Yaa mi ní ɔ nɔ

Yaa e mi ní ɔ mi

YI NYƆNGMA KƐ ENUƆ

Jami Nɛ Sa Mawu Hɛ Mi

Jami Nɛ Sa Mawu Hɛ Mi
  • Anɛ jami ɔmɛ tsuo sa Mawu hɛ mi lo?

  • Mɛni blɔ nɔ wa maa gu kɛ le anɔkuale jami ɔ mi tso?

  • Mɛnɔmɛ ngɛ Mawu jae ngɛ anɔkuale mi ngɛ zugba a nɔ mwɔnɛ ɔ?

1. Ke wa ja Mawu ngɛ blɔ nɛ da nɔ ɔ, mɛni se wa ma ná?

YEHOWA MAWU susuɔ wa he wawɛɛ, nɛ e suɔ kaa e tsɔɔ wɔ blɔ nɛ waa nyɛɛ nɔ konɛ wa ná he se. Ke wa ja lɛ ngɛ blɔ nɛ da nɔ ɔ, wa ma ná bua jɔmi, nɛ wa maa ye wa he kɛ je je ɔ mi haomihi fuu a he. Jehanɛ se hu Yehowa maa jɔɔ wɔ, nɛ e maa ye bua wɔ. (Yesaya 48:17) Se jamihi babauu deɔ ke a tsɔɔ Mawu he anɔkuale ɔ. Se kɛ̃ ɔ, níhi nɛ a tsɔɔ ngɛ nɔ nɛ Mawu ji, kɛ níhi nɛ e suɔ kaa waa pee ɔ he ɔ ngɛ munomuno.

2. Kɛ wa ma plɛ kɛ le blɔ dadɛ nɛ sa kaa waa gu nɔ kɛ ja Yehowa kɛɛ, nɛ mɛni nɔ hyɛmi nɔ́ yeɔ bua wɔ konɛ waa nu enɛ ɔ sisi?

2 Kɛ o ma plɛ kɛ le blɔ dadɛ nɛ sa kaa o gu nɔ kɛ ja Yehowa kɛɛ? E he hia we kaa o kase jami babauu ɔmɛ a tsɔɔmi ɔmɛ tsuo nɛ o ngɔ mɛ kɛ to a sibi a he. Nɔ́ tutuutu nɛ Baiblo ɔ tsɔɔ ngɛ anɔkuale jami he ɔ pɛ e sa kaa o kase. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ngɛ mahi fuu a nɔ ɔ, abisinia sika pɔ he wawɛɛ. Ke a ha mo ní tsumi kaa o hla abisinia sika ngɛ sika nitsɛ mi ɔ, kɛ o maa pee kɛɛ? Anɛ o maa kase bɔ nɛ abisinia sika slɔɔto ɔmɛ tsuo ngɛ ha a kɛ wo o yi mi lo? Dɛbi. E maa hi saminya kaa o maa le sika nitsɛ ɔ mohu mi tso. Ke o le bɔ nɛ sika nitsɛ ɔ ngɛ ha a, o ma nyɛ ma yɔse abisinia sika. Jã nɔuu kɛ̃ nɛ ke wa kase níhi nɛ kadiɔ anɔkuale jami ɔ, e ma ha nɛ wa ma nyɛ ma yɔse lakpa jami ɔmɛ.

3. Ngɛ Yesu munyu ɔ nya a, ke wa suɔ kaa waa sa Mawu hɛ mi ɔ, mɛni e sa kaa waa pee?

3 E he hia kaa wa ja Yehowa ngɛ blɔ nɛ sa e hɛ mi ɔ nɔ. Nihi fuu heɔ yeɔ kaa jami ɔmɛ tsuo sa Mawu hɛ mi, se Baiblo ɔ tsɔɔ we jã. Nɛ Kristofo no kɛkɛ nɛ nɔ ko ma tsɛ e he ɔ hu pi. Yesu de ke: “Pi nɔ tsuaa nɔ nɛ tsɛɔ mi ‘Nyɔmtsɛ, Nyɔmtsɛ’ ɔ ji nɔ nɛ maa sɛ hiɔwe Matsɛ Yemi ɔ mi; se mohu nɔ nɛ peeɔ Tsaatsɛ nɛ ngɛ hiɔwe ɔ suɔmi nya ní.” Lɔ ɔ he ɔ, bɔ nɛ pee nɛ waa sa Mawu hɛ mi ɔ, e sa kaa waa le nɔ́ nɛ Mawu ngɛ hlae ngɛ wa dɛ nɛ waa pee. Yesu tsɛ nihi nɛ pee we Mawu suɔmi nya ní ɔ ke ‘nihi nɛ peeɔ níhi nɛ dɛ blɔ.’ (Mateo 7:21-23) Kaa bɔ nɛ abisinia sika ji ɔ, se nami ko kulaa be lakpa jami he. Nɛ nɔ́ nɛ pa hí sãasãa ji, jami nɛ ɔ yeɔ nɔ awi.

