8) Kafai koe se mātua, e a, e lavea ne koe te auala e mafai ei o tautali atu koe ki te fakaakoakoga a Iesu i te polopoloki atu ki au tama‵liki? E tonu, e ‵tau o “fakasala eiloa [latou] i te mea ‵tau” kae ke se fai eiloa penā ona ko tou kaitaua. E se ‵tau mo koe o sōna faipati atu fua e aunoa mo te mafaufau, “e pelā mo te pelu” telā “e mafai o fakapakia” atu. (Ielemia 30:11; Faataoto 12:18) E ‵tau o tuku atu te fakasalaga i se auala telā ka lavea fakamuli atu ne tau tamaliki a te ‵tonu o te mea tenā.—Efeso 6:4; Epelu 12:9-11.

SE FAKAAKOAKOGA MŌ TAMA‵LIKI

17. Ne a auala ne tuku mai ei ne Iesu se fakaakoakoga ‵lei katoatoa mō tama‵liki?

17 E mata, e mafai o fakaakoako atu a tama‵liki ki a Iesu? Ao, e mafai! Mai i ana amioga, ne fakaasi atu ne Iesu a te auala e ‵tau ei o faka‵logo latou ki olotou mātua. Ana muna: “E taku atu fua ne au a mea kolā ne akoako mai ne toku Tamana ki a au.” Ne toe fai mai a ia, penei: “Me fai sāle eiloa ne au a mea kolā e fiafia a ia ki ei.” (Ioane 8:28, 29) Ne fakalogo eiloa a Iesu ki tena Tamana faka-te-lagi, kae e fai mai foki te Tusi Tapu ki tama‵liki ke faka‵logo ki olotou mātua. (Faitau te Efeso 6:1-3) E tiga eiloa ne fai a Iesu mo fai se tamaliki ‵lei katoatoa, ne fakalogo a ia ki ana mātua faka-te-foitino, ko Iosefa mo Malia, kolā ne seki ‵lei katoatoa. Ne fesoasoani atu i ei ki te faiga ke fia‵fia a tino katoa i te kāiga o Iesu!—Luka 2:4, 5, 51, 52.

18. Kaia ne fakalogo faeloa ei a Iesu ki tena Tamana faka-te-lagi, kae ko oi ka fia‵fia māfai e faka‵logo a tama‵liki ki olotou mātua i aso nei?

18 E mata, e mafai o iloa ne tama‵liki a feitu kolā e momea aka ei te faiga o latou pelā mo Iesu ke fai ei olotou mātua ke fia‵fia? E tonu, e faigata i nisi taimi ki tama‵liki ke faka‵logo ki olotou mātua, kae tenā eiloa te mea e manako te Atua ke fai ne tama‵liki. (Faataoto 1:8; 6:20) Ne fakalogo faeloa a Iesu ki tena Tamana faka-te-lagi, faitalia te faigata ke fai penā i nisi taimi. I te taimi e tasi ne faigata ei ki a Iesu te faiga o te loto o te Atua, kae ne fai atu a ia, penei: “Ave keatea te ipu tenei [se mea ne ‵tau eiloa o fai ne ia] mai i a au.” E tiga eiloa te feitu tenā, ne fai eiloa ne Iesu te mea e manako ki ei te Atua, ona ko tena malamalama me e iloa ne tena Tamana te ‵toe mea ‵lei. (Luka 22:42) Kafai e taumafai a tama‵liki o faka‵logo, ka fai ne latou ke fiafia ‵ki olotou mātua, penā foki loa mo te lotou Tamana faka-te-lagi. *Faataoto 23:22-25.

Ne a mea e ‵tau o masaua ne tama‵liki māfai ko tofotofogina latou?

19. (a) E tofotofo aka pefea ne Satani a tama‵liki? (e) Ne a ikuga e mafai o oko atu ki mātua ona ko amioga ma‵sei o olotou tama‵liki?

19 Ne tofotofo ne te Tiapolo a Iesu, kae e tali‵tonu foki tatou me ka tofotofo ne ia a tama‵liki ke fai ne latou a mea ma‵sei. (Mataio 4:1-10) E fakaaogā ne Satani a fakamalosiga mai ‵tou taugasoa, kolā e mafai o faigata ‵ki ke ‵teke atu ki ei. Ko se faka‵tau eiloa i te tāua ke ‵kalo keatea a tama‵liki mai tino fai amioga ma‵sei! (1 Kolinito 15:33) Ne fai taugasoa a te tamaliki fafine a Iakopo, ko Tina, mo tino kolā e se tapuaki atu ki a Ieova, kae ne iku atu i ei ki fakalavelave e uke. (Kenese 34:1, 2) Mafaufau la ki te auala e mafai ei o logo‵mae te kāiga māfai ko aofia se tino i a latou i amioga finalalolagi!—Faataoto 17:21, 25.

TE FAIGA KE FIAFIA TE KĀIGA

20. Ne a mea e ‵tau o fai ne tino taki tokotasi i te kāiga, ke fai ei te kāiga ke fiafia?

20 E gasolo aka fua o feoloolo a fakalavelave i te kāiga māfai e faka‵logo a tino katoa i te kāiga ki pati i te Tusi Tapu. A te ‵tonuga loa, a te fakagalue aka o pati fakatonutonu penā ko te ki ki te faiga ke fiafia te kāiga. Tela la, tāgata a‵vaga, a‵lofa ki otou avaga, kae ke ‵pau otou faiga ki a latou e pelā mo faiga a Iesu ki tena fakapotopotoga. Fāfine a‵vaga, faka‵logo ki otou avaga e pelā me ko te ulu o te kāiga, kae fakaakoako atu ki te avaga ‵lei telā e fakamatala mai i te Faataoto 31:10-31. Mātua, polopoloki faka‵lei otou tama‵liki. (Faataoto 22:6) Tamana, ‘pulepule faka‵lei atu ki otou kāiga.’ (1 Timoteo 3:4, 5; 5:8) Kae ko tama‵liki, faka‵logo ki otou mātua. (Kolose 3:20) E seai se tino i te kāiga e ‵lei katoatoa, me e fai ne tino katoa a mea ‵se. Tela la, ke loto maulalo, kae fakatau fakatoese atu foki.

21. Se a te fakamoemoega telā ko pili o oko mai, kae e mafai pefea o maua nei ne tatou se kāiga fiafia?

21 E tonu, e maua i te Tusi Tapu a pati fakatonutonu mo akoakoga tāua e uke e uiga ki te olaga faka-te-kāiga. E se gata i ei, e akoako mai foki ki a tatou e uiga ki te lalolagi fou a te Atua, io me ko te lalolagi palataiso, telā ka ‵fonu i tino fia‵fia kolā e tapuaki atu ki a Ieova. (Fakaasiga 21:3, 4) Ko tafaga la te ‵gali o mea kolā ko pili o oko mai! E mafai foki eiloa o maua nei ne tatou se kāiga fiafia mai te tau‵tali atu ki akoakoga a te Atua kolā e maua i tena Muna, ko te Tusi Tapu.

^ pala. 15 E mafai o maua se fesoasoani i te puipuiga o tama‵liki i te mataupu e 32 o te tusi ko te Learn From the Great Teacher, telā ne ‵lomi ne Molimau a Ieova.

^ pala. 18 Kafai fua e fai atu se mātua ke ‵teke te tamaliki ki tulafono a te Atua, ko fatoā ‵tau ei o sē fakalogo te tamaliki ki ei.—Galuega 5:29.