4. Mɛni ji Yesu munyu nɛ kɔɔ blɔ enyɔ ɔmɛ a he ɔ sisi, nɛ jije blɔ ɔmɛ kɛ nɔ yaa?

4 Yehowa bli blɔ ha nɔ tsuaa nɔ ngɛ zugba a nɔ kaa e ma nyɛ ma ná neneene wami. Bɔ nɛ pee nɛ wa ná neneene wami ngɛ Paradeiso ɔ, e sa kaa wa ja Mawu ngɛ blɔ nɛ da nɔ, nɛ waa hi si bɔ nɛ sa e hɛ mi amlɔ nɛ ɔ. Se aywilɛho sane ji kaa, nihi fuu kua jã peemi. Lɔ ɔ he nɛ Yesu de ke: “Nyɛɛ sɛ agbo tokofii ɔ mi, ejakaa agbo nɛ kɛ nɔ yaa hɛ mi kpatami mi ɔ mi bli. Blɔ nɛ yaa lejɛ ɔ hu ngɛ gbajaa, nɛ nihi babauu nyɛɛɔ nɔ kɛ sɛɛ mi. Se agbo nɛ kɛ nɔ yaa wami mi ɔ ngɛ tokofii; blɔ ɔ hu hí, nɛ nihi bɔɔ pɛ lɛ naa blɔ ɔ” ɔ nɛ. (Mateo 7:13, 14) Anɔkuale jami kɛ nɔ yaa neneene wami mi. Lakpa jami kɛ nɔ yaa hɛ mi kpatami mi. Yehowa sume kaa nɔ ko hɛ mi nɛ kpata, nɛ lɔ ɔ he je nɛ e ha nɔ tsuaa nɔ ngɛ he tsuaa he blɔ kaa e kase e he ní ɔ nɛ. (2 Petro 3:9) Lɔ ɔ he ɔ, bɔ nɛ wa jaa Mawu ha a maa tsɔɔ kaa wa ma ná wami loo wa be wami náe.

BLƆ NƆ NƐ WA MAA GU KƐ LE ANƆKUALE JAMI Ɔ MI TSO

5. Kɛ wa maa pee kɛ yɔse nihi nɛ ngɛ anɔkuale jami ɔ mi kɛɛ?

5 Kɛ wa maa pee kɛ na ‘blɔ nɛ kɛ nɔ yaa wami mi ɔ’ kɛɛ? Yesu de ke nihi nɛ ngɛ anɔkuale jami ɔ mi a ní peepee lɛ a kɛ ma yɔse kaa a jami ɔ ji anɔkuale. E de ke: “A ní peemi níhi nyɛɛ kɛ maa le mɛ. Tso kpakpa a, yiblii kpakpa nɛ e woɔ.” (Mateo 7:16, 17) Munyu nɛ ɔ tsɔɔ kaa a ma yɔse nihi nɛ ngɛ anɔkuale jami ɔ mi kɛ gu níhi nɛ a heɔ yeɔ kɛ a je mi bami nɔ. E ngɛ mi kaa anɔkuale jali yi mluku nɛ a tɔ̃ɔ mohu, se a bɔɔ mɔde kaa a maa pee Mawu suɔmi nya ní kaa asafo. Ha nɛ wa susu níhi ekpa nɛ kadiɔ nihi nɛ ngɛ anɔkuale jami mi ɔ he nɛ waa hyɛ.

6, 7. Kɛ Mawu sɔmɔli buɔ Baiblo ɔ kɛɛ, nɛ mɛni nɔ hyɛmi nɔ́ Yesu pee ngɛ enɛ ɔ he?

6 Mawu sɔmɔli a tsɔɔmi ɔmɛ daa si ngɛ Baiblo ɔ nɔ. Baiblo ɔ nitsɛ de ke: “Ngmami tsuaa ngmami ɔ, Mawu mumi ɔ lɛ ha nihi ngma; nɛ e hi kɛ ha ní tsɔɔmi, kɛ ha hɛ mi kami, kɛ ha nɔ dlami, kɛ tsɔsemi nɛ ma ha nɔ nɛ ba e je mi saminya. Kɛkɛ ɔ, Mawu tsɔlɔ ɔ maa hi kɛ pi si nɛ e he maa su kɛ tsu ní kpakpa.” (2 Timoteo 3:16, 17) Bɔfo Paulo ngma womi kɛ ya ha e huɛmɛ Kristofohi ke: “Benɛ wa ngɔ Mawu munyu ɔ ba ha nyɛ ɔ, nyɛ bu tue, nɛ nyɛ he lɛ atuu, pi kaa nɔmlɔ adesa sɛ gbi, se mohu kaa Mawu munyu kaa bɔ nɛ e ngɛ anɔkuale mi ɔ.” (1 Tesalonika Bi 2:13) Lɔ ɔ he ɔ, níhi nɛ anɔkuale jami mi bi heɔ yeɔ, kɛ a ní peepeehi dɛ si ngɛ adesa susumihi loo kusumi nɔ. Mohu ɔ, a daa si ngɛ Mawu Munyu nɛ ji Baiblo ɔ nɔ.

7 Yesu Kristo ngɔ e tsɔɔmi ɔmɛ kɛ da Mawu Munyu ɔ nɔ nɛ e kɛ pee nɔ hyɛmi nɔ́ kpakpa kɛ ha wɔ. E de e Tsɛ nɛ ngɛ hiɔwe ɔ ngɛ sɔlemi mi ke: ‘O munyu ɔ ji anɔkuale.’ (Yohane 17:17) Yesu he Mawu Munyu ɔ ye, nɛ nɔ́ tsuaa nɔ́ nɛ e tsɔɔ ɔ kɛ Ngmami ɔ kɔ. Yesu pɔɔ demi ke: “Ngmami ɔ ke.” (Mateo 4:4, 7, 10) Ke Yesu de jã kɛkɛ e tsɛ ngmami se. Jã nɔuu Mawu we bi nɛ ngɛ mwɔnɛ ɔ tsɔɔ we níhi nɛ ji mɛ nitsɛmɛ a susumihi. A he ye kaa Baiblo ɔ ji Mawu Munyu, lɔ ɔ he ɔ, a kɛ a tsɔɔmi ɔmɛ daa e mi munyu ɔmɛ a nɔ.

8. Mɛni Yehowa jami biɔ kaa waa pee?

8 Nihi nɛ ngɛ anɔkuale jami ɔ mi jaa Yehowa pɛ, nɛ a jeɔ e biɛ ɔ si ngɔ tsɔɔ nihi. Yesu de ke: “Ja [Yehowa] o Mawu ɔ, nɛ o sɔmɔ lɛ pɛ!” (Mateo 4:10) Enɛ ɔ he ɔ, Yehowa pɛ ji nɔ nɛ Mawu sɔmɔli jaa. A jami ɔ fã ji kaa a tsɔɔ nihi anɔkuale Mawu ɔ biɛ kɛ e suhi. La 83:18 (NW) de ke: “Mo nɛ o biɛ ji Yehowa a, mo pɛ lɛ o Nɔ Kuɔ Pe Kulaa ngɛ zugba a nɔ tsuo.” Yesu pee bɔ nɛ a maa ye bua nihi konɛ a ba le Mawu ɔ he nɔ hyɛmi nɔ́ kɛ fɔ si ha wɔ. E de ngɛ sɔlemi mi ke: ‘Nihi tsuo nɛ o hla kɛ je je ɔ mi nɛ o tu ngɔ wo ye dɛ mi ɔ, i je o biɛ ɔ si ngɔ tsɔɔ mɛ.’ (Yohane 17:6) Jã nɔuu nɛ mwɔnɛ ɔ, anɔkuale jali tsɔɔ nihi Mawu biɛ, e yi mi tomi, kɛ e suhi.

9, 10. Mɛni blɔhi a nɔ anɔkuale Kristofohi jeɔ suɔmi kpo haa a sibi ngɛ?

9 Mawu we bi jeɔ suɔmi nitsɛ nɛ ha we nɛ nɔ foɔ lɛ pɛ e nɔ́ mi ɔ kpo kɛ tsɔɔ a sibi. Yesu de ke: “Ke nyɛ suɔ nyɛ sibi ɔ, kɛkɛ nɔ tsuaa nɔ maa le kaa ye kaseli ji nyɛ.” (Yohane 13:35) Kekle Kristofohi ɔmɛ je suɔmi nitsɛ kpo kɛ tsɔɔ a sibi. Ma loo wɛtso mi nɛ nɔ ko je, loo blɔ nya nɛ nɔ ko hɛɛ be nyɛe maa tsi suɔmi nitsɛ nɛ Mawu jali jeɔ kpo kɛ tsɔɔ a sibi ɔ nya, nɛ suɔmi nɛ ɔ haa nɛ a peeɔ kake kaa nyɛmimɛ. (Kane Kolose Bi 3:14.) Suɔmi nɛ ɔ eko be lakpa jami mi bi a kpɛti. Kɛ wa plɛ kɛ le enɛ ɔ kɛɛ? A gbeɔ a sibi nɛ a je ma loo wɛtso kpahi a mi. Anɔkuale Kristofohi gbi a nyɛmimɛ, nɛ a gbi ni kpahi hulɔ. Baiblo ɔ de ke: “Slɔɔto titli nɛ ngɛ Mawu bimɛ, kɛ Abosiami bimɛ a kpɛti ji nɛ ɔ nɛ. Nɔ tsuaa nɔ nɛ pee we nɔ́ nɛ da, aloo nɔ nɛ sume e nyɛmi ɔ, pi Mawu bi ji lɛ. . . . Waa suɔ wa sibi. Wa ko pee kaa bɔ nɛ Kain pee ɔ; ejakaa Abosiami mumi ngɛ e mi, nɛ e gbe lɛ nitsɛ e nyɛmi Habel.”1 Yohane 3:10-12; 4:20, 21.

10 Ngɛ anɔkuale mi ɔ, suɔmi nitsɛ kpo nɛ a ma je ɔ mi kuɔ pe ni kpahi kɛkɛ nɛ a be gbee. Anɔkuale Kristofohi ngɔɔ a be, a he wami, kɛ níhi nɛ a ngɛ kɛ yeɔ bua a sibi faa, nɛ a woɔ mɛ he wami. (Hebri Bi 10:24, 25) A yeɔ bua a sibi ngɛ haomi behi a mi, nɛ a yeɔ nɔ anɔkuale. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, a nyɛɛɔ ngɛ Baiblo ɔ ga womi nɛ deɔ ke, “waa pee nihi tsuo kpakpa” a nya.Galatia Bi 6:10.

11. Mɛni he je nɛ e he hia kaa wa he Yesu Kristo nɛ waa ye kaa e nɔ lɛ Mawu maa gu kɛ he adesahi a yi wami?

11 Anɔkuale Kristofohi heɔ yeɔ kaa Mawu maa gu Yesu Kristo nɔ kɛ he adesahi a yi wami. Baiblo ɔ de ke: “Lɛ nɔ kake too pɛ lɛ ma nyɛ ma he nimli a yi wami. E se ɔ, nɔ ko nɔ ko be je ɔ mi nɛ Mawu ha lɛ kikɛmɛ a he wami nɛ ma nyɛ he wa yi wami.” (Bɔfo Ɔmɛ A Ní Tsumi 4:12) Kaa bɔ nɛ wa na ngɛ Yi 5 mi ɔ, Yesu ngɔ e wami kɛ fɔ si kaa kpɔmi nɔ́ ha adesahi nɛ peeɔ tue bumi ɔ. (Mateo 20:28) Jehanɛ se hu ɔ, Mawu hla Yesu kaa hiɔwe Matsɛ Yemi nɛ maa ye zugba a tsuo nɔ ɔ nya Matsɛ. Nɛ ke wa suɔ kaa wa ná neneene wami ɔ, lɛɛ e sa kaa waa bu Yesu tue, nɛ waa nyɛɛ ngɛ e tsɔɔmi ɔmɛ a nya kaa bɔ nɛ Mawu biɔ kaa waa pee ɔ. Lɔ ɔ he je nɛ Baiblo ɔ de ke: “Nɔ nɛ heɔ Bi ɔ yeɔ ɔ, e nine su neneene wami ɔ nɔ; se nɔ tsuaa nɔ nɛ bui Bi ɔ tue ɔ, e be neneene wami náe” ɔ nɛ.Yohane 3:36.

12. Ke a ke pi je ɔ mi bi ji Yesu se nyɛɛli ɔ, mɛni lɔ ɔ tsɔɔ?

12 Pi je ɔ mi bi ji anɔkuale jali. Benɛ Roma nɔ yelɔ Pilato ngɛ Yesu kojoe ɔ, Yesu de ke: “Ye matsɛ yemi ɔ, pi je nɛ ɔ mi nɔ́.” (Yohane 18:36) Yesu se nyɛɛli anɔkualetsɛmɛ ji hiɔwe Matsɛ Yemi ɔ sisi bi, lɔ ɔ he ɔ, a kɛ a he wui je ɔ ma kudɔmi sanehi a mi ngɛ ma saisaa nɛ a ngɛ mi ɔ mi. A kɛ a he wui tahi a mi hulɔ. Se kɛ̃ ɔ, ke nɔ kpa ko suɔ kaa e ma ya sɛ ma kudɔmi blɔ nya tomi ko mi jio, á fɔ sɔ ha lɛ jio, aloo é fɔ sɔ ha nɔ ko jio ɔ, Yehowa jali a nya be mi. Nɛ e ngɛ mi kaa Mawu jali anɔkuafohi kɛ a he wui ma kudɔmi sanehi a mi mohu, se kɛ̃ ɔ, a yeɔ ma mlaa nɔ. Mɛni he je? Ejakaa Mawu wo mɛ kita ngɛ e Munyu ɔ mi kaa a ‘ba a he si ha ma nɔ yeli.’ (Roma Bi 13:1) Se ke e ba kaa, ma kudɔmi blɔ nya tomi ko bi kaa a pee nɔ́ ko nɛ e kɛ Mawu mlaa a kɔ we ɔ, lɛɛ anɔkuale jali nyɛɛɔ kaseli ɔmɛ a nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ se. A de ke: “E sa kaa waa bu Mawu mohu tue, se pi nimli.”Bɔfo Ɔmɛ A Ní Tsumi 5:29; Marko 12:17.

13. Kɛ Yesu se nyɛɛli anɔkualetsɛmɛ buɔ Mawu Matsɛ Yemi ɔ kɛɛ, nɛ lɔ ɔ he ɔ, mɛni a peeɔ ngɛ he?

13 Yesu se nyɛɛli anɔkualetsɛmɛ fiɛɛɔ kaa Mawu Matsɛ Yemi ɔ pɛ ji adesahi a hɛ nɔ kami. Yesu gba kɛ fɔ si ke: “Sane kpakpa nɛ ɔ nɛ kɔɔ Matsɛ Yemi ɔ he ɔ, a maa fiɛɛ kɛ kpa je ɔ mi tsuo, bɔ nɛ pee nɛ je ma amɛ tsuo nɛ a nu; nɛ lɔ ɔ se loko nyagbe ɔ maa ba.” (Mateo 24:14) Yesu Kristo se nyɛɛli anɔkualetsɛmɛ wui nihi he wami kaa a ngɔ a hɛ kɛ fɔ adesa nɔ yeli a nɔ kaa mɛ ji nihi nɛ ma tsu a hiami níhi a he ní kɛ ha mɛ, se mohu a fiɛɛɔ kaa Mawu hiɔwe Matsɛ Yemi ɔ pɛ ji adesahi a hɛ nɔ kami. (La 146:3) Yesu tsɔɔ wɔ nɛ waa sɔle konɛ nɔ yemi nɛ hi kɛ pi si ɔ nɛ ba. E de ke: “O Matsɛ yemi ɔ nɛ ba; a pee nɔ́ nɛ o suɔ ngɛ zugba a nɔ kaa bɔ nɛ a peeɔ ngɛ hiɔwe ɔ.” (Mateo 6:10) Mawu gba kɛ fɔ si ngɛ e Munyu ɔ mi kaa hiɔwe Matsɛ Yemi nɛ ɔ “ma kpata matsɛ yemi kpa amɛ tsuo [nɛ ngɛ mwɔnɛ ɔ] a hɛ mi, nɛ e maa hi si kɛ maa ya neneene.”Daniel 2:44; Kpojemi 16:14; 19:19-21.

14. Mɛni jami lɛ o heɔ yeɔ kaa e peeɔ níhi nɛ a ngɛ hlae ngɛ anɔkuale jami he ɔ tsuo?

14 Ngɛ níhi nɛ wa susu a he ɔ nya a, mo bi o he ke: ‘Mɛni jami lɛ e tsɔɔmi ɔmɛ tsuo daa si ngɛ Baiblo ɔ nɔ, nɛ e tsɔɔ nihi Yehowa biɛ ɔ? Mɛni jami lɛ jeɔ suɔmi nitsɛ kpo, nɛ a ngɛ hemi kɛ yemi ngɛ Yesu mi, nɛ a pi je ɔ mi bi, nɛ a tsɔɔ nihi kaa Mawu Matsɛ Yemi ɔ pɛ ji adesahi a hɛ nɔ kami? Mɛni jami lɛ ngɛ jamihi tsuo nɛ ngɛ zugba a nɔ a kpɛti nɛ peeɔ ní nɛ ɔmɛ tsuo?’ Odase yemi nɛ wa na a tsɔɔ kaa, jami nɛ ɔ ji Yehowa Odasefohi.Kane Yesaya 43:10-12.

MƐNI O MAA PEE?

15. Ngɛ Mawu nɛ wa heɔ yeɔ kaa e ngɛ se ɔ, mɛni hu e ngɛ hlae kaa waa pee?

15 Mawu mi hemi kɛ yemi kɛkɛ nɛ o ma ná a be hae nɛ o sa e hɛ mi. Ejakaa Baiblo ɔ de ke, mumi yayami ɔmɛ po heɔ yeɔ kaa Mawu ngɛ. (Yakobo 2:19) E ngɛ heii kaa a pee we Mawu suɔmi nya ní, lɔ ɔ he ɔ, a sɛ Mawu hɛ mi. Ke wa maa sa Mawu hɛ mi ɔ, pi kaa wa ma he ye kaa e ngɛ kɛkɛ, se e sa kaa waa pee e suɔmi nya ní hulɔ. Jehanɛ hu, e sa kaa wa je wa he kɛ je lakpa jami he, nɛ waa sɛ anɔkuale jami mi.

16. Mɛni e sa kaa waa pee ngɛ lakpa jami ní peepeehi a he?

16 Bɔfo Paulo tsɔɔ kaa e sɛ kaa wa ngɔɔ wa he kɛ woɔ lakpa jami ní peepeehi a mi. E ngma ke: ‘Yehowa ke, “Nyɛɛ je a kpɛti nɛ nyɛ tsɔ nyɛ he kɛ je a he. Nyɛ ko ta nɔ́ ko nɛ he tsɔ we he; nɛ ma he nyɛ atuu.”’ (2 Korinto Bi 6:17; Yesaya 52:11) Enɛ ɔ he ɔ, anɔkuale Kristofohi yuɔ a he ngɛ nɔ́ tsuaa nɔ́ nɛ kɛ lakpa jami ngɛ tsakpa a he.

17, 18. Mɛni ji ‘Babilon Ngua a,’ nɛ mɛni he je nɛ e he hia wawɛɛ kaa o “je kpo ngɛ e mi” ɔ?

17 Baiblo ɔ tsɛɛ lakpa jami slɔɔto ɔmɛ tsuo ke ‘Babilon Ngua.’ * (Kpojemi 17:5) Biɛ nɛ ɔ kaiɔ wɔ blema Babilon ma, nɛ ji he nɛ lakpa jami je sisi ngɛ, ngɛ Noa be ɔ Nyu Afua a se ɔ. Tsɔɔmihi kɛ ní peepeehi fuu nɛ pɔ he ngɛ lakpa jami mi mwɔnɛ ɔ je sisi ngɛ Babilon. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, Babilon bi jaa triniti, loo mawuhi etɛ nɛ bla kɛ pee kake. Mwɔnɛ ɔ, Triniti tsɔɔmi ɔ ji jamihi fuu a tsɔɔmi titli. Se Baiblo ɔ tsɔɔ heii kaa anɔkuale Mawu kake pɛ lɛ ngɛ, nɛ ji Yehowa. Nɛ Yesu Kristo ji e Bi. (Yohane 17:3) Jehanɛ se hu ɔ, Babilon bi he ye kaa klaa ko ngɛ adesahi a mi nɛ gbo we, nɛ e ma nyɛ ma ya na nɔ́ ngɛ he ko nɛ a piiɔ nɔ ngɛ. Mwɔnɛ ɔ, jamihi fuu tsɔɔ kaa, klaa loo mumi ko ngɛ adesahi a mi nɛ gbo we, nɛ e ma nyɛ ma ya na nɔ́ ngɛ hɛl la mi.

18 Akɛnɛ blema Babilon jami ɔ gbɛ fia zugba a nɔ tsuo he je ɔ, e da kaa a maa kale Babilon Ngua a nɛ ngɛ mwɔnɛ ɔ hu kaa je ɔ lakpa jami blɔ nya tomi. Nɛ Mawu gba kɛ fɔ si kaa je ɔ lakpa jami kuu nɛ ɔ nyagbe maa ba tlukaa. Tse o na nɔ́ he je nɛ e he hia kaa o je o he kɛ je lakpa jami he pɛsɛpɛsɛ ɔ lo? Yehowa Mawu ngɛ hlae kaa o ‘je kpo ngɛ Babilon Ngua a mi’ esɔ loko be nɛ be.Kane Kpojemi 18:4, 8.

Ke o piɛɛ Yehowa we bi a he kɛ sɔmɔ lɛ ɔ, o ma ná huɛmɛ babauu pe sa a

19. Ke o sɔmɔ Yehowa a, mɛni se o ma ná?

19 Ke o je o he kɛ je lakpa jami he ɔ, eko ɔ, ni komɛ kɛ mo be huɛ bɔe hu. Se ke o piɛɛ Yehowa we bi a he kɛ ja lɛ ɔ, o ma ná huɛmɛ babauu pe sa a. O ma ba ná Mawu mi nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi, kaa bɔ nɛ Yesu kekleekle se nyɛɛli nɛ a si nɔ́ tsuaa nɔ́ nɛ a ba nyɛɛ Yesu se ɔ hu ná a. O ma ba piɛɛ anɔkuale Kristofohi babauu nɛ a pee weku agbo ngɛ je kɛ wɛ ɔ he, nɛ a ma je suɔmi nitsɛ kpo kɛ tsɔɔ mo. O ma ba ná hɛ nɔ kami kpakpa kaa o maa hi si kɛ ya neneene ngɛ “je nɛ maa ba a mi.” (Kane Marko 10:28-30.) Nɛ eko ɔ, hwɔɔ se ko ɔ, nihi nɛ kua mo ngɛ o hemi kɛ yemi ɔ he ɔ ma ba kase nɔ́ nɛ Baiblo ɔ tsɔɔ ɔ, nɛ a ma ba pee Yehowa jali.

20. Mɛni nɛ nihi nɛ a ngɛ anɔkuale jami mi ɔ ngɛ blɔ hyɛe kaa a ma ná hwɔɔ se?

20 Baiblo ɔ tsɔɔ kaa e be kɛe nɛ Mawu ma kpata je yaya nɛ ɔ hɛ mi, nɛ e Matsɛ Yemi ɔ maa ngɔ je ehe nɛ a peeɔ dami ní ngɛ mi ɔ kɛ ba. (2 Petro 3:9, 13) E maa pee je kpakpa nitsɛ! Nɛ jami kake nɛ ji anɔkuale jami pɛ lɛ maa hi si ngɛ je ehe nɛ a peeɔ dami ní ngɛ mi nɛ ɔ mi. Lɛɛ tse o na kaa nile ngɛ mi kaa o kɛ anɔkuale jali maa bɔ amlɔ nɛ ɔ lo?

^ kk. 17 Ke o suɔ kaa o le nɔ́ he je nɛ Babilon Ngua a daa si ha je ɔ lakpa jami blɔ nya tomi ɔ, hyɛ Mi Tsɔɔmi Munyu nɛ ji, “Bɔ Nɛ Wa Ma Plɛ Kɛ Yo ‘Babilon Ngua a’ Ha.